GAITASUNAK:



1-Izaki begetalen dibertsitatea ezagutu, beren antolakuntza mailak identifikatu eta euren taxonomiaren eta sailkapenaren oinarriak ulertu.



2-Izaki begetalen morfologia eta bizi zikloen ezaugarriak ulertu eta berariazko terminologia menperatu.



3-Izaki begetalek ekosistemetan duten funtzioa ulertu.



4-Landare baskularren familia garrantzitsuenen ezaugarriak ezagutu eta espezieak identifikatzeko teknikak menperatu.



5-Prozesu fisiologikoen barneko erregulazioa eta fisiologia ulertu eta terminologia espezifikoa erabiliz modu egokian adierazi.



6-Ingurumenak landareen barneko prozesu fisiologiko nagusietan duen eragina ezagutu.



7-Landareen konposatu sekundarioen presentzia eta kontzentrazioa aldagai genetikoen, fisiologikoen eta ingurumenekoen elkarrekintzaren araberakoak direla jakinez, konposatu hauek eraldatu eta kontrolatu daitezkela ulertzea eta honek ekoizpen industriala burutzeko aukera emango lukeela ulertzea.



8-Botanika eta landareen fisiologian ohikoak diren materialak eta teknikak erabiltzeko trebetasuna eskuratzea.



Era berean, graduko zeharkako gaitasunak lortzea faboratzen duten ekintzak garatuko dira:



1-Metodo zientifikoa eta ikerlan zientifikoetan erabiltzen den egitura ezagutu eta Vancouver nazioarteko sistema erabiliz aipu bibliografikoak modu egokian egin.



2-Ahoz zein idatziz komunikatzeko, hizkuntza zientifiko akademiko egokia erabili, terminologia okerraren erabilera zuzenduz.



3-Hipotesiak eraiki, esperimentuak diseinatu, lortutako emaitzak interpretatu, diagnostikoak igorri eta konponbideak proposatu, horretarako bibliografia bilaketa burutu eta taldean lan eginez.



4-Ikasle taldeetan, proposatutako galderen bidez, beraien arteko eztabaida kritikoa sustatu.





IRAKASKUNTZA EMAITZAK:



1-Landareen egitura eta ezaugarri morfologiko eta fisiologiko nagusiak ezagutu eta ulertu.



2-Landareen organismoen nomenklatura eta sailkapen arauak ezagutu.



3-Landareen espezieak zehazteko gakoak kudeatzen ditu, eta interes handiko espezieak begibistaz ezagutu.



4-Ingurumenaren aldaketek eragindako efektuak landareen prozesu fisiologiko nagusietan identifikatu.



5-Laborategian jarraitu beharreko oinarrizko protokoloa erabiliz eta fisiologian funtsezkoak diren zenbait teknikaz baliatuz, molekula ezberdinen isolamendua, azterketa eta identifikazioa burutu.

BOTANIKAko atala



Teoria:



1-Begetalak. Sarrera bere bioaniztasunera: Onddoak eta algak. Taxonomia eta Nomenklatura botanikoak.

2-Morfologia begetatiboa: Briofitoak, Pteridofitoak eta Hazidun landareak. Kormodun landareen berezko hiru organoen dibertsitate morfologikoa.

3-Ugalketa. Ugalketa zikloa: Briofitoak, Pteridofitoak eta hazidun landareak (gimnospermoak)

4-Lorearen morfologia eta biologia. Angiospermoen ugalketa zikloa. Fruitu eta hazien eraketa eta barreiaketa.

5-Kormodun landareen sailkapena: Pteridofitoak, Gimnospermoak eta Angiospermoak. Landareak biltzeko, kontserbatzeko eta identifikatzeko teknikak.



Praktikak:



P1-Angiospermoen ugalketa-egituren eta egitura begetatiboen morfologia aztertu.



P2-Landareak identifikatzeko gako dikotomikoak erabiliz angiospermoak identifikatu.





LANDARE-FISIOLOGIAko atala



Teoria:



1-Ur-erlazioak eta elikapena. Uraren garrantzia landareetan. Ur-potentziala. Uraren zurgapena. Lurzoru/landare/atmosfera sistema hidrodinamikoa. Floema.

2-Elikapen minerala. Elikagaien garraioa. Landareen erabilera elikagaiak metateko

3-Landareen hazkundea eta garapena. Hormonen eraginak fisiologian.

4-Prozesu energetikoak. Fotosintesi-prozesuaren oinarriak. Landareak CO2aren isurbide.

5-Ingurumenaren fisiologia. Inguruneko estresek duten eragina prozesu fisiologikoetan. Landareen erabilera.



Laborategiko praktikak:



Praktikak 3 saioetan antolatuko dira. Praktika bakoitzak 3 orduko iraupena izango du.



P1-Hazien hoziketa. Garapenaren hasierako faseak.

P2-Pigmentu fotosintetikoak: hosto mota desberdinetako pigmentuen erauzketa, bereizketa eta identifikazioa.

P3-Metabolismo sekundarioa: antozianinak eta betazianinak.



Praktikak aukeratu dira programa teorikoan agertzen diren alderdi desberdinak jorratzen dituztelako. Horrela, lehenengo praktikak landarearen hazkundea eta garapena kontzeptuak jorratzen ditu, eta uraren eta arnasketaren garrantzia baloratzen ditu hoziketa bezalako landareen prozesu giltzarri batean. Gainera, ingurumeneko faktoreen eragina hazkunde prozesuan ere aztertzen da.

Bigarren praktikan, hosto mota desberdinen konposatu fotosintetikoak aztertzen dira. Landareen garapenerako prozesu energetikoen garrantzia eta fotosintesiaren papera planteatzen dira.

Hirugarren praktikak landareen metabolismo sekundarioa eta honek duen garrantzia jorratzeko aukera ematen du. Fenolen eta alkaloideen taldeko bi pigmentu motak, hala nola antozianinak eta betazianinak, metodo sinpleen bitartez aztertzen dira.



E-gelan eskuragarri egongo den 3 praktika hauetako protokoloa jarriko da. Praktika bakoitzaren aurretik bere protokoloa irakurri beharko da.

Irakasgai honetan hainbat irakas-metodo erabiltzen dira:



Eskola magistraletan irakasleak gaiaren edukia eta kontzeptuak azalduko ditu beren-beregi prestatutako irudiak erabilita. Ikasleen partehartzea eta pentsamendu logikoa eta kritikoa sustatzeko klasean zehar unean uneko lantzen diren kontzeptuei buruzko galderak egingo zaizkie ikasleei.



Laborategi praktikak irakasgaiaren edukia sakonago aztertzeko eta errazago ulertu eta barneratzeko ezinbestekoak izango dira. Baita planteatu diren gaitasun edo ikaskuntza emaitzak lortzeko laborategi-tresna, teknika, metodologia eta baliabideak lantzeko ere.



Landa irteerak laborategi praktiken osagarri izango dira eta klasean ikusitakoaz errazago jabetzeko oso lagungarriak suertatuko dira.

ORIENTAZIOAK:



Ebaluazio jarraitua: azken notaren %30. Probak:



•Taldekako edo bakarkako lan praktikoak. Lan hauek ebaluazio jarraituaren egutegian agertzen den datan jasoko dira

•Landare-familiak identifikatzeko proba praktikoa. Proba hori deialdi ofizialeko azken azterketaren datan egingo da (azterketa teorikoaren egunean).



Laborategi praktikaren batera etorri ezin duenak ziurtagiri idatzia ekarri beharko du. Bestela, azterketa praktiko bat egin beharko du azterketa teorikoaren egun berean.



Banakako amaierako proba: azken notaren %70.



Bi ataleko (Botanika eta Landare-fisiologia) proba idatzia egingo da. Ikasleak 4,0ko nota minimoa lortu behar du idatzizko probaren atal bakoitzean proba praktikoetako notekin batez bestekoa egiteko.



Irakasgaiaren ebaluazioaren gaineko argibideak:



Ebaluazio irizpideak:



Irakasgaia aprobatzeko (nota=5,0) ikasleak gutxienez 4.0 atera behar du bai Botanika eta baita Landare-fisiologiako azken proba idatzian. 4,0ko nota minimo hori lortuz gero, alde praktikoaren nota gehituko zaio eta horrela dagokion atalaren azken nota lortuko da, eta bi atalen batez bestekoa 5 bada irakasgaia gaindituko da. Atal bakoitzean (proba teorikoan) esandako minimoa lortu ezean irakasgaia ez da gaindituko. Maiatzetik uztailera 5,0 edo hortik gorako notak gordeko dira soilik (proba teoriko zein praktikoetan). Hurrengo urte akademikorako ez da inolako notarik gordeko, ez alde praktikorik ezta teorikorik.



UPV/EHUko arautegiaren arabera (ikus I kapitulua, 8.2 artikulua), graduko irakasgaietan egon daitezkeen bi ebaluazio moduak matrikulatutako ikasle guztiontzat hurrengo bi hauek dira: ebaluazio finala eta etengabeko ebaluazioa (mistoa, zeinaren % 30 gutxienez etengabeko ebaluazioa den).



Ikasleek aukera dute etengabeko ebaluazioari (mistoari) uko egiteko ebaluazio finala aukeratuz, aipatutako etengabeko ebaluazioan parte hartu ez badu ere. Horretarako, ikasleak etengabeko ebaluazioari (edo mistoari) uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari, ezarritako prozedurari jarraituta eta epeen barruan (8.3 artikulua). Epe hori bederatzi astekoa izango da, lauhilekoa hasten denetik kontatzen hasita.



Ebaluazio finalean azterketa teoriko baten zein praktiko baten bitartez irakasgaiaren konpetentzien eskurapen-maila ebaluatuko da. Uko egiteko eta ebaluaziorako irizpideak Graduko Titulazio ofizialetako ikasleen ebaluaziorako arautegian jartzen duenaren araberakoak izango dira beti.



Zehazki, azken ebaluazio horrek zati hauek izango ditu:

•Lan praktikoak aurkeztu beharko dituzte azken ebaluazioko egunerako (azterketa teorikoaren egunerako).

•Landare-familiak identifikatzeko proba praktikoa. Proba hori deialdi ofizialeko azken azterketaren datan egingo da (azterketa teorikoaren egunean).

•Bi ataleko (Botanika eta Landare-fisiologia) proba idatzia. Notaren %70.





Ohiko deialdiari UKO EGITEA: Azkeneko zein etengabeko ebaluazioaren kasuan, nahikoa izango da proba horretara ez aurkeztea azken kalifikazioa <> izan dadin.



Irakasgaiko ebaluazio probetan ikasleek debekatuta izango dute liburuak, oharrak edo apunteak erabiltzea, bai eta tresna edo gailu telefoniko, elektroniko, informatiko edo bestelakoak erabiltzea ere. Jokabide makur eta iruzurrezkoren bat gertatzekotan, UPV/EHUko ebaluazio probetan eta lan akademikoetan jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzko protokoloan zehazten dena aplikatuko da.



Ebaluazio-jarduerak (azterketak, galdetegiak, lanen aurkezpen oralak, eta bestelakoak) aurrez aurre ezingo balira egin, ebaluazioa modu ez presentzialean egingo da, eGela, email, bideokonferentzia edo bestelako online baliabide baten bitartez.

Laborategiko praktiketan mantala erabiltzea derrigorrezkoa da.

Oinarrizko bibliografia

Botanikakoa:



Heywood, V. H. (1985). Las plantas con flores (No. QK 495. A1. F5618).



Izco, J. y cols. (1997). Botánica. Ed. MacGraw-Hill-Interamericana de España. (2ª edición, 2004, 906 pp.) Lüttge, U., Kluge, M., Bauer, G., & Polanía Vorenberg, J. H. (1993). Botánica (No. 580 L8B6).



Nabors, M. W. (2006) Introducción a la Botánica. Ed: Pearson Addison-Wesley. Madrid. España, 744 pp.



Raven, P. H., Evert, R. F., & Eichhorn, S. E. (1992). Biología de las plantas (2 Vols). Reverté.



Strasburger, E., Noll, F., Schenck, H., & Schimper, A. F. W. (2004). Tratado de Botánica. 35ª edición. Ediciones Omega. Barcelona, España. 1134 pp.



Landareen fisiologiakoa:



Azcón Bieto, J. & Talón, M. (2008). Fundamentos de Fisiología Vegetal. Madrid: Interamericana.McGraw-Hill



Barceló, C., Rodrigo, N., Sabater, J. & Sánchez-Tamés, N. (2001). Fisiología Vegetal. Barcelona: Pirámide, S.A.



García Breijo, P., Roselló, M. & Santamaría, L. (2001). Introducción a la Fisiología Vegetal. Valencia: Editorial Universidad Pública de Valencia.



Salisbury, F.B. & Ross, C.W. (2000). Fisiología de las Plantas. Grupo editorial iberoamericano.



Botanikako praktikak:



Aizpuru, I. Aseginolaza, C., Uribe-Echebarría, PM, Urrutia, P. & Zorrakin, I. (1999). Claves ilustradas de la flora del País Vasco y territorios limítrofes. Servicio central de publicaciones del Gobierno Vasco.831 pp. (2ª edición, 2004, 831 pp.).

Gehiago sakontzeko bibliografia

Richardson, M. L., & Gangolli, S. (Eds.). (1992). The dictionary of substances and their effects (Vol. 1). Royal Society of Chemistry.

Schulz, V., Hänsel, R., & Tyler, V. E. (2001). Rational phytotherapy: a physician's guide to herbal medicine. Psychology Press.Direcciones de Internet de interés.

Simpson, M. G. (2010). Plant systematics. Academic press.

Taiz, L. & Zeiger, E. (2014) Landare-fisiologia. Euskal Herriko Unibertsitateko Argitalpen Zerbitzua (UPV/EHU).

Aldizkariak

Hurrengo aldizkariak, beste askoren artean, aske irakur daitezke EHUko bibliotekan:

American Journal of Botany. Accesible en https://onlinelibrary.wiley.com/journal/15372197

Annals of Botany. Accesible en https://academic.oup.com/aob

Plant Systematics and Evolution. Accesible en https://www.springer.com/life+sciences/plant+sciences/journal/606