"Hirigintza VIII. Plangintza Praktikak "derrigorrezko irakasgaia da, UPV/EHUko Arkitekturaren Oinarrietako Graduko 5. mailako 1. lauhilekoan ematen dena. Irakasgai honek 3 ECTSko pisu akademikoa du: aurrez aurreko eskola teorikoen 15 ordu (gehi 10 ordu ez-presentzialak) eta aurrez aurreko praktiken 20 ordu (gehi 30 ordu ez-presentzialak)..

Ikasgaia 2014/2015 ikasturtean hasi zen lehen aldiz ematen, Boloniako prozesuaren ondorioz 2011. urtean sortutako Ikasketa Planari jarraiki.

Arkitektura Graduan, ikasleek hirigintzaren oinarrizko kontzeptuak barneratu dituzte. 2. mailan, arreta lurraldearen elementu egituratzaileak ulertzean, hiriak lurraldean ezartzean eta hiriak osatzen dituzten elementu nagusietan zentratzen da (hiri-hazkundearen forma historikoak aztertuz). 3. maila auzo-eskalan zentratzen da (plan partzialak eta plan bereziak). 4. maila hiriaren eskalan eta Plan Orokorren garapenean sartzen da. 5.mailako aurreneko lauhilekoan, udalaz gaindiko plangintzaren oinarri teorikoak eta praktikoak helarazten zaizkie ikasleei (batez ere eskualde- eskalan), ingurumena babesteko neurrietan sakonduz.

"Hirigintza VIII. Plangintza Praktikak "hirigintza-plangintzaren oinarri teorikoak eta (bereziki) praktikoak transmititu nahi dizkie ikasleei, eskala egituratzailekoak zein eskala xehatukoak, bai eta planeamenduaren kudeaketarenak ere, hirigintza-, administrazio-, lege- eta ekonomia-alderdiak azpimarratuz. Irakasgaiaren helburu nagusia ikasleak hirigintza-plangintza praktikan jartzeko oinarrizko tresnez jabetzea da, hirigintza-zuzenbidearen oinarrizko nozioetatik hirigintza-antolamendua kudeatu eta egikaritzeraino.

GRADUKO GAITASUN OROKORRAK

Irakasgaiaren helburu nagusia 2011ko Ikasketa Planean deskribatutako graduko 2 gaitasun orokorrekin lotzen da:

G003 - Plangintza-prozesuan aplikatutako teknikak eta hirigintza ezagutzea.

G007 - Pertsonen eta eraikinen arteko erlazioak eta eraikinen eta haien inguruaren artekoak ulertzea. Gainera, eraikinak eta haien artean dauden espazioak erlazionatzeko beharra ulertzea, gizakiaren beharren eta eskalaren arabera.



MODULUAREN GAITASUN ESPEZIFIKOAK

M06 - Proiektu Modulu Aurreratua. Konposizioa, Proiektuak eta Hirigintza moduluaren gaitasun espezifikoak:

M06CM02 - Gaitasun aurreratua: Eraikinen eta hiri-espazioen programa funtzionalak egiteko (Z); Eraikitako ondarean esku hartzeko eta hura kontserbatzeko, eraberritzeko eta birgaitzeko (Z); Kritika arkitektonikoa egiteko; Segurtasun-, ebakuazio- eta babes-proiektuak egiteko higiezinetan (Z); Obra zibileko proiektuak idazteko (Z); Hiri trazatuak eta urbanizazio-, lorezaintza- eta paisaia-proiektuak diseinatzeko eta exekutatzeko (Z); Hirigintza-arauak eta ordenantzak aplikatzeko (Z); Ingurumen-azterlan paisajistikoak eta ingurumen-inpaktuak zuzentzeko azterlanak egiteko (Z).

M06CM04 - Ezagutza aurreratua: Formaren, konposizioaren eta tipologia arkitektonikoen teoria orokorrak; Arkitekturaren historia orokorra; Sinbolizazio-prozesuen, funtzio praktikoen eta ergonomiaren ikasketa-metodoak; Gizarte-beharren, bizi-kalitatearen, bizigarritasunaren eta oinarrizko etxebizitza-programen ikasketa-metodoak; Ekologia, jasangarritasuna eta energia- eta ingurumen-baliabideen kontserbaziorako printzipioak; Mendebaldeko kulturaren arkitektura-, hirigintza- eta paisaia-tradizioak, eta haien oinarri teknikoak, klimatikoak, ekonomikoak eta ideologikoak; Arte ederren eta arte aplikatuen estetika eta teoria eta historia; Kultura-ereduen eta arkitektoaren gizarte-erantzukizunen arteko erlazioa; Herri-arkitekturaren oinarriak; Hiri-soziologia, teoria, ekonomia eta historia; Hiri-plangintzaren eta lurralde- eta metropoli-antolamenduaren oinarri metodologikoak; Hirigintza-planak idazteko eta kudeatzeko mekanismoak, edozein eskalatan.

M06CM05 - Ezagutza: Eraikuntzaren eta lanbide-jardunari buruzko industriaren erregelamentazio zibila, administratiboa eta hirigintzakoa; Proiektu integratuen bideragarritasun-azterlana eta haien gainbegiratzea eta koordinazioa; Higiezinen tasazioa.

Beste gaitasun espezifikoak:

M08CM01 - Hiri-, lurralde- eta paisaia-plangintzako proiektuak ezagutu eta garatzeko gaitasun aurreratua

M08CM08 - Sektore- eta azpiegitura-plangintzaren teknikak ulertzea

M08CM09 - Hiri-bizitza dinamizatzeko prozesuen eta horiek hirigintza-plangintzarekin duten harremanaren oinarrizko ezagutza

M08CM10 - Hiriko esku-hartze estrategikoaren eta hiri-diagnostiko integralaren ezagutza aurreratua



IKAS EMAITZAK

"Hirigintza VIIL. Plangintza Praktikak" irakasgaiaren helburu orokorra hiri-plangintzaren praktikari buruzko oinarrizko nozioak eskuratzea da, kudeaketari eta egikaritzeari begira. Ikasketa-planak helburu hauei lotutako graduaren gaitasun orokor eta moduluko gaitasun espezifikoak kontuan hartzen ditu, Hauez gain, honako 6 helburu zehatzagoak gehitzen zaizkio irakasgaiari, Espainiar estatuko eta, bereziki, EAEko eta Nafarroako administrazio- eta legegintza-testuinguruan:



1. Hirigintza-zuzenbidearen oinarrizko kontzeptuak ezagutzea, bai eta haren bilakaera historikoa eta kontzeptuala ere.

2. Lurzoruaren hirigintza-araubidea ezartzeko oinarrizko tresnak ezagutzea, bai eta horien bilakaera historikoa eta kontzeptuala ere.

3. Eskala egituratzaileko eta eskala xehatuko hirigintza-plangintzaren oinarrizko kontzeptuak ezagutzea.

4. Hirigintza-kudeaketaren oinarrizko kontzeptuak ezagutzea, urbanizazio-prozesutik eratorritako kargak eta onurak behar bezala banatzeko, bai eta jarduketa-sistemak edo hirigintza-kudeaketako modalitateak eta horien eragileak ere.

5. Hirigintza-kudeaketako hirigintza-tresnak ezagutzea, bereziki urbanizatzeko jarduketa-programak, hirigintza-hitzarmenak eta birpartzelazio-proiektuak.

6. Lurzorua baloratzeko oinarriak eta sistema orokorren eta lokalen sareak gauzatzeko behar diren lurzoruak lortzeko modua ezagutzea.



ZEHARKAKO GAITASUNAK

Ikasketa-planak ez du bakar bat ere zehaztu. Hala ere, irakasgaiak zeharkako konpetentzia hauek barne hartzen ditu, klase teorikoen eta tailerren bidez garatuko direnak (EHUren Zeharkako Gaitasunen Katalogoan zehaztutakoaren arabera):

GK - Konpromiso soziala

Ko - Komunikazioa eta eleaniztasuna

EC - Etika eta erantzukizun profesionala

Be - Berrikuntza eta enpresa-espiritua

PK - Pentsamendu kritikoa.



Gainera, bizitzaren alderdi guztiak jasotzen dituen Lurralde Antolamenduko irakasgaia denez, NBEren Garapen Jasangarriko Helburu (GIH) gehienei atxikiko zaie; bereziki honako helburu hauei:

9 - Industria, Berrikuntza eta Azpiegitura

11 - Hiri eta komunitate jasangarriak

13 - Klimaren aldeko ekintza

A. EDUKI TEORIKOA:

1. gaia: Plangintzaren oinarrizko kontzeptuak eta hirigintza-kudeaketarako sarrera

2. gaia: Hirigintza jarduketa motak eta sistemak

3. gaia: Hirigintza-kudeaketaren tresna nagusiak

4. gaia: Lurzoruaren hirigintza balorazioak eta bideragarritasun azterlanak

5. gaia: Birpartzelazio proiektuak



B. EDUKI PRAKTIKOA:

Hirigintza-plangintza kudeatzeko praktika bat landuko da lauhileko osoan. Praktikaren helburua da Euskal Herriko testuinguruan, hiri-arazoren baten hirigintza-konponbide integrala planteatzea, plangintzatik hasi eta kudeaketaraino, klasean zehazten denaren arabera.

Eskola teorikoak, saio akademiko praktikoak, ikasgelatik kanpoko irakaskuntza eta tutoretzak erabiliko dira. Egoerak ahalbidetzen badu, proiektuaren eremura bisita gidatua antolatuko da.



Klase teorikoak:

Irakasgaiaren funtsezko oinarri teorikoak ematen dituzte. Eskola teorikoak azalpen- eta eztabaida-saioekin osatzen dira: ariketa praktikoen aurkezpenak; kontzeptu teorikoak barneratzeko lagungarriak diren ikerketa-kasuen azterketa; gomendatutako testu teorikoen irakurketa eta eztabaida; eta egindako praktiken defentsa publikoa.

Saio akademiko praktikoak:

Lantegiko lan-saioak eta taldeko lanen tarte zuzenketak. Saio hauek lan praktikoaren bilakaeraren jarraipena egitera bideratuak daude: hasierako zirriborroetatik lanaren azken aurkezpenera arte.

Ikasgelatik kanpoko irakaskuntza:

Ikasleek ikasgelan eskuratutako irakaskuntzetan sakontzen dute, irakasleak (edo irakasleek) hautatu eta gomendatutako zenbait testu espezializatu irakurriz eta aztertuz.

Tutoretzak:

Entregatutako ariketen ezohiko berrikuspena dute helburu, lortutako kalifikazioen azalpen pertsonalizatuak emanez; baita lanok hobetzeko jarraibideak eskainiz ere. Printzipioz, ez dira zuzenketa arruntetara bideratzen; hala ere, zuzenketak klase orduan egiteko denborarik ez dagoenean erabili ahalko dira.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 20
  • Banakako lanak (%): 10
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 70

EBALUAZIO JARRAITUAREN SISTEMA:

Irakasgaia ohiko deialdian gainditzeko, beharrezkoa izango da praktika guztiak (taldeka eta banakako lanak) entregatu eta gainditzea, eta banakako azken froga egin eta gainditzea.

Etengabeko ebaluazioa hezitzailea eta sumatiboa izango da, hau da, praktikak entregatu ondoren, irakasleak feedback-a eta feedforwarda eskainiko die ikasleei, eta lanak hobetuz berriz entregatzeko aukera irekiko du.

Praktikako atal guztiak entregatu ez dituzten ikasle edo taldeek, ezin izango dute etengabeko ebaluazioari dagokion azken froga egin.



AZKEN EBALUAZIOAREN SISTEMA:

Ikasleek eskubidea dute ebaluazio jarraituaren sistemari uko egiteko, baldin eta idatziz jakinarazten badiote irakasleari, lauhilekoaren lehenengo 9 asteetan.



EZ AURKEZTUA:

Matrikulatuta ez dauden ikasleak ezin izango dira aurkeztu. Praktikaren bat egin arren ez-aurkeztu gisa agertu nahi duen ikasleak idatziz jakinaraziko dio irakasleari, gutxienez azken frogaren data ofiziala baino hilabete bat lehenago.

Kurtsoz ez gaindituz gero, ikasleak ezohiko deialdira aurkezteko eskubidea izango du. Bertan kurtsoan zehar egindako lanen osaketa edota lan berri baten garapena egin beharko du azterketaren egunean, irakaslegoak zehaztutakoen arabera.

Matrikulatuta ez dauden ikasleak ezin izango dira aurkeztu.

HIRIGINTZAKO, LURRALDE-ANTOLAKUNTZAKO ETA INGURUMEN-BABESEKO LEGERIA:

- Ley 8/1990 sobre Reforma del Régimen Urbanístico y Valoraciones del Suelo

- EAEko 4/1990 legea, lurralde-antolakuntzari buruzkoa. 131. EHAA. 1990/7/3.

- Sentencia 61/1997 del TC sobre los recursos de inconstitucionalidad contra la Ley 8/1990 del Suelo

- Ley 6/1998 sobre Régimen del Suelo y Valoraciones

- Sentencia 164/2001 del TC sobre los recursos de inconstitucionalidad contra la Ley 6/1998 del Suelo

- NFEko 35/2002 dekretua, lurraldearen antolamenduari eta hirigintzari buruzkoa. 156. NAO. 2002/12/27.

- Ley 2/2006 de Suelo y Urbanismo de la CAPV

- EAEko 2/2006 legea, lurzoruari eta hirigintzari buruzkoa. 138. EHAA. 2006/7/20.
Decreto 105/2008 de medidas urgentes en desarrollo de la Ley 2/2006 de Suelo y Urbanismo de la CAPV

- EAEko 11/2008 legea, hirigintza-jarduerez sortutako gainbalioetan erkidegoak izan behar duen parte-hartzea aldatzekoa. 238. EHAA. 2008/12/12.

- EAEko 105/2008 dekretua, 2/2006 legea garatzen duten premiazko neurriei buruzkoa. 118. EHAA. 2008/6/23.

- EAEko 123/2012 dekretua, hirigintzako estandarrei buruzkoa. 143. EHAA. 2012/7/23.

- EAEko 211/2012 dekretua, hirigintza-planen ingurumen-azterlan estrategikoak arautzen dituena. 223. EHAA. 2012/11/19.

- NFEko 35/2002 dekretua, lurraldearen antolamenduari eta hirigintzari buruzkoa. 156. NAO. 2002/12/27.

- Espainiako 2/2008 dekretua, lurzoru-legearen testu bateginarena. 154. BOE. 2008/6/26.

- Ley 11/2008 por la que se modifica la participación de la comunidad en las plusvalías generadas por la acción urbanística de la CAPV

- Real Decreto 1492/2011 por el que se aprueba el Reglamento de valoraciones de la Ley de Suelo de España

- Sentencia 94/2014 del TC sobre el precepto autonómico que extiende los deberes de cesión de los propietarios de suelo urbano no consol. al permitir la adscripción de sist. generales para el municipio
- Ley 3/2015 de vivienda de la CAPV

Oinarrizko bibliografia

ERKIZIA OLAZIREGI, J. M. (2003): Hirigintza-plangintzatik lurraldearen antolamendura: eskala-aldaketaren premia. Euskal Autonomia Erkidegoaren egoera. Vitoria-Gasteiz: Gobierno Vasco. [ISBN: 84-457-2047-3]



ESTEBAN NOGUERA, J. (2003): Hirigintza-antolamendua. Kontzeptuak, tresnak eta jardunbideak. Bilbao: UPV/EHU. [ISBN: 978-84-9082-463-4; traducción de La ordenación urbanística: conceptos, herramientas y prácticas]



GARCÍA MAZA, R.B; IZETA BERAETXE, J.I. (2011): Manual básico de derecho urbanístico vasco, IVAP, Oñati. [1. argit. ISBN 978-84-7777-377-1]



MARINERO PERAL, Á.M. (2015): Código de Derecho Urbanístico estatal, Agencia Estatal Boletín Oficial del Estado, Madril. [ISBN gabe]



PIZARRO ASENJO, J.A. (2011): Hirigintza Zuzenbidea: hastapenak, Euskal Herriko Unibertsitatea, Bilbo. [1. argit. ISBN 978-84-9860-565-5]



TEJERINA GONZÁLEZ, J.I. (2010): Manual de ejecución urbanística, IVAP, Oñati. [1. argit. ISBN 978-84-7777-363-4]

Gehiago sakontzeko bibliografia

ARNAL LOSILLA, J.C.; SARASA FUNES, D. (2021): Ciudad abierta, ciudad digital - Políticas de innovación urbana. Catarata, Madrid [ISBN 978-84-1352-292-0]

CALZADA MUJIKA, I. (2011): ¿Hacia una ciudad vasca? Aproximación desde la innovación social, Eusko Jaurlaritza, Gasteiz. [ISBN 978-84-457-3180-2]

DE SOLÁ-MORALES, M. (2021): Miradas sobre la ciudad. El Acantilado, Barcelona [ISBN 9788418370182]

DOT-DESAZKUNDEA (2012): “Directrices para la cohesión territorial. Por un modelo territorial redistributivo, multifuncional, solidario y sostenible”, DOT-Desazkundea, Bilbo.

FERNÁNDEZ DE BETOÑO SÁENZ DE LA CUESTA, U. (2014): Hiri gara. Donostia-San Sebastián: Astero. [ISBN: 978-84-941992-3-3]

GUALLART, Vicente (2012): La ciudad autosuficiente, RBA, Bartzelona. [ISBN 978-84-9006-246-3]

LACOL; LA CIUTAT INVISIBLE (2019): Komunitatean bizi. Argia, Donostia [ISBN 978-84-09-23457-8]

LINKLATER, A. (2013): Owning the Earth, The Transforming History of Land Ownership. Bloomsbury, New York [ISBN 978-1620402917]

LÓPEZ, J.D. (2021): La España de las piscinas. Cómo el urbanismo neoliberal ha conquistado España y transformado su mapa político. Arpa, Barcelona [ISBN 978-84-17623-95-1]

PAISAJE TRANSVERSAL (2019): Escuchar y transformar la ciudad. Catarata, Madrid [ISBN 978-84-9097-688-3]

ROLNIK R. (2018): La guerra de los lugares - La colonización de la tierra y la vivienda en la era de las finanzas. Descontrol, Barcelona [978-84-18283-33-8]

RYAN-COLLINS, J.; LLOYD, T.; et al (2017): Rethinking the economics of Land and Housing. Zed Books, London [ISBN 978-1786991188]

SECCHI, B. (2015): La ciudad de los ricos, la ciudad de los pobres. Catarata, Madrid [ISBN 9788483199756]

WILLIAMS, B. (2021): Planning and Real Estate - Concise guides to planning hand books. Lund Humphries Publishers, London [ISBN 9781848223554]

Aldizkariak

ALDIRI. ARKITEKTURA ETA ABAR, Udako Euskal Unibertsitatea, Bilbo. [ISSN 1889-7185]

CIUDADES, Revista del Instituto Universitario de Urbanística de la Universidad de Valladolid. Valladolid: Universidad de Valladolid. [ISSN: 1133-6579]

TERRITORIOS EN FORMACIÓN. Madrid. Universidad Politécnica de Madrid. [ISSN: 2174-8659]

URBAN, Universidad Politécnica de Madrid, Madril. [ISSN 1138-0810]

REVISTA DE DERECHO URBANÍSTICO Y MEDIO AMBIENTE, Montecorvo, Madril. [ISSN 1139-4978]

OASE JOURNAL, OASE Foundation & NAi Publishers, Rotterdam [ISSN 1696238]

Web helbideak

http://www.ehu.eus/hirigintza

http://www.unibertsitatea.net/blogak/hiripublika

http://www.aldiri.eus

https://revistas.uva.es/index.php/ciudades

https://www.spatialagency.net/

http://www2.aq.upm.es/Departamentos/Urbanismo/institucional/publicaciones

http://urbaniker.net/

https://unhabitat.org/

http://ntg.myds.me/wordpress/

http://dotdesazkundea.wordpress.com/documentos/

https://www.publicpractice.org.uk/resources

https://failedarchitecture.com/