Mugimendu erromantikoak agerian jarri zuen XIX. mendea zeharkatuko zuen nozio bat: subjektibitatea. Positibismoari kontrajarriz, esperientzia estetikoan subjektu baten eta objektu baten arteko erlazioaren errepresentazioa bilatzen da, hots, objektu batek nola afektatu duen subjektu bat, unibertsalizazio-eskakizunaren aurrean banakoaren existentziaren garrantzia aldarrikatuz. Horri heldu zion Kierkegaard filosofo daniarrak, subjektu absolutu hegeliarrari existentzia duen subjektu singularra kontrajarriz; Schopenhauerrek, bere aldetik, ezkortasunaren filosofiaren baitan, arte-diziplinen sailkapena aurkeztu zuen; Nietzschek, joera dionisiarraren eta apolinarrearen arteko talka tragikoa berreskuratu zuen, eta, amaitzeko, Wildek, errealismoaren kontrako fikzioaren gainbehera salatuz, "Estetizismo" edo "Absolutismo Estetikoa" izenda daitekeen jarrera defendatu zuen

Autore horien bidez "hermeneutika" deritzan korrontean kokatu nahi ditut formulazio estetikorik garrantzitsuenak, positibismoari eta errealismoari kontrajarriz.

Historiaren zein gaien ikuspuntutik, artearen eta estetikaren teoriko nagusien testuak modu aktiboan ulertu eta modu kritikoan interpretatu, baita horien ideia filosofikoen oinarriak eta horien interpretazio ezagunenak ere landu, horretarako artearen filosofiaren terminologia erabiliz.



Estetikako eskolei eta teoriei, baita artearen teoriari buruzko diskurtso laburrak ere, modu ulerkorrean irrakurri, ahoz azaldu, eztabaidatu, modu kritikoan baloratu eta modo arrazoituan eta ongi egituratuan idatzi, teoria estetiko garrantzitsuenak eta horien garratzia filosofikoa ezagutzeko.

1.- SØREN KIERKEGAARD: "Enten-Eller" obratik honako lau atal hauek:

“Hitazurrea”, “Diapsalmata”, “Los estadios eróticos inmediatos” eta “La rotación de los cultivos”.

Testu guztiak eGELAn daude, baita osagarri diren beste zenbait artikulu ere.



2.- ARTHUR SCHOPENHAUER: "Mundua nahimen eta errepresentazio gisa":

Hirugarren Liburukia. “Klasikoak” bilduman dago obra hori. Horrez gain, “Osagarriak” liburutik ateratako zenbait artikulu ere eGELAn daude.



3.- FRIEDRICH NIETZSCHE, "El caso Wagner. Nietzsche contra Wagner".

Wagner musikariari buruzko zenbait artikulu, partitura eta azalpen eGELAn egongo dira, baita Nietzscheren "El nacimiento de la tragedia" testua ere.



4.- OSCAR WILDE, "La decadencia de la mentira" entseiua. Wilderen inguruan jakin beharreko zenbait nozio ( dandismoa, bumburysmoa) lantzeko artikuluak, eta berari buruz idatzitakoak (André Gide, esaterako) ere eGELAn egongo dira.





OHARRA: Programa hori irakasleak zehaztuko du kurtso hasieran, taldearen eta egoeraren arabera.

Irakurketa gidatua, beste zenbait autore nahiz pentsalariren artikuluen laguntzaz , eta neuk sorturiko apunteez.

Testuak eGELAn daude, eta ikasleek idatzitako zenbait aportazio ere bai.

Ikasle guztiek egin beharko dute testu baten aurkezpena: horretan baloratuko da nola irakurri duten, zer erreferentzia bilatu dituzten, eta zer erlazio aurkitu dituzten aurreko zein garaiko korronte filosofikoekin.

Irakaskuntza online egin beharko bagenu, periodikoki –lanerako emango diedan denbora-tartearen arabera– gutun bat idatziko diet ikasleei eGELA bitartez, zer egin/zenbat denbora duten/nola erantzun behar didaten adieraziz. Hortaz, abisua denek jasoko dute eta, hortik aurrera, erlazioa pertsonalizatua izango da: galderak, testu-bidalketa, zuzenketak, banakako komunikazioan egingo dugu.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 100

Klasera erregularki etortzen diren ikasleek aukera izango dute lan pertsonal bat egiteko, nirekin adostua, lan idatzia notaren %100 izango delarik;

klasera etortzen ez direnek azterketa egin beharko dute derrigorrez, hori notaren %100 izango delarik.



Ebaluazioa online egin beharko bagenu, lau lan egin beharko lituzkete:



1) Kierkegaard: bost Diapsalmata aukeratu eta horien iruzkinak egin.

2) Schopenhauer: nik emandako hogei eta hamarretik gora erreferentzietatik, bost aukeratu, eta horiek dagozkien atal teorikoan kokatu eta azaldu.

3) Nietzsche: emandako nozio-zerrenda batetik, hiru aukeratu eta azaldu.

4) Wilde: “gainbehera”ren nozioa azaldu,



Lau lan horien batezbestekoa izango da azken nota

Ezohiko deialdian azterketa egin beharko da, derrigorrez, irakaskuntzaren modalitatea edozein delarik ere.

1) Kierkegaard, S,
-"O lo uno o lo otro", Trotta, 2007.
-"Diapsalmata", LIMES 8, Euskalerriko Unibertsitateko Argitalpen Zerbitzua, 2007.
2) Schopenhauer, A.,
"Mundua nahimen eta errepresentazio gisa", X. Mendiguren Bereziarturen itzulpena, Klasikoak, S.L., 1999.
3)Nietzsche, F.:
- "Honela mintzatu zen Zaratustra", X. Mendiguren Bereziarturen itzulpena, Klasikoak, S.L., 1992.
- "El caso Wagner. Nietzsche contra Wagner", Siruela, Madrid, 2010.
4) Wilde, O.: "La decadencia de la mentira", Siruela, Madrid, 2013.

Oinarrizko bibliografia

Agamben, G., "Medios sin fin", itzul. Antonio Gimeno, Pre-Textos, Valentzia, 2010.

Aristoteles, "El hombre de genio y la melancolía". Edición bilingüe de Jackie Pigeaud, Sirmio, Barcelona, 1996.

Benjamin, W.: "El concepto de crítica de arte en el romanticismo alemán", Península, 1988.

Berlin, I.: "Las raíces del romanticismo", Taurus, 1999.

Bowie, A.: "Estética y subjetividad. La filosofía alemana de Kant a Nietzsche y la teoría estética actual". Visor, 1999.

De Paz, A.: "La revolución romántica. Poéticas, estéticas, ideologías", Tecnos, 1986.

Hegel, G.W.F.,"Introducción a la estética", Península, Barcelona, 1997.

Kessler, M.: "L'esthétique de Nietzsche", PUF, 1998.

Kierkegaard, S.,

-"Migajas filosóficas", Trotta, Madrid, 1997.

-"De los papeles de alguien que todavía vive. Sobre el concepto de ironía", Trotta, Madrid, 2000.

Safranski, "Romanticismo. Una odisea del espíritu alemán", TusQuets, Bartzelona, 2009.

Santiago, L. de: "Arte y poder. Aproximación a la estética de Nietzsche", Trotta, 2004.

Schopenhauer, A., "El mundo como voluntad y representación. Complementos", Trotta, Madrid, 2003.

Vercellone, F.: "Estética del siglo XIX", A. Machado Libros, 2004.

Gehiago sakontzeko bibliografia

Artze, J.A., "Ortzia lorez, lurra izarrez", Elkar, Donostia, 1987.
Bauman, Z., "Arte, ¿líquido?", Sequitur, Madril, 2007.
Freud, S.,
———, “El poeta y los sueños diurnos”, Obras completas, itzul. J.L. López Ballesteros, Biblioteca Nueva, Madril, 1981, II, 1343-1348 or.
———, “Moisés y la religión monoteísta”, Obras completas, III, 3316-3318 or.
———, “Lo siniestro”, Obras completas, III, 2483-2505 or.
Oteiza, J.,
———, "Cartas al príncipe", Itxaropena, Donostia, 1988.
———, "Quousque tandem…!," Hordago, Donostia, 1983.
Trías, Eugenio,
———, Los límites del mundo, Ariel, Bartzelona, 1985.
———, «Ética y estética (Kant, Wittgenstein, Hegel)», en Estudios sobre la
«Crítica del Juicio», 107-127 or.
———, Lo bello y lo siniestro, DeBOLSILLO, Bartzelona, 2006.
Zweig, S.,
———, "La lucha contra el demonio (Hölderlin-Kleist-Nietzsche)", Acantilado, Bartzelona, 1999.
———, "El misterio de la creación artística", Sequitur, Madril, 2007.