Irakasgaia VI. moduluaren barruan dago, eta Gizarte Hezkuntzako esparru nagusietako batzuetan (familia, haurrak/gazteak, helduak eta babesgabetasun egoeran dauden testuinguruak) esku hartzea du ardatz. Gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartzea gizarte-hezitzaileen oinarrizko lanbide-tresna da, eta arreta ematen zaien kolektiboen ezaugarri espezifikoak eta esku-hartze egokiaren berezko irizpideak sakon ezagutzea eskatzen du. Ikasleak IV. Moduluan oinarrizko esku-hartzea MDJ / DILAN-a egindako programaren bidez landu eta gero, estadio berri honetan sakontze-maila handiagoa lortu nahi da, esparruen ezagutza zehatzagoarekin konbinatuz. Ikaskuntza hori amaitzeko, testuinguru errealeko gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartzea diseinatu, garatu eta ebaluatuko da (Practicum III).

MDJ / DILAN-a idatzizko txosten bat izango da, benetako gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartze kasu baten azterketan oinarrituta, modulu honetan lantzen den edozein arlotan. Azterlanak prozesuan zehar hartutako erabakien azterketa eta balorazioa jaso behar ditu arrazoituta, eta prozesuan zehar bideragarriak diren hobekuntza-alternatibak proposatu behar ditu.

Irakasgai honek berariazko ekarpena egiten du haurren eskubideei lotutako haurrei tratu ona emateko ereduekin, haien familia-dimentsioetan, testuinguruan, baliabide publikoetan eta esku hartzeko programetan. Euskal Autonomia Erkidegoko sistema publikoak eta gizarte-ekintza azpimarratzen dira, Estatuko eta autonomia-erkidegoko araudia, lurraldeen arteko desberdintasunak eta sustapen-sistemak, familiaren esku-hartzea eta arriskuan eta babesik gabe dauden haurrak babesteko sistemak (familia-harrera, egoitza-harrera, adopzioa, ingurune irekiko hezkuntza) lantzen dituzten programak eta baliabideak jorratuz.

Gizarte-hezkuntzako edozein profesionalek etengabe erabili beharko ditu kontzeptu eta tresna horiek, familia, haurrak eta gazteak baitira lan-eremu ohikoenak (harrera-etxeak, haurren zerbitzuak...).

1. gaitasuna.- Banakako eta taldeko lan-esparru baten barruan, gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartzeari buruzko ikuspegi kritiko, doitu eta orekatua eraikitzea: haurrak eta nerabeak.

Ikaskuntzaren emaitzak:

J1. Ikuspegi kritiko batetik aztertzea familiaren benetako gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartzea.

J2. Gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartze proposamen baten prozesua deskribatzea.

J3. Gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartze bakoitzaren, diagnostikoaren eta berezitasunen berezko ezaugarriak identifikatzea.



2. gaitasuna.- Esku-hartzeko zerbitzu eta baliabide publikoak ezagutzea, identifikatzea eta kokatzea, zerbitzu eta baliabide horiek aktibatzen diren erakunde- eta arau-egituraren barruan, horien metodologiak eta gizarte-hezitzailearen berezko tresnen eremuak hainbat izanik.

Ikaskuntzaren emaitzak:

J1. Zer zerbitzu eta esku hartzeko baliabide dauden jakitea, testuinguruaren barruan (bilaketa autonomoa sustatzea).

J2. Baliabideak gizarte-hezkuntzako profesional gisa deskribatutako esku-hartzearen beharretara egokitzen jakitea.

J3. Hainbat eremutan eta kolektibotan indarrean dauden araudiak eta baliabideak eskuratzen jakitea.



3. gaitasuna.- Familian, haurtzaroan, nerabezaroan eta gaztaroan oinarritutako gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartze mota guztietan gizarte- eta hezkuntza-ekintzaren aukerak eta mugak zehaztea, proposamen zehatz bat sortzeko, irizpide etikoak, genero-irizpideak eta deontologia profesionaleko irizpideak aplikatuta.

Ikaskuntzaren emaitzak:

J1. Printzipio deontologikoak ezagutzea eta horien aplikazioa ulertzea.

J2. Premia edo arazo jakin batzuei lotutako kolektiboen aukerak eta arriskuak baloratzea.

J3. Errealitateari, kolektiboari eta azaldutako problematikari egokitutako esku-hartze proposamen bat garatuko duen ikuspegi kritikoa garatzea.



4. gaitasuna.- Hezkuntza-erantzunak ematea, arrazoituta eta aurkezten diren egoeretara egokituta, oinarrizko estrategiak eta testuinguruak zehaztuz.

Ikaskuntzaren emaitzak:

J1. Ahoz komunikatzea landutako gaiei eta talde-laneko prozesuari buruzko pentsamenduak eta ideiak zuzen adieraztea.

J2. Gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartze bat garatzeko prozesua koherentziaz argudiatzea.

J3. Iturri fidagarriak, enpirikoak eta baliozkoak erabiltzea, landu beharreko gaiaren azalpena indartzeko.

1.- HAUR, NERABE ETA GAZTEEN PERTZEPZIOA. Esanahien bilakaera. Haurren eskubideak. Gizarte-kalteberatasuna, arriskua eta tratu txarrak: premiak antzematea.

Egoerak baloratzeko eta diagnostikatzeko tresnak eta prozedurak.

2.- ARAU-ESPARRUA ETA ERAKUNDEEN ESKU-HARTZEA. Estatuko eta autonomía erkidegoetako arau-esparrua. Eskumen-mailak eta esku hartzeko eremuak: udalerria, lurraldea eta autonomia-erkidegoa. Arrisku-egoeretan eta babesgabetasun-egoeretan esku hartzeko prozesuaren eskema. Oinarrizko zerbitzuak, baliabideak eta programak.

3.- FAMILIAKO ESKU-HARTZE SOZIOEDUKATIKOA. Gizarte-aldaketak eta familia-aniztasuna. Familia gizarte- eta hezkuntza-eragile gisa: erresilientzia, gurasoen papera eta tratu ona haurtzaroan.

Familian gizarte- eta hezkuntza-arloan esku hartzeko programak eta prozesuak.

4.- ONGIZATEAREN HEZKUNTZA-SUSTAPENA. Familia, eskola eta gertuko komunitatea. Hezkuntza-ekintza: prebentzioa edo proiektua? Udal mailako haur, nerabe eta gazteekin ekintzara bideratutako baliabideak eta programak: ludoteka, Gaztelekua, ingurune irekiko hezkuntza.

5.- HEZKUNTZA-ESKU-HARTZEA BABES-BALIABIDEETAN. Egoitza-harrera: programak, baliabideak, hezitzailearen funtzioak, oinarrizko tresnak (kasu-plana, Barruko Larrialdietarako Plana, familia-elkargunea). Familia-harrera eta adopzioa: prozedurak eta elkartze-ekintza. Adingabe arau-hausleak: lege-erregulazioa, hezkuntza-neurriak, esku hartzeko programak.

Espero diren emaitzak lortzeko hainbat estrategia erabiliko dira: irakasleek ematen dituzten eskola magistralak, irakurketak, bideoen eta artikuluen eztabaidak, ariketa praktikoak... Ekintza gehienak metodologia aktiboetan oinarritzen dira, eta metodologia horiek elkarlanean lan egitea eskatzen dute. Hori dela eta, talde egonkorrak sortuko dira normalean eskoletara joaten diren ikasleekin.

Modulua osatzen duten gainerako irakasgaiekin lankidetzan, ikasleek moduluko diziplinarteko lan bat egin beharko dute. Lan horretan, ikaskuntza teoriko-praktikoak eta lan honetan aurkezten den esku hartzeko proposamenaren argudio-ildoak integratuko dira (ikus VI. moduluko gida).

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 20
  • Banakako lanak (%): 30
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 35
  • -Egin beharreko idatzizko proba (modalitate ez-jarraia) -Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo arazoak) %20 -Banakako lanak %30 -Talde-lanak (arazoak konpontzea, proiektuak diseinatzea) % 35 -Moduluko diziplinarteko jarduera % 15 (%): 15

Irakasgaian etengabe ebaluatzen da, honako jarduera hauek kontuan hartuta: 1. Lan praktikoak; 2. Esku hartzeko proposamena; 3. Esku-hartzearen diseinuaren azalpena eta ahozko defentsa; 4. Hausnarketarako dokumentua.

- Lan praktikoak % 20

Ikasleek banakako eta taldeko jarduerak egingo dituzte ikasgelan bertan. Ariketa praktikoak landuko dira, eta kasu praktikoak aztertuko dira (deontologiako etika-kasuak, adopzioa, hezkuntza-estiloak, bizi-zikloak, familiako gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartze motak) bideoen eta deskribatutako egoeren bidez, eta argudiatze-ariketak egingo dira eztabaida-foroetan.

Balorazio-irizpideak hauek izango dira: epe-barruan entregatzea, argitasuna eta zorroztasuna argudiatzean, aurkeztean eta ideiak azaltzean.

- Banakako lanak % 30

Ikasleek mapa kontzeptual bat egin beharko dute.

Balorazio-irizpideak hauek izango dira: epearen barruan entregatzea, gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartze baten elementuak identifikatzea, eta elkarren artean koherentziaz eta modu antolatuan lotzea.

- Talde-lanak (arazoak konpontzea, proiektuak diseinatzea) % 35

Ikasleek familiako gizarte- eta hezkuntza-arloko esku-hartzea diseinatuko dute, kasua argi eta garbi aurkezteko eta azaldutako proposamenak argudiatzeko.

Balorazio-irizpideak hauek izango dira: aurkezpen argia, arrazoitua, ikerketetan oinarritua, helburuen eta deskribatutako ebaluazioaren arteko koherentzia.

- Moduluko diziplinarteko jarduera % 15

Modulua osatzen duten gainerako irakasgaiekin lankidetzan, ikasleek moduluko diziplinarteko lan bat egin beharko dute. Lan hori ezinbesteko baldintza izango da ikasgaiaren nota lortzeko. Gainera, AIMren lanari notaren ehuneko hau egokituko zaio: % 15.

Moduluko 3 irakasgaitan edo gehiagotan matrikulatuta egon eta azken ebaluazio-proba 3 irakasgaitan edo gehiagotan egitea eskatzen duten ikasleek nahitaez egin beharko dute MDJ / DILAN.

Justifikatutako arrazoiengatik ebaluazio jarraituko sisteman parte hartu ezin duten ikasleek amaierako proba bakar baten bidez egiaztatu ahal izango dute ikasgaiari dagozkion ezagutzak eta gaitasunak lortu dituztela, eta proba horrek ikasgaiaren notaren % 100 hartuko du. Moduluaren koordinatzaileak egoera horretan dauden ikasleei adieraziko die jarraitu beharreko prozedura. Azken proba honetan ikasgaiaren eduki teoriko-praktikoak aztertuko dira.

Horrez gain, ikasleek ebaluazio-deialdiari uko egin ahal izango diote, gutxienez azterketa-aldi ofiziala hasi baino hamar egun natural lehenago irakasgaia ematen duen irakasleari zuzendutako idazki baten bidez. Deialdiari uko egiteko, ez da aurkeztu.

Ohiko deialdian irakasgaia gainditzen ez duten ikasleek aparteko deialdiaren azken ebaluazio-probara aurkezteko eskubidea izango dute.

Proba honek hainbat garapen-galdera izango ditu (dagokion Fakultateko UPV/EHU-ren webgunean argitaratuko dira ofizialki), gai horretan landutako gai eta irakurketei buruz (% 60) eta gizarte eta hezkuntza arloko esku-hartzearen diseinuari buruz (% 40), idatzizko lan baten eta idatzizko probaren bidez.

Irakasgaiaren programan ezartzen dira.

Oinarrizko bibliografia

HAURBABESA LANBIDE (2009): El contexto institucional de la práctica profesional sobre infancia en desprotección en los tres territorios de la Comunidad Autónoma del País Vasco. REEC, nº 15, pp. 215-249

ARARTEKO (2011): Infancias vulnerables Informe extraordinario. (Web Ararteko)

FERNÁNDEZ DEL VALLE, J. eta FUERTES J. (2000): El acogimiento residencial en la protección a la infancia. Madrid. Pirámide

FRYD, P. (coord.) (2011): Acción socioeducativa con infancias y adolescencias. Miradas para su construcción. Barcelona:Ed. UOC

FUNES ARTIAGA, J. (2008): El lugar de la infancia. Criterios para ocuparse de los niños y niñas hoy. Barcelona. Grao

INTXAUSTI, M. J. (2014): La entrevista: Construir la realación con las familias (0-6). Barcelona: Graó

LLENA A. eta PARCERISA A. (2008): La acción socioeducativa en medio abierto. Barcelona: Grao

PANTOJA, L. (2012): Deontología y código deontológico del educador social en Pedagogía Social. Revista Interuniversitaria, mº 19, pp. 65-79

TARIN, M. eta NAVARRO J.J. (2006): Adolescentes en riesgo. Casos prácticos y estrategias de intervención socioeducativa. Madrid: CCS

VÉLAZ DE MEDRANO (coord..) (2009): Educación y protección de menores en riesgo. Un enfoque comunitario. Bna.Graó

ZZ.AA. (2006): Kale heziketa Andoainen 1994-2006 memoria txostena. Andoain: Arteder grafikagintza

Gehiago sakontzeko bibliografia

AMORÓS P. Y PALACIOS J. (2004): Acogimiento familiar. Madrid. Alianza editorial
ARARTEKO: Informes ordinarios y extraordinarios
BARUDY J. y M. DANTAGNAN (2005): Los buenos tratos a la infancia: parentalidad, apego y resiliencia. Gedisa
B. CYRULNIK (2011): Morirse de vergüenza. El miedo a la mirada del otro. Barcelona. Debate
DE PAUL, J y ARRUABARRENA, M.I. (1996): Manual de protección infantil. Barcelona. Masson
ECHEVERRIA, A. (2005): Acción social liberadora. Implicaciones socio-educativas. Mitxelena Artes Gráficas.
HORNO GOICOECHEA, P. (2004): Educando el afecto: reflexiones para las familias, profesorado, pediatras. Bna. Grao
LÓPEZ SÁNCHEZ F. (1999): La inocencia rota. Abusos sexuales a menores. Barcelona. Océano
MARTÍNEZ REGUERA, E (2001): Cuando los políticos mecen la cuna. Madrid: Edic. del Quilombo

Aldizkariak

RES (Rev. de Educación Social), rev. digital en la página web eduso
Zerbitzuan
Pedagogía Social

Web helbideak

www.eduso.net
www.ararteko.net
www.siis.net
www.savethechildren.es
www.oijj.org
www.defensordelpueblo.es