IRAKASGAIAREN AZALPEN LABURRA



Erizaintzako Graduko Erizaintza Klinikoa III irakasgaiaren programak honako hauek lantzen ditu: psikiatriako nosologia, buruko fenomenoen oinarrizko nahasmenduak, erizaintzako arloari begirako hurbilketa, arlo horren ebaluazioa eta arlo horri dagozkion zaintzak. Psikiatriako Erizaintza Osasun Zientzien adar bat da, eta buruko gaixotasunen azterketaz, prebentzioaz, ebaluazioaz, zaintzez eta errehabilitazioaz arduratzen da. Buruko gaixotasuntzat psikiatriako berariazko gaixotasunak nahiz beste patologia psikiko batzuk hartzen ditu, Buruko Osasuna izeneko kontzeptu zabalago baten baitan. Psikiatriako gaixoak aurreiritziz inguratuta egon dira historikoki, beste patologia batzuetako gaixoak ez bezala; Psikiatriako Erizaintzak zein Buruko Osasunak azken horien maila berean kokatzen dituzte psikiatriako gaixoak.



Erizaintza Klinikoa III irakasgaiaren irakaskuntza-programak erantzuna eman nahi die erizaintzaren jardun profesionalean gaur egun sortu diren eskakizun berriei. Horretarako, garrantzi handia eskaintzen dio ingurune profesionalean oso aintzat hartzen diren zeharkako gaitasun batzuen garapenari (taldeko lana, plangintza, komunikatzeko gaitasuna eta pentsamendu kritikoa).



Prestakuntzarako programa guztien antzera, hemen aurkeztuta datorren programaren helburu orokorra erizaintzako etorkizuneko profesionalak prestatzea da, eta, horretarako, buruko osasunaren gaineko berariazko ezagutzak eskaintzea eta gaitasun espezifikoen nahiz orokorren garapena bermatzea. Gaitasun horiek zuzenean esku hartuta bakarrik hobetzen direnez, programa honek gaitasun horietan zuzenean esku hartzeko diseinatuta dauden prestakuntza-jarduera batzuk eskaintzen ditu.

OROKORRAK



G.1. Erizaintzaren esparruan, atenditzen ditugun pertsonen osasun-premietara egokitutako osasun-arreta teknikoa eta profesionala emateko gai izatea, unean uneko ezagutza zientifikoen garapen-egoeraren eta aplikatu beharreko lege- eta deontologia-arauetan ezarritako kalitate- eta segurtasun-mailen arabera.



G.2. Pertsonei, familiari edo taldeei zuzendutako erizaintzako zaintzak planifikatzea eta ematea, osasuneko emaitzetara bideratuak, haien eragina ebaluatuz, praktika klinikoko eta asistentzialeko giden bidez. Gida horietan, osasun-arazo bat diagnostikatzeko, tratatzeko edo zaintzeko prozesuak deskribatzen dira.



G. 5 - Pertsonei, familiari edo taldeei zuzendutako zaintza-sistemak diseinatzea, haien eragina ebaluatuz eta aldaketa egokiak ezarriz.



G.6. Erizaintzaren esku-hartzeak ebidentzia zientifikoan eta eskura dauden baliabideetan oinarritzea.



G.7. Pertsonak aurreiritzirik gabe ulertzea, haien alderdi fisiko, psikologiko eta sozialak aintzat hartuta, gizabanako autonomo eta independente gisa, haien iritzi, sinesmen eta balioekiko errespetua ziurtatuz, eta intimitaterako eskubidea bermatuz, konfidentzialtasunaren eta sekretu profesionalaren bidez.



ESPEZIFIKOAK



B.24. Bizitza-zikloaren etapa bakoitzean osasun mentaleko arazo garrantzitsuenak ezagutzea, erizaintzaren esparruan zainketa integral eta eraginkorrak emanez.



B.13. Erizaintza-prozesua aplikatzea, artatutako pertsonen kalitatea eta segurtasuna bermatzeko.



B.14. Erizaintzako zainketa integralen oinarri diren printzipioak ezagutzea eta aplikatzea.



B.15. Erizaintzako zainketa integralak gizabanakoari, familiari eta komunitateari zuzentzea, ebaluatzea eta ematea.





ZEHARKAKOAK



CT.1 Analisirako eta sintesirako gaitasuna.

CT 2 Antolatzeko eta planifikatzeko gaitasuna.

CT.3 Ikaskuntza kritiko gogoetatsua. Zalantzan jartzeko eta egoerei erantzuteko gaitasuna, informazioari zentzua emanez, prozesu sortzaile, intuitibo, logiko, analitiko eta abarren bidez.

CT.4 Zintzotasunez, tolerantziaz, errespetuz eta sentsibilitatez jokatzea aukera-berdintasunari dagokionez.

CT.5 Komunikazio-trebetasunak eskuratzea eta erakustea talde-laneko pertsonen arteko harremanetan.



IKASKUNTZAREN EMAITZAK



E.1. nahasmendu mentalen garapenean izandako inplikazio etiologikoak identifikatzea, erreferentzia zientifikoetan oinarrituta.

E.2. Buruko asaldurak dituzten pazienteak baloratzea, ebidentzian oinarritutako praktika-erizainaren argitalpenetan oinarrituta.

E.3. pertsonaren osasun psikikoaren, sufrimenduaren eta ezintasun psikologikoaren sintomak identifikatzea, eta kalitate zientifikoko datuekin oinarritzea.

E.4. Egoera psikiatriko bakoitzaren banakako harreman terapeutikoa ezartzea, bibliografia zientifikoan oinarrituta.

E.5. Erizaintzako esku-hartze egokiak proposatzea gaixotasun mentaleko egoeren aurrean, erantzuna ebidentzian oinarritutako praktikaren bibliografiatik lapurtutako datuekin argudiatuta. A.7. Osasun mentaleko tratamendu moten eraginkortasuna eztabaidatzea, ebidentzian oinarritutako iturri bibliografikoak kontsultatuz.

E.6. Buruko patologia duen paziente baten aurrean norberak dituen beldurrak, erresistentziak, segurtasunik ezak, sentimenduak, ideiak eta aurreiritziak identifikatzea.

E.7. Gaixotasun mentalean esku hartzen duten aldaerak, etiologikoak, epidemiologikoak, ingurumenekoak, kulturalak, transkulturalak eta abar ezagutzea.

EDUKI TEORIKOA



1. gaia. Psikiatriaren eta erizaintzaren historia osasun mentalean. Gaixotasun mentalari lotutako eredu kontzeptualak

2. gaia: Osasuna eta nahasmendu mentala.

3. gaia: Psikopatologiaren oinarri kontzeptualak.

4. gaia: Nahasmendu psikotikoak. Erizaintzako patologiak eta zainketak.

5. gaia: Gogo-aldartearen nahasmenduak. Erizaintzako patologiak eta zainketak.

6. gaia: Antsietate-nahasmenduak. Erizaintzako patologiak eta zainketak.

7. gaia: Psikofarmakoak.

8. gaia: Loaren nahasmenduak. Erizaintzako patologiak eta zainketak.

9. gaia: Mendekotasun-nahasmenduak. Erizaintzako patologiak eta zainketak.

10. gaia: Elikadura-jokabidearen nahasmenduak. Erizaintzako patologiak eta zainketak.



MINTEGI ETA GELA PRAKTIKAK



1. gaia. Estigma osasun mentalean.

2. gaia: Erizaintza-pazientearen arteko harremana.

3. gaia. Euste mekanikoa. Egungo errealitatea. Esparru Etikoa eta Legegilea eta Klinika, gogoetarako gaitasuna hobetzeko.

4. gaia: Hitzezko komunikazioa, mugimendu-egoeretako laguntza-harremanean.

5. gaia: Suizidioa. Faktore babesleak, faktore prezipitatzaileak, arrisku faktoreak eta alarma seinaleak. Prebentzioa.

6. gaia: Sustantziekiko adikzioa. Erizaintzako zainketak.

7. gaia: Elikadura-jokabidearen nahasmenduak.

Irakasgai honetan hainbat metodo erabiltzen dira. Horien artean, Kasuen Metodoa eta Problematan Oinarritutako Irakaskuntza. Lan autonomoa sustatuko da, ikasleei gaiaren alde desberdinak ulertzen lagunduko dieten baliabide bibliografikoen bidez.



Ikasgelan ikasleen esku hartuko dute problemak ebazteko lanetan. Problemak eta ariketak emango zaizkie, banaka edo taldean ebazteko. Horrela, sakondu ahal izango dute gaiaren ezagutza teorikoan eta Osasun Mentala harremanetan jarriko dute kideko beste arlo batzuekin. Galderak eta eztabaida irekia sustatuko dira, ikasleek eskura ditzaten ahozko komunikazioari, sintesi ahalmenari eta pentsamendu kritikoari lotutako trebetasunak.



Eskola magistraletan irakasleak azalpen laburrak emango ditu, eta ikasgelako denbora gehiena hainbat jardueratan erabiliko da.



Hau da, Erizaintza Klinikoa III irakasgaian, eskola presentzialak irakasgaiaren parte dira. Eskoletara joateaz gain, ikasleek lan ez-presentzialarekin osatuko dute beren prestakuntzaren kredituen erdia. Jarduerak bakarka nahiz taldean egitekoak izan daitezke.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 15
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 15
  • Azken froga (%): 70

Kalifikazioa ondorengoa izango da:



-Froga objektibo finala %70 (test galderak eta/edo garateko galderak eta/edo galdera laburrak eta/edo kasu klinikoak... )

-Ikasgelako mintegiak eta gela praktikak notaren % 30 balioko duen proba objektibo batekin ebaluatuko dira (test galderak eta/edo garateko galderak eta/edo galdera laburrak eta/edo kasu klinikoak... )

Ezinbestekoa da ikaslea irakasgaiaren bi ataletara aurkeztea eta biak gainditzea ikasgaiaren nota finala lortzeko.



2018-2019 ikasturteko "Graduko, lehenengo eta bigarren zikloko ikasketen gestiorako araudian" azaltzen diren arrazoiengatik bakarrik egin diezaioke ikasleak uko ebaluazio mistoari edo deialdiari.

BUKAERAKO EBALUAZIO SISTEMA



2018-2019 ikasturteko "Graduko, lehenengo eta bigarren zikloko ikasketen gestiorako araudian" azaltzen diren arrazoiengatik bakarrik egin diezaioke ikasleak uko ebaluazio mistoari edo deialdiari.Eskaera 9. astea baino lehen aurkezten ez duen ikasleak ebaluazio mistoan jarraitu beharko du.



Irakasgairako ezarritako gaitasunak eskuratu ahal izateko, amaierako ebaluaziora aurkezten diren ikasleek, amaierako probaz gain, nahitaez egin beharko dituzte irakasleek adierazitako mintegi eta gela praktiketako zereginak. Lan horiek nota osoaren % 10eko balioa izango dute, eta nahitaezkoa izango da 15. asterako entregatzea.



Halaber, amaierako ebaluazio-sisteman, ikasleak agerian utzi beharko du ikasgaiaren ezagutzak eta gaitasunak bereganatu dituela. Beraz, hainbat proba izango ditu: ahozkoa ( % 30) eta idatzizkoa ( % 70). Idatzizko proba egin ahal izateko, aurrez ahozkoa gainditu beharko da.

• OMS (2011). Guía de intervención mhGAP para los trastornos mentales. Ginebra:OMS.
• VVAA(2018). Manual CTO de Enfermería. Enfermería de salud mental. Madrid: CTO.
• VVAA(2013). Manual AMIR Enfermería. Enfermería psiquiátrica y salud mental. Marbán Libros.

Ikaslea ez dago eskuliburuak erostera beharturik.

Oinarrizko bibliografia

MANUALAK



• American Psychiatric Association (2014). DSM-5. Guía de Consulta de los criterios diagnósticos del DSM-5. Buenos Aries: Panamericana.

• Cibanal, L. (2010). Técnicas de comunicación y relación de ayuda en ciencias de la salud. Barcelona: Elsevier.

• Eby, L. (2010). Cuidados de enfermería en salud mental. PEARSON argitaletxea.

• Fornés Vives, J. (2012). Enfermería de Salud Mental y Psiquiátrica. Valoración y cuidados. Madril: Panamericana.

• Fornés Vives, J. (2005). Enfermería de salud mental y psiquiátrica: planes de cuidados. Madril: Editorial Médica Panamericana.

• Haranburu, M. eta Sansinenea, E. (2004). Osasunaren psikologia. Bilbo: UPV-EHU.

• Morandé, G., Graell, M. eta Blanco, M.A. (2014). Trastornos de la conducta Alimentaria y Obesidad: un enfoque integral. Madrid: Panamericana.

• Novel, G., Lluch, M. T. eta Miguel, M. D. (2005). Enfermería psicosocial y salud mental. Bartzelona: Masson.

• OMS (2003). CIE-10: clasificación estadística internacional de enfermedades y problemas relacionados con la salud: 10a revisión. Washington: Organización Panamericana de la Salud.

• Ortiz de Zárate, A. (2010). Guías de cuidados de enfermería en salud mental. Vol. 2. Trastorno mental grave de larga evolución. Elsevier argitaletxea.

• Ortiz de Zárate, A. (2010). Guías de cuidados de enfermería en salud mental. Vol 4. Trastornos psicóticos. Elsevier argitaletxea.

• Rebraca, L. (2007). Enfermería psiquiátrica y de Salud Mental. Conceptos básicos. Madril: McGraw-Hill Interamericana.

• Rigol, C. eta Ugalde, M. (2006). Enfermería de salud mental y psiquiátrica. Bartzelona: Masson.

• Segarra, R. (2014). Abordaje Integral de las fases iniciales de la Psicosis. Madrid: Panamericana.

• Stern, T. A., Herman, J. B. eta Slavin, P. L. (2005). Psiquiatría en la consulta de Atención Primaria: Guía Práctica. Madril: McGraw-Hill Interamericana.

• Stuart, G.W. eta Laraia, M.T. (2006). Enfermería psiquiátrica. Principios y práctica. Madril: Elsevier Mosby.

• Tazón, M. P., García, J. eta Aseguinolaza, L. (2002). Relación y comunicación. Madril: Difusión Avances de Enfermería.

• Townsend, M. C. (2011). Fundamentos de enfermería en psiquiatría. Mexiko: McGraw-Hill.

• Videbeck, S.L. (2012). Enfermería Psiquiátrica. Barcelona: Lippincott Williams & Wilkins.

• Vieta Pascual, E. et al. (2014). Convivir con el Trastorno Bipolar. Madrid: Panamericana.

• Womble, D. (2011). Introducción a la enfermería de la salud mental. Barcelona: Lippincott Williams and Wilkins.

- Ruiz Gallardon, R (2014). Las voces del Laberinto. Barcelona: Ciudad de Libros

Gehiago sakontzeko bibliografia

ELEBERRI ETA SAIAKERAK

• Albom, M. (2000). Martes con mi viejo profesor. Madrid: MAEVA.
• Amestoy, M. (2014). Nadie me enseñó cómo se camina a Ítaca. Finisterrae.
• Aranzabal, J. (2004). Medikuak esan dit minbizia dudala. Donostia: Elkar.
• Coelho, P. (1998). Verónica decide morir. Barcelona: Planeta.
• Estivill, E. (2012). Que no te quiten el sueño. El Método Estivill para el insomnio de los adultos. Barcelona: Planeta.
• Fuertes, J.C. (2007). ¿Qué me pasa doctor?. Barcelona: Debolsillo.
• Gavino, A. (2006). Mi hijo tiene manías. Madrid: Pirámide.
• Giordano, P. (2010). La soledad de los números primos. Barcelona: Salamandra.
• Kübler-Ross, E. (1995). La muerte: un amanecer. Barcelona: Luciérnaga.
• Luca de Tena, T. (1979). Los renglones torcidos de Dios. Barcelona: Planeta.
• Mustapha, K. (1988). Ponte enfermo y cállate. Lasarte-Oria: Antza.
• Rojas Marcos, L. (2008). La autoestima. Nuestra fuerza secreta. Barcelona: Aguilar.
• Rojas Marcos, L. eta Fuster, V. (2009). Corazón y mente. Barcelona: Espasa.
• Rojas Marcos, L. (2010). Superar la adversidad. El poder de la resiliencia. Barcelona: Espasa.
• Rojas Marcos, L. (2013). Secretos de la felicidad. Barcelona: Espasa.
• Sacks, O. (2002). El hombre que confundió a su mujer con un sombrero. Barcelona: Anagrama.
• Saldaña, S. (2013). Tengo trastorno bipolar. Desmitificaciones y anécdotas. Sevilla: Círculo Rojo.
• Santandreu, R. (2011). El arte de no amargarse la vida. Barcelona: Espasa Libros.
• Vallejo-Nágera (1991). Concierto para instrumentos desafinados. Barcelona: Planeta.
• Winch, G. (2014). Primeros auxilios emocionales. Barcelona: Paidós.

Aldizkariak

Aldizkariak:

• International Journal of Mental Health Nursing
• Journal of the American Psychiatric Nurses Association
• Archives of psychiatric nursing
• Journal of Psychiatric and Mental Health Nursing
• Revista de Psiquiatría y Salud Mental (Elsevier)
• Enfermería Clínica (Elsevier)
• Metas de Enfermería (Difusión Avances de Enfermería)
• Nursing (Elsevier)
• Nursing Research (Lippincott, Williams and Wilkins)
• Rol de Enfermería (Rol)

Web helbideak

Estekak

Asociación Nacional de Enfermería de Salud Mental:
http://www.anesm.net/.

Presencia. Revista de Enfermería de Salud Mental:
http://www.index-f.com/presencia/revista.php

Revista Internacional on-line de Psiquiatría y Salud Mental:
http://www.psiquiatria.com/

Agencia Española de ISBN. Base de datos del ISBN, donde se puede encontrar toda la bibliografía española.
http://www.mcu.es/bases/spa/isbn/ISBN.html

Asociación de enfermos mentales. Estigma y salud mental.
http:/www.feafes.com/

Confederación Salud Mental España (consaludmental.org)

Avifes - Asociación Vizcaína de Familias y Personas con Enfermedad Mental — Avifes




Datu baseak:

• Scopus http://www.info.sciverse.com/scopus
• PubMed http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed
• Cuiden plus http://www.doc6.es/index/
• PsycoInfo http://www.apa.org/pubs/databases/psycinfo/
• Web of Science http://thomsonreuters.com/web-of-science/
• ERIC (Education Resources Information Center) http://eric.ed.gov/