Sei herrialdetan bizi eta lan egin duzu merkataritzaren eta inbertsioaren, filantropiaren, hezkuntzaren, diasporen eta turismoaren alorrean; halaber, erakunde handientzat, gobernuentzat eta herrialdeentzat lan egin duzu. Esperientzia luze horretan, sareen indarra nabaritu duzu, eta sareak guztia gertatzea eragiten duten "itsasgarria" direla uste duzu, ezta?

Bai, erabat ados nago. Sareko lana funtsezkoa da. Jende asko ez da konturatzen, norberaren ibilbide profesionalak aurrera egin ahala, norberaren lana lortzeko hasieran behar zituzten gaitasun teknikoek garrantzia galtzen dutela (mundu guztiak baititu eta ezin baitu lehiatu mundu guztiak duenarekin) eta harremanak, ordea, garrantzitsuagoak bihurtzen direla. "Inflexio-puntu" hori funtsezkoa da norberaren ibilbide profesionalean eta jende askok muzin egiten dio.

Aipatu duzu sareko lana funtsezkoa dela garai zailetan eta leku desberdinetan "bizirauteko eta aurrera egiteko". Horrenbestez, uste duzu sareak sortzea funtsezkoa dela?

Gaur egungo munduan bizirik irauteko eta aurrera egiteko, sare sendoak eta askotarikoak sortu behar dira. Hori ez nuen ikusi nire karreraren hasieran. Ez nuen sarerik sortu eskolan edo unibertsitatean. Gure bizitzan bi sare-mota izaten ditugu normalean. Lehena organikoa da eta, besterik gabe, gertatzen da; zure familiaren funtzio bat da, non jaio eta hazi zinen, zure hezkuntza eta parte hartzen duzun kirolak eta denbora-pasak. Bigarren sarea asmo handiagokoa da, eta horretan zuhurra eta estrategikoa izan behar da. Bizitzaren hasieran familia gure lagunak dira, baina bizitzan aurrera egin ahala, gure lagunak familia bihurtzen dira. Sareak sortzea ez da luxua, behar bat da. Niretzat, nire sarea eraikitzea aireko miliak pilatzea bezalakoa da: denborarekin pilatzen dituzu, eta noizean behin oso erabilgarriak iruditzen zaizkizu. Pentsatu zure sarean kutxazain automatiko batean bezala: ezin zara dirua jasotzera mugatu, dirua utzi ere egin behar duzu. Horregatik esaten dugu sarearen gakoa ematea dela, ez jasotzea. Jende gehienak kontrakoa pentsatzen du: sarea egiten da norberarentzat zerbait nahi denean, hala nola lana edo salmenta. Guk, The Networking Institute-n, kontrakoa pentsatzen dugu. Eman egin behar dela uste dugu, azkenean dena itzuliko zaizulako. Bestela esanda, zenbat eta gehiago eman gizabanakoei erregularki, orduan eta gehiago itzultzen da sarera. Sareko lana ez da une handi bat, portaera-aldaketa txiki pila bat baizik, eta, maiz egiten badira, ohitura eta erritu bihurtzen dira, eta, denborarekin, norbera dena bihurtzen dira.

Nola sor daitezke sare sendoak eta askotarikoak?

Horretarako zenbait gako daude. Lehena zu ez bezalako pertsonak bilatzea da. Guztiok dugu gu bezalako jendeaz inguratzeko joera, eta horrek “oihartzun-ganbera” batean bizitzera eramaten gaitu. Hori arriskutsua izan daiteke, pertsona horiek guk bezala jokatzen, pentsatzen eta hitz egiten baitute, baina mundua askotarikoa da. Azterketa guztiek egiaztatu dute lan egiten duzun ekonomiaren eta bizi zaren gizartearen aniztasuna islatzen ez baduzu, zure errendimendua, gizabanako eta enpresa gisa, txikiagoa izango dela. Beraz, bilatu "ez oso antzekoak" diren pertsonak, sentitu eroso arrotzekin hitz egiten eta aldatu haien ohiturak.

Zein dira Networking-erako tresnarik onenak?

Gogoratu lelo erraz hauek: bizitza zentimetro-joko bat da, eta arrakastaren eta porrotaren arteko aldea txikia izan daiteke; beraz, zure harreman-sareak bereiz zaitzake. Kontuan hartu behar da, halaber, aurkezpen edo elkarrizketa batek zure bizitza alda dezakeela, baina ez dira gertatzen zure idazmahaian eserita zaudenean; beraz, kalera irten. Gainera, sare sozialek aukera ugari zabaldu dituzte sareak sortzeko. Milioika lagunengandik klik bakar batean gaude.

Zein da The Networking Institute-ren helburua?

Gure xedea erraza da: pertsonak eta erakundeak konbentzitzea sareak sortzea ezinbestekoa dela. Enpresa askok uste dute gaitasun sozialak trebetasun teknikoak baino garrantzitsuagoak izango direla norberaren aurrerapen profesionalerako. Sareko lana ez da irakasten eskolan edo unibertsitatean, eta enpresek ez dute horretarako estrategiarik. Hori aldatzea da gure eginkizuna.

«Sareko lana ez da ez artea, ez zientzia, prozesua baizik»

Ikuspegi paregabea eta bereizgarria garatu duzue sareetako prestakuntzarako, eta The Networking Institute-ren bidez metodologia  hori partekatu nahi duzue mundu osora.

Bai, sareko lana ez da ez artea, ez zientzia, prozesua baizik. Garrantzitsua da mundu guztiak bere sarea "kontrolatzea" funtsezko hiru galderei erantzun ahal izateko: "Nire sarea nahikoa ona da hurrengo urteetan egon nahi dudan lekurako?", "Zer egin behar dut COVID osteko mundu baterako prestatzeko?", "Sarea dut, baina egokia da?". Garatu dugun prozesua bakarra eta bereizgarria da eta norberaren sarea eraikitzeko 4 faseetan oinarritzen da: ikerketa, laborantza, eskaera eta administrazioa.

Diasporetan aditua zara, eta The Networking Instituteko zuzendari nagusia. Zein da bien arteko lotura?

Diasporarekiko konpromisoa sareak sortzea da, nahiz eta sare globalak izan. Trebetasun berak aplikatzen zaizkie biei. Teknologiak eta komunikazioek gure diasporari buruzko hiru galdera nagusiei erantzuteko aukera ematen digute: nor dira, non daude eta zer egiten dute? Herrialde, eskualde edo hiri bakoitzak diasporako hiriburua du, eta hiru fluxuk osatzen dute: pertsona-fluxuak, ezagutza-fluxuak eta diru-fluxuak. Sareek fluxu horien potentziala handitu dezakete.

UPV/EHUko ‘Diaspora Vasca’ unibertsitate-espezializazioko graduondokoaren inaugurazio-ekitaldian hitzaldia eskaintzeaz gain, graduondoko horretako irakaslea ere bazara. Zein da zure helburua?

Gustura nago ikastaro honetan parte hartzeaz eta irakasle gonbidatu gisa laguntzeaz. Aukera bikaina da diasporaren parte-hartzearen arloko praktika onenak ezagutzeko.

Eta euskal diaspora?

Euskadik diaspora handia, indartsua eta askotarikoa du mundu osoan. Teknologiari eta komunikazioei esker, "euskaltzaletasun globalaren" zentzua garatzeko aukera dago orain. Lehen "aktore galduak" zirenak "aktibo nazional" bihur daitezke orain. Bada euskal "Inperio" bat, botere militarraren edo armen indarraren bidez eraiki ez dena, euskal eskualdeko pertsona asko mundu osoan kokatu direlako baizik. Orain, berriz konektatzeko eta konprometitzeko aukera dago.