XX. mendeko 70eko hamarkadan, Teresa del Valle Murgak Guamgo Unibertsitateko Historia Departamentuan irakatsi zuen, eta Mikronesian Area Research Centerren egin zuen ikerketa bat. Horren emaitza izan zen bere doktorego-tesia: «Social and Cultural Change in the Community of Umatac. Southern Guam», 1978an defendatua eta hurrengo urtean argitaratua.

Orain ADDI biltegiko bilduman jasotzen dugun dokumentazioa, Pazifikoko Antropologia Sozialeko Iturri Dokumentalak (PASID) izenekoa, bere landa-lanari dagokio: datuen bilketa, fitxa tematikoen blokeak, apunteak eta oharrak, etab., baita diapositiba gisa gordetako argazki-bilduma bat ere. Teresak material hori guztia Gipuzkoako Campuseko Bibliotekan utzi zuen, UPV/EHUren gordailu instituzionalean digitalizatu eta kontserba zedin. UPV/EHUren kudeaketa EHUbibliotekak egiten du, hortaz, sarrera irekia izango da eta interesa duen edonork kontsultatu ahal izango du.

Hainbat material biltzea funtsezkoa da garai hartan ikerketa sozialeko prozesu batean nola lan egiten zen eta zer tresna erabiltzen ziren egiaztatzeko. Gaur egungo begiradatik datu-bilketa hartara hurbiltzea, bere harreman eta analisiek interes handiena pizten jarraitzen badute, Teresak bere landa-lanean egiten zuen argazki-bildumak balio erantsi handia du, izan ere, bisitatutako lekuak ez ezik, Guamgo herritarren zeregina ere jasotzen baitu, baita Umatacen bereziki zentratutako ospakizun, erritu eta jaiegunen hainbat testigantza ere. Denbora asko igaro den arren, irudi horiek guztiak digitalizatu ahal izan dira, eta diapositibak kontserbatzeko euskarri bikaina direla baieztatu dezakegu.

PASIDen dokumentazioa sei ataletan banatuta dago, bildutako materialen gaiaren arabera. Atal bakoitzean bloke ezberdinak ezartzen dira, landa-lanari dagozkion dokumentu digitalizatuekin eta, bestalde, erlazionatutako irudiekin. Gaikako atalak honako hauek dira:

1. Arkitektura, Klima, Paisaia eta Garraioa
2. Ekonomia, eta lurraren erabilera eta jabetza
3. Artisautza, Kultura materiala eta Historia
4. Jaialdiak eta erritualak, eta hizkuntza
5. Senidetasunak eta biztanleak
6. Iturri bibliografikoak eta Metodologia

Horrela, 2022ko uztailaren 21etik aurrera, PASID bilduman dagoen Teresaren ondarea UPV/EHUren ADDI izeneko gordailu instituzionalean kontsultatzeko eta ikertzeko eskuragarri dago. Ez da halabeharrez aukeratutako data bat, baizik eta Guamgo lurraldeak 1944ko uztailaren 21ean AEBetako indar militarren inbasioa ospatzen duen eguna, urte batzuk lehenago Japoniako okupazioa amaitu zuena. Askatasunaren Eguna Guamen ospakizunik handiena da eta Bigarren Mundu Gerran bertako biztanleek jasan behar izan zuten izugarrikeria gogoratzen du. 78 urte geroago, mundu guztiaren eskura jarri dugu Teresa del Valle Murgak han egin zuen lana, 1978an bere doktore-tesi bihurtu zena, duela 44 urte.