Irakasgaiaren gaitasunak:



1. Izaki begetalen dibertsitatea ezagutu eta euren taxonomiaren eta sailkapenaren oinarriak ulertu landareek farmazian duten erabilera ezagutu.

2. Landare baskularren morfologia eta bizi zikloaren ezaugarriak ulertu eta berariazko terminologia menperatu.

3. Landare baskularren familia garrantzitsuenen ezaugarriak ezagutu eta espezieak identifikatzeko teknikak menperatu.

4. Landareen fisiologia erregulatzen duten oinarrizko printzipioak ulertzea eta horietaz mintzatzeko terminologia espezifikoa erabiltzea.

5. Landarea osotasun dinamikoa eta konplexua dela aditzea, eta elkarrekin erlazionatutako ingurumeneko zein barruko faktoreek landareen jarduera baldintzatzen dutela barneratzea.

6. Landareen metabolismo sekundarioko oinarrizko taldeak ezagutzea, landarean duten funtzioa jakitea eta sendagaien printzipio aktibo moduan duten erabilera ezagutzea.

7. Landareetan metabolismo sekundarioko printzipio aktiboen presentzia baldintzatzen duten prozesuak eta faktoreak ulertzeko ikasitako ezagupenak integratzea.

8. Landareetan dauden konposatu sekundarioen presentzia eta kontzentrazioa aldagai genetikoen, fisiologikoen eta ingurumenekoen elkarrekintzaren araberakoa dela jakinez, konposatu hauek eraldatu eta kontrolatu daitezkela ulertzea eta honek ekoizpen industriala burutzeko aukera emango lukeela ulertzea.

9. Botanika eta landareen fisiologian ohikoak diren materialak eta teknikak erabiltzeko trebetasuna eskuratzea





Era berean, graduko zeharkako gaitasunak lortzea faboratzen duten ekintzak garatuko dira:



1. Metodo zientifikoa eta ikerlan zientifikoetan erabiltzen den egitura ezagutu eta Vancouver nazioarteko sistema erabiliz aipu bibliografikoak modu egokian egin.

2. Ahoz zein idatziz komunikatzeko, hizkuntza zientifiko akademiko egokia erabili, terminologia okerraren erabilera zuzenduz.

3. Hipotesiak eraiki, esperimentuak diseinatu, lortutako emaitzak interpretatu, diagnostikoak igorri eta konponbideak proposatu, horretarako bibliografia bilaketa burutu eta taldean lan eginez.

4. Ikasle taldeetan, proposatutako galderen bidez, beraien arteko eztabaida kritikoa sustatu.



Irakasgaia ikastearen emaitzak



1. Izaki begetalen ezaugarri morfologiko zein fisiologikoak ezagutu eta ulertu

2. Izaki begetalak izendatu eta sailkatzeko erabiltzen diren nomenklatura arauak ulertu

3. Landareak identifikatzeko gakoak erabili eta farmazian interesa duten espezie garrantzitsuenak begi bistaz ezagutu

4. Farmazian interesa duten konposatu begetalen sintesian gako diren prozesu fisiologiak identifikatu

5. Laborategian jarraitu beharreko oinarrizko protokoloa erabiliz eta fisiologian funtsezkoak diren zenbait teknikaz baliatuz, erabilpen farmazeutikoa duten molekula ezberdinen isolamendua, azterketa eta identifikazioa burutu

Eduki teorikoa



BOTANIKA ATALA



1. gaia- Landare Biologia. Landare-kontzeptua eta euren biodibertsitatea.

2. gaia- Sistematika, Taxonomia eta Nomenklatura. Kategoria taxonomikoak eta taxonak.

3. gaia- Espermatofitoen morfologia begetatiboa (SPERMATOPHYTINA Subdibisioa). Kormofitoen berezko hiru organoen dibertsitate morfologikoa: zurtoina, hostoa, sustraia.

4. gaia- Sarrera Gimnospermoetara. Sailkapena eta ezaugarri orokorrak. Familia esanguratsuenen ekologia eta erabilerak: PINACEAE, CUPRESSACEAE eta TAXACEAE.

5. gaia- Angiospermoak (MAGNOLIOPSIDA klasea): lorearen eta infloreszentzien morfologia eta ugalketa.

6. gaia- Haziaren eta fruituaren eraketa. Fruituen sailkapen morfologikoa. Fruituen barreiaketa mekanismoak.

7.- 10. gaiak- ROSIDAE subklasea: Kokapen sistematikoa eta ezaugarri orokorrak. RANUNCULACEAE, FABACEAE, ROSACEAE, LAMIACEAE, APIACEAE, ASTERACEAE familien ikasketa eta Farmazian erabilera duten espezieen ezaugarri nagusiak.

11. Monokotiledoneoak (LILIIDAE subklasea). Sailkapen orokorra. Kokapen sistematikoa eta ezaugarri nagusiak. ASPARAGALES eta LILIALES ordenetako familia esanguratsuenen ikasketa. Farmazian dituzten erabilera nagusiak.



LANDARE-FISIOLOGIA ATALA



1. Ur-erlazioak eta elikapena. Lurzoru/landare/atmosfera sistema hidrodinamikoa.

2. Hazkundea eta garapena. Landare-hormonak

3. Prozesu energetikoak. Fotosintesi-prozesuaren oinarriak. Argi-fasea eta ilunpeko fasea. Metabolismo-motak: C3, C4 eta CAM landareak.

4. Metabolismo sekundarioaren oinarriak. Konposatu sekundarioak. Farmazian duten garrantzia.



Eduki praktikoa



BOTANIKA ATALA



1. Angiospermoen ugalketa-egituren eta egitura begetatiboen morfologia aztertu.

2. Landareak identifikatzeko gako dikotomikoak erabiliz angiospermoak identifikatu.



LANDARE-FISIOLOGIA ATALA



Praktikak 3 saioetan antolatuko dira. Praktika bakoitzak 3 orduko iraupena izango du.



P1- Hazien hoziketa. Garapenaren hasierako faseak

P2- Pigmentu fotosintetikoak: hosto mota desberdinetako pigmentuen erauzketa, bereizketa eta identifikazioa

P3- Metabolismo sekundarioa: antozianinak eta betazianinak



Praktikak aukeratu dira programa teorikoan agertzen diren alderdi desberdinak jorratzen dituztelako. Horrela, lehenengo praktikak landarearen hazkundea eta garapena kontzeptuak jorratzen ditu, eta uraren eta arnasketaren garrantzia baloratzen ditu hoziketa bezalako landareen prozesu giltzarri batean. Gainera, ingurumeneko faktoreen eragina hazkunde prozesuan ere aztertzen da.

Bigarren praktikan, hosto mota desberdinen konposatu fotosintetikoak aztertzen dira. Landareen garapenerako prozesu energetikoen garrantzia eta fotosintesiaren papera planteatzen dira.

Hirugarren praktikak landareen metabolismo sekundarioa eta honek duen garrantzia jorratzeko aukera ematen du. Fenolen eta alkaloideen taldeko bi pigmentu motak, hala nola antozianinak eta betazianinak, metodo sinpleen bitartez aztertzen dira.

Irakasgai honetan hainbat irakas-metodo erabiltzen dira:

Eskola magistraletan irakasleak gaiaren edukia eta kontzeptuak azalduko ditu beren-beregi prestatutako irudiak erabilita. Ikasleen partehartzea eta pentsamendu logikoa eta kritikoa sustatzeko klasean zehar unean uneko lantzen diren kontzeptuei buruzko galderak egingo zaizkie ikasleei.

Laborategi praktikak irakasgaiaren edukia sakonago aztertzeko eta errazago ulertu eta barneratzeko ezinbestekoak izango dira. Baita planteatu diren gaitasun edo ikaskuntza emaitzak lortzeko laborategi-tresna, teknika, metodologia eta baliabideak lantzeko ere.

Landa irteerak laborategi praktiken osagarri izango dira eta klasean ikusitakoaz errazago jabetzeko oso lagungarria suertatuko da.

Ebaluazio jarraitua: azken notaren %30. Probak:

-Taldekako edo bakarkako lan praktikoak. Lan hauek ebaluazio jarraituaren egutegian agertzen den datan jasoko dira

-Interes farmazeutikoa duten espezieen ezagutza (Visu proba: 7 espezietik 4 ezagutu behar ditu ikasleak). Proba hori ebaluazio jarraituaren egutegian agertzen den datan egingo da

-Fisiologiako proba praktikoa. Proba hori ebaluazio jarraituaren egutegian agertzen den datan edo deialdi ofizialeko azken azterketaren datan egingo da (azterketa teorikoaren egun berean).



Laborategi praktikaren batera etorri ezin duenak ziurtagiri idatzia ekarri beharko du. Bestela, azterketa praktiko bat egin beharko du azterketa teorikoaren egun berean.



Banakako amaierako proba: azken notaren %70.

Bi ataleko (Botanika eta Landareen Fisiologia) proba idatzia egingo da. Ikasleak 4,0eko nota minimoa lortu behar du idatzizko probaren atal bakoitzean proba praktikoetako notekin batez bestekoa egiteko.



IRAKASGAIAREN EBALUAZIOAREN GAINEKO ARGIBIDEAK:



Ebaluzaio irizpideak:



Irakasgaia aprobatzeko (nota=5,0) ikasleak gutxienez 4,0 atera behar du bai Botanika eta baita Landareen Fisiologiako azken proba idatzian. 4,0eko nota minimo hori lortuz gero, alde praktikoaren nota gehituko zaio eta horrela dagokion atalaren azken nota lortuko da, eta bi atalen batez bestekoa 5 bada irakasgaia gaindituko da. Atal bakoitzean (proba teorikoan) esandako minimoa lortu ezean irakasgaia ez da gaindituko. Maiatzetik uztailera 5,0 edo hortik gorako notak gordeko dira soilik (proba teoriko zein praktikoetan). Hurrengo urte akademikorako ez da inolako notarik gordeko, ez alde praktikokorik ezta teorikokorik.



UPV/EHUko ebaluaziorako arautegiaren arabera (ikus I kapitulua, 8.2 artikulua), graduko irakasgaietan egon daitezkeen bi ebaluazio moduak matrikulatutako ikasle guztiontzat hurrengo bi hauek dira: ebaluazio finala eta etengabeko ebaluazioa (mistoa, zeinaren % 30 gutxienez etengabeko ebaluazioa den).



Ikasleek aukera dute etengabeko ebaluazioari (mistoari) uko egiteko ebaluazio finala aukeratuz, aipatutako etengabeko ebaluazioan parte hartu ez badu ere. Horretarako, ikasleak etengabeko ebaluazioari (edo mistoari) uko egiten diola jasotzen duen Farmazia Fakultateko web orrian, Arautegiaren atalean dagoen eskaera-orria bete eta aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari, ezarritako prozedurari jarraituta eta epeen barruan (8.3 artikulua). Epe hori bederatzi astekoa izango da lauhilekoa hasten denetik kontatzen hasita.



Ebaluazio finalean azterketa teoriko baten zein praktiko baten bitartez irakasgaiaren konpetentzien eskurapen-maila ebaluatuko da. Uko egiteko eta ebaluaziorako irizpideak Graduko Titulazio ofizialetako ikasleen ebaluaziorako arautegian jartzen duenaren araberakoak izango dira beti (EHAA 50. zk., 2017ko martxoaren 13a).



Zehazki, azken ebaluazio horrek zati hauek izango ditu:



-Lan praktikoak aurkeztu beharko dituzte azken ebaluazioko egunerako (azterketa teorikoaren egunerako).

-Interes farmazeutikoa duten espezieen ezagutza (Visu proba: 7 espezietik 4 ezagutu behar ditu ikasleak).

-Landare-fisiologiako proba praktikoa.

-Bi ataleko (Botanika eta Landare-fisiologia) proba idatzia. Notaren %70.

-Inoiz praktikak egin ez dituzten ikasleek landare-espezieak identifikatzeko proba praktikoa egin beharko dute, azterketa teorikoaren egun berean.



Ohiko deialdiari uko egitea: Azkeneko zein etengabeko ebaluazioaren kasuan, nahikoa izango da proba horretara ez aurkeztea azken kalifikazioa <> izan dadin.



Irakasgaiko ebaluazio probetan ikasleek debekatuta izango dute liburuak, oharrak edo apunteak erabiltzea, bai eta tresna edo gailu telefoniko, elektroniko, informatiko edo bestelakoak erabiltzea ere. Jokabide makur eta iruzurrezkoren bat gertatzekotan, UPV/EHUko ebaluazio probetan eta lan akademikoetan jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzko protokoloan zehazten dena aplikatuko da.

Ebaluazio-jarduerak (azterketak, galdetegiak, lanen aurkezpen oralak, eta bestelakoak) aurrez aurre ezingo balira egin, ebaluazioa modu ez presentzialean egingo da, eGela, email, bideokonferentzia edo bestelako online baliabide baten bitartez.

*Laborategi praktiketan amantala derrigorrezkoa izango da.

Laborategi praktiken inguruko xehetasun guztiak egelara igoko diren praktiken protokoloan eta praktiken gidoian azalduko dira.

Oinarrizko bibliografia

Botanikakoa:

Heywood, V. H. (1985). Las plantas con flores (No. QK 495. A1. F5618).

Izco, J. et col.(1997). Botánica. Ed. MacGraw-Hill-Interamericana de España. (2ª edición, 2004, 906 pp.) Lüttge, U., Kluge, M., Bauer, G., & Polanía Vorenberg, J. H. (1993). Botánica (No. 580 L8B6).

Nabors, M. W. (2006) Introducción a la Botánica. Ed: Pearson Educación. Madrid. España, 744 pp. Raven, P. H., Evert, R. F., & Eichhorn, S. E. (1992). Biología de las plantas (2 Vols). Reverté.

Strasburger, E., Noll, F., Schenck, H., & Schimper, A. F. W. (2004). Tratado de Botánica. 35ª edición. Ediciones Omega. Barcelona, España. 1134 pp.





Landare-fisiologiakoa:



Azcón Bieto, J. & Talón, M. (2008) Fundamentos de Fisiología Vegetal. Madrid: Interamericana.McGraw-Hill

Barceló, C., Rodrigo, N., Sabater, J. & Sánchez-Tamés, N. (2001). Fisiología Vegetal. Barcelona: Pirámide, S.A.

García Breijo, P., Roselló, M. & Santamaría, L. (2001). Introducción a la Fisiología Vegetal. Valencia: Editorial Universidad Pública de Valencia.

Hopkins, W.G. & Huner, N.P.A. (2004). Introduction to Plant Physiology. New Jersey: John Wiley & Sons, Inc.



Botanikako praktikak:



Aizpuru, I. Aseginolaza, C., Uribe-Echebarría, PM, Urrutia, P. & Zorrakin, I. (1999). Claves ilustradas de la flora del País Vasco y territorios limítrofes. Servicio central de publicaciones del Gobierno Vasco.831 pp. (2ª edición, 2004, 831 pp.)

Gehiago sakontzeko bibliografia

Botanikakoa:

Richardson, M. L., & Gangolli, S. (Eds.). (1992). The dictionary of substances and their effects (Vol. 1). Royal Society of Chemistry.
Schulz, V., Hänsel, R., & Tyler, V. E. (2001). Rational phytotherapy: a physician's guide to herbal medicine. Psychology Press
Simpson, M. G. (2010). Plant systematics. Academic press.

Landare-fisiologiakoa:

Ridge., Y. (2012) Plants. Oxford University Press.
Rost, T.L., Barbour, M.G., Stocking, C.R. & Murphy, T.M. (1998). Plant Biology.
Salisbury & Ross. (2000). Fisiología de las Plantas.
Taiz, L. & Zeiger, E. (2014) Landare-fisiologia. Euskal Herriko Unibertsitateko Argitalpen Zerbitzua (UPV/EHU).

Aldizkariak

American Journal of Botany. Eskuragarri: https://onlinelibrary.wiley.com/journal/15372197 Annals of Botany. Accesible en https://academic.oup.com/aob

Plant Systematics and Evolution. Eskuragarri: https://www.springer.com/life+sciences/plant+sciences/journal/606

Unibertsitatean aldizkari hauetarako sarbidea dohainik izango da.