Oinarrizko gaitasunak



1- Ikasleek erakutsi behar dute bigarren hezkuntza orokorrean oinarritzen den ezagutza-eremuko ezagutzak dituztela, eta gaiak ulertzen dituzteneko maila, testuliburu aurreratuetan oinarritu arren, ezagutza-eremuaren abangoardiarekin lotutako ezagutzak eskatzen dituzten alderdi batzuk ere barne hartzen ditu.

2- Ikasleek beren ezagutzak beren lanean edo bokazioan profesionaltasunez aplikatzen jakin behar dute, eta beren arloan argudioak landuz eta defendatuz eta arazoak konponduz frogatu ahal diren gaitasunak izan behar dituzte.

3- Ikasleek gai sozial, zientifiko edo etiko garrantzitsuei buruzko hausnarketa barne hartzen duten iritziak emateko datu garrantzitsuak bildu eta interpretatzeko gauza izan behar dute (normalean, beren ikasketa-esparruan).

4- Ikasleek pertsona espezializatuei nahiz ez espezializatuei informazioa, ideiak, arazoak eta konponbideak transmititzeko gauza izan behar dute.

5- Ikasleek geroko ikasketak autonomia handiarekin gauzatzeko beharrezkoak diren ikasketa-trebetasunak garatu behar dituzte.



Moduluko gaitasunak:



1- Odontologiak oinarri dituen zientzia biomedikoak ezagutzea, ahoko eta hortzetako laguntza egokia eskaintzea ziurtatzeko. Zientzia horietan, honako arlo hauetako edukiak barne hartu behar dira: giza gorputzaren histologia, fisiologia, enbriologia eta anatomia; genetika; biokimika; biologia zelularra eta molekularra; mikrobiologia; eta immunologia.

2- Aparatu estomatognatikoaren morfologia eta eginkizuna ezagutzea, enbriologiako, anatomiako, histologiako eta fisiologiako eduki espezifikoak barne hartuz.



Ikasgaiaren gaitasunak:



1- Zelulen osagaiak, baita hauen egitura antolamendu maila ezberdinak, identifikatu eta deskribatzeko gai izatea.

2- Zelulen nukleoan, mintzean, zitoplasman eta beste organuluetan gertatzen diren prozesuak identifikatu eta deskribatzeko gai izatea.

3- Zelulen elkareragiteak, bai beraien artean zein beren kanpoko inguruarekin, identifikatu, ulertu ta deskribatzeko gai izatea.

4- Taldean eztabaidatu eta ahoz / idatziz azaldu hortz biologia zelularraren inguruko gaurko gaiak, baliabide grafiko, terminologia eta informazio egokiak erabiliz.

5- Mikroskopio optikoa erabiltzen ikasi, ta zelulen eta hauen matrize estrazelularreko osagai ezberdinen identifikazioa burutzeko gai izatea.

6- Zelulen biologiaren inguruko informazio iturri ezberdinak kudeatzen ta erabiltzen ikasi.

TEORIA GAIAK



I. ZATIA: ZELULEI SARRERA

1. Gaia: Zelulen Biologiari Sarrera. Teoria Zelularra. Zelula motak. Zelula prokariotoak eta eukariotoak. Eboluzioa.

2. Gaia: Animali Zelularen osagaiak eta funtzioak. Biomolekulak ta Organuluak.

II. ZATIA: NUKLEOA TA GENEAK

3. Gaia: Nukleo zelularra. Osagaiak. Kromatinaren egiturak. Kromosomak.

4. Gaia: Gene adierazpenaren erregulazioa. Transkripzioa. Itzulpena.

III. ZATIA: MINTZA TA GARRAIOA

5. Gaia: Mintz plasmatikoa. Osagaiak ta Mintz zeharreko Garraioa.

IV. ZATIA: BARNEKO MINTZ SISTEMAK

6. Gaia: Erretikulu endoplasmatikoa. Jariapen proteinak. Jariatze bidea.

7. Gaia: Golgi aparatua. Besikulen bideratzea. Bide exozitikoa.

8. Gaia: Bide Endozitikoa. Liseriketa zelularra. Lisosomak. Fagozitosia.

V. ZATIA: ZELULEN METABOLISMOA

9. Zitosola. Bide metabolikoak. Txaperonak. Ubiquitina-proteasoma sistema.

10. Organulu oxigeno-erabiltzaileak I. Mitokondriak. Elektroi garraio katea eta ATP ekoizpena. DNA mitokondriala.

11. Organulu oxigeno erabiltzaileak II: Mitokondrien biogenesia. Peroxisomak.

VI. ZATIA: ZITOESKELETOA, MATRIZEA ETA LOTURAK

12. Zitoeskeletoa. Aktina firuak. Mikrotubuluak. Firu ertainak. Mugimendu zelularra.

13. Zelulen arteko loturak. Matrize estrazelularra. Zelula eta matrizearen arteko loturak.

VII. ZATIA: ZELULEN ZIKLOA ETA DESBERDINTZAPENA

14. Ziklo zelularra: Ezaugarriak. Zikloaren erregulazioa. Zelulen hierarkiak ehun helduetan. Desberdintzapen zelularra. Heriotz zelularra.

15. Zatiketa zelularra eta ernalkuntza: Mitosia. Meiosia. Gametoen sorkuntza. Ernalkuntza sexuala.

VIII. ZATIA: AMA ZELULAK

16. Garapenaren Biologia ta Ama zelulak. Ama zelula motak ta ezaugarriak.

17. Ama zelulak eta Ehun Birsortze Terapiak Odontologian.

IX. ZATIA: ODONTOGENESIA

18. Odontogenesia I. Morfogenesia aroak: Kimu, Txapel eta Kanpai aroak.

19. Odontogenesia II. Desberdintzapen aroak: Kanpair berantiarra eta Folikulu aposizionala. Hortz heldua.

X. ZATIA: BERRIKUSPENA

20. Zalantzak eta galderak.



MINTEGIAK:

1. GARRAIO BESIKULARRA ZELULA MOTA EZBERDINETAN (3 saio/ 6 ordu). Zelulen barneko prozesu espezifikoak. Protein sintesi ta biderapena. Besikulen bidezko garraioa. Poster aho aurkezpena.

2. AMA ZELULAK ETA EHUN BIRSORTZE TERAPIAK ODONTOLOGIAN (3 saio/ 6 ordu). Artikuluen irakurketa. Informazio iturrien kontsulta. Zalantzak argitzea. Ariketak.



GELAKO PRAKTIKAK:

1. Mikroskopiaren Oinarriak. Mikroskopia Optikoa. Tindakariak. Teknika bereziak: Fase Kontrastea, DIC, Fluoreszentzia. Mikroskopia Elektronikoa: TEM, SEM, Kriohaustura, Metale Itzaleztapena. Zelula moten identifikazioa.

2. Problemen ebazpena. Mintz zeharreko gaien garraioa.

3. Problemen ebazpena. Proteinen biderapena zeluletan.

4. Geneak manipulatzeko teknikak. Ingeniaritza genetikoari sarrera.

5. Gela praktika ariketen berrikuspena. Talde eztabaida.

6. Mikroskopia Ariketak ta Bideoen proiekzioak. Ariketak.



LABORATEGI PRAKTIKAK:

1. Mikroskopioaren Erabilpena. Tindaketak. Zelula motak.

2. Nukleoa ta Gene adierazpena. MO/ME. Prestakinen behaketa (MO) ta Koaderno Helburuen identifikazioa (ME).

3. Zitoplasma barneko organuluak ta egiturak. MO/ME.

4. Zitoeskeletoa, Loturak ta Matrize estrazelularra. MO/ME.

5. Zatiketa Zelularra ta Heriotz Zelularra. MO/ME.

6. Gametogenesia. Espermatogenesia ta Obogenesia. MO/ME.

7. Odontogenesia: Morfogenesi aroak. MO

8. Odontogenesia: Desberdintzapen aroak. Hortz heldua. MO

9. Mikroskopia azterketa.

La metodología se basa en las clases magistrales utilizando la pizarra y PowerPoints por parte del profesor donde los alumnos también participan mediante preguntas que se les plantean en el transcurso de las clases.

Las clases prácticas de laboratorio de desarrollan con la utilización de microscopios donde cada alumno estudia individualmente las preparaciones histológicas correspondientes bajo la supervisión del profesor.

En los seminarios, se organizan grupos de 4-5 alumnos donde preparan y exponen un tema de Biología Celular relacionado con la odontología y la presentan en clase ante sus compañeros.

En las prácticas de aula se presentan casos y problema que resuelven los alumnos en grupos de 4-5 personas y exponen en público las soluciones.

KALIFIKAZIOA MODU HONETAN ATERATZEN DA:



IDATZIZKO AZTERKETA 40%

Ezagutza teorikoen ebaluazioa, erantzun bakarreko testa eta galdera ireki laburren bidez.



HELBURUEN IDENTIFIKAZIOA MIKROARGAZKIETAN 20%

Helburuak ta mikroskopia teknikak zuzenki identifikatzea, mikroargazki proiekzioetan.



MIKROSKOPIA AZTERKETA 10%

Lagin mikroskopikoak zuzenki aztertzea ta beraietan helburu zehatzak identifikatzea.



MINTEGI ARIKETA TA AURKEZPENAK 20% (10+10)

Gaiarekin loturiko eduki zuzenak eta kontrastatuak azaltzea. Sintesi gaitasuna. Kalitatezko aurkezpenak garatzea. Taldekideekin koordinatzea. Galderak zuzentasunez sakontasunez erantzutea.



PRAKTIKA KOADERNOA 10%

Praktika koaderno txukuna entregatzea, praktikekin loturiko ta kanpotik ateratako irudi/ informazio erantsia gehituz.

Oinarrizko bibliografia

Ricardo Paniagua, M Nistal, P Sesma, M Alvarez-Uria, B. Fraile, R Anadon, FJ Saez. Biología Celular. 3ª edición, 2007. Ed. Mc Graw- Hill .Interamericana. México, Madrid



Bruce. Alberts; Dennis Bray; Karen Hopkin; Alexander Johnson; Julian Lewis; Martin Raff; Keith Roberts; Peter Walter: Introducción a la Biología Celular.

Ed. Medica Panamericana, Buenos Aires, Madrid. 2º edición 2006



Alberts B, Bray D, Lewis J, Raff M, Roberts K, Watson JD. Biología Molecular de la célula. 4ª ed., Editorial Omega. 2005



Gomez de Ferraris ME, Campos Muñoz A. Histología y embriología bucodental. Ed. Panamericana. 2002

Thompson JS &Thompson MW. Genética En Medicina. Ed. Masson, 5ºEdición, 2004