morf:5:21:4:4:3:3
Aldaketak
Aukeratutako bertsioaren eta egungo bertsioaren arteko aldaketak aurkezten ditu.
| Both sides previous revision Previous revision Next revision | Previous revision | ||
|
morf:5:21:4:4:3:3 [2018/05/10 13:16] Ainhoa Lendinez [Kokagunea] |
morf:5:21:4:4:3:3 [2018/05/23 11:42] Ainhoa Lendinez [ostera] |
||
|---|---|---|---|
| Marra 1: | Marra 1: | ||
| ======ostera====== | ======ostera====== | ||
| - | //[[http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=ostera&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&bila=bai | ostera]]// ere adberbioa da:[[https://klasikoak.armiarma.eus/idazlanak/B/BatxiArrano031.htm|{{ :morf:5:21:4:4:3:3:narr27.jpg?200|}}]] | + | Izatez, aditzondoa da "ostera". Edo adizlagun lexikalizatua, nahi bada. Hau esan nahi dugu: //mendira// esatean, hitz horren azpian //mendi// + "beste zerbait" (//-ra//, kasu horretan) bereizteko gai gara. Baina ez dugu holakorik ikusten, //ostera// entzutean: |
| + | : __Ostera__ itzuli zizkion neska hark gaztaroko egun ederrak. | ||
| + | : Ez ginen ausartu __ostera__ joaten, gauzak nola gertatzen ziren ikusirik. | ||
| + | |||
| + | Perpaus horietan bistan da //ostera// aditzondoa dela: "//atzera// itzuli zizkion", "//gibelat// itzuli zizkion" esan daiteke hor. Adizlagun bai, nahi bada, baina aski lexikalizatua. Horregatik esaten diogu aditzondo. | ||
| + | |||
| + | Horrenbestez, //[[http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=ostera&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&bila=bai | ostera]]// ere adberbioa da:[[https://klasikoak.armiarma.eus/idazlanak/B/BatxiArrano031.htm|{{ :morf:5:21:4:4:3:3:narr27.jpg?200|}}]] | ||
| : Inori ezizena __ostera__ kentzea neketsuagoa da, berriz, masta nagusiari, dagoen lekuan bertan tente euts diezaion, oinaren eta ontziaren bizkarraren artean sartu zaion ezpala berriro kentzea baino. (//Sukar ustelaren urtea//, [[:egile:jimenez_e|Jimenez, E.]]) | : Inori ezizena __ostera__ kentzea neketsuagoa da, berriz, masta nagusiari, dagoen lekuan bertan tente euts diezaion, oinaren eta ontziaren bizkarraren artean sartu zaion ezpala berriro kentzea baino. (//Sukar ustelaren urtea//, [[:egile:jimenez_e|Jimenez, E.]]) | ||
| : Bere zotinak itzelak ziren, eta guraso hordiak __ostera be__ hasi ziren euren jardunean guztiz haserre. (//[[:egile:batxi:obra|Hau mundu arrano hau]]//, [[:egile:batxi|"Batxi"]]) | : Bere zotinak itzelak ziren, eta guraso hordiak __ostera be__ hasi ziren euren jardunean guztiz haserre. (//[[:egile:batxi:obra|Hau mundu arrano hau]]//, [[:egile:batxi|"Batxi"]]) | ||
| - | |||
| //berriz//-en parekoa da gehienetan eta //alderantziz//-en pareko ere bai inoiz. Baina hemen aztertuko duguna //berriz// diskurtso markatzailea da: | //berriz//-en parekoa da gehienetan eta //alderantziz//-en pareko ere bai inoiz. Baina hemen aztertuko duguna //berriz// diskurtso markatzailea da: | ||
| Marra 34: | Marra 39: | ||
| Aurkaritzako beste zenbait diskurtso markatzaile bezala, harridurazko perpausen amaieran ere erabiltzen da //ostera//, harridurari indarra emateko: | Aurkaritzako beste zenbait diskurtso markatzaile bezala, harridurazko perpausen amaieran ere erabiltzen da //ostera//, harridurari indarra emateko: | ||
| - | : Markolbek goizean eginiko arto ta ogi guztiak eskuratuta, osieera bota zituen. Hau bakarrik balitz __ostera__! (R Bilbao) | + | : Mundu ontako adua, makurra, __ostera__! (//[[:egile:erkiaga_e:obra|Arranegi]]//, [[:egile:erkiaga_e|Erkiaga, E.]]) |
| + | : Abertzalia i ez __ostera__! (//[[:egile:lauaxeta:obra|Azalpenak eta beste]]//, [[:egile:lauaxeta|"Lauaxeta"]]) | ||
| =====ostera, osterantzean===== | =====ostera, osterantzean===== | ||
| - | Antzekoak diruditen arren, ez dira nahasi behar //ostera// eta //[[morf:5:21:4:4:2:2|osterantzean]]//. //osterantzean// diskurtso markatzaile hautakaria da, "bestela" esan nahi du: | + | Antzekoak diruditen arren, ez dira nahasi behar //ostera// eta //[[morf:5:21:4:4:2:2|osterantzean]]//. //[[http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=osterantzean&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&Itemid=410&lang=eu&bila=bai | osterantzean]]// diskurtso markatzaile hautakaria da, "bestela, gainerakoan, bestalde" esan nahi du: |
| : Tximaluzeak ziren andrazko zein gizonezkoak, edo kaskamotzak __osterantzean__. (//Baina bihotzak dio//, [[:egile:montoia_x|Montoia, X.]]) | : Tximaluzeak ziren andrazko zein gizonezkoak, edo kaskamotzak __osterantzean__. (//Baina bihotzak dio//, [[:egile:montoia_x|Montoia, X.]]) | ||
| + | : Erle burrundari bat orain ez da sometan, Ondotxo ostendurik dagoz erlautzean; Udan batu ebezan loratxoai eskerrak, __Osterantzean__ larri biziko zirean. (//[[:egile:arrese_beitia:obra|Asti-orduetako bertsozko lanak]]//, [[:egile:arrese_beitia|Arrese Beitia]]) | ||
| + | : Burua geldiarazi behar dut, __osterantzean__ zoratu egingo naiz. (//Ugerra eta kedarra//, Sonia Gonzalez) | ||
| + | |||
| + | //osterantzean// formak hainbat aldaera dauzka: | ||
| + | : Are, arre! iñotsean astuari joranaz, aspaldittik joyalako astiro ta narrezka Arre, arre, geldi-barik, gogattuten nok-eta; ariñago ezpa-ua belu elduko gozak! Ostantzian emongoskat makillada gorrija! Arre, arre, bigurrori, arin, arrapaladan! Bestelako pizti txarra, asto-edo etxakijat! Arin, arin, geldi-barik; aldija aurrera yuak ta Bilbo-ra eldu biar zortziretako beintzat. (//[[:egile:aizkibel:obra|Urretxinddorra]]//, [[:egile:aizkibel|"Aizkibel"]]) | ||
| + | : __Ostantzien__, libre bizi da, gura dauanian ibilli, gura dauanian etzun edo jezarri, iñok eztautso agintzen, lapurren bildurrik eztauko. (//[[:egile:kirikino:obra|Bigarrengo abarrak]]//, [[:egile:kirikino|"Kirikiño"]]) | ||
| + | : Itxartu adi, eure onerako dok-eta; __osterantzian__ oñetatik ten eta aterako aut oetik. (//[[:egile:otxolua:obra|Bertolda eta Bertoldin]]//, [[:egile:otxolua|"Otxolua"]]) | ||
| + | |||