Karlos Santamaria eta haren idazlanak

Aurkibidea

IDEIA

Krisian

Eskola eta maisu artean

Positibismoa, materialismoa

Estrukturalismoa

Existentzialismoa

Marx

Blondel

Maritain

Mounier

Simone Weil

Gandhi, Martin Luther King

Ortega y Gasset

Unamuno

Zubiri

Zaragueta

Espiritua teknikaren azpian

Problemak: ikerketa biologikoan, adibidez

Problemak: ikerketa nuklearrean

Zientismoaren krisia

Aro berrirako hezkuntza

Gainditze poetiko-mistikoa

Komunismoa eta kapitalismoa

Kapitalismoaren salaketa

Komunismoaren onargaiztasuna

Ezker berria edo zinismo zaharra

Euskadi autogestionatu bat

Marxismoa eta kristautasuna

Lanaren kontzeptuaz

Hirugarren Munduaren arazoa

Komunistak eta bakea

Marxisten eta kristauen elkarrizketa

Toribio Etxebarria jauna

Historia

Determinismoaren auzia

Iraultzaren kontua

Gaizkia historian

Ongiaren efikazia

Aurrerabidea zer?

Transzendentzia

Poesia

Fedea

Isiltasuna, hutsa

Frai Joan Gurutzekoa

Kristautasuna eta humanismoa (natura eta grazia)

Heriotzaren garaipena

Kristoren misterioa

Pertsona

Indibiduoa, pertsona

Pertsona saldoan urtuta

Marxismoa eta pertsonalismoa

Pertsonaren eskubideak

Pertsonaren eginbideak

Fedea pertsonan

Barne isileko lagun hori

EKINTZA

Eliza

Aldagarria eta aldagaitza Elizan

Pio XII.a Aita Santua

Ekumenismoa

Laikoen misioa Elizan

Politika eta Eliza

Eliza espainola

Estatua

Ongi komun orokorra

Estatu irenskorra

Estatu konfesionala

Estatua eta nazioa

Federalismoa

Alderdi sukurtsalistak

Erregionalismoa

Nazioz gaindiko erakundeak

Euskadi

Euskal arazoa

Nazionalismoaren jatorriaz

Nazionalitateen printzipioaz

Nazio-arazo, klase-arazo

Nazioaren kontzeptu pertsonalista

Aberriaren misterioa

Euskara

Euskara eta euskotasuna

Hizkuntza subjektu bat da: nortasun bat

Euskal Herria eta euskara

Unibertsalaz eta partikularraz

Euskalgintza, herrigintza (etorkinen arazoa)

Euskara, kultura-hizkuntza modernoa

Euskara irakaskuntzan

Euskara prentsan: egunkariaren premia

Hezkuntza

Eskola publiko autonomoa

Eskola laizista?

Hezkuntza unibertsitarioaz

Langile ikasleak, ikasle langileak

Hezkuntza unibertsalista bakerakoa

Demokrazia

«Herriari, herriaren onez, herriak»

Alderdiak, alderdikrazia

Politika berdin morala

Demokrazia kristaua?

Demokrazia kriminala

Demokrazia orwellianoa

Kritika

Elefantea eta arkakusoa

Tolerantzia

Intolerantzia katolikoa

Intolerantzia espainola

Estatu katolikoaren arazoa

Egia norberak bilatzeko eskubidea

Bakea (I)

Ezbaian Gandhiren inguruan

Ekologismoa

Bake-hezkuntza

Kristaua eta bakea

Pax Christi

Bakea (II)

Bortxa eta gerra tipoak

Gerraz

Gerra iraultzaileaz

ETA

Gerra nuklearraz

Indar morala

Nazio Batuen Erakundea

IDAZLEA BERE FILOSOFIAREKIN

Eta emaiguzu gure eguneroko filosofia

Filosofia kritiko bat

Filosofia txiki bat

Filosofia objektiboa

Denboraren gogoetan

Nola lortu mezulari pertsonala izatea?

aurrekoa |            

 

Nola lortu mezulari pertsonala izatea?

 

     Idazle aspektistak bere pertsona eskaintzen du testuan isurita, nolabait. «¿Tiene el ensayista derecho a hablar de sí mismo?»[45]. Ez da araubide literario kontua. Gogoeta objektiboa sortzea edo helaraztea xede duen testuan, «¿qué le importa a la gente que el escritor haya cabalgado por estas o las otras tierras, o navegado por tales o cuales mares?»[46]. Irakurleari testua ematen zaio. Eta zer axola zaizkio testuari idazlearen esperientzia pertsonalak?

     Santamaria behin eta berriro itzuli da bere artikuluetan kritikoki bere idazkuntzari buruz gogoetara. Garbi dauka nolabait pertsonala izan beharra. «La frase hecha es la muerte de la palabra»[47]. Esaldi egina da ezer esan gabe eta konprometitu gabe hitz egin ahal izateko ihesbidea. Hitz egitekotan (idaztekotan), pentsatzen dena esateko izan behar du, eta pentsatu pertsonalki egiten da. Baina nola jokatu haren azalbidean?

     Idazle gogoetazaleen artean bi suertetako familiak omen daude:

 

El prototipo de la primera es don Miguel de Unamuno. Rara es la página de sus obras en la que don Miguel no hable de su propia persona. Su tema de siempre es su yo. Un yo suficientemente gigantesco para interesarnos en cualquier momento. En cambio Ortega es frío e impenetrable. Sus construcciones son elegante geometría, bajo la cual se esconde sigiloso el hombre concreto, carne y espíritu. Quizás habla de todo menos de sí mismo, lo cual es el gran truco para esconderse uno de los demás[48].

 

     Santamaria ez da Unamuno bezalako exhibizionista; ideien atzean bere nia ezkutatzen ere ez da saiatzen, ordea. Dena den, aukera nahitaez bi mutur horien artean egitekotan, Santamariak sinpatia handiagoa dio bilbotarrari, baina idazle gisa bera Ortegaren hagitz hurbilago dagoela aitortu behar. Pentsaeran biekin interesatua eta bietatik desberdin dagoen antzera, idazkeran ere Santamariak modu propioa du, guztiz pertsonala.

     Beharbada, sekretu guztia idazlearen zintzotasunean dago. Eta, egiazkoa denean, bakoitzak edukitzen du berea horren forma eta estiloa[49].

     Zintzotasuna, halere, ez da beti problemarik gabekoa, estilo-problemak aparte.

 

El deber profesional debe consistir, a mi entender —adierazten du behin Santamariak—, en decir lo que se piensa, todo lo que se piensa y nada más que lo que se piensa, y en decirlo con claridad y sencillez, de modo que cualquiera pueda entenderlo[50].

 

Gero, puntu eta aparte, eta bere ironia txiki oso bereizgarriarekin gehitzen du: «Reconózcase, sin embargo, que nuestros tiempos no se prestan a estas heroicidades». Askatasuna oso zigortua dago pentsamenduan.

 

 

[45] «Notas de viaje», El Diario Vasco, 1967-07-30.

[46] Ib.

[47] «Las frases hechas», El Diario Vasco, 1959-08-09.

[48] «Notas de viaje», El Diario Vasco, 1967-07-30. Hor berton, ikus Santa Teresa eta San Joan Gurutzekoa zentzu berean erkatuta.

[49] «Las frases hechas», El Diario Vasco, 1959-08-09. «¡Ah! Si termináramos con los lugares comunes, ¡cuánto llevaríamos adelantado en el camino de la sinceridad!». Ikus, orobat, «Autocrítica», El Diario Vasco, 1959-08-16: «Interpretar, comentar, enjuiciar hechos, no es tan fácil como parece; uno puede encontrarse con serios inconvenientes. Si no cabe hacerlo con plena y auténtica lealtad al propio pensamiento, vale más callarse y encaramarse a las ramas más altas de la abstracción y de la generalización, para verlo desde allí todo a vista de pájaro».

[50] «La virtud desplumada», El Diario Vasco, 1957-02-03.

 

aurrekoa |            
  • Bilaketa-sistema honek letra-multzoak bilatzen ditu (ez dago ez lematizatzailerik ez inolako analisirik).

  • Hitzaren hasiera bilatzen da beti, eta ez hitzaren barrukoa (etx bilaketak ez du aurkituko basetxe).

  • Hitz-multzoak bilatu daitezke, hitz-segida emanez gero (kristau fede adibidez).

  • Bilaketaren corpusa hautatzeko aukera dago: euskarazkoetan soilik / gaztelaniazkoetan soilik / hizkuntza guztietan (euskarazkoak, gaztelaniazkoak eta frantsesezkoak batera).

Nodoa: liferay2.lgp.ehu.es