Diseinua eta Berrikuntza irakasgaia Elikagaien Zientzia eta Teknologiako Graduko laugarren mailako derrigorrezko irakasgaia da, eta gaztelaniaz ematen da Euskal Herriko Unibertsitateko Farmazia Fakultatean (Vitoria-Gasteiz). Irakasgai honek 6 ECT kreditu ditu eta Enpresa, proiektuak eta berrikuntza izeneko moduluan kokatzen da. Graduan zehar emandako beste irakasgai batzuetako ezagutzak eta gaitasunak biltzen ditu, batez ere bromatologiarekin, nutrizioarekin, elikagaien teknologiarekin, elikagaien segurtasunarekin eta ekonomiarekin lotutakoak. Ezagutza horiek aplikatzea da helburua, elikagaien industriarekin lotutako elikagai, produktu edo zerbitzu berriak aztertu, aztertu eta garatzeko.

Elikagaien industriak egokitu egin behar du, eta konponbideak eman behar dizkie kontsumitzaileen joeretan eta beharretan denboran zehar gertatzen diren aldaketei. Horretarako, diseinu- eta berrikuntza-estrategiak eduki behar dira, eskaera berri horiei erantzuteko gai izan daitezen. Horrela, berrikuntza funtsezko prozesu bihurtzen da enpresen lehiakortasuna bermatzeko. Irakasgai honen helburua, batez ere praktikoa, ikasleei beren sormen guztia elikagaien industrian garatzeko beharrezkoak diren tresnak eskaintzea da. Horren helburua da ikasgai honetan zehar ikasleak gai izatea proiektu berritzaileak kudeatzeko eta finantzatzeko sistemak ulertzeko eta maneiatzeko, merkatuen analisia eta segmentazioa egiteko eta prozesu berritzailean zehar garatutako elikagaien produktu edo zerbitzuen bideragarritasun ekonomikoa ebaluatzeko. Era berean, ideiak aurkeztea eta jendaurrean defendatzea landuko da, parte-hartzea eta talde-lana sustatuz.

Irakasgaia amaitzean, ikasleek honako gaitasun hauek eskuratzea lortu nahi da:



OINARRIZKOAK ETA OROKORRAK:

1. Elikagaien industriako hainbat sektoretan, merkatuaren beharrak eta eskaerak asetzeko

prozesuak eta produktuak garatzea, diseinatzea eta lantzea. Ideia berriak sortuz,

kalitatearen eta kontsumitzaileen lehentasunaren alderdiak kontuan hartuz eta elikagaien

prozesatzean iraunkortasunaren oinarriak aplikatuz.

2. Elikagaien industriari eta kontsumitzaileei aholkularitza ematea arlo zientifikoetan,

teknikoetan eta legaletan, publizitate-, etiketatze- eta marketin-zereginetan.

3. Ikasleek beren ezagutzak beren lanean edo bokazioan modu profesionalean aplikatzen jakitea,

eta beren ikasketa-eremuan argudioak landuz eta defendatuz eta arazoak konponduz erakutsi

ohi diren gaitasunak izatea.

4. Ikasleek datu garrantzitsuak biltzeko eta interpretatzeko gaitasuna izatea, gizarte-,

zientzia- edo etika-arloko gai garrantzitsuei buruzko hausnarketa biltzen duten iritziak

emateko.

5. Ikasleek informazioa, ideiak, arazoak eta konponbideak helarazi ahal izatea publiko

espezializatu zein espezializatu gabeari.

6. Ikasleek ondorengo ikasketei autonomia handiz ekiteko beharrezkoak diren ikaskuntza-

trebetasunak garatu izana.



ESPEZIFIKOAK

1. Elikagaien enpresaren administrazio- eta kudeaketa-sistemetan ekonomiari eta enpresa-

kudeaketari buruzko oinarrizko ezagutzak eskuratzea.

2. Elikagaien esparruko marketineko, logistikako, banaketako eta merkaturatzeko eragiketen

oinarriak ezagutzea.

3. Elikagaien industrian proiektuak diseinatu, berritu eta garatzeko oinarrizko metodologia

ezartzea, konpromiso sozial, etiko eta iraunkorra hartuz.





ZEHARKAKOA

Irakasgai honen izaerari eta metodologiaren diseinuari esker, batez ere praktikoa, ikasleek Elikagaien Zientzia eta Teknologiako graduko beste zeharkako konpetentzia batzuk landu ditzakete, hala nola eztabaida-taldeetan modu aktiboan eta eraikitzailean parte hartzeko gai izatea, iturri bibliografikoetatik datorren informazioa bilatu, hautatu, aztertu eta interpretatzeko gai izatea eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiliz aurkezpen publiko bat egiteko gai izatea.

1. Gaia: elikagaien industriaren azterketa: merkatu globala. Merkatu-azterketak eta azterketa

soziologikoak.

2. Gaia: berrikuntzan lanean. Berrikuntza motak. Berrikuntzaren zikloa. Merkatua, tresnak eta egungo

joerak aztertzea. Aukera aztertzea. Erantzuna aztertzea. Aldaketak produkzio-katean.

Produktu berriak diseinatzea merkatuaren ikuspegitik. Produktuaren ideiak eta propietateak

garatzea.

3. Gaia: berrikuntzaren kudeaketa. Ekoizpena. Logistika eta banaketa.

4. Gaia: merkataritza-kudeaketa. Finantzak: elikagaien industriako produktu edo zerbitzu berri bat

garatzearen kostuak. Negozio-planak. Jaurtiketa berriak.

5. Gaia: marketina eta publizitatea. Posizionamendu-estrategiak. Kontsumitzailearen ikerketa.

Erosteko prozesua. Publizitate-plana.

6. Gaia: I+G. Berrikuntzaren euskarri diren erakundeak, erakunde arautzaileak eta politika

publikoak.

Irakasgai honetan hainbat irakaskuntza-metodologia erabiltzen dira:



Eskola magistralak (M) ohiko eskola-orduetan, eta irakasgaiaren oinarrizko eduki teorikoa garatuko da, ikasleen parte-hartzea sustatuz. Ikasgelan ematen dira eta Power-pointeko aurkezpenek lagunduta egiten dira. Horien edukia da ikasleek ikasturtean zehar entregatu behar dituzten proiektuak egin ahal izateko oinarri gisa behar dena.



Ikasgelako mintegiak (S) eta praktikak (GA) ikasleek egin behar dituzten lanetan (banaka eta taldean) klase magistraletan eskuratutako ezagutzak aplikatzera bideratuko dira. Lanaren antolamenduarekin eta talde-lanarekin lotutako gaitasunak etengabe ebaluatuko dira saio horietan.



Proiektuetan oinarritutako ikaskuntza-metodologiari jarraituko zaio, bakarka zein taldean. Oro har, proiektu horien gaia librea izango da, baina aldez aurretik irakaslearekin adostuta egongo da, eta proiektu horietan eskola magistraletan azaldutako metodologiak eta estrategiak aplikatzea izango dute helburu. Talde-lanaren kasuan: ikasleek, taldeetan antolatuta, produktu edo elikagai berritzaile eta jasangarri bat diseinatu beharko dute. Horretarako, talde bakoitzak lehendik dagoen produktu baten alternatiba bat bilatuko du, balio erantsi bat emateko, edo produktu guztiz berri bat sortuko du, iraunkortasun-irizpideak ahaztu gabe. Emaitza gainerako ikasgeletan azalduko da, ahozko aurkezpen baten bidez.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 40
  • Banakako lanak (%): 10
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 50

OHIKO DEIALDIA: ORIENTAZIOAK ETA UKO EGITEA

Irakasgaiaren azken kalifikazioa atal hauetan lortutako kalifikazioen baturak osatuko du:



A.- Irakasgaiaren edukien azken azterketaren kalifikazioa. Azken notaren % 40 izango da. Irakasgai

gainditzeko, nahitaezkoa da 10 puntutik gutxienez 5 lortzea azterketan.



B.- Ikasleak ikasturtean zehar entregatu eta erakutsi behar dituen ebaluazio jarraituko lanen

kalifikazioa. Sistema hori banakako lan batean eta taldeko lan batean oinarritzen da. Lan

guztiak irakasgaiaren arduradunaren tutoretzapean egongo dira. Irakasgaia gainditzeko,

nahitaezkoa da 10 puntutik gutxienez 5 lortzea lanetan.



B.1.- Banakako lana: ahozko azalpen laburra izango da, eta idatzizko material gisa

transkribatuko da. Azken notaren % 10 izango da, eta edukia eta egindako aurkezpena

hartuko dira kontuan.

B.2.- Taldeko lanak: ahoz luze azalduko dira eta idatzizko material gisa transkribatuko

dira. Azken notaren % 50 izango da, eta zati bat taldeko notari dagokio (azken notaren

% 30), eta bestea taldeko kide bakoitzaren banakako ekarpenaren ebaluazioari (azken

notaren % 20). Ebaluazioa egiteko, lanaren edukia eta azalpena hartuko dira kontuan,

baita ikusitako talde-dinamikak ere.



Lehen bi asteetan, irakasgaiaren arduradunak eta ikasleek proben egutegia adostuko dute. Ikasgeletan sortutako talde-dinamiketara joaterik ez duten ikasleek absentzia horien kausak agiri bidez egiaztatu beharko dituzte, eta, arrazoizko mugen barruan, taldeko lanetan parte hartzea sustatuko da, beste tresna batzuen bidez, bereziki tresna digitalen bidez.



Ikasleek uko egin diezaiokete etengabeko ebaluazioari, eta azken ebaluazio-sistemaren bidez ebaluatzeko eskubidea dute. Horretarako, ikasleak idatziz aurkeztu beharko die irakasgaiaren ardura duten irakasleei ebaluazio jarraituari berariaz uko egiten diola. Irakasgai hau bost asteko epean ematen denez, ebaluazio jarraituaren bidez egiten da, eta taldeko lanen funtzionamendu egokia ez kaltetzeko, uko egiteko epea ikasgaiaren eskola magistralak hasi eta 3. astea baino lehen izango da. Kasu horretan, ikasleak azken proba bat egingo du ikasgaiaren ezagutzak eta gaitasunak egiaztatzeko.

UPV/EHUren araudiarekin eta etika akademikoari buruzko protokoloarekin bat etorriz, ez da onartuko ebaluazio-proba eta –prozesuetan edo lan akademikoak aurkeztean jardunbide desonesturik edo iruzurrezkorik. Esteka:

https://www.ehu.eus/documents/2100129/0/6.-+b)+Protocolo+plagio+cas+-.pdf

https://www.ehu.eus/es/web/biblioteka/plagioa-eta-onestasun-akademikoa

Ezohiko deialdia proba bakarra izango da, irakasgaiaren % 100 balio duena, eta ikasgelan emandako gaiari buruzkoa izango da.



Proba honen zati bat idatziz egingo da (azken notaren % 70) eta bestea ahoz (azken notaren % 30). Proba bietan, emandako gaiari buruzko ezagutzez gain, ezagutza horien adierazpena ere baloratuko da.



Ahozko zatian, ikaslearen eta irakasgaiaren arduradunaren artean adostutako azken lan baten defentsa jasoko da. Lan hori defendatzeko ezarritako eguna baino lehen bi aste lehenago entregatu beharko da.



Azterketara ez aurkezteak ebaluazio-deialdiari uko egitea ekarriko du, eta ez-aurkeztu gisa agertuko da.

Ez dago derrigorrezko materialik, baina gomendagarria da Wifi konexioa duen ordenagailu eramangarri bat ekartzea

Oinarrizko bibliografia

- Burón I.; García R. 1990. Nuevos Productos alimentarios (Diseño, desarrollo, lanzamiento y mantenimiento en el mercado). AMV Ediciones. Madrid (España).

- Casp Vanaclocha A. 2005. Diseño de industrias agroalimentarias. Ediciones Mundi-Prensa. Madrid (España).

- Earle M.; Earle R.; Anderson A. 2001. Food Product Development: Maximising Success. CRC Press. Woodhead Publishing. Cambridge (United Kingdom).

- Fuller G.W. 2016. New Food Product Development: From Concept to Marketplace. CRC Press. Boca Ratón (Florida, USA).

- Karl T.; Ulrich S.D.E. 2013. Diseño y desarrollo de productos. Mcgraw-Hill Internacional. Ciudad de México (México).

- Montaña J. 1989. Como diseñar un producto. Instituto de la Pequeña y Mediana Empresa Ed. Madrid (España).

- Moskowitz H.R.; Saguy I.S.; Straus T. 2009. An Integrated Approach to New Food Product Development. CRC Press. Boca Ratón (Florida, USA).

- Schaeffner D.J.; Schroder W.R.; Earle M.D. 1998. Food marketing: an international perspective. WCB/McGraw-Hill. Singapur (Malasia).

Gehiago sakontzeko bibliografia

- Ares G., Varela P. 2018. Recent Advances in Consumer Science. In: Methods in Consumer Research, Volume 1: 3-21. Woodhead Publishing Series in Food Science, Technology and Nutrition. Cambridge (United Kingdom).
- Bartholomai A. 1991. Fábricas de alimentos: procesos, equipamiento, costos. Ed. Acribia. Zaragoza (España).
- Beckley J.H.; Herzog, L. J., & Foley, M. M. (Eds.). 2017. Accelerating New Food Product Design and Development. Wiley Blackwell and Institute of Food Technologist. Chichester (United Kingdom).
- Cardello A.V., Meiselman H.L. Contextual Influences on Consumer Responses to Food Products. In: Methods in Consumer Research, Volume 2: 3-54. Woodhead Publishing Series in Food Science, Technology and Nutrition. Cambridge (United Kingdom).
- Goldberg I. 1994. Functional foods: designer foods, pharmafoods, nutraceuticals. Chapman and Hall. New York (USA).
- Moskowitz H.R.; Gofman A. 2007. Vendiendo elefantes azules. Cómo conseguir que la gente quiera grandes productos incluso antes de que los desee. Gestión 2000. Barcelona (España).
- Nicoli, M. C. (Ed.). (2012). Shelf life assessment of food. CRC Press. Boca Ratón (Florida, USA).
- Traill B., Grunert K.G. 1997. Product and Process Innovation in the Food Industry. Chapman and Hall. London (United Kingdom).

Aldizkariak

Alimentaria http://www.revistaalimentaria.es/
Distribución y Consumo http://www.mercasa.es/nosotros/biblioteca
Federación Española de Industrias de la Alimentación y Bebidas: www.fiab.es
Institute of Food Science and Technology www.ifst.org
Mercados http://www.revistamercados.com/
Muy interesante https://www.muyinteresante.es/tag/innovacion
elika.eus

Web helbideak

Fundación Vasca para la Seguridad Alimentaria www.elika.eus/es/
Instituto Nacional de Investigación y Tecnología Agraria y Alimentaria http://www.inia.es/IniaPortal/verPresentacion.action
Ministerio de Agricultura, Pesca y Alimentación http://www.mapama.gob.es/es/
News and Analysis on Food and Beverage Development http://www.foodnavigator.com/
PubMed records http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed
Ministerio de Asuntos Sociales y Agenda 2030: https://www.agenda2030.gob.es/