- Izaki bizidunen osagai nagusien egitura, ezaugarri fisiko-kimikoak eta funtzioa ezagutu.

- Giza organismoak elikagaiak eraldatzeko, energia lortzeko eta bere oinarrizko osagaiak sintetizatzeko egiten dituen prozesu kimikoak ikasi.

- Baldintza nutrizional, fisiko edota osasun egoera ezberdinetan organismoan gertatzen diren aldaketa metabolikoak iragartzen eta interpretatzen jakin.

- Aldaketa (akats) metaboliko batek osasunean izan dezakeen eragina iragartzen jakin.

- Gai biokimikoak, oinarrizkoak eta gizakiaren osasunarekin zerikusia dutenak, idatziz eta ahoz, era egokian adierazten jakin.

- Giza osasunarekin erlazionatutako edozein gai biokimikoa lortzeko, ulertzeko eta kritikatzeko gai izan.

- Biomolekulen analisi kimikoa edota biokimikoa egiteko gaitasuna izan. Analisi hauetatik informazioa lortzeko eta aztertzeko gai izan.

LEHEN ATALA. BIOKIMIKA ESTRUKTURALA

0.-AURKEZPENA:

1.AMINOAZIDOAK: Aminoazido proteinogenoen sailkapena. Ezaugarri fisiko-kimikoak. Aminoazido ez-proteinogenoak.

2. PEPTIDOAK ETA PROTEINAK: Lotura peptidiko. Talde peptidikoaren ezaugarri fisiko-kimikoak. Kate peptidikoaren ezaugarriak. Proteinen konformazioa. Egituraketa mailak. Egitura primarioa.

3.PROTEINEN EGITURA SEKUNDARIOA: Egitura sekundarioa: α helizea. β orri tolestua. β ukondoa. Proteina haritsuak eta proteina globularrak.

4.PROTEINEN EGITURA TERTZIARIOA ETA KUATERNARIOA: Egitura tertziarioa egonkortzen duten indarrak. Domeinuak. Proteinen desnaturalizazioa. Egitura kuaternarioa.



BIGARREN ATALA. ENTZIMOLOGIA.

5. ENTZIMAK, KATALITZAILE BIOLOGIKOAK: Entzimen izaera kimikoa. Kofaktoreen definizioa. Entzimen nomenklatura eta sailkapena.

6. ERREAKZIO ENTZIMATIKOEN MEKANISMOAK: Entzima-substratu konplexua. Gune aktiboa: lotura eta katalisia.

7. ERREAKZIO ENTZIMATIKOEN ZINETIKA: Michaelis-Menten ekuazioa. Konstante zinetikoen esanahia. Adierazpen grafikoak. Bi substratudun erreakzio entzimatikoak.

8. AKTIBITATE ENTZIMATIKOA ETA INHIBIZOA: Aktibitate entzimatikoa aldarazten duten faktoreak. Inhibizio-motak. Inhibizio konpetitiboa eta ez-konpetitiboa. Inhibizio-mekanismoak.

9. AKTIBITATE ENTZIMATIKOAREN ERREGULAZIOA: Entzima alosterikoak: kontzeptua eta ezaugarriak. Aktibitate entzimatikoaren erregulazioa aldaketa kobalentearen bidez (fosforilazioa-desfosforilazioa, zimogenoen aktibazioa). Isozimak.



HIRUGARREN ATALA. METABOLISMOA.

3.1.- Sarrera

10. BITARTEKO METABOLISMOA. Bide metabolikoaren kontzeptua. Bide metaboliko-motak. Anabolismoa eta katabolismoa. Metabolismoaren erregulazioa.

11. METABOLISMOAREN ENERGETIKA: Bioenergetika. ATP-a eta energia biologikoaren transferentzia.

12. OXIDAZIO BIOLOGIKOAK: Erredox erreakzioak metabolismoan. Erredox erreakzioen koentzimak.



3.2.- Karbohidratoen metabolismoa.

13. KARBOHIDRATOAK: Deskribapena, sailkapena eta funtzioak.

14. KARBOHIDRATOEN METABOLISMOAREN OINARRIAK. GLIKOLISIA: Aspektu orokorrak. Glikolisia: Erreakzio-saila eta balantzea.

15. PIRUBATOAREN HELBURUAK: Glikolisi anaerobikoa. Glikolisiaren erregulazioa. Anezka-sistemak.

16. AZIDO TRIKARBOXILIKOEN ZIKLOA: Erreakzio-saila, balantze energetikoa eta funtzioak. Erregulazioa

17. ARNAS KATEA: Kokapena, osagaiak, erreakzioak eta kontrola.

18. FOSFORILAZIO OXIDATIBOA: Definizioa. Mitchell-en teoria kimiosmotikoa. ATP sintasa. ATP-aren sintesiaren mekanismoa. Arnas kontrola. Glukosaren oxidazioaren balantzea.

19. GLUKONEOGENESIA: Urratsak eta balantze.Substratuak. Cori zikloa. Glukolisiaren eta glukoneogenesiaren erregulazio koordinatua.

20.GLUKOGENOAREN METABOLISMOA: Glukogenolisia. Glukogenosintesia. Erregulazio alosterikoa eta hormonala.

21. PENTOSA FOSFATOEN BIDEA.



3.3.- Lipidoen metabolismoa.

22. LIPIDOAK: Kontzeptua, sailkapena eta funtzio biologikoa.

23. LIPIDOEN DIGESTIOA ETA MOBILIZAZIOA. Lipidoen digestioa, absortzioa eta lipoproteinen bidezko garraioa. Gantz-ehunaren garrantzia. Gantz-ehuneko triglizeridoen mobilizazioa.

24. GANTZ-AZIDOEN KATABOLISMOA: Gantz-azidoen aktibazioa. Gantz-azido aseen beta-oxidazioa. Balantze energetikoa. Karbono kopuru bakoitia duten gantz-azidoen oxidazioa. Gantz-azido asegabeen oxidazioa.

25. GORPUTZ ZETONIKOAK: Gorputz zetonikoen biosintesia eta degradazioa. Gorputz zetonikoen funtzioa. Zetosia.

26. GANTZ-AZIDOEN DE NOVOko SINTESIA: Malonil-Ako-ren sintesia. Gantz-azido sintasaren konplexua. Palmitatoaren sintesiaren erreakzio-saila eta balantzea. Palmitatoaren sintesirako NADPH eta azetil-Ako-ren jatorria. Gantz-azidoen luzapena eta asegabetzea.

27. KOLESTEROLAREN METABOLISMOA: Kolesterolaren biosintesia. Erregulazioa. Garraioa. Behazun azido eta gatzak eta Hormona esteroideen sintesia.



3.4.- Konposatu nitrogenodunen katabolismoa.

28. METABOLISMO PROTEIKOA:Eskema orokorra. Aminoazidoen amino taldearen metabolismoa. Transaminazioa eta desaminazio oxidatiboa.Ehunen arteko amonioaren garraioa.

29. UREAREN ZIKLOA. Erreakzio saila eta balantze energetikoa.

30. AMINOAZIDOEN KATE KARBONATUAREN KATABOLISMOA. Aminoazido glukogeniko eta zetogenikoak.

31. NUKLEOTIDOEN KATABOLISMOA: Purinen eta pirimidinen degradazioa.

IRAKASKUNTZA MAGISTRALA: 45 ordu

Teoria eta ariketa praktikoak (buruketak, test erako galdetegiak eta abar.) egingo dira



LABORATEGI PRAKTIKAK: 4 orduko 3 saio

1.- Estraktu entzimatiko baten prestaketa eta jarduera entzimatikoaren neurketa.

2.- Erauzitako entzimaren Vmax eta Km parametro zinetikoen neurketa.

3.- Lipido neutroen kromatografia bidezko banaketa.



ORDENAGAILU PRAKTIKAK: 3 orduko saio bakarra

1.- Laborategiko praktiketan lortutako ematzekin eta software bereziak erabiliz entzimaren parametro zinetikoen kalkulua. Proposatutako galdera eta ariketen ebazpena.





IKASGELAZ KANPOKO JARDUERAK: 90 ordu

-Landutako gaien inguruko irakurketa.

-Textuak kontsultatu, eskemak egin eta ikasi.

-Klase magistraletan planteatutako buruketa eta ariketen ebazpena.

-eGELA bidez eskuragarri egongo diren galdetegiak egitea.

-Informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabili (TIC), eGELAn eskuragarri egongo diren bideo eta animazioak ikusi.

Teoria azken notaren % 70 izango da eta praktikak eta ariketek % 30 osatuko dute.



Ikasgaia gainditzeko teoria atala zein praktika eta ariketen atala gainditzea derrigorrezkoa da. Horrez gain, laborategiko eta ordenagailuko praktikak, aurreko ikasturtean egin ez badira,

ezinbestean burutu beharko dira.



Irakasgaiaren nota osoa azken azterketatik eskuratu nahi dutenek lauhilabetekoaren lehengo 9 asteetan jakinarazi beharko diote idatziz irakasleari.

-Internetera konektatutako ordenagailua (Campuseko ordenagailu geletan eskuragarri).
-Testu liburuak (Campuseko liburutegian eskuragarri).
-Laborategiko mantala.
-Lauki milimetratuak dituen laborategiko kaiera (edo euskarri informatiko baliokidea)

Oinarrizko bibliografia

- Lehninger, A.L.; Nelson, D.L. y Cox, M.M. Principios de Bioquímica. 4ª edición. Ediciones Omega. Madrid, 2005. http://www.worthpublishers.com/lehninger

- McKee, T. y McKee, J.R. Bioquímica: La base molecular de la vida. 3ª edición. Editorial McGraw-Hill Interamericana. Madrid, 2003.

Gehiago sakontzeko bibliografia

- Voet, D; Voet, J.G. y Pratt, C.W. Fundamentos de Bioquímica. La vida a nivel molecular. 2ª edición. Editorial Médica Panamericana. Madrid, 2007. http://www.medicapanamericana.com/voet.
- Berg, J.M.; Tymoczko, J.L. y Stryer, L. Bioquímica. 6ª edición. Editorial Reverté. Barcelona, 2007. http://www.whfreeman.com/biochem5
- Lozano, J.A. y Galindo, J.D. Bioquímica y Biología Molecular para las ciencias de la salud. 3ª edición. Editorial MacGraw-Hill Interamericana. Madrid, 2005. http://www.mcgraw-hill.es.

Aldizkariak

•Investigación y Ciencia.
•Revista de Libros. Fundación Caja Madrid. RDL. Editorial Biblioteca Nueva. Madrid.