Fisioterapiako Graduan 1.go mailan ematen den oinarrizko irakasgaia da eta Oinarrizko Heziketa Moduluan barneratua dago. Irakasgaiak funtsezko jakintzagaia lantzen du etorkizuneko fisioterapeutaren heziketan ezinbestekoa izanik.

Ikasleak egindako ikasketa-lanaren ondorioz gizakiaren lokomozio-aparatuak dituen egiturak ezagutuko ditu, hala nola: hezurrak, giltzadurak, giharrak eta euren funtzioak, nerbioak eta egitura guzti hauen arteko erlazioak menperatuko ditu.

Anatomia I irakasgaia lantzeko ikasleak gizakiaren biologiari buruzko ezagutzak izan beharko ditu.

Irakasgaiaren gaitasun espezifikoak:



1. Egoera osasuntsuan, bizkarra, garondoa eta enborraren pareta somatikoen arkitektura (forma, antolaketa topografikoa eta sistemikoa, egituren antolaketa eta erlazioak) ezagutzea, baita goiko eta beheko gorputz adarrena ere.

2. Giza gorputzaren disekzioa ezagutzea eta disekatutako egitura anatomikoak behatzeko eta metodikoki deskribatzeko gaitasuna hartzea.

3. Bizirik dagoen giza gorputzean zein iturri teknikoetatik ateratako irudietan ikasitako atal anatomikoen morfologia identifikatzen jakitea.

4. Ikasitako atal anatomikoei buruzko gaur egungo ikerketen joerak eta aukera berriak ezagutzea.

5. Lankidetza lan-giroan ahozko zein idatzizko komunikazioan termino anatomiko zuzenak erabiltzea.

6. Zientzia informazioa bilatzeko eta aukeratzeko gaitasuna barneratzea.



Irakasgaiaren gaitasun espezifikoak hurrengo ikasketa-helburuen bitartez adierazten dira:



1. Jakintza

1.1. Anatomia orokorra eta mugimenduaren anatomia ezagutzea.

1.2. Gizakiaren aldi enbrionario zein umeki aldiaren garapen faseak ezagutzea.

1.3. Giza gorputzaren eskualde bakoitzean, lokomozio aparatuko organo eta elementuen lokalizazioa, egitura, funtzioa eta erlazio anatomikoak ezagutzea.

1.4. Bizirik eta osasuntsu dagoen giza gorputzean, hezurren eta muskuluen erliebe garrantzitsuenak ezagutzea.

1.5. Giza gorputzean, nerbio sistema periferikoaren nerbio eta nerbio-plexuen jatorria, ibilbidea, adarrak eta funtzioak ezagutzea.



2. Jardun profesionala

2.1 Ikasleak bere bizitza profesionalean erabiliko duen mintzaira teknikoa

bermatzeko terminologiaren gehiengoa eskuratu eta menderatu beharko du.

2.2 Ikasleak, bizirik eta osasuntsu dagoen giza gorputzean, elementu anatomiko

bakoitzaren morfologia eta egitura funtzioarekin erlazionatzeko gaitasuna hartuko du.

2.3 Ikasleak bai aplikazio kliniko zein behar praktikoen arabera bereganatutako jakintza anatomikoak aukeratzen, sistematizatzen eta hierarkizatzen jakin beharko du.



3. Izatea

3.1 Ikaslea praktiketako materiala errespetatzen gai izan beharko da, eta batez ere, gorpuzkietatik datorrena.

3.2 Ikasleak erlazio interpertsonalak eta lan taldea garatu eta sustatu beharko du.

3.3 Ikasleak jakingura zientifikoa piztu beharko du eta etengabe ikasteko eta hobetzeko ahalmena garatu beharko du.

Teoria (40 unitate)



• Sarrera: anatomiaren nomenklatura eta definizioak

• Enbriologia: ernalketatik umekira. Sistema muskuloeskeletikoaren garapena.

• Lokomozio aparatuaren orokortasunak: lokomozio-aparatuaren nomenklatura espezifikoa.

• Enbor eta garondoaren lokomozio aparatua: hezurrak, giltzadurak. Enbor eta garondoaren talde neuromuskularrak. Egituren sistema-erlazioa.

• Goiko gorputz adarraren lokomozio aparatua: hezurrak, giltzadurak. Goiko gorputz adarraren talde neuromuskularrak. Egituren sistema-erlazioa.

• Beheko gorputz adarraren lokomozio aparatua: hezurrak, giltzadurak. Beheko gorputz adarraren talde neuromuskularrak. Egituren sistema-erlazioa.

• Buru eta lepoko (garondoa izan ezik) lokomozio aparatua: hezurrak, giltzadurak. Buru eta lepoko (garondoa izan ezik) talde neuromuskularrak. Egituren sistema-erlazioa.

Gelako praktikak (27 unitate)



• Enbriologia: ernamuinaren egitura nagusien ezagutza eta deskribapena.

• Enborra eta garondoa: enborra eta garondoaren egitura nagusien ezagutza eta deskribapena gorpuzkietan, maketetan eta giza berreraiketa bidez. Enborra eta garondoko anatomia haztatu eta azaleko anatomia aztertu. Enborreko anatomia erradiologia eta ebakien bitartez.

• Goiko gorputz adarra: goiko gorputz adarraren egitura nagusien ezagutza eta deskribapena gorpuzkietan, maketetan eta giza berreraiketa bidez. Goiko gorputz adarraren anatomia haztatu eta azaleko anatomia aztertu.Goiko gorputz adarraren anatomia erradiologia eta ebakien bitartez.

• Beheko gorputz adarra: beheko gorputz adarraren egitura nagusien ezagutza eta deskribapena gorpuzkietan, maketetan eta giza berreraiketa bidez. Beheko gorputz adarraren anatomia haztatu eta azaleko anatomia aztertu. Beheko gorputz adarraren anatomia erradiologia eta ebakien bitartez.

• Burua eta lepoa (garondoa izan ezik): burua eta lepoaren (garondoa izan ezik) egitura nagusien ezagutza eta deskribapena gorpuzkietan, maketetan eta giza berreraiketa bidez. Burua eta lepoko (garondoa izan ezik) anatomia haztatu eta azaleko anatomia aztertu. Burua eta lepoko (garondoa zian ezik) anatomia erradiologia eta ebakien bitartez.

Laborategiko praktikak (15 unitate)

• Enbriologia: enbriologiari buruzko irudiak

• Enborra eta garondoa: disekzioa

• Goiko gorputz adarra: disekzioa

• Beheko gorputz adarra: disekzioa

• Burua eta lepoa (garondoa izan ezik): disekzioa





Mintegiak (8 unitate): saioak eta kasu klinikoak

• Enborra eta garondoa

• Goiko gorputz adarra

• Beheko gorputz adarra

• Burua eta lepoa (garondoa izan ezik)

- Eskola magistralak. Irakasleak eskola magistraleko saioak emango ditu. Saio hauek modu sistematiko batean antolatuta daude. Saioetan garatzen den jakintza-ikasgaia beste metodologien laguntzaz sakontzen da.

- Laborategiko praktikak eta gelako praktikak. Ikasketa kooperatiboa bultzatzeko erabiliko den metodologia da. Lan-taldeak eratuko dira eta ariketak taldeka ebatziko dira. Antolakuntza autonomoa bultzatzen da.

- Mintegiak. Kasu klinikoak aurkeztuko dira eta eztabaida prozesuaren bitartez landuko dira. Eskola magistraletan zein praktiketan garatzen den materia ikuspegi klinikotik lantzen da. Lan-taldeak eratuko dira eta mintegien aurkezpenak eta idatzizko portafolioa landuko da.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 42
  • Test motatako proba (%): 28
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 20
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 5
  • Portfolio (%): 5

Ebaluazioa mistoa da eta hurrengo moduan antolatuta dago:



1.- ebaluazio jarraitua:



- mintegi eta praktika saioetatik garatutako portafolioa

- irakasgaia garatzen den bitartean, jakintza-gaien idatzizko probak burutuko dira test moduko galderak eta garatzeko galdera laburren bitartez.

- irakasgaia garatzen den bitartean, eduki praktikoaren probak burutuko dira.



2.- Proba finala



- Irakasgaiak dituen jakintza-gaien idatzizko proba (test moduko galderak eta galdera laburrak)

- Irakasgaiaren eduki praktikoaren galdera bidezko proba



Proba finala ohiko deialdian gainditzeko: proba finalean ateratako notaren %70rekin gainditzen da.



Ebaluazio jarraitua ez duenak egingo, ohiko deialdian proba finala egin beharko du egutegiak adierazitako egunean. Hortaz gain,irakaslearekin aldez aurretik adostutako portafolioa burutuko beharko du.

Ez-ohiko deialdian ohiko deialdirako ezarri diren ebaluazio irizpide berdinak erabiltzen dira.

Higienea eta segurtasuna mantentzeko praktika laborategian laborategiko bata jantzi beharko da. Disekzio burutzen denean irakasleak ezarritako segurtasun neurriak erabiliko dira.

Oinarrizko bibliografia

1. Anatomía Básica de GRAY. Autores; Drake, Wayne Vogl y Michell, 2013. Elsevier.

2. Drake RL, Vogl W, Mitchell AWM (2010). Gray, Anatomía para estudiantes. 2º edición. Ed. Elsevier, Madrid.

3. Feneis H, Dauber W (2007). Nomenclatura Anatómica ilustrada. 5º edición. Masson. Barcelona.

4. Netter FH (2007). Atlas de Anatomia Humana. 4º edición. Elsevier Masson, Barcelona.

5. Platzer W et al., (I. volumen), Frisch-Kühnel (II. volumen), Kahle-Frotscher (III. volumen) (2008) Atlas de Anatomía con correlación clínica. 9º edición. Zaramenicana, Madrid.

6. Schunke M, Schulte E, Schumacher U (I, II y III. volumenes) (2015). 3ª edición Prometheus Texto y Atlas de Anatomía. Panamericana, Madrid.

Gehiago sakontzeko bibliografia

1. Amat Muñoz P, Bernal Valls G, Doñate Oliver F, Ferres Torres R, Lancho Alonso JL, Muñóz Barragán L, Palomero Domínguez G, Rodríguez García S, Sarrat Torreguitart R, Smith-Ágreda JM, Smith Ágreda V, Vázquez Rodríguez R (2006-2008). Anatomía Humana, funcional y aplicativa, de Escolar. Obra completa (2 volúmenes). 5. edición. Ed. Espaxs, Barcelona.
2. Bontrager KL (2004). Posiciones Radiológicas y Correlación Anatómica. Ed.: Panamericana, Buenos Aires, Argentina.
3. Clascá F, Bover R, Burón A, Castro Calvo A, Díaz Sastre MA (2002). Anatomía Seccional. Atlas de esquemas axiales. Ed.: Masson, Barcelona.
4. FCAT, IFAA, SAE (2001). Terminología Anatómica Internacional. 1. ed. Ed. Panamericana, Madrid.
5. Gilroy AN, MacPherson BR, Ross LM (2008). Prometheus. Atlas de
Anatomía. Ed. Médica Panamericana, Madrid
6. Han M-C, Kim C-W (1997). Cortes anatómicos correlacionados con RM y TC. 3. ed. Ed.: Doyma, Barcelona.
7. Jacobs JJ (1990). Manual de disección humana, de Shearer. 7. ed. Ed.: McGraw-Hill Interamericana, Mexiko DF, México.
8. Llusá M, Merí A, Ruano D (2004). Manual y Atlas Fotográfico de
Anatomía del Aparato Locomotor. Incluye CD-ROM. Ed. Panamericana, Madrid.
9. Möller TB, Reif E (2007). Atlas de bolsillo de cortes anatómicos. Obra completa (3 libros). 3. ed. Ed Médica Panamericana, Madrid.
10. Moore KL, Dalley AF (2007). Anatomía con orientación clínica. 5. ed. Ed. Panamericana, Madrid.
11. Putz R, Pabst R (2006). Atlas de Anatomía Humana, de Sobotta. Obra completa (2 vols.). 22. edición. Ed. Panamericana, Madrid.
12. Rohen WJ, Yokochi C, Lütjien-Drecoll E (2007) Atlas de Anatomía Humana. Estudio fotográfico del cuerpo humano. 5. edición. Ed. Elsevier, Madrid.
13. Rouvière H, Delmas A (2005). Anatomía Humana descriptiva, topográfica y funcional. Obra completa (3 vols.). 11. edición. Ed. Masson, Barcelona.
14. Smith-Agreda JM (2000). Reconstrucciones Humanas por planos de disección, de Escolar. 3.ed. Ed. Expaxs, Barcelona.

Aldizkariak

1. Pubmed (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/)
2. Journal of Anatomy (http://www.wiley.com/bw/journal.asp?ref=0021-8782 )
3. Clinical Anatomy (http://www3.interscience.wiley.com/journal/37476/home)
4. The Anatomical Record (http://www3.interscience.wiley.com/journal/117927936/grouphome/home.html )
5. Annals of Anatomy (http://shop.elsevier.de/artikel/805075&_osg=834301&_hsg=833809)
6. Anatomy (http://www.anatomy.org.tr/)
7. Anatomy and Embryology (http://www.springerlink.com/content/100395/)
8. Acta Anatomica, [http://www.karger.ch/journals/aan/aan_jh.htm]
9. The Anatomical Record, [http://www.wiley.com/products/subject/life/anatomy/anat_anatrec.html]
10. Clinical Anatomy, [http://www.wiley.com/products/subject/life/anatomy/anat_clinanat.html],
[http://www.interscience.wiley.com/jpages/0897-3806/]
11. Journal of Anatomy, [http://uk.cambridge.org/journals/ANA/intro.htm]
12. The New Anatomist, [http://www.wiley.com/products/subject/life/anatomy/anat_newanat.html]
13. Surgical and Radiologic Anatomy, [http://link.springer.de/link/service/journals/00276/index.htm]

Web helbideak

Anapath Web, [http://www.anapath.necker.fr/APWEngl/HomePage]
Anatomy& Histology Center - Martindale 's Health Science Guide, [http://www-sci.lib.uci.edu/HSG/MedicalAnatomy.html#AC]
Anatomy on the Internet, [http://www.meddean.luc.edu/lumen/MedEd/GrossAnatomy/anatomy.htm]
Anatomy of the Hand, [http://www.eatonhand.com/hom/hom033.htm]
Anatomy of the Knee: Newcastle University, [http://www.ncl.ac.uk/~nccc/tutorials/knee/index.html]
Anatomy Modules, [http://www.rad.washington.edu/anatomy/index.html]
Anatomy of the Systems, [http://calloso.med.mun.ca/~tscott/gross.htm]
Anatomy Tables, [http://anatomy.uams.edu/HTMLpages/anatomyhtml/medcharts.html]
Digital Anatomist Interactive Atlases, [http://www9.biostr.washington.edu/da.html]
Emory MedWeb, Main Page, [http://www.medweb.emory.edu/medweb/]
A Guided Tour of the Visible Human, [http://www.madsci.org/~lynn/VH/]
Martindale's Health Science Guide: Anatomy & Histology Center, [http://www-sci.lib.uci.edu/HSG/MedicalAnatomy.html]
Plastination in teaching, [http://www-ibcm.unil.ch/teaching/plast/]
PT Central - Complete Muscle Tables for the Human Body, [http://www.ptcentral.com/muscles/]
Structure of the Human Body, [http://www.meddean.luc.edu/lumen/MedEd/GrossAnatomy/GA.html]
Vesalius - the Internet resource for surgical education, [http://www.vesalius.com/]
Visible Human Navigator, [http://visiblehuman.epfl.ch/animation/index.html]