“Estatistika eta Datuen Analisia” Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako bigarren mailan lantzen den derrigorrezko ikasgaia da, lehendabiziko lauhilekoan ematen dena. Graduaren 2. moduluaren baitan dago, Enpresa Oinarriak deritzona.

Ikasgai honetan garatzen den lanari esker ikasleek oinarrizko ikerketetatik eratorritako ondorioak aztertu eta lortuko dituzte, enpresari eta errealitate ekonomikoari eta sozialari dagokion edozein eremutan eskura daitezkeen datuetatik abiaturik. Beraz, ikasgai hau oinarrizko estatistika-kontzeptuetan eta ekonomia nahiz enpresa zientzietan sarritan erabiltzen diren estatistika-tekniketan murgiltzeko aurreneko pausua da. Beraz, ikasgaiak estatistikari buruzko ikuspegi orokor, zentzuzko eta aplikatua eskaini nahi die ikasleei, lan profesionala aurrera ateratzeko orduan baliagarriak izan daitezkeen alderik erabilgarrienak azpimarraturik.

Estatistika deskriptiboari buruzko sarrera egiteaz gain, probabilitatearen oinarriak eta aldagai aleatorioak ere jorratuko dira. Lan horrek bigarren lauhilekoaren Enpresari Aplikaturiko Estatistika ikasgaia eta hirugarren mailako Ekonometria ikasgaia behar bezala ulertzeko balio izango du. Datuen analisiak zeharkako konpetentzia moduan ere balioko du zenbait ikasgaitan, hala nola Egitura Ekonomikoan, Merkataritza Zuzendaritzan edo Makroekonomian.

Ikasgaia modu egokian ulertzeko orduan oso komenigarria da lehenengo mailako matematikako ikasgaiak (Matematika I eta II) ondo menperatzea. Dena den, matematika formalegia ekidingo da, ikuspegi praktikoagoa, aplikatuagoa eta intuitiboagoa eman nahi baita.

Ikasgai honen funtsezko helburua ikasleak estatistika erabili ahal izateko konpetentziak eta edukiak hartzea da, bai ulermen mailan bai komunikazio eta analisi mailan, ekonomia eta enpresa esparruaren barruan.

IKASGAIAREN KONPETENTZIA ESPEZIFIKOAK

Ikasgai honek ondoko konpetentzia espezifikoak garatu nahi ditu ikasleengan:

C1-Estatistikaren logika ulertzea eta zientzia ekonomikoan daukan erabilgarritasuna konprenitzea.

C2-Probabilitate-banaketak karakterizatzen dituzten elementu matematikoak identifikatzea, bai banaketa diskretuei bai jarraituei dagokienez (probabilitate-funtzioa), eta inferentzia analisia egiteko orduan daukaten garrantzia ulertzea.

C3-Informazio estatistiko garrantzitsua bilatzea eta sintetizatzea, arazo ekonomiko bat aztertu ahal izateko.

C4-Datu-multzo batean biltzen den informazioa deskribatzea eta interpretatzea, analisi grafikoa eta estatistiko deskriptibo nagusiak erabilita, baita software estatistiko egokia erabilita ere.

C5-Datu ekonomikoen analisi deskriptiboan lortutako ondorioak modu argian eta sistematikoan aurkeztea.





ZEHARKAKO KONPETENTZIAK

Zenbait zeharkako konpetentzia enfasi berezi batekin landuko dira:

a) Ikaskuntza autonomoa: ikaskuntzarako trebezia garatzea, autonomia maila altua lortu ahal izateko.

b) Analisirako eta sintesirako gaitasuna: zenbait iturritatik etorritako informazioa bilatzen, identifikatzen, aztertzen eta sintetizatzen jakitea.

Konpetentzia hauek ebaluaketa jarraituan planteaturiko jardueren bidez garatu eta ebaluatuko dira (ikus ezazu ebaluaketa sistema).



IKASKETAREN EMAITZAK:

Ikasgaiaren ikasketaren ondorioz ikasleak hainbat xede beteko ditu:



-Enpresa-arazo edo arazo ekonomiko baten analisia egiteko garrantzitsua den informazioa identifikatu eta bilatuko du (C1,C3)

-Datu estatistiko multzo bat era egokian analizatu, deskribatu eta interpretatuko du, metodo estatistikoak aplikatuta eta analisi grafikoa erabilita (C2, C4)

-Estatistika deskriptiboko txostenak egituratu, prestatu eta aurkeztuko du (C5)

1. SARRERA: DATU MULTZO BATEN DESKRIPZIOA

1.1. Zientzia estatistikoa. Ekonomia ikerketetan daukan betekizuna

1.2.- Oinarrizko kontzeptuak eta notazioa. Aldagai motak

1.3.- Dimentsio bakarreko maiztasun-banaketak: taulak eta adierazpen grafikoak



2. DIMENTSIO BAKARREKO DATUEN DESKRIPZIOA

2.1.- Joera zentraleko neurriak

2.2.-Dispertsio neurriak

2.3.- Itxura neurriak

2.4.- Kontzentrazioaren neurketa



3.- BI ALDAGAIREN ARTEKO HARREMANAREN DESKRIPZIOA

3.1.- Kontingentzia taulak eta adierazpen grafikoa

3.2.- Korrelazio koefizientea

3.3.-Aldagaien arteko independentzia

3.4.-Korrelazioa eta kausalitatea



4.- ZENBAKI INDIZEAK

4.1.- Zenbaki indize bakunak eta konplexuak

4.2.- Hazkunde-tasak

4.3.- Kontsumoko Prezioen Indizea eta deflazioa



5.-PROBABILITATEAREN OINARRIAK

5.1.-Probabilitate-espazioak eta gertaera estokastikoak

5.2.- Probabilitatearen definizioa eta kalkulua

5.3.- Independentzia estokastikoa

5.4.-Probabilitate baldintzatua eta Bayes-en teorema



6.- ALDAGAI ALEATORIO DISKRETUAK

6.1.- Aldagai aleatorioaren definizioa

6.2.- Aldagai aleatorio diskretuen esperantza eta bariantza

6.3.- Aldagai aleatorioen eragiketak eta eraldaketak

6.4.-Zenbait adibide: distribuzio binomiala eta Poisson-en distribuzioa



7.- ALDAGAI ALEATORIO JARRAITUAK: BANAKETA NORMALA

7.1.- Aldagai aleatorio jarraituaren kontzeptua

7.2.- Dentsitate-funtzioa

7.3.- Banaketa normala

7.4.- Limitearen Teorema Zentrala

Ikasgaian garatutako metodologia egokia izango da planteatutako helburuak eta konpetentziak eskuratzeko. Hori hala izan dadin, ondoko irakaskuntza-metodologia ezarriko da:



- Eskola magistrala: aldez aurretik proposatu diren helburuak lortzeko nahitaezkoak diren kontzeptuak eta oinarrizko teknikak aurkeztuko dira saioetan. Irakasleak saioetako lehendabiziko minutuetan edukiak garatuko ditu, material propioen (e-gela izeneko plataforman ikasleen eskura jarrita) eta beste material didaktikoen laguntzarekin.

- Ariketen eta galderen ebazpena, datuen interpretazioa eta simulazio estatistikoak. Ikasgaiaren zenbait eduki eta konpetentzia finkatzeko eta ebaluatzeko eginkizunak burutuko dira. Ikasleek parte aktiboa hartuko dute kasu praktikoak ebazten, lankidetzan eta banaka lan eginez eta datu estatistikoak interpretatzeko eta ikaskuntza autonomoa egiteko gaitasun kritikoa garatuz. Jarduera eta zeregin batzuk gelan egingo dira, eta beste batzuk modu autonomoan egingo ditu ikasleak. Jarduera hauen feedback-a gelan egingo da.

-Azkenik, ikasleak eskola-ordutegitik kanpoko oinarrizko ikerketa bat ere egin beharko du Excel programa erabiliz eta estatistika-txosten bat aurkeztuta (helburuak eta ikerketa-metodologia planteatu, inkesta-diseinua, tabulazioa, datu analisia eta ondoriak atera). Irakasleak jarduera hau zuzendu eta tutorizatuko du lauhilekoaren lehendabiziko erdialdean zehar, etengabeko jarraipena baten bidez. Ondoren ikasleek garatu duten lana aurrez aurre edo online aurkeztu eta azaldu beharko dute.



Bestetik, ikasleek tutoretza orduak erabili ahal izango dituzte kontzeptuekin, ariketekin edo eginkizunekin lotutako edozein zalantza argitu behar izatekotan.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Datuak analisiaren ikerketa eta txostena (%): 30

Emandako eskolak ebaluazio jarraitura bideratuak izango dira. Ebaluazio honetan Excel programarekin datuak aztertzeari buruzko ikerketa kontutan hartuko da. Bai saioetan bertan egindako jarduerak bai ikasleek egindako estatistika-txostena eta atazak direla medio, ikasleek lortutako ezaguera teorikoak eta praktikoak balioztatuko dira, ikasgaiaren konpetentziekin ere gauza bera eginik.

Ikasturte osoan zehar ebaluazio jarraituari buruzko informazioa eskainiko da eGela plataforma birtualaren bitartez: epeak, atazak, agerpen-datak eta abar.

Irakaskuntzaren garapena ebaluazio jarraituari zuzenduta izango den arren, ikasleek ebaluazio jarraituaren sistemari uko egin diezaiokete, eta horren ordez azken ebaluazioan oinarritutako sistema har dezakete, Gradu Titulazioen Ikasleen Ebaluazioaren Araudian (EAA-ren 50. zenbakia, 2017ko martxoaren 13koa) eskubide hori azaltzen baita. Ikasleak aukera hori izango du nahiz eta aldez aurretik ebaluazio jarraituan parte hartu izan (8.3. artikulua).

Azterketaren data ofizialean etorri ez izanak irakasgaiari uko egitea dakar nahitaez.

Ezohiko deialdian ikasleak ikasturteko ebaluazio jarraituan lortutako lanen notak mantendu ahal izango ditu.

Ezohiko deialdian ikasleak badu beste aukera bat, hau da, ikasgaiaren %100 egiteko aurkeztea.

Azterketaren data ofizialean etorri ez izanak irakasgaiari uko egitea dakar nahitaez.

Ikasleek eGela plataforman zenbait ariketa-sorta izango dituzte, emaitzekin eta guzti, baita gai bakoitzaren diapositibak, bideoak eta beste motatako materialak ere. Horrez gain oinarrizko gidaliburua eta material osagarriak begira ditzakete.
Bestetik, eGela plataforman ebaluazio jarraituan garatu beharreko ohar guztiak jarriko dira.

Oinarrizko bibliografia

--Barcena, M.J., Fernández, K., Ferreira, E. y Garín, M.A: Estatistika Deskribatzailearen eta Probabilitatearen baliabideak. UPV-EHU, 2007

Gehiago sakontzeko bibliografia

-Agirre Basurko, E.: Estatistikaren oinarriak: ariketak. UEU, 2006, http://www.buruxkak.org
-Arnaldos, F. et alter: Estadística Descriptiva para Economía y Administración de Empresas. Cuestiones tipo test y ejercicios con Microsoft Excel. Thomson, Madrid, 2003.
-Barandiaran Galdos, M eta Orueta Coria, M.I. : Estatistika deskribatzailea Excel-en bidez. EHUko euskera errektoreordetzaren sarean argitaratuta.
-Barrenetxea, M; fernandez, K eta Orueta, M:: Estatistika-ariketak. UEU, 1991. www.buruxkak.org
-Fernandez, K.: Estatistika deskribatzailea. UEU, 1993 (2. argitarapena).
-Fernandez Agirre, K.: Estatistirako sarrera, koerlazioa, erregresioa eta datu anizkoitzen
analisia. U.E.U.,1996 www.buruxkak.org
-Fernández, A; Orbe, J. eta Zubia, M.: Estatitika I eta Estatistika II Ariketak. Probabilitate teoría eta inferentzia estatistikoa. UEU, 1997. www.buruxkak.org
-Fernández, A; Orbe, J. eta Zubia, M.: Estatistikarako sarrera: ariketak UEU, 1997. www.buruxkak.org
- Fernández, A; Orbe, J. eta Zubia, M.: Estatistikarako sarrera : UEU, 1996. www.buruxkak.org
-Fernandez Agirre, K. : Estatistikaren Hastapenak, Ariketak. Adierazburuak eta Ebazpideak, UEU. www.buruxkak.org
- Gonick, L. y Samith, W.: La estadística en comic. Zendrera Zariquiey, Barcelona,1999.
-González Conde, C.: Estadistica aplicada con Excel 97. Documentos de trabajo, 28. Universidad Autónoma de Madrid, 2000

Aldizkariak

Oinarrizko maila honetan ez dira aldizkariri akademikorik erabiliko. Horien ordez, komunikabideetan argitatutako adibideak landuko dira.

Web helbideak

www.eustat.es