Botanika, enborrezko izaera duen irakasgaia da, derrigorrezkoa, eta Biologia graduko 2. mailan ematen da. Helburu nagusia ikasleei landare-organismo desberdinen orokortasunak ezagutaraztea da: onddo, alga, briofito eta landare baskularrak. Horretarako, aipaturiko organismo horien ezaugarri morfologikoak, bizi-zikloak eta ekologikoak aztertzen dira. Laborategi-praktiken bidez, organismo horien ezaugarri makroskopiko eta mikroskopikoak lantzen dira, eta ikaslea identifikazio-gakoen erabileran trebatzen da. Landa-irteeren bidez, euren funtzio eta ingurune ekologikoa interpretatzen da.



Ez da aldez aurreko baldintzarik behar eta lotura du Ekologia eta Landare-Fisiologiako irakasgaiekin. Oinarrizko formakuntza da biologian graduatuko den ikasle ororentzat.

- Landare eta onddoen dibertsitatea ezagutzea, beren antolakuntza mailak identifikatzea eta baita ere landare eta onddoek ekosistemetan duten funtzioa ulertzea.

- Botanika arloko kontzeptu eta ezagumendu espezifikoak menperatzea.

- Botanika arloaren tekniketarako eta tresnetarako oinarrizko trebetasuna eskuratzea.

- Giza ekintzekin inplikaturik dauden landareak eta onddoak antzematea.



Zeharreko gaitasunei dagokienez, ahozko eta idatzizko komunikazioan trebatzea, sintesirako gaitasuna lantzea eta erabakiak hartzeko ziurtasun eta konfidantza eskuratzea dira landuko direnak.

EGITARAU TEORIKOA

1. gaia. Botanika kontzeptua. Landare-bizidunaren kontzeptua. Bizidunen sailkapena.

2. gaia. Landare-morfologia. Eredu morfologikoak eta antolakuntza-mailak.

3. gaia. Landare-ugalketa. Ugalketa-motak. Ernalketa-motak. Bizi-zikloak.

4. gaia. Sistematika, taxonomia eta filogenia. Nomenklatura botanikoa.

5. gaia. Onddo kontzeptua. Ezaugarri begetatiboak eta ugal ezaugarri orokorrak. Elikadura. Bizi-zikloak, ekologia eta garrantzia. Sailkapena.

6. gaia. Zygomycota eta Glomeromycota dibisioak. Ezaugarri orokorrak, bizi-zikloa, ekologia eta garrantzia.

7. gaia. Ascomycota dibisioa: Ezaugarri mofologikoak, ugal ezaugarriak eta bizi-zikloa. Orden garrantzitsuenen ezaugarriak.

8. gaia. Basidiomycota dibisioa: ezaugarri orokorrak eta bizi-zikloa. Sailkapena. Pucciniomycotina subdibisioa. Ezaugarri orokorrak, bizi-zikloa eta garrantzia.

9. gaia. Basidiomycota dibisioa (jarr.). Agaricomycotina subdibisioa. Ezaugarri orokorrak, bizi-zikloa eta garrantzia.

10. gaia. Onddoen sinbiosiak. Onddo mikorrizikoak eta onddo likenizatuak.

11. gaia. Oomycota dibisioa. Ezaugarri orokorrak, bizi-zikloa eta garrantzia.

12. gaia. Antolakuntza prokariotikoa. Ezaugarri orokorrak. Cyanophyta dibisioa.

13. gaia. Alga kontzeptua. Ezaugarri biologikoak, bizi-zikloak, ekologia eta garrantzia. Sailkapena.

14. gaia. Rhodophyta dibisioa. Ezaugarri orokorrak eta bizi-zikloa. Rhodophyceae klasea: Ezaugarri orokorrak, biologikoak, bizi-zikloak, ekologia eta garrantzia.

15. gaia. Dinophyta dibisioa. Ezaugarri orokorrak, ekologikoak, bizi-zikloa eta garrantzia.

16. gaia. Heterokontophyta dibisioa. Ezaugarri orokorrak. Bacillariophyceae klasea: Ezaugarri orokorrak, biologikoak, bizi-zikloak, ekologia eta garrantzia.

17. gaia. Heterokontophyta dibisioa (jarr.). Phaeophyceae klasea. Ezaugarri orokorrak, biologikoak, bizi-zikloak, ekologia eta garrantzia.

18. gaia. Euglenophyta dibisioa. Ezaugarri orokorrak, biologikoak, bizi-zikloak, ekologia eta garrantzia. Chlorophyta dibisioa: Chlorophyceae eta Ulvophyceae klaseak. Streptophyta dibisioa: Charophyceae klasea. Ezaugarri orokorrak, bizi-zikloak, ekologia eta garrantzia.

19. gaia. Enbriobiontoen ezaugarri orokorrak. Sailkapena.

20. gaia. Briofitoen ezaugarri orokorrak eta bizi-zikloa. Sailkapena. Marchantiophyta dibisioa: Ezaugarri orokorrak, bizi-zikloak, ekologia eta garrantzia.

21. gaia. Bryophyta dibisioa: Bryopsida klasea. Ezaugarri orokorrak, bizi-zikloa, ekologia eta garrantzia.

22. gaia. Kormofitoen ezaugarri orokorrak. Kormoaren antolaketa. Landare-ehunak eta hazkundea.

23. gaia. Sustraia: Kontzeptua, morfologia, funtzioak eta eraldaketak.

24. gaia. Zurtoina: Kontzeptua, morfologia, funtzioak eta eraldaketak.

25. gaia. Hostoa: Kontzeptua, morfologia, funtzioak eta eraldaketak.

26. gaia. Ingurunearekiko kormofitoen moldaerak.

27. gaia. Pteridofitoen ezaugarri orokorrak. Lycopodiophyta dibisioa: Ezaugarri orokorrak, ekologikoak eta garrantzia.

28. gaia. Monilophyta dibisioa. Equisetopsida klasea: Ezaugarri orokorrak, ekologikoak eta garrantzia.

29. gaia. Monilophyta dibisioa (jarr.). Polypodiopsida klasea: Ezaugarri orokorrak, ekologikoak eta garrantzia.

30. gaia. Espermatofitoen ezaugarri begetatiboak eta ugal ezaugarriak.

31. gaia. Gimnospermoak. Ezaugarri orokorrak. Cycadopsida, Ginkgopsida eta Gnetopsida klaseak.

32. gaia. Pinopsida klasea. Ezaugarri orokorrak, ekologikoak, bizi-zikloa eta garrantzia.

33. gaia. Angiospermoak. Ezaugarri orokorrak eta bizi-zikloa. Sailkapena.

34. gaia. Angiospermoen infloreszentziak: motak.

35. gaia. Polinizazio. Mekanismoak, garrantzi biologikoa eta ebolutiboa.

36. gaia. Angiospermoen ernalketa. Enbrioiaren eta haziaren garapena. Hazi-motak.

37. gaia. Angiospermoen Fruitu-motak. Hazien eta fruituen sakabanatze-mekanismoak.

38. gaia. Angiospermo basalak (Nymphaeaceae fam.) eta magnolidak (Magnoliaceae, Lauraceae fam.). Ezaugarri orokorrak.

39. gaia. Angiospermo monokotiledoneoak: Liliaceae, Orchidaceae eta Poaceae familiak.

40. gaia. Angiospermo eudikotiledoneoak: Ranunculaceae, Rosidak (Fagaceae, Caryophyllaceae, Brassicaceae, Fabaceae, Rosaceae fam.) eta Asteridak (Primulaceae, Ericaceae, Lamiaceae eta Asteraceae fam.)

41. gaia. Geobotanika. Kontzeptua. Landare-komunitatearen kontzeptua. Euskal Herriko landaredia.

EGITARAU PRAKTIKOA

LABORATEGIKO PRAKTIKAK

1. praktika: Onddoen beharketa (I).

2. praktika: Onddoen beharketa (II).

3. praktika: Algen beharketa.

4. praktika: Briofito eta Pteridofitoen behaketa.

5. praktika: Angiospermoen deskribapena (I)

6. praktika: Angiospermoen deskribapena (II)

7. praktika: Angiospermoen deskribapena (III)

8. praktika: Angiospermoen deskribapena (IV)

LANDA IRTEERAK: zuhaitz eta zuhaisken identifikazioa (2 irteera: Sobron eta Murgia-Jugo), marearteko fitobentosaren interpretazio eta identifikazioa (irteera 1: Laredo).

Lan-metodologia



Erabiliko den lan-metodologia zabalena eskola teorikoak izango dira, non aho-azalpenak edo eskola magistralak nagusi diren.

Atal praktikorako laborategiko praktikak eta landa-irteerak antolatuta daude.

Gelako ekintzak eta mintegiak.

Herbarioa lantzea (binaka).

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 60
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 20
  • Banakako lanak (%): 5
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 5
  • Lanen, irakurketen... aurkezpena (%): 10

OHIKO DEIALDIA



Etengabeko ebaluazio-sistemak, ikasturtean zehar burututako jarduera desberdinen ebaluazioa inkluditzen du, bai taldeka eta bai maila indibidualean egingo diren frogak/ekintzak izanik. Horrela dago banatuta:



1. Atal teorikoaren ebaluazioa: erantzun laburreko proba objetiboak dituen azterketa idatzia da. Froga indibiduala da. Irakasgaiaren nota globalaren %60a da. Azterketa praktikoa egiteko, azterketa teorikoan gutxienez 5eko kalifikazioa atera behar dute ikasleek. Lehen lauhilekoaren bukaeran azterketa partziala egingo da.



2. Atal praktikoaren ebaluazioak 3 azpiatal ditu: (a) landare angiospermo baten deskribapena; (b) irudien interpretazioa; (c) zurezko landareen visu-a. Azpiatal bakoitzaren portzentajea herena da, baina batezbestekoa egiteko atal guztiek minimoki 3ko nota izan behar dute. Froga indibiduala da. Irakasgaiaren nota globalaren %25ekoa da.



3. Mintegien eta landa-irteeren ebaluazioa: ikasleek herbarioa egin beharko dute binakako edo hirunakako taldeetan, gutxienez 50 zuhaitz eta zuhaisken pleguez osatuta egongo dena. Irakasgaiaren nota globalaren %5a da.



4. Gela-praktiketan taldeka egingo diren jarduerak eta partaidetza aktiboa ere baloratuko da. Irakasgaiaren nota globalaren %10a da.



Irakasgaiko ebaluazio-probetan ikasleek debekatuta izango dute liburuak, oharrak edo apunteak erabiltzea, bai eta tresna edo gailu telefoniko, elektroniko, informatiko edo bestelakoak erabiltzea ere [soilik angiospermoen deskribapenerako gida eta praktiketako koadernoa erabil dezakete azterketa praktikoan]. Jokabide makur eta iruzurrezkoren bat gertatzekotan, UPV/EHUko ebaluazio-probetan eta lan akademikoetan jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzko protokoloan zehazten dena aplikatuko da.



Ikasleak azterketa final idatzira ez aurkeztea erabakitzen badu, etengabeko zein azkeneko ebaluazioan, ebaluazio-deialdiari uko egin diola ulertuko da, eta beraz aktetan “Ez Aurkeztua” bezela jasoko da.



Ebaluazio-mota, ohiko eta ezohiko deialdietan berdina da.



Halaber, ikasleek eskubidea dute etengabeko ebaluazioari uko egiteko. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen inprimaki bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari (koordinatzaileari) eta, horretarako, 20 asteko epea izango du ikastegiko eskola egutegian zehaztutakoarekin bat ikasturtea hasten denetik kontatzen hasita. Edozein kasutan, errenuntzia horrek irakaskuntz jardueren antolaketan eragin ditzakeen ondorioak kontutan hartuz, gomendatzen da uko egitearen asmoa irakaskuntz aldia hasi eta gehienez 4 asteetara adieraztea.



OHAR GARRANTZITSUA: COVID-19ak sortarazitako egoera eta osasun-baldintza berezia dela eta, ebaluazio-metodo honek aldaketak izan ditzake osasun-agintarien jarraibideek hala ezartzen badute. Behar diren aldaketak behar bezala eta garaiz iragarriko lirateke, ikasleek zuzentasunez eta justiziaz ebaluatzeko duten eskubidea bermatzeko behar diren estrategia eta tresnak erabiliz.

EZOHIKO DEIALDIA



Ohiko deialdiko azterketa teorikoaren edoeta praktikoaren kalifikazioa 5 edo 5ekoa baino altuagoa izan bada, ezohiko deialdirako gorde egiten da. Halere, ikasleak, nota igotzeko xedeaz, aurkeztea eska dezake bi azterketen kasuan.



Jarduera osagarriei dagokien notaren %10a eta herbarioari dagokion %5a berdin mantentzen dira bi deialdietan.



Irakasgaiko ebaluazio-probetan ikasleek debekatuta izango dute liburuak, oharrak edo apunteak erabiltzea, bai eta tresna edo gailu telefoniko, elektroniko, informatiko edo bestelakoak erabiltzea ere [soilik angiospermoen deskribapenerako gida eta praktiketako koadernoa erabil dezakete azterketa praktikoan]. Jokabide makur eta iruzurrezkoren bat gertatzekotan, UPV/EHUko ebaluazio-probetan eta lan akademikoetan jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzko protokoloan zehazten dena aplikatuko da.



Ikasleak azterketa final idatzira ez aurkeztea erabakitzen badu, etengabeko zein azkeneko ebaluazioa izan, ebaluazio-deialdira uko egin diola ulertuko da, eta beraz aktetan “Ez Aurkeztu” bezela jasoko da.

Ez dago.

Oinarrizko bibliografia

Font-Quer, P. (1985). Diccionario de Botánica. Ed.Labor.

Izco, J. (Coord.) (2004). Botánica. McGraw-Hill Interamericana

Lúttge, U., M. Kluge & G. Bauer (1993). Botánica. Interamericana McGraw-Hill

Mauseth J.D. (2009). An Introduction to Plant Biology. (4 ed) Jones & Bartlett Pubish.

Nabors, M.W. (2006). Introducción a la Botánica. Pearson Eucación. S.A.

Raven, P.H., R.F. Evert & S.E. Eichhorn (1992). Biología de las Plantas. Ed. Reverté

Scagel, R. et al. (1987). El reino vegetal. Ed.Omega.

Sitte, P., E.W. Weiler,J.W. Kadereit, A. Bresinsky & C. Köner (2004). STRASBURGER. Tratado de Botánica (35º ed.). Ed.Omega



Praktiketarako



Aizpuru, I. et al. (1996). Euskal Herriko Zuhaitz eta zuhaisken gidaliburua. Eusko Jaurlaritza.

Aizpuru, I. et al. (2010). Euskal Herriko Zuhaitz eta zuhaisken gida. (2. argitaraldia) Eusko Jaurlaritza.

Aizpuru, I. et al. (2004). Euskal Herriko landareak eta inguruetakoak sailkatzeko gako irudidunak. Eusko Jaurlaritza.

Gehiago sakontzeko bibliografia

Alexopoulos,C. J. & C.W. Mimms. (1985) Introducción a la micología. Ed.Omega.
Cronquist, A. (1984) Introducción a la Botánica. C.E.C.S.A.

Web helbideak

http://www.unioviedo.es/bos/Asignaturas/Botanica/
http://www.unex.es/botanica/LHB/
http://www.asturnatura.com/
http://www.mobot.org/mobot/research/apweb/