Antropologia, Etika eta Legeria ikasgaiaren helburua ikasleari ezagutzak eta estrategiak, jarrerak eta balioak transmititzea da, garapen profesional gizatiar eta kalitatezkoa izan dezan norbanakoari, familiari eta komunitateari eskainitako zainketetan, diferentzia kulturalak eta generokoak, bioetika printzipioak eta indarreko legeria kontutan hartuz.

Gaitasun espezifikoak:



- Kulturak osasunean duen eragina aztertzea, haurren eta adindunen artean desberdintasun eta genero bortizkeria egoerak prebenitu eta detektatzeko.



- Erizaintza zainketei buruzko erabakiak oinarritzea, erizaintzako kode etiko, juridiko eta deontologikoaz lagunduta, praktika humanista bat bermatzeko.



- Praktika profesionalean sortzen diren egoerak aztertzea, aintzat harturik erizaintzaren inplikazio eta ondorio etikoak eta legalak, pertsonen eskubideak bermatuta.





Zeharkako gaitasuna:



- KRITIKAN ETA GOGOETAN OINARRITUTA IKASTEA: Egoerak zalantzan jartzeko eta erantzunak emateko gaitasuna, informazioari zentzu bat emanez prozesu sortzaile, intuitibo, logiko, analitiko eta abarren bidez, prozesua jarraitua izanik. (Snyder, 1993, Alfarok aipatuta, 2017)





Ikasketa prozesuaren emaitzak:



Antropologia, Etika eta Legeria ikasgaia bukatzean, ikasle bakoitza, honetarako gai izango da:



- Kultura eta sozializazio prozesuen eragina ezagutu osasuna eta gaixotasuna kontzeptuen eraketan



- Genero biolentziaren ondorioz sortutako arazo fisiko,psikiko eta sozialei erantzuteko beharrezko baliabideak identifikatu eta ezagutu



- Irakasleak proposatutako lanetan bioetika printzipioak eta indarreko legeria era zuzenean aplikatu

1. Unitatea: Osasunari aplikatutako antropología

1. Antropologiaren oinarriak eta sozializazio prozesuak

1.1 Sozializazioa: boterea eta botere-eza

2. Osasun/gaixotasun-erako hurbilketa antropologikoa

2.1 Aniztasun asistentziala. Medikalizazioa

3. Indarkeriarako hurbilketa antropologikoa

3.1 Indarkeria bizi-zikloan zehar

3.2 Genero indarkeria (detekzioa eta jokaera)



2. Unitatea: Etika profesionalaren oinarriak

1. Etika eta morala. Bioetikaren oinarriak

1.1 Bioetikaren printzipioak

2. Kode deontologikoa

3. Auzi etikoak bizi-zikloan zehar

3.1 Bizitzaren sorreran: Abortua eta lagunduriko ugalketa

3.2 Bizitzaren amaieran: egoera klinikoak (eutanasia, lagunduriko suizidioa….)

4. Praktika asistentzialaren auzi etikoak

4.1 Informatutako baimena

4.2 Sekretu profesionala

4.3 Etika asistentzialerako eta ikerketako batzordeak



3. Unitatea: Osasun-asistentziarako marko juridikoa

1. Legediari buruzko kontzeptu orokorrak

2. Osasun profesionalen erantzukizuna. Alderdi juridikoak

3. Osasun legedia. Orokorra eta espezifikoa

3.1 Osasun- lege orokorra

3.2 Pazientearen autonomiaren legea

3.3 Abortuaren legea

3.4 Bizitzaren amaierako legedia

4. Legedia eta asistentzia tratu txarren kasuetan

Eskola Magistralak

Heziketa metodologiak

Artikulu-irakurketa eta gogoetarako analisi gidatua

Hausnarketa-analisia

Online irakaskuntza?

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 75
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 15
  • Zeharkako gaitasuna (ariketak, kasuak edo arazoak) (%): 10

Ebaluazio jarraiak, azterketa data ofizialetan egindako idatzizko froga eta kurtsoan zehar egindako ariketak eta lanak biltzen ditu.



Ebaluazio sistema honetan, ariketa eta lanen entregatzea nahitaezkoa izango da. Hauek, irakasleak esandako modu eta datetan baino ez dira hartuko. Era berean, kurtsoan zehar ezarritako mintegietara etortzea derrigorrezkoa da.





Nota finala, azterketa idatzia, ariketa eta lanen bidez ebaluatuko da:



1.- %75 froga idatzia, orokorrean galdera motzez osatua

2.- %25 (zeinaren %10a zeharkako gaitasunaren ebaluazioa suposatuko duen), ariketa eta lanen bitartez ebaluatuta



Froga idatzian, 3.5/7-ko eta ariketa eta lanetan 1.5/3-ko puntuazioa ateratzea derrigorrezkoa izango da, parte guztietako noten batuketa egin ahal izateko eta ikasgaia gainditu ahal izateko.



Ohiko deialdian ebaluazio jarraiaren bidez ebaluatua izan den ikaslea, kurtso berdineko ez-ohiko deialdian sistema berdinarekin ebaluatua izango da.



Osasun krisi berri bat dela eta klase magistralak eta mintegiak azaldutako moduan ezin izango balira garatu, irakaskuntza online forman emango da, unibertsitateak eta zentruak emandako jarraibideak errespetatuz.



Kasu horretan, momentu horretararte emandako materiaren arabera, ebaluazioa jarraia bi modu desberdinetan izan liteke: Azterketa barneratzen duen ebaluazioa, mintegiei dagokien entregatzeko ariketaz eta data ofizialean materia teorikoaren ezagutza ebaluatzen duen azterketaz osatuta. Ebaluazio jarraia, erabat froga eta ariketen entregaren bitartekoa dena. Edozein dela ere, ikasleak denbora nahikoarekin abisaturik izango dira, ebaluazio modalitatea era egokian prestatu dezaten.



Osasun krisiak ekarritako salbuespen egoera honetan, ebaluazio jarraia zein azterketa barneratzen duen ebaluazioan parte hartzen ez duten ikasleek, ebaluazio finala egiteko eskubidea izango dute, beti ere, araudiak markatutako forma eta aldian eskatuta.

Ikasleak ebaluazio finaleko sistemarekin ebaluatua izateko eskubidea dauka, nahiz eta ebaluazio jarraian parte hartu duen. Horretarako, ikasleak idatziz presentatu beharko dio ikasgaiaren irakasle arduradunari ebaluazio jarraierako errenuntzia. Beti ere, errenuntzia gehienez ikasgaiaren lauhilabetea hasi baino 9 aste geroago egin beharko du, zentruaren egutegiari jarraituz.



Azterketa data ofizialean froga finalera ez aurkezteak, konbokatoria horretako errenuntzia suposatuko du.



Informazio osoa, 2017ko martxoak 13 EHAAn argitaratutako Graduko Titulazio Ofizialetako Ikasleen Ebaluaziorako Arautegian lortu daiteke:

www.euskadi.eus/y22-bopv/es/bopv2/datos/2017/03/1701311a.shtml

Oinarrizko bibliografia

Antropología



Bohannan P. Para raros nosotros. Introducción a la Antropología Cultural. Akal, 1992



Protocolo común para la actuación sanitaria ante la Violencia de Género. Ministerio de Sanidad, Servicios Sociales e Igualdad, 2012



Guía rápida para profesionales de la salud ante la violencia de género y las agresiones sexuales en Euskadi, 2019



Maltrato y desprotección en la infancia y la adolescencia. Atención a las situaciones de riesgo. Gobierno Vasco, 2000



Procedimiento de prevención y detección de malos tratos físicos y económicos a personas mayores en la CAPV. Gobierno Vasco, 2015



Protocolo sanitario ante el maltrato en el ámbito doméstico y la violencia sexual contra las mujeres. Gobierno Vasco, 2008



Protocolo de la UPV/EHU contra las violencias de género. UPV/EHU, 2018





Etika eta legeria



Antón, P. Ética y legislación en enfermería. Masson, 2003



Beauchamp, TL; Childress, JF. Principios de ética biomédica. Masson, 1999



Documento de voluntades anticipadas. Consideraciones y Recomendaciones. Gobierno Vasco, 2003



Marijuán, MI. Bioética y ética médica para estudiantes de medicina - Bioetika eta etika medikoa medikuntzako ikasleentzat. UPV/EHU, 2017



Código Deontológico de la Enfermería española. Consejo General de Colegios oficiales de Enfermería de España. 1988

Gehiago sakontzeko bibliografia

Antropología

Esteban ML. Introducción a la Antropología de la Salud. Osalde, 2007

Harris M. Introducción a la Antropología general. Alianza Editorial, 1999

Guía de atención integral a las personas en situación de transexualidad. Gobierno Vasco, 2016

Comelles, José María. Martínez, Ángel, Enfermedad, cultura y sociedad. Madrid: Eudema, 1993

Cortina, Adela. Aporofobia, el rechazo al pobre. Barcelona: Paidós Estado y Sociedad, 2017

Friedan, Betty. La mística de la feminidad. Madrid: Cátedra, 2016

Cascella GF, García-Orellán R. Burden and Gender inequalities around Informal Care. Invest.Educ. Enferm. 2020; 38(1):e05. DOI: 10.17533/udea.iee.v38n1e10



Ética y legislación

Blazquez Carmona, F. et al. Diccionario de términos éticos. Verbo Divino, 1999

Manual de estilo para médicos y estudiantes de medicina sobre el buen uso de las redes sociales. Consejo general de colegios de médicos de España

Ariés, P. El hombre ante la muerte. Madrid: Taurus 2011

Le Bretón, David. Antropología del dolor. Chile: Editorial Metales Pesados, 2019

Diana Ochoa-Tamayo and Rosa García-Orellan. “Dimensions of the Human Being in Oncological Palliative Care from the Nursing Perspective. A Systematic Review”. EC Nursing and Healthcare 3.2 (2021): 62-73

Aldizkariak

Antropologia

Cultura de los Cuidados. Revista de Enfermería y Humanidades
Hiades. Revista de la Historia de Enfermería
Temperamentum, cultura de los cuidados
Revista Emakunde
Pikara Magazine


Etika eta legeria

Ética de los cuidados
Nursing Ethics journal

Web helbideak

Antropologia

Emakunde http://www.emakunde.euskadi.eus/inicio/
Mujeres en red http://www.mujeresenred.net/
Recursos para prevenir la violencia y el control en las relaciones de pareja http://minoviomecontrola.com/

Etika eta legeria

Portal de bioética www.bioetica.org
Universidad de Barcelona (Bioética) www.ub.es/fildt/bioetica.htm
Repositorio de leyes http://noticias.juridicas.com/