Bizi-zikloaren Erizaintza bi irakasgaitan banatzen den gaia da. Bizi-zikloaren Erizaintza I eta Bizi-zikloaren Erizaintza II dira irakasgai horiek eta seihilabete desberdinetan irakasten dira. Gai honetan pertsonaren bizi-zikloko etapa desberdinak modu oso batean aztertzen dira. Halaber, etapa horietan agertzen diren osasun-asaldurak eta dagozkien erizaintza-zainketak lantzen dira.



Bizi Zikloaren Erizaintzaren helburua gizabanakoa bizi osoan zaintzea da, osasuntsu nahiz gaixo dagoenean. Hori dela eta, irakasgai honetan, zenbait gai landuko ditugu. Amentzako erizaintzari dagokionez, emakume izendatuen osasunari erreferentzia egiten dioten alderdiak azalduko ditugu. Erizaintza geriatrikoan, denborak aurrera egin ahala gizakiok izaten ditugun aldaketa morfologiko nahiz fisiologikoak landuko ditugu.

Gaitasun Zehatzak:

-Pertsonak bizi zikloan zehar dituen aldaketa fisiologikoak, psikologikoak, sozialak eta emozionalak azaltzea.

-Pertsonaren bizi zikloren etapetan egiten diren erizaintza esku-hartzeak justifikatzea



Zeharkako Gaitasuna:

KOMUNIKAZIO IDATZIA: Modu argian, ordenatuan eta laburbilduan komunikatzea, arauen (lexikoak, semantikoak, gramatikalak...) arabera idatzi eta egituratutako testu akademikoak eginez. (Haztapena 10)



Irakaskuntzaren emaitzak:

I, II ETA III UNITATEAK

IE1: Klimaterio- eta menopausia-aldian emakumearen baitan izaten diren aldaketa fisiologiko, psikologiko,

sozial eta emozionalak ezagutu eta deskribatzen ditu.

IE2: Klimaterio- eta menopausia-aldian emakumeak behar dituen zainketak identifikatzen ditu.

IE3: Ginekologia-prozesu ohikoenetako fisiopatologia eta emakumeak behar dituen zainketak identifikatu

eta deskribatzen ditu.



IV ETA V UNITATEAK

IE4: Geriatriaren eta Gerontologiaren kontzeptuzko alderdiak ezagutzen ditu .

IE5: Zahartzearen teoria nagusien eta egungo ikerketa-lerroen bilakaera zein izan den identifikatzen du.

IE6: Biztanleriaren aldaketa demografikoak eta aldaketa horien eragin sanitario eta soziala aztertzen ditu.

IE7: Zahartze-prozesu osasuntsuarekin lotutako aldaketak ezagutzen ditu.

IE8: Adineko pertsonari arreta eskaintzeko, balorazio geriatriko integralaren beharra argudiatzen du.

IE9: Zahartze-prozesu patologikoarekin lotutako aldaketak ezagutzen ditu.

IE10: Mendekotasuna duen pertsonaren ezaugarriak zein diren antzematen du.

IE11: Adineko pertsonen eta familiaren beharrei aurre egiteko arreta soziosanitarioko zer baliabide den

egokiena badaki.

IE12: Adineko pertsonak eta haren familiak zahartze-prozesuan zer zainketa behar dituzten argudiatzen du.

IE13: Arau akademikoak betez eta hizkeraren erabilera zuzena eginez idazten du.

IE14: Informazio-iturriak maneiatzen ditu (datu-baseak).

I UNITATEA: ANTZUTASUNA ETA ESTERILITATEA.

1. gaia : Antzutasun prozesuan zehar norbanakoen nahiz famili zainketak.

II UNITATEA: GORENGOA ETA MENOPAUSIA.

2. gaia: Gorengoan eta menopausian gertatzen diren faseak eta aldaketak.

3. gaia: Asaldurarik ohikoenak. Emakume izendatuaren eta familiaren zainketak.

III UNITATEA: EMAKUME IZENDATUEN OSASUN ARAZORIK OHIKOENAK.

4. gaia: Ziklo genitalaren asaldurak.

5. gaia: Gernu-inkontinentzia emakumean.

6. gaia: Bularreko minbizia.

7. gaia: Gernu aparatuko minbizia. Uteroko minbizia. Endometrioko minbizia. Obulutegiko minbizia. Zerbixeko minbizia.

8. gaia: Sexu/genital bidezko infekzioak.

9. gaia: Endometriosia eta tumore onberak.

IV UNITATEA: ZAHARTZAROA

10. gaia: Geriatria eta Gerontologiaren eduki orokorrak. Geriatria, Gerontologia eta Zahartzaroaren definizioak. Adin geriatrikoak. Erizaintza geriatrikoa. Kontzeptuak: zahar osasuntsua, zahar gaixoa, zahar hauskorra eta paziente geriatrikoa

11. Gaia: Zahartzaroaren teoria nagusiak. Egungo ikerketa lerroak eta beren bilakaera.

12. gaia: Zahartzaroaren demografia. Populazioaren zahartzea: eboluzio demografikoa, bitarteko faktoreak eta planteatzen diren arazoak.

13. gaia: Zahartze osasuntsua. Zahartzaroaren aldaketak. Beharren balorazioa. Erizaintza zainketak.

V UNITATEA: GAIXOTASUNAK ADINEKO PERTSONENGAN

14. gaia: Gaixotasunaren ezaugarriak adineko pertsonengan

15. gaia: Geriatriako balorazio integrala. Geriatriako balorazio eskala nagusiak. Zaintzailearen balorazioa.

16. gaia: Mendetasuna eta bere adierazpen nagusiak.

17. gaia: Sindrome geriatrikoak. Mugikortasun asaldurak/arazoak. Malnutrizioa. Ultzerak. Inkontinentzia. Polifarmazia. Nahasmen sidrome akutua. Erorketak: hemen RNAOko (Registered Nurses´ Association of Ontario) praktika klinikoko gida kontuta hartuko da.

18. gaia: Narriadura kognitiboa. Alzheimer eta Parkinson gaixotasunak. Depresioa. Antsietatea. Dementziak.

19. gaia: Errehabilitazioa.

20. gaia: Adineko pertsonei tratu txarrak

21. gaia: Adineko pertsonen erizaintza zainketak heriotza prozesuan.

Erakusketa-saioak izango dira, non irakasleak ikasleen parte-hartzea erraztuko duen, landutako gaiei buruzko ikus-entzunezko aurkezpenekin eta bideoen laguntzarekin. Ikasgelako lan autonomoa eta taldekoa sustatuko da, eta metodologia aktiboak erabiliko dira (arazoetan oinarritutako ikaskuntza, proiektuetan oinarritutako ikaskuntza, Flepeed Classroom, etab.) irakasgaiaren gaitasunak eskuratzeko.



Mintegiak egingo dira talde txikietan, gaikako unitateei buruzko artikulu zientifikoak eta/edo ikus-entzunezko dokumentuak aztertzeko eta lanak egiteko (irakasle arduradunaren lehentasunen arabera). Mintegian gaiak eta arazoak modu parte-hartzailean ebatziko dira. Ikasleek banaka edo taldeka garatuko dituzten arazoak eta/edo zereginak egingo dira, ikasgaiaren ezagutzan sakonduz. Gaiak formulatzea eta eztabaida irekia sustatuko da, ikasleek ahozko komunikazioarekin eta arazoak konpontzearekin lotutako trebetasunak eskura ditzaten.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • TEORIKOA: %70 MINTEGIAK: %20 ZEHARKAKO GAITASUNA: %10 (%): 100

Azterketa teorikoa: gainditutakoa % 50arekin lortzen da, eta gainditzeko beharrezkoa da bi blokeak gainditzea (emakumearen osasunaren zatia eta geriatriaren zatia % 50arekin).



Mintegiak: gainditutakoa % 50arekin lortzen da. Mitegi guztietara joatea DERRIGORREZKOA izango da.



Behar bezala justifikatutako arrazoiengatik mintegien % 100era joaten ez diren ikasleek idatzizko proba teorikoaren egunean egingo den ahozko eta/edo idatzizko proba batean, mintegi horietan landutako gaitasunen irismena frogatu beharko du.



Mintegien % 100era joaten ez diren eta horretarako justifikaziorik ez duten ikasleek zuzenean igaroko dira amaierako ebaluazio-sistemara eta PROBA FINALA egingo dute.



PROBA FINALA: azterketa teorikoa, mintegietako azterketa eta zeharkako gaitasunaren proba egingo dira. Irakasgaia gainditzeko zati bakoitzaren % 50a ondo egin beharko da (proba teorikoaren zati bakoitzea, emakumearen zatia eta geriatriaren zatiak %50arekin; mintegietako azterketa eta zeharkako gaitasuna).



Irakasgaiaren kalifikazioa ebaluazio-proba bakoitzari dagozkion kalifikazioen batura izango da.

ALDERDI GUZTIAK (TEORIA, MINTEGIAK ETA IDATZIZKO ZEHARKAKO GAITASUNA) GAINDITU BEHAR DIRA IRAKASGAI OSOA GAINDITU AHAL IZATEKO.

Baldintzak ohiko deialdirako eskatzen diren berberak izango dira.

HINKLE, J. L., & CHEEVER, K. H. (2018). BRUNNER Y SUDDARTH ENFERMERIA MEDICOQUIRURGICA (14ª, VOL. VOLUMEN 1 /). WOLTERS KLUWER.

MILLAN CALENTI, J.C. (2010). GERONTOLOGIA Y GERIATRIA: VALORACION E INTERVENCION. MADRID. (ETC: MEDICA PARAMERICANA.

GARCIA HERNANDEZ MISERICORDIA, MARTINEZ SELLARES ROSA, MARTINEZ SELLARES ROSA, & GARCIA HERNANDEZ MISERICORDIA. (2012). ENFERMERIA Y ENVEJECIMIENTO. ELSEVIER ESPANA.

JOHNSON, M., & JOHNSON, M. (2012). VINCULOS DE NOC Y NIC A NANDA-I Y DIAGNOOSTICOS MEDICOS : SOPORTE PARA EL RAZONAMIENTO CRITICO Y LA CALIDAD DE LOS CUIDADOS (3A. ED.). ELSEVIER.

LOWDERMILK, D. L. (2020). CUIDADOS EN ENFERMERIA MATERNO-INFANTIL (12ª). ELSEVIER

Oinarrizko bibliografia

CABERO ROURA L. TRATADO DE GINECOLOGIA, OBSTETRICIA Y MEDICINA DE LA REPRODUCCION: SOCIEDAD

ESPAÑOLA DE GINECOLOGÍA Y OBSTETRICIA. ED PANAMERICANA ISBN 9788479037550



MARTINEZ ORTEGA RMª, GARCIA PEREA E, PEDRAZ MARCOS A ET AL. ENFERMERIA DE LA MUJER

(MANUALES) EDITORIAL UNIVERSITARIA RAMÓN ARECES; EDICIÓN: 1 (3 DE NOVIEMBRE DE 2011) ISBN-10:

8499610668



REGISTERED NURSES ASSOCIANTION OF ONTARIO (ASOCIACION PROFESIONAL DE ENFERMERAS DE

ONTARIO. (2012). FOMENTO DE LA SEGURIDAD: ALTERNATIVAS AL USO DE CONTENCIONES (PROMOTING

SAFETY: ALTERNATIVE APPROACES TO THE USE OF RESTRAINTS). TORONTO, ON: REGISTERED NURSES

ASSOCIATION OF ONTARIO

Gehiago sakontzeko bibliografia

EUSKO JAURLARITZA GOBIERNO VASCO. ESTRATEGIA VASCA DE ENVEJECIMIENTO ACTIVO. VITORIA-GASTEIZ: EUSKO JAURLARITZAREN ARGITALPEN ZERBITZU NAGUSIA; 2015.

HTTP://ENVEJECIMIENTO.CSIC.ES/DOCUMENTOS/DOCUMENTOS/ESTRATEGIAVASCA_2015.PDF
EUSKO JAURLARITZA GOBIERNO VASCO. EUSKADIRAKO OSASUN POLITIKAK, 2013-2020 OSASUN PLANA. VITORIAGASTEIZ: EUSKO JAURLARITZAREN ARGITALPEN ZERBITZU NAGUSIA; 2013. HTTPS://WWW.OSAKIDETZA.EUSKADI.EUS/CONTENIDOS/INFORMACION/OSK_TRBG_PLANES_PROGRAMAS/ES_DEF/ADJUNTOS/PLAN_SALUD_2013_2020_CAST.PDF

MINISTERIO DE SANIDAD Y POLITICA SOCIAL GOBIERNO DE ESPANA. LAS PERSONAS MAYORES EN ESPANA. DATOS ESTADÍSTICOS ESTATALES Y POR COMUNIDADES AUTÓNOMAS. SERIE DOCUMENTOS ESTADISTICOS. TOMO I. MADRID; MINISTERIO DE SANIDAD Y POLÍTICA SOCIAL, SECRETARÍA GENERAL DE POLÍTICA SOCIAL, IMSERSO; 2009.

OSAKIDETZA. PLAN DE ATENCION A LAS PERSONAS MAYORES (PAM). HTTPS://WWW.OSAKIDETZA.EUSKADI.EUS/CONTENIDOS/INFORMACION/OSK_TRBG_PLANES_PROGRAMAS/ES_DEF/ADJUNTOS/PLAN-DE-ATENCION-A-PERSONAS-MAYORES_PAM.PDF

PERRY, S. E., CASHION, K., CASHION, K., LOWDERMILK, D. L., LOWDERMILK, D. L., & PERRY, S. E. (2008). MATERNIDAD Y SALUD DE LA MUJER : MANUAL CLÍNICO (9A ED.). ELSEVIER MASSON.

RODRIGUEZ CABRERO GREGORIO, CODORNIU JULIA MONSERRAT, CODORNIU JULIA MONTSERRAT, & RODRIGUEZ CABRERO GREGORIO. (2002). MODELOS DE ATENCION SOCIOSANITARIA : UNA APROXIMACION A LOS COSTES DE LA DEPENDENCIA (1. ED., SER. OBSERVATORIO DE PERSONAS MAYORES, 7). MINISTERIO DE TRABAJO Y ASUNTOS SOCIALES, INSTITUTO DE MIGRACIONES Y SERVICIOS SOCIALES.

TELLEZ ORTIZ SARA ESTHER, GARCIA FLORES MARTHA, GARCIA FLORES MARTHA, & TELLEZ ORTIZ SARA ESTHER. (2012). MODELOS DE CUIDADOS EN ENFERMERIA NANDA, NIC Y NOC (1ª.). MCGRAW-HILL.

TORRENS SIGALES ROSA MARIA, MARTINEZ BUENO CRISTINA, MARTINEZ BUENO CRISTINA, MENENDEZ GONZALEZ DAVID, ACEBES SEISDEDOS, E., & TORRENS SIGALES ROSA MARIA. (2003). ENFERMERÍA DE LA MUJER (2A ED., SER. ENFERMERIA 21).

Aldizkariak

SOCIEDAD ESPANOLA DE ENFERMERIA GERIATRICA Y GERONTOLOGICA, & GRUPO NACIONAL PARA EL
ESTUDIO Y ASESORAMIENTO EN ULCERAS POR PRESION Y HERIDAS CRONICAS. (1990). GEROKOMOS :
REVISTA DE LA SOCIEDAD ESPANOLA DE ENFERMERIA GERIATRICA Y GERONTOLOGICA.

MATRONAS PROFESION. (2000). http://www.federacion-matronas.org/revista/matronas-profesion.

Web helbideak

SOCIEDAD ESPANOLA DE GERIATRIA Y GERONTOLOGIA https://www.segg.es/

SOCIEDAD ESPANOLA DE GINECOLOGIA Y OSTETRICIA http://www.sego.es/

DIPUTACION FORAL DE BIZKAIA https://www.bizkaia.eus/home2/Temas/DetalleTema.asp?Tem_Codigo=8221&idioma=CA&dpto_biz=3&codpath_biz=3%7C
8194%7C8216%7C8221