Muga-adlatiboa

Postposizio hau ere adlatiboaren gainean eraikia da, adlatiboari, -INO atzizkia erantsita. Gainerako leku-denborazko postposizioetan bezala, hemen ere kontuan hartu behar dira jokoan sartzen diren moarfemak:

a) Mugagabean eta mugatu pluralean, -ta artizkia agertuko zaigu. Orobat, sintagmaren determinatzailea erakuslea bada:

• a. Etxe garai-e-taraino ez da iristen ura. (+mugatu, + plurala)
• b. Mila eurotaraino iristeko prest omen dago. (-mugatu)
• c. Tontor hartaraino joan behar dugu. (determinatzailea, +erakuslea)

b) Sintagma [+animatua] bada, -ga artizkia agertuko da:

• a. Agintarienganaino iristea ez da erraza izaten.
• b. Zuenganaino ezin omen da joan.

-RAINO postposizio sintagma, -RA postposizioduna bezalaxe, mugimendu aditzei lotua ageri da. Hortaz, leku-aldaketa adierazten duten predikatu horiek hautatua den heinean, osagarri izango da. iritsi aditzak, adibidez, duen esanahia duelako hain zuzen, postposizio sintagma hau hautatuko du baina baita eraman, joan, bota eta beste zenbait aditzek ere:

• a. Azkeneraino iritsiko naiz.
• b. Hango arbola hartaraino bota zuten baloia.

Mugimenduaren azken muga adierazten du. Horrenbestez, 'muga' adierarekin bateragarri diren predikatuen gobernupekoa izan behar dute: iritsi, sartu, etorri, ekarri, eraman, salto egin… baina ez, abiatu, ibili, …

• a. Edozein zokotaraino iritsi dira eskuko telefonoak.
• b. Orain etxeraino ekartzen dizkizute dendan erositako gauzak.
• c. Kokoteraino (egina) naukazue.

Leku/denborazko postposizio sintagmez ari garenez, esan dezagun, oraingoan, denboraz ari garenean, ‘azken muga’ hori adierazteko, ARTE postposizioaz baliatzen garela gehienbat:

• a. Hilaren hogeitabosta arte egongo naiz Gasteizen.
• b. Hilaren hogeitabosteraino egongo naiz Gasteizen.

Hala ere, euskalkien artean badira diferentziak. Hona hemen adibide polit bat kontu hau ilustratzeko balio dezakeena:

1. Adibide zerrenda ordenatuaErrebeldia azkenerarte eramango dut, ez azkeneraino, beharbada. (X. Amuriza)

Azkenerarte-k denborari egiten dio erreferentzia, noiz arte? alegia. Hil arte esatea bezala litzateke. Aldiz, azkeneraino-k espazioa edo du, azpian, ‘sakoneraino’ esango bagenu bezala, errebeldia azken muturreraino.

Bestalde, NORA/NORAINO bikotearen parean ARTE/ARTEINO ere hor dugu. Eta denborazko perpausetan, ni hemen naizeino bezalakoak ere taxu beretsukoak dira: -INO edo honen kideko atzizki bat dute denek ere.

1. Ezin sinets dezakegu, adinak berak akaba arteiño, akabatuko garela. (Axular)