1. Egoera osasuntsuan dagoen giza-gorputzaren ehun eta zelulen konposaketa molekularrari, prozedura biokimikoei, garapenari eta funtzioari dagozkien kontzeptu, prozesu, hastapen eta oinarrizko teoriak ulertzea.



2. Nerbio, muskulu eskeletiko, kartilago eta hezurrei aipamen berezia eginez, giza-gorputzaren egitura eta funtzio normalen arteko erlazioa ezartzea, molekula-, zelula- eta ehun-mailetan.



3. Lanbide-karreraren garapenean, beste irakasgaien ikasketan erabilgarriak izango diren ezagupen molekular, zitologiko eta histologikoak lortzea.



4. Fisioterapian oinarrizkoak diren egoera fisiopatologikoekin lotuta dauden mekanismo molekular, zelular eta tisularrak, modu kritikoan ulertzea eta baloratzea.

EZAGUTZA TEORIKOAK:



1. IRAKASGAI BLOKEA: OINARRIZKO BIOKIMIKA



1. Sarrera. Biomolekulak: Oinarrizko biomolekulen deskribapena: gluzidoak eta lipidoak, proteinak eta azido nukleikoak.

2. pH eta sistema indargetzaileak: pH kontzeptua. Indargetzaile kontzeptua. Indargetzaile fisiologikoak: bikarbonato, fosfato eta proteina-indargetzaileak.

3. Entzimak: ezaugarriak eta sailkapena. Aktibazio energia. Kofaktoreak eta Talde prostetikoak. Entzimaren gune aktiboa. Entzima-sustratu konplexua. Entzimen zinetikaren oinarriak. Aktibitate entzimatikoaren erregulazioa.

4. Metabolismoa: Termodinamika eta bioenergetika. Gluzidoen katabolismoa eta anabolismoa. Lipidoen katabolismoa eta anabolismoa. Proteinen katabolismoa eta anabolismoa. Bidezidor guztien erregulazioa eta integrazioa.



2. IRAKASGAI BLOKEA: ZELULEN BIOLOGIA ETA HISTOLOGIA

5. Zelula eta kanpo ingurunea. Zelula, egitura, osagaiak eta funtzioak. Zelularen kanpo-ingurunearekiko elkarrekintzak. Matrize estrazelularra.

6. Ehunak. Kontzeptua eta sailkapena. Ehun ideiaren jatorria. Ehun kontzeptua. Ehun motak.

7. Sostengu-ehunak. Kartilago eta hezurra. Esangura biologikoa. Gizakian ageri diren osagai zelular eta estrazelularrak. Histogenesia. Motak. Kontsiderazio klinikoak.

8. Nerbio-ehuna. Nerbio ehunaren egitura eta funtzioa. Nerbio ehunaren garapena. Neuronak eta neurogliako zelulak. Sinapsia. Nerbio-sistemak.

9. Muskulu-ehuna: Gizakiaren muskulu-ehun motak. Muskulu eskeletiko, leun eta kardiakoa. Egitura histologikoa. Uzkurdura eta erlaxazio mekanismoak. Konponketa eta berriztapena.



3. IRAKASGAI BLOKEA: FISIOLOGIA

10. Organismoaren barrunbe likidoak eta hauen arteko komunikazioa: Barrunbeen arteko komunikazioa, barne-ingurunea eta homeostasi kontzeptuen oinarri fisikokimikoak.

11. Nerbio-sistemaren fisiologia: Oreka-potentziala. Atsedenaldiko mintz-potentziala. Potentzial lokalak eta ekintza-potentzialak. Nerbio-informazioaren eroapena. Sinapsia. Nerbio-informazioaren erregulazioa.

12. Muskulu-sistemaren fisiologia: ezaugarriak. Lotura neuromuskularra. Muskulu eskeletikoaren uzkurketa. Uzkurketaren mekanika. Uzkurketaren energetika. Muskulu leunaren fisiologia. Bihotz-muskuluaren fisiologia.





IKASGELA-PRAKTIKAK



1. Formulazio organikoaren oinarriak. Biomolekulak.

2. Organismoaren eguneroko behar energetikoen kalkulua.

3. Balantze energetikoa.

4. Metabolismoaren kokapena eta integrazioa.

5. Zelularen zitoplasmaren azterketa.

6. Seinaleztapena.

7. Biokimika eta zelularen biologiaren integrazioa.

8. Homeostasia.

9. Epitelio eta konektiboak 1.

10. Epitelio eta konektiboak 2.

11. Nerbio-ehuna.

12. Oreka-potentzialen kalkulua.

13. Muskulu-ehuna.

14. Neurotoxinak.



LABORATEGI-PRAKTIKAK

1. Laborategirako sarrera.

2. Espektrofotometriaren oinarriak.

3. Glukosaren kontzentrazioaren neurketa.

4. Mikroskopiaren oinarriak.

5. Homeostasia. Osmosiaren garrantzia organismoan.

6. Mintz-potentzialaren neurketa.



ORDENAGAILU-PRAKTIKAK

1. Neurosim 1.

2. Neurosim 2.



MINTEGIAK

1. Entzimak.

2. Matrize estrazelularra.

3. Kartilagoa eta hezurra. Osteogenesia eta hezur birmoldaketa.

4. Gaixotasun neuromuskularrak.

KLASE MAGISTRALAK: Saio hauetan irakasgaiaren kontzeptu teorikoak azalduko dira, ikasleen parte-hartze puntuala ere gertatuko da horrela eskatzen denean.



IKASGELA PRAKTIKAK: Saio hauetan , banaka edo taldeka, ariketen zein kasu praktikoen ebaztea egingo da, baita ere mikroskopioaren bidezko ehunen behaketa. Irakaskuntza modalitate hauen helburua klase magistraletan ikusitako kontzeptu teorikoak ulertzen laguntzea izango da. Eztabaida irekia sustatuko da.



LABORATEGI PRAKTIKAK: Praktika hauetan analisi eta balorazio funtzionalak burutuko dira, klase magistraletan ikasitako kontzeptu teorikoak ulertzeko helburuarekin. Eztabaida irekia sustatuko da.



ORDENAGAILU-PRAKTIKAK: Praktika hauetan ordenagailu-programa berezien bidez saio teorikoetan ikusitako kontzeptu teorikoak landuko dira modu praktiko simulatu batean.



MINTEGIAK: Saio hauetan irakasleak hautatutako artikuluen eta beste materialen analisia egingo da. Eztabaida irekia sustatuko da.

Ebaluazioa

Garatzen diren gaitasunen inguruan hartutako jakintza teoriko eta praktikoak baloratuko dira, erantzunen zuzentasun, ikuspegi, argudiatze, zehaztasun eta argitasun maila aintzat hartuko da.



OHIKO DEIALDIA

A) Ebaluazio jarraitua

Lehentasunezko ebaluazio-sistema da eta hurrengo froga desberdinez osatuta dago:



IDATZIZKO FROGA PARTZIALA: Atal honek azken notaren %40-a suposatzen du. Idatzizko froga bat burutuko da biokimikako atala eta zelulen biologiako kontzeptu teoriko eta praktikoak erantzun laburreko galderak edota test moduko galderen bidez baloratuko direlarik. Froga hau eliminatorioa izan daiteke 10etik 7.5 batekin (biokimikako atala zein zelulen biologiako atala gaindituta egon beharko dira).



IDATZIZKO FROGA FINALA: Ikasgaiaren bukaeran idatzizko froga bat egingo da non irakasgaian osoan landutako kontzeptu teoriko eta praktikoak baloratuko diren baita euren arteko integrazioa.

Lehenengo idatzizko froga partziala eliminatu duten ikasleen kasuan, biokimikako eta zelulen biologiako zatien edukiak ez dira azterketa honetan ebaluatuko eta kasu hauetan idatzizko froga finalaren balioa %40a izango da.

Atal honek azken notaren %80-a suposatzen du lehenengo froga partziala eliminatu ez den kasuetan. Ikasgaiaren bukaeran, ikasgai osoan emandako kontzeptu teoriko eta praktikoak baloratuko dira baita euren arteko integrazioa, burutuko den idatzizko froga batean.



Irakasgaia gainditzeko idatzizko froga finalean 10-etik 4,5 bat atera behar da atal bakoitzean (biokimika, zelulen biologia, histologia eta fisiologia).



PRAKTIKEN BURUTZEA: Atal honek azken notaren %20-a suposatzen du. Bertaratzea eta ariketen, kasuen edota problemen ebaztea baloratuko da. Ikasgela-praktikei, laborategi-praktikei, ordenagailu-praktikei eta mintegiei dagozkien txostenak balioztatuko dira.



Ebaluazio jarraituaren bidezko ebaluazioari uko egiteko, inprimaki bat bete eta ikasgaiko koordinatzaileari eman behar zaio, UPV/EHUko ikasleen ebaluaziorako arautegiko 8.3. artikuluaren arabera.



B) Ebaluazio finala

IDATZIZKO FROGA FINALA-ren bitartez kurtso osoaren ikasketa-emaitzak baloratuko dira. Ikasleak irakasgaiaren koordinatzaileari ebaluazio jarraituari uko egiten diola eta ebaluazio finala aukeratzen duela jakinarazi behar dio, idazki baten bitartez, kurtsoaren 9. astea baino lehen.



Deialdiari uko egiteko nahikoa izango da idatzizko froga finalera ez aurkeztearekin.

Oinarrizko bibliografia

1. Bioquímica, Thomas M Devlin . 4. Ed., Ed. Reverté; 2004.

2. Bioquímica, Christopher K Mathews, Kensal Edwadr van Holde, Kevin G. Ahern. 3. Ed., McGraw-Hill/Interamericana; 2002

3. Plattner, Hentschel Biologia Celular Ed. Panamericana 2014

4. Giza histologia orokorra. Iker Badiola eta Edurne Alonso. UEU-EHU 2015

5. Histología Básica. Leslie P Gartner, James L Hiatt Elsevier-Saunders; 2011.

6. Fisiología Humana Integrada. Dee Unglaub Silverthorn. 4. Ed. Panamericana; 2008.

7. Fisiología, Robert M Berne, Mathew N Levy. 3. Ed. Harcourt-Mosby-Elsevier; 2002

8. Fisiología Humana. Stuart Ira Fox. 10. Ed McGraw-Hill Interamericana; 2008.

8. Giza-Fisiologia, M. Asier Garro. Elhuyar, 2000

9. Fisiología Humana Integrada, Dee Unglaub Silverthorn. 4. Ed. Panamericana, 2008.

10. Tratado de Fisiología Médica, Arthur C. Guyton. 11. Ed. McGraw-Hill/Interamericana, 2006.

11. Fisiología, Robert M. Berne, Mathew N. Levy. 3. Ed. Harcourt-Mosby-Elsevier, 2002

12. Fisiología Humana, Stuart Ira Fox. 10. Ed McGraw-Hill Interamericana, 2008.

Gehiago sakontzeko bibliografia

1. Lubert Stryer. Bioquímica. 6. Ed. Reverté; 2008.
2. Pamela C Champe, Denise R Ferrier, Richard A Harvey. Bioquímica. McGraw-Hill/Interamericana; 2006.
3. Colleen M. Smith, Allan D. Marks, Michael Lieberman.Bioquímica Básica de Marks. Un enfoque clínico. 2. Ed. McGraw-Hill/Interamericana; 2005.
4. Bruce Alberts, Dennis Bray. Introducción a la Biología Celular. 3. Ed Panamericana; 2006
5. Ross, Pawlina, Barnash Atlas de Histologia descriptiva 6. Ed. Panamericana 2012
6. Tratado de Fisiología Médica, Arthur C. Guyton. 11. Ed. McGraw-Hill/Interamericana, 2006.
7. Gilian Pocock, Christopher D. Richards. Fisiología Humana. 2. Ed. Masson; 2005.
8. William F. Ganong. Fisiología Humana. 19. Ed. Manual moderno; 2005.
9. Michael Pfreundschuh, Jürgen Schömerich. Fisiopatología y Bioquímica. Harcourt-Elsevier Science; 2002.
10. Luis Casis, Jose M. Zumalabe. Fisiología y psicología de la actividad física y el deporte. Ed. Elsevier; 2008.