Carlos Santamaría y su obra escrita

 

Naboth ta erregea

 

Zeruko Argia, 148 zk., 1965-12-26

 

      Naboth izeneko gizon zintzo bat bizi zan, aspaldi, Samaria erresuman.

      Naboth onek, bere gurasoen ondoren bidez, mahasti bat zeukan.

      Uda arratsetan, batez ere, bere antziñako oroipen ederrak gogoan arturik, mahastiaren bakardadean egurastea asko atsegin zitzaion.

      Gure gizona jakintsu ta olerkari sakona izan omen zan, bañan politika ta diru gaietan itxuraz gutxi ulertzen zuen.

      Ez zitzaion gertatuko, bestela, gertatu zitzaiona.

 

* * *

 

      Ustegabeko egun batean, erregea etorri zitzaion etxera.

      Akab zeukan izena errege onek. Berak, aberatsu ta ahaldun geienak bezela, gero baño aberatsuago ta ahaldunago izateko moduaz, besterik ez zuen pentsatzen.

      Akab erregea, Naboth gizon zintzoari onela mintzatu zitzaion:

      — «Gizona, nere uda-jauregia zabaltzeko ta handitzeko ire mahastia bear diat. Ez diat batere kalterik egingo, alabaña. Ire mahastia neri eman ezkero, nai dukan tokian, beste mahasti bat, irea baño askoz handiagoa ta ederragoa, ezkeiñiko diat».

      Izan ere, Nabothen mahastia erregearen uda-jauregia ondoan zeuden ta, erregearen lilitegia ederragotzeko, nai ta naiez mahastia errautsi bear zan.

      Orain ere orrelako tratuak egiten dira sarritan. Banku edo fabrika batek, inguruko etxeak eta lurrak bear izan ezkero, ango jatorrizko jendeei peseta pillo bat ezkeiñi ta berak, antziñako etxea utzita, pozik joaten dira beste aldera.

      Bañan Naboth ez zan orrelakoa. oso jatorra izan ta ez zuen onela pentsatzen.

      Ez zekien, gizarajoak, nolako munduan bizitzen geran ta negozioak zein importantzi handia daukan zoriona eskuratzeko.

      Ala bada, onela erantzun zion erregeari:

      — «Errege jauna. Asko sentitzen det, bañan ezin dezaket nere gurasoen mahastia laga. Neretzako lur hori sakratua da-ta nai ta naiez gorde bear det, nere antziñakoen oroitzat».

      (Au zorakeria! Orren negozio ederra eskutan izan ta galdu eraztea! Egia esateko, gizon arrek bururik ez zuen).

      Nolanai ere, erri artan, legeak ba zeuden eta errege berak errespetatu zituen —korrientea izaten ez dana erregetan—. Nabothen naiaren kontra ezin ezer egin zezakeala jakiñik, etxeratu zan, oso asarre, erregea.

      Ortzak karrakatuz jauregira iritxitakoan, apaltzeke eta txintik atera gabe, oiera sartu zan, guztiz zapuztuta.

      Bere emaztea... zeñek ez du ezagutzen? Jezabel famatua zan. Erregea baño gaiztoagoa bera omen.

      Jezabelek bada, bere senarrari ia zer zuen orren asarre galdetu zion.

      Erregeak dana kontatu ta nolako atsekabe izugarria zeukan esan zion emazteari. Eta onek:

      — «Bañan, ume hori alako hori! Errege ederra augu, ire borondatea egitea jakin ere ez dakikena! Neronek emango diat Nabothen mahastia».

      Sorgiñ arrek esaten zuena jakin bezekien. Bere prestamenak berealaxe egin zituen.

      Naboten errian bizi ziran erregearen zerbitzariei eskutitz izkutu bat bialdu ta bi gauza abek agindu zizkien.

      Lenengoa, erri-batzar handi bat antolatu ta Naboth batzarreko toki nagusian jarri zezatela.

      Bigarren agindua au zan: bi erritar faltsu ta maltzur arkitu, populu guziaren aurrean gezur-aitorra eman zezaten.

      Batzar-eguna etorri zanean, jende guzia bildu zan erriko plazan. Apaizak otoitzak egiten ari zirala, bi zitalak agertu ziran.

      Deadarka, Nabotheri salatzen asi ziran, Jainkoa ta erregearen kontra itz egin zuela esanik.

      Iskanbilla galanta arrotu zan.

      Lelitu larria zan, gezurrezko aitorleak salatutakoa.

      Orrengatik, erri guziak, ao betez, Naboth gizajoaren lepoa eskatu zuen.

      Eta uritik atera zuten.

      Eta inguruko leku batean arrika il zuten.

      Eta bere ondasun guziak konfiskatu ziran.

      Eta Jezabelek bere senarrari nai zuen mahastia eskeindu zion bere lilitegia jartzeko.

      Eta Akabek kontent gelditu zan, bere lore politak Nabothen antziñako mahastian azi zezakelako.

 

* * *

 

      Emen bukatzen da «istoria triste» au, erregen liburutik ateratakoa.

      Bañan, ez da oraindik bukatu, ta ez da beiñere bukatuko, lur illun ontan.

 

* * *

 

      Naboth zoro bat zan, dudarik ez.

      Bere mahastia erregeari saldu nai izan balio beste kuku batek kantatuko zion.

      Bañan ez zekien nolako munduan bizi zan, esana degun legez.

      Guk berriz, buru antziñako mahastia saldu, gure zuhurtasunak ta gure zuhurkeriak agintzen diguten bezela.

      Mahastia saldu, ta Kitto!

      Ze antzin ta ze danboliñ!

 

* * *

 

      Ulertzen dunak ulertzen du.

      Eguberri onak, andre ta Kaballeruak!!

 

  • El sistema de búsqueda busca una sucesión de letras dada (no funciona con lematizador y no realiza análisis lingüístico).

  • Busca las formas que comienzan con la sucesión de letras dada, y no contempla dicha búsqueda en interior de palabra (el resultado de la búsqueda barc será barca, barcos, Barcala, Barcelona, barcelonesa..., pero no embarcación, embarcarse...).

  • Se pueden buscar sucesiones de palabras (pacifismo cristiano, por ejemplo, o partido comunista francés).

  • Es posible especificar el corpus: solo en textos en castellano / solo en textos en euskera / en todos los idiomas (euskera, castellano y francés).

Nodo: liferay2.lgp.ehu.es