Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)

berritu, berri(tu), berritzen (orobat berrittu g.er. eta barritu g.er.) 1 da/du ad berriro gauzatu; errepikatu.

Astero errepikatzen zen errito, ekintza sakrifizial, zeremonia hartan berritzen eta berresten zen kidetasuna. «Kuskue tanden», 2004 - 26. orr.

Hainbat alditan berritu zen eszena hura udan zehar. Joxan Elosegi «Nola hustu nuen gurasoen etxea» - Lyidia Flem, 2005 - 76. orr.

Gauero berritzen den krisi horren ondoren, soseguan hartzen dut lo azkenik, goiza argitzen duen arte. Josu Zabaleta «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 309. orr.

Hitzarmena berritzeko zure proposamenari eginen diodan ultimatum-a. «Harreman arriskutsuak» - Choderlos de Laclos, 1997 - 458. orr.

Ohean jotzen dugun bakoitzean lehenbiziko tximino ohatuaren desengainua eta oroimina berritzen ditugu, eta gizatasun irabazi berriak eman zion nahigabea, etsipena eta etsi-ezina. I?aki Segurola «Gaur ere ez du hiltzeko eguraldirik egingo», 2005 - 22. orr.

Bailara batetik etorritako bi emakumek ere nire lagunak esandakoa berritu dute. Felipe Juaristi «Azken gutuna» - Vassili Grossman, 2005 - 22. orr.

Gertatua berritu egiten da, beti bizirik dago niregan. Josu Zabaleta «Sei pertsonaia autore bila» - Luigi Pirandello, 2003 - 113. orr.

Ikasi pikuondoaren irudi honetatik: kimua berritzen eta hostoa zabaltzen zaioneko, badakizue uda hurbil dela. - 0. orr.

Itogina ondo itsutzen ez bada, beti berritzen da istila. Anjel Lertxundi «Argizariaren egunak», 1998 - 80. orr.

Ekarrarazi zuten Iruñetik ingeniari bat urtegia berritzeko; lana egin ondoan, urak eraman zuen; berriz egin eta berriz ere eraman, eta hola hiru aldiz. Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren «Luzaiden gaindi», 2002 - 56. orr.

Erroma eta Espartarekin hitzarmena berritu Simonek. Elizen arteko biblia 1 M 14,16 tit

Atzerritarra zenez, hilero aurkeztu behar izaten zuen komisarian karneta berritzera. Iñigo Aranbarri «Hitzak eta giltzak», 2001 - 76. orr.

Benetako kausa ez zen greba, Milanera heldutakoan lan-kontratua berrituko zioten asmatu ezina baizik. Anjel Lertxundi «Argizariaren egunak», 1998 - 194. orr.

Horren seguru ez bagina, ez genuke lizentzia berritzeko eskatuko. Berria - Harian 2005-07-20

Eta hiru bider berritu zen, gau hartan berean, amets hori bera. Josu Zabaleta «Fantasiazko ipuinak» - Guy de Maupassant, 2000 - 103. orr.

Eskaera berritu zidan. Xabier Montoia «Baina bihotzak dio», 2002 - 107. orr.

Hamalau urte hauetan, ordea, ia egunero berritu ditut egun hartako eszenak. Anjel Lertxundi «Zorion perfektua», 2002 - 33. orr.

Hark hiru aldiz errepikatutako esaldia berritu nuen neure baitan: "porru eginda nago", "porru eginda nago", "porru eginda nago". Aingeru Epaltza «Rock'n'roll», 2000 - 246. orr.

Aditu duk? -berritu zuen Ubanbek-. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 339. orr.

Goxokiak jaso eta eskerrak berritu nizkion. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 418. orr.

Amaitutakoan, lehengo esana berritu zuen: [...]. Patxi Zubizarreta «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 165. orr.

Buruarekin berritu nuen ezetza: [...]. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 102. orr.

Arestiko begitarte konplizea berritu zuen. Aingeru Epaltza «Rock'n'roll», 2000 - 104. orr.

Nire gezurra berritu nion: "Kontzentratu nahian nabil". Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 103. orr.

Jainkoak barru-barrutik ezagutzen ditu, berauetan du bere atsegina eta berauen bizitzei esker Jainkoak berritzen du eroskunde-oparia. Joan Mari Lekuona «Mistika liburuak» - Eckhart-Tauler, 1997 - 51. orr.

Maneratsu berritu zidan orduan agindua. Joxan Elosegi «Durduzaz eta dardaraz» - Amélie Nothomb, 2003 - 162. orr.

Etengabe berritzen zenidan aspaldi emandako maitasun-zina. Xabier Mendiguren Elizegi «16 ipuin amodiozko», 2002 - 132. orr.

Gero askotan berritu dudan pentsamendu bitxi bat etorri zitzaidan. aspaldi handian aditu gabea neukan hitz baten inguruko oroipenak berritu zaizkit. Anjel Lertxundi «Zorion perfektua», 2002 - 64. orr.

Inoiz ez zuen berritu nahi izan oroitzapen hura, beste batzuk zekarzkiolako, Jaunaren Afariaren oroigarria berritzeko egin zuen, hain zuzen, hau guztia, bere anaiei zien maitasun samurra erakutsiz. Juan Garzia «Pedro P?ramo» - Juan Rulfo, 2001 - 95. orr.

Denak zur eta lur zeuden, eta bazirudien Mendekoste aldiko Apostoluen antzinako miraria berritu zela. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1017. orr.

Zuei mandatariak bidaltzen saiatu gara, zuekin ditugun senidetasuna eta adiskidetasuna berritzeko, zuentzat arrotz gerta ez gaitezen. Elizen arteko biblia 1 M 12,10

Joandako denbora berritu nahi banu bezala. Iñaki Zabaleta «110. Street-eko geltokia», 2003 - 110. orr.

Apurtuta sentitzen zuen lotura bat berritzea bezala. Inazio Mujika Iraola «Gerezi Denbora», 1999 - 51. orr.

Zerbait eskatu edo hartu, indarrak berritzeko, neka-neka eginda baitzegoen eta goseak amorratzen. ik indarberritu. Karlos Zabala «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 242. orr.

2 berri itxura hartu edo eman; zerbaiten ordez haren kideko berria jarri. ik berriztatu; eraberritu.

Ama lurra, berritzen eta berpizten doana, hostoz eta margoz janzten edertzen eta apaintzen. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 181. orr.

Murruetako arraildurak petatxatu zituzten, lubaki betetzen hasiak sakondu, almena hondatuxeak berritu, barneko aldamioak sendotu. Aingeru Epaltza «Mailuaren odola», 2006 - 74. orr.

Balentinenea, Bentetako aldera doan bidearen gaineko aldean zegoen eta oraino ere leku berean dago, 1963an berritua izan ondoan. Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren «Luzaiden gaindi», 2002 - 28. orr.

Etxea ez zuen berritu nahi, ez zuen gasturik egin nahi. Gotzon Garate «New Yorkeko kronika beltza», 2004 - 112. orr.

Duela lau urte berritua den eraikin gotiko hau xirristaren freskurari dagokio. Piarres Aintziart «Santiago oinez», 2000 - 57. orr.

Inportazioko Golf bat erosi nuen, istripua izandakoa, oso prezio onean; karrozeria berritu nion, eta motorra puntuan ipini. Juan Kruz Igerabide «Hauts bihurtu zineten», 2005 - 95. orr.

Erabat berritu dute barrualdea. Berria - Kultura 2006-03-07

Beheko solairuko gela handian egokitu zuten, zeina goiti-beheiti berritu baitzuten. Joan Mari Irigoien «Lur bat haratago», 2000 - 291. orr.

Zazpi milioi euro ezarri dituzte amategiaren berritzeko eta handitzeko. Herria 2005-06-23

Instalatze primak erabiliz, etxaldea handitzeko zein barruki eta arditegiak berritzeko asmoa zuen. Itxaro Borda «Zeruetako erresuma», 2005 - 112. orr.

Basoa berritzeko ahalegin bat egiten badugu, hori errentagarria izan daiteke. Berria - Gaiak 2004-05-02

Joan deneko bost urte honetan bezala helduko da, itsasoak beti ezabatu eta berritu egiten dituen bide ezkutuetan barrena. Koldo Izagirre «Sua nahi, Mr. Churchil?», 2005 - 175. orr.

Haragiaren industria berritu nahi dut. Xabier Olarra «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 260. orr.

Lizunduta zegoen diskurtsoa berritu du buruzagi zapatistak, zaharkituta zegoen kodea gaztetu. Txema Ramirez de la Piscina «Ikus gaitzazuen», 2004 - 55. orr.

Zaharra berritu du, lur jota zegoena bizkortu, ia hilik zegoen erlijioa berpiztu du. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 1151. orr.

USA Patriot Legea berritzeko sostengu bila dabil Bush. Berria - Mundua 2004-05-14

Ikusleak etengabe berritzen ziren saltokien aurrean. Karlos Zabala «Mikel Strogoff» - Jules Verne, 2002 - 90. orr.

Esanda dagoena birpentsatzen dugunean, esanda zegoena berritu egiten baita. Anjel Lertxundi «Mentura dugun artean», 2001 - 48. orr.

Gauzadi hau osatzen eta berritzen duten gaiak. Xabier Amuriza «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 45. orr.

Atezuan bizi beharra dago hitzekin, beti berritzen, beti aldatzen ari baitira, itsasoa ere beti desberdina den moduan bere betiko itxurapean. Anjel Lertxundi «Mentura dugun artean», 2001 - 73. orr.

Frantzisko, berritu ezazu nire Eliza, hondatzear dago eta. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 24. orr.

Euskal Kultur Erakundearen buruzagitza berritu da hiru urtetarik egiten den bezala. Herria 2001-04-12

Martxoan berritu beharrak dira lurralde-batzarrak. Herria 2003-10-02

Baina zertan harritu, Espiritu Santuz beteriko gizon honek zintzo guztien egite harrigarriak beregan berritzen baditu? Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 310. orr.

Gero, jan eta indarrak berritu zitzaizkion. Elizen arteko biblia Eg 9,19

Errekatik irtetean erabat berritua sentitu zen, eta erdi biluzik abiatu zen etxera. Bernardo Atxaga «Soinujolearen semea», 2003 - 273. orr.

Orain berrituta nago, zentimetro bete hazi naiz, kilo bat irabazi dut, zurbil nago, eta ikasten hasteko irrikatan nago. Josu Zabaleta «Anne Franken egunkaria» - Anne Frank, 2004 - 162. orr.

Ondoren, gorputz-arimez berriturik, lo egin zuen gozo-gozo egunsentira arte harkaitz eta elur artean. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 825. orr.

Gure aitatxik gogoa berriturik egin zuen itzulbidea. Aingeru Epaltza «Mailuaren odola», 2006 - 84. orr.

Azkenik iritsi ziren taberna ostera eta han atezainaren txokoan gelditu, arnasa berritzera. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 214. orr.

Goizean goiz, sua berritu eta aziendak, zaldi eta behor, brasaren gainetik saltarazten zituzten. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 32. orr.

Fosfokreatina erreserbak berritzeko behar den energia glukogenoa oxidatzetik lortzen da. Irene Aldasoro «Giza gorputza lanean» - John Lenihan, 2006 - 53. orr.

Aldaezina eta oro aldatzen duzuna; inoiz ez berri, inoiz ez zahar, guztia berritzen duzuna. Imanol Unzurrunzaga «Hainbat idazlan» - San Agustin, 2003 - 213. orr.

Ikatza berritu zuen sutontzian nahiz eta gela barrua lar bero izan. Josu Landa «Odolbildua», 2002 - 30. orr.

Betaurrekoen ordez ukipen-leiarrak jarrarazi zizkion; haren armairua erabat berritu zuen. Oskar Arana «Brooklyngo erokeriak» - Paul Auster, 2006 - 48. orr.

3 (era burutua izenondo gisa)

Iso ibaiaren zubiaren bi eskualdeetan inguru xoragarriak, etxe berrituekin jendea lasai dago ur bazterrean erromesak dira seguruenik. Piarres Aintziart «Santiago oinez», 2000 - 227. orr.

Egun osoa eman zuen batetik bestera Bilbo berritu eta moderno hartan barrena. Juan Luis Zabala «Agur, Euzkadi», 2000 - 25. orr.

Huarte berriz lotu zitzaion karraskan hain maite zuen ikertzeari, bainan 1588an hil izan zen, edizione berritua agertarazi aitzin. Angel Aintziburu / Jean Baptiste Etxarren «Luzaiden gaindi», 2002 - 203. orr.

Iraultza berrituaren langile berriak. Txema Ramirez de la Piscina «Ikus gaitzazuen», 2004 - 121. orr.

Eskaintzen dakiten atseden berrituari nekea eta ohikeria gailentzen hasten zaienean, bazterrean uzteko moduko izakiak. Hasier Etxeberria «Mutuaren hitzak», 2005 - 81. orr.

Zapore berria eta osasun berritua, bai edaria bai edalea goi-indarrez berritu zituztenak. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 770. orr.

Hori da bidea, erlijioek beren izaeraren barnetik eta kanpoko pentsamenduak bere lekutik elkarrizketa bideratzeko eta filosofia berritu bat egiten asmatzeko. Askoren artean «Filosofiako gida», 2004 - 269. orr.

Babel berritu hartan apenas dago, ordea, iheslari haiek guztiak Amerikara eramango dituen ontzirik. Anjel Lertxundi «Mentura dugun artean», 2001 - 27. orr.

Lehenbiziko xurgaldian bake-une labur bat antzeman nion, ke goxoaren oroitzapen berritua birikak zeharkatzen. Aingeru Epaltza «Rock'n'roll», 2000 - 27. orr.

Kontrako espaloitik abiatutako Rudolf Hess berritu bat baizik ez omen zen Hans Lauer, gaurko alemaniarrentzat. Hasier Etxeberria «Arrainak ura baino», 1999 - 60. orr.

· "Postal batean bizi gaituk, hilda gatxaudek, su eman diezaiogun honi" eta abar, poeta erromantikoen suhar beti berrituaz... «Kuskue tanden», 2004 - 62. orr.

4 (hitz elkartuetan bigarren osagai gisa)

Egurra egiten zuten anaiei, debekatu egiten zien zuhaitza orpotik ebakitzea, kimu berritzeko aukera izan zezan. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 383. orr.

Argi gardenaren iturri oparoak ere, eguzki etertarrak, ortzia etengabe distira berriz irrigatzen eta argia bet-betan argi-berritzen du. Xabier Amuriza «Gauzen izaeraz» - Lukrezio, 2001 - 323. orr.

Lehen motako saioen ondotik, gogo berriturik ateratzen omen zen. «Kuskue tanden», 2004 - 175. orr.

Erietxean denboraldia egin zuen Sara Vidal berrituak, zaurietatik gorputz-berritzen, adimen-berritzen. Felipe Juaristi «Airezko emakumeak», 2003 - 280. orr.

Orain, ordea, "iritzi-berritua" baitzen familia, aukera ona zen oztopo psikologiko pisuzko bat desegiteko. Xabier Olarra «Antropologo bat Marten» - Oliver Sacks, 2003 - 150. orr.

Eta nola errotu zitzaizkidan berriro aitzina egiteko borondatea eta bizigogoa, arima-berritu banintz bezala. Joan Mari Irigoien «Lur bat haratago», 2000 - 647. orr.

Adore-berriturik, bere erratza bizkortu zuen haize zurrunbilotsuan zehar. Iñaki Mendiguren «Harry Potter eta sorgin harria» - J.K. Rowling, 2000 - 146. orr.

Hala garbitu ninduen arimaren barrendik eta utzi ninduen bizi-berriturik eta hats-berriturik. Joan Mari Irigoien «Lur bat haratago», 2000 - 399. orr.

Naturak ezin konta ahala gai eta motibotan ematen dizkigu berriro, atertu gabe eta gazte-berriturik, gizakien irudimenak jaso dituen poema zahar guztiak eta mitologia zahar guztiak. Koldo Izagirre «Idi orgaren karranka» - Victor Hugo, 2002 - 68. orr.

5 bizi-berritu ik biziberritu.

6 bihotz-berritu (orobat bihozberritu g.er.)

Bihotz-berri zaitezte, ager ezazue zeuen egiteetan bihotz-berrituak zaudetela, laster hilko baikara. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 147. orr.

Hitz haiekin Hamida bihotz-berritu egin zen; egundo sentitu gabeko poztasuna sentitu zuen. Patxi Zubizarreta «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 216. orr.

Horren ondotik etxera bihotz-berriturik eta adoreturik sartu zen. Zeren, bihotz-berritzen badira, aurkituko baitute nork aitortu. Patxi Zubizarreta «Mirarien kalezuloa» - Nagib Mahfuz, 2006 - 163. orr.

Haren etorrerak bihotz-berritu egin gintuen gu guztiok. Mirentxu Larrañaga «Peaceful soldadua» - Michael Morpurgo, 2006 - 169. orr.

Jesus gure etxean sar dadin, haren aintzinetik kendu behar ditugu traba guziak; behar dugu konbertitu, bihotz-berritu. Herria 2002-12-05

Ager dezagun geure egiteetan bihotz-berrituak gaudela. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 100. orr.

Ez ziren errukiaren legearen kontra altxatu, errukira bihotz-berritu ziren gizakiei eraso eginez. Askoren artean «Asisko Frantzizko, Asisko Klara», 2002 - 794. orr.

Jaunak honela eman zidan niri, anai Frantziskori, bihotz-berritzen hastea. Pako Aristi «Gelatxo, soinuaren bidaia luzea», 2001 - 11. orr.

7 indar berritu ik indarberritu.

8 odol berritu ik odolberritu.

9 zahar-berritu ik zaharberritu.

hitz multzoen maiztasunak (gutxienez 3 aldiz agertzen direnak)

arnasa berritu (3); batzordea berritu (5); bere buruzagitza berritu (3)

berritu ahal (16); berritu ahal izango (9); berritu arte (4); berritu bat (14); berritu batean (3); berritu batekin (3); berritu behar (52); berritu behar da (5); berritu behar dute (3); berritu beharko (12); berritu beharra (14); berritu beharra dago (5); berritu da (16); berritu dio (3); berritu diote (3); berritu ditu (11); berritu dituzte (8); berritu du (60); berritu du kontratua (9); berritu dut (3); berritu dute (31); berritu egin (41); berritu egin behar (6); berritu egin du (4); berritu egin nahi (4); berritu egin zen (3); berritu egin zituen (3); berritu egingo (8); berritu egiten (18); berritu egiten zen (3); berritu eta aldatu (4); berritu gabe (5); berritu izan (3); berritu nahi (35); berritu nahi izan (3); berritu nahian (3); berritu nion (4); berritu nizkion (4); berritu nuen (10); berritu ondoan (3); berritu ondoren (8); berritu zen (9); berritu zenuen (3); berritu zidan (6); berritu zion (6); berritu zioten (5); berritu ziren (3); berritu zituen (7); berritu zitzaidan (3); berritu zitzaion (4); berritu zuela (3); berritu zuen (36); berritu zuenean (3); berritu zuten (15); berritu zuten atzo (3)