Zenbatasuna, maila eta modua

Zenbatasunezko konparazioa, maila konparazioa eta modu konparazioa ikusiko ditugu artikulu honetan.

• [hainbat… nola… bait-/-en]:
  • Arratsaldean korrika egin zutenei eman zieten hainbat animo nola goizetik egin zutenei.
  • Baldin egin balute euskaraz haur horiek, nola egin duten gaztelaniaz, orain hobeto moldatuko ziratekeen.

• Adibide honetan perpaus txertatuak ez du aditzik, eta beraz, bait- aurrizkia ere ez da ageri:
  • Arratsaldean abesten ari zirenei eman zieten hainbat aupada nola goizetik abestu zutenei.
  • Arratsaldean abesten ari zirenei eman zieten hainbat aupada nola eman baitzieten goizetik abestu zutenei.
  • Arratsaldean abesten ari zirenei eman zieten goizetik abestu zutenei adina aupada. (eredu arrunta)

• [ez hainbeste…nola…]: hainbeste eta nola biak agertu arren, desberdintasunezko konparazioa bideratzen dute hemen, baino areago-ren tankerakoa.
  • Ez hainbeste nere forma fisikoa neurtzeko nola ondo pasatzeko, hartu nuen parte lasterketa horretan.

• Perpaus hori nekez eman daiteke adina konparazio morfemarekin, bi perpausen egiatasuna konparatzen da, eta egitura berezia du: [ez hainbeste X nola Y] = [X baino areago Y]
  • Nere forma fisikoa neurtzeko baino gehiago, ondo pasatzeko hartu nuen parte lasterketa horretan.

• Hain…[nola…bait-/-en]: hain elementuak maila adierazten du perpaus nagusian, eta ondoren nola perpaus txertatuaren buruan joango da. Perpaus txertatuko aditza isilean ere utz daiteke, eta halakoetan, adizkiarekin batera joan ohi den bait- aurrizkia edo -en atzizkia ere isilean geratuko dira.
  • Martin ez zen hain aberatsa izan behin ere, nola baitzen alkate izan zen garaian.
  • Munduan ez dago hain gauza ederrik, nola maite duzun pertsona ondoan izatea.
  • Hain ziren pilotan onak esku ezkerraz, nola eskuinaz.
• Halako…nola…: perpaus nagusiko kuantifikatzailea halako ere izan liteke.
  • Markelek ez zuen halako maitasunik jaso, nola unibertsitatean egon zen denboran.

Bezalako erabiliz ere eman liteke egitura hau:

• Neskalaguna izan zuen garaian bezalako zoriontasunik ez zuen inoiz izan bere bizi osoan.

• Berdin…nola: hauetan berdintasunezko konparazioa eraikitzen denez, <hain+adjektiboa> osagaiaren ordez, berdin adjektiboa ere erabil daiteke.
  • Alexek berdin korrika egin lezake, berdin igeri, nola profesional onenak.
• Zein (eta): nolaren ordez erabil daiteke.
  • Liburu hori ez da hain erakargarria ikasleak motibatzeko, zein-eta aspertu eta gogaitzeko.
  • Ez du ezerk hainbeste animatzen Iker, zein-eta gogora ekartzeak espetxetik atera berri dela.

• …Hala..[nola…bait-/-en…]
  • Inork ezin du zure atsekabea hala arindu, nola zerorrek.
  • Gure gurasoek inoiz ez dute sakelakoa hala erabili, nola egungo gazteek!
  • Ez dago pertsonarik hala lan egiten duenik, nola zuk egiten baituzu.
• Ø …nola
  • Gaztaroko urte guztiek ihes egin digute, nola haizeak esku artetik.
• Hala…nola, banakaritza adierazteko: juntaduraz eratutako esamoldeen antzekoak dira korrelazio hauek eta ez da gauza handirik konparatzen. Egitura hau dute: hala X nola Y.
  • Eman diezadala jainkoak lasaitasuna, hala burukoa nola bihotzekoa.

Adibide hauetan esaterako, biak daude, juntadura eta hala…nola:

• Gerra garaian denak egon ziren gosez, hala zaharrak nola gazteak.
• Mikel beti egoten da pozik, hala kanpoan nola barnean.
• Zuzen jokatzen saiatzen gara gu beti, hala lagunekin zein da lagun ez direnekin.