Tresneria Elektronikoa irakasgaia diziplinartekoa da, eta Teknologia Espezifiko Elektroniko Industrial eta Automatikoko Moduluaren parte da. Modulu horren parte dira, halaber: Elektronika Analogikoa, Elektronika Digitala, Potentzia-Elektronika, Sistema Elektroniko Digitalak, Automatizazio Industriala, Informatika Industriala, Robotika, Erregulazio Automatikoa eta Teknologia Elektronikoa.

Arrazoi horiengatik, irakasgaiaren edukian alferrikako gainjartzerik eta hutsunerik egon ez dadin, garrantzitsua da ikasleei graduko beste irakasgai batzuk barneratzeko eta sakontzeko ezagutza egokiak ematea, eta, aldi berean, komenigarria da beste irakasgai batzuetan sartu diren baina berezko berezitasunak hartzen dituzten alderdiak behar bezala aztertzea. Aurretiazko ezagutza horiek honela sailka daitezke:

• Aldi berean existitzen diren irakasgaiak: Sistema Elektroniko Digitalak, Robotika eta Automatizazio Industriala.

• Aurreko ikasturteetako irakasgaiak: Teknologia Elektrikoaren Oinarriak, Elektronika Industriala.

• Ikasturte bereko aurretiko irakasgaiak: Elektronika Analogikoa, Elektronika Digitala eta Teknologia Elektronikoa.



Irakasgai honetan, sistema elektroniko industrialetan hainbat magnitude fisiko neurtzeko, monitorizatzeko eta erregistratzeko aplikatutako zirkuituak eta sistema elektronikoak aztertzen dira.

Tresneria elektronikoa teknologia elektronikoaren zati bat da, eta mundu errealeko edozein magnitude fisikoren neurketaz (tenperatura, argia, maila...), magnitude elektrikoetara bihurtzeaz eta sistema elektronikoen bidez tratatzeaz arduratzen da, monitorizazio/kontrol sistema bati, giza operadore bati edo aurrekoen edozein konbinaziori informazio egokia emateko. Horretarako, sentsore elektronikoak erabiltzen dira, naturan dauden magnitudeak neurtzeko, sentsoreekin lotutako zirkuiteria elektronikoaren diseinu egokiarekin batera, horrela lortutako seinalea kontrol-sistema elektronikoek erraz erabil dezaten.

Tresneria Elektronikoaren aplikazio-eremua industriarekin lotutako jarduera askotan dago, elektronika modu masiboan sartu baita eta modu intentsiboan erabiltzen baita (edozein ekoizpen-sistema automatizatu da horren adibide ona). Are gehiago, gure egunerokoan ere ohiko moduan erabiltzen da diziplina hori. Aipatzekoa da, adibidez, elektronikak gero eta presentzia handiagoa duela gaur egungo autoetan (ABS, euri-sentsoreak...), edo gure etxeetan (suteak/keak detektatzeko sistemak, tenperatura-kontrola...).

Ikasleak irakasgai honetan egingo duen lanak ezagutza emango dio industriaren esparruan hedapen handia duten sentsore elektronikoei buruz, baita sentsoreekin jasotako seinalearen tratamendu espezifikorako zirkuiteria elektronikoaren diseinuari buruz ere.





Tresneria Elektronikoa irakasgaia magnitude fisikoak bitarteko elektronikoen bidez neurtzeko sistemen azterketaren jarraipen natural gisa ikus daiteke. Industriako eta Automatikako Ingeniaritza Elektronikoko Graduko hirugarren mailako lehen lauhilekoan Teknologia Elektronikoa irakasgaian jada jorratu da, neurri batean.



Bestalde, ikasgai honetan elektronika orokorraren, elektronika analogikoaren eta elektronika digitalaren oinarriak aplikatzen dira, graduaren aurreko irakasgaietan eskuratuak (Elektronika Industriala, Elektronika Analogikoa eta Elektronika Digitala), eta fisika, matematika eta oinarrizko teknologien oinarri sendoetatik abiatu behar da (lehen eta bigarren mailako irakasgaiak). Positiboa da, halaber, programazio-lengoaiaren bati buruzko aurretiazko ezagutzak izatea (lehen lauhilekoko Industria Informatika irakasgaia). Aldez aurreko ezagutza horien urritasun oro ahalegin gehigarriarekin betetzen saiatu behar da, irakasgaiarekin aurrera egin ahal izateko.

Lauhileko berean Potentziako Elektronika eta Sistema Elektroniko Digitalak espezialitateko irakasgaiak ematen dira. Halaber, positiboa da irakasgai horiekin harremanak ezartzea; izan ere, sistema elektroniko tipiko batek seinaleak atzemateko eta tratatzeko alderdiak (instrumentazio elektronikoa), prozesu digitala (sistema elektroniko digitalak) eta energiaren jarduketa edo bihurketa (potentzia-elektronika) uztartzen ditu.

Irakasgaiarekin eskuratu beharreko gaitasun espezifikoa da: "Tresneria elektronikoari buruzko ezagutza aplikatua"

AZPIGAITASUN ESPEZIFIKOAK:

I1. Honako kontzeptu hauek zorroztasunez identifikatzea eta erabiltzea: magnitudea, aldagaia, seinalea, zarata, seinale-zarata erlazioa eta abar, eta neurri baten propietateekin lotutakoak: errorea, zehaztasuna, egiazkotasuna, ziurgabetasuna.

I2. Sentsoreetatik eratorritako seinaleen anplifikazioan aplika daitezkeen tresneria-anplifikadoreen ezagutza erakustea, zirkuitu horien analisi, zehaztapen eta diseinu mailan.

I3. Sentsoreetatik eta tresneriatik eratorritako seinaleak egokitzean aplika daitezkeen iragazki aktiboko zirkuituak diseinatzeko gaitasuna erakustea.

I4. Seinale analogikoak aldagai digital bihurtzean inplikatutako funtsezko prozesuak (laginketa, diskretizazioa, etab.), prozesu horietan sor daitezkeen inperfekzioak eta erroreak eta errore horiek mugatuta mantentzeko aplika daitezkeen teknikak bereiztea eta azaltzea.

I5. Bihurketa analogiko-digitaleko teknikak eta gailu edo zirkuitu analogiko-digital jakin bat hautatzean kontuan hartu beharreko ezaugarriak ezagutzen dituela erakustea.

I6. Labview ingurunearekin tresneria birtualeko aplikazioak definitzea eta garatzea.

I8. Tresneria-sistemetan aplika daitezkeen prozesu digitalaren eta datu-komunikazioaren printzipioak eta teknikak bereiztea eta azaltzea.

I9. Tresneria-sistema bati, jatorriari, akoplamendu-bideei eta sistemaren gaineko efektuei eragin diezaieketen interferentzia-motak bereiztea eta azaltzea, bai eta sisteman eragin negatibo horiek arintzeko aplika daitezkeen teknikak ere.

I10. Elektronika industrialaren inguruko tresnarik ohikoenak erraztasunez eta irizpidez erabiltzea. Laborategian tresneria elektronikoko teknika esperimentalak erabiltzen trebatzea.

ZEHARKAKO GAITASUN hauek ere lantzen dira:

FB7 Arazoak ebazteko metodologia zientifikoaren berezko estrategiak aplikatzea: behaketak egitea, horiek zuzentzen dituen esparru teoriko eta interpretatiboaz jabetuta; egoera problematiko kualitatiboa aztertzea, eta kuantitatiboki, hipotesiak eta irtenbideak planteatzea, eredu egokiak erabiliz.

FB8 Ingeniaritzako oinarrizko gaien berezko ezagutzak, prozedurak, emaitzak, trebetasunak eta alderdiak behar bezala jakinaraztea, hiztegi, terminologia eta bitarteko egokiak erabiliz.

FB9 Taldean eraginkortasunez lan egitea, proposatutako zereginen garapenean erabakiak hartzeko gaitasunak eta ezagutzak integratuz.

FB10 Jarrera arduratsua, ordenatua eta ikasteko prest egotea, lan autonomorako baliabideak garatuz.



IKASKUNTZAREN FUNTSEZKO HELBURUAK

O1. Magnitude fisiko bati lotutako aldagaiak hartzeko eta prozesatzeko tresneria-sistema bat zehazteko gaitasuna, neurketaren propietateak, kalitate-parametroak, sendotasuna eta prestazioak ezarrita.

O2. Zehaztapen hori eztabaidatu, defendatu eta kontrastatzeko gaitasuna.

O3. Magnitude fisikoko sentsoreak anplifikatzeko, baldintzatzeko eta iragazteko zirkuitu bat diseinatzeko, garatzeko eta martxan jartzeko gaitasuna.

1. Tresneria elektronikorako sarrera: Tresneria Elektronikoaren aplikazio-eremua aztertuko da, sistema elektronikoen diseinu globalean duen egoera ulertuta eta haren askotariko jardun-eremuak bereziki azpimarratuta.

2. Anplifikazioa: tresneria elektronikoan gehien erabiltzen diren anplifikadore motak eta horien mugak aztertuko dira.

3. Sentsoreak: gaur egun merkatuan dauden transduktore elektronikoen motak, ezaugarriak eta propietateak aztertuko dira, industria-prozesuak eta horien egokitzapena arautzen dituzten interes-aldagai nagusiak neurtzeko. Transduktoreekin jasotako seinalearen kalitatea hobetzea da gai honen aztergaia. Tresna elektronikoan gehien erabiltzen diren zirkuituak aztertuko dira, baita transduktore jakin batzuetarako berariazko egokitzapen-soluzioak ere.

4. Iragaztea: iragazkien sailkapen desberdinak modu teorikoan aztertuko dira, eta, ondoren, gaia iragazki analogiko aktiboetan zentratuko da.

5. Bihurketa analogiko-digitala eta digital-analogikoa: datuak eskuratzeko sistemak. Prozesuak kontrolatzeko eta monitorizatzeko PCak bihurketa analogiko-digital eta digital-analogikoko estrategietan oinarritzen dira. DAC eta ADC komertzialak aurkeztuko dira. Era berean, bihurketetan sortutako akatsak aztertuko dira: aliasinga, kuantifikazioa, etab.

6. Interferentziak, zarata eta bateragarritasun elektromagnetikoa: gai honetan, interferentzia-iturriei sarrera txiki bat emango zaie, eta horiek nola tratatu.

Ikasturtean zehar, arestian adierazitako gaiekin zuzenean lotutako laborategiko praktikak garatuko dira.

Praktiketako bat I3KD proiektu baten barruan kokatzen da: praktika bat proposatzen da, sentsore mota desberdinak erabiliz ingurumen-tenperaturaren irakurketaren problematika aztertzeko. Neurtu beharreko tenperatura-tartearen, bat-bateko tenperatura-aldaketen edo nahi den doitasunaren arabera, sentsore desberdinak beharko dira. Ikasleek bi edo hiru sentsore hautatu behar dituzte, eta horiek egokitu, ordenagailu baten bidez bistaratu ahal izateko. Ordenagailu horretan, National Instruments LabVIEW programa erabiliz bistaratuko. Sentsore desberdinetarako lortutako emaitzak alderatuko dira, ondoen egokitzen den sentsorea aukeratzeko. Jarduera hori Garapen Jasangarriaren Helburuan (ODS3) oinarrituko da (Osasuna eta ongizatea).

Erabilitako irakaskuntza-metodologiak irakaskuntza mota hauek erabiltzen ditu: magistrala, gelako praktikak eta laborategiko praktikak.

Laborategiko praktika-orduak 15

Gelako praktika-orduak 15

Klase magistraleko orduak 30

Lan autonomoko orduak guztira 90



Klase magistralean eta gelako praktiketan, irakasleak azalpenak emango ditu, ikasleek kontzeptu teorikoak ahalik eta modu naturalenean barnera ditzaten. Jakina, irakaskuntzarako metodologia aktiboak ere erabiliko dira, hala nola arazoetan oinarritutako ikaskuntza. Prozedura horiek modu parte-hartzailean ebatziko dira, banaka edo taldean, eta horrek ikasgaiaren ezagutzan sakontzeko aukera emango du. Laborategiko praktiketan, lan esperimentalak egingo dira ikasgaian erabilitako neurketa-teknikei buruzko ezagutzak eta trebetasunak eskuratzeko. Horrekin guztiarekin, ikasleek beren ikaskuntza eta hobetzeko moduak barneratzea lortu nahi da.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 80
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 20

Ikasle guztientzako ebaluazio-metodoa ebaluazio jarraitua izango da, eta bi item izango ditu: 1) notaren % 80a amaierako probari lotuta (azterketa), 2) notaren % 20a laborategiko praktiken bertaratze eta aprobetxamendu aktiboari lotuta (eskolak proposatutako ordutegian laborategiko praktiketara joatea nahitaezkoa da) eta ahozko defentsa barne har dezaketen entregatzekoak/zuzendutako atazei (arazoak, zailtasun handiagoko lanak) lotuta. Lanak nahitaez entregatu behar dira irakasleek adierazitako egunetan.

Irakasgaia gainditzeko, nahitaezkoa da aurreko bi itemetako bakoitza modu independentean gainditzea (item bakoitzeko puntuen % 50 lortzea). Baldintza hori betetzen ez bada, irakasgaia suspenditu egingo da (amaierako nota = 2 itemei dagozkien noten artean baxuena).

Horietako bakoitza banaka gaindituta dagoenean, adierazitako itemetan lortutako kalifikazioen batura haztatuaren bidez lortuko da azken kalifikazioa.

Laborategiko praktiken itema gainditzen bada, bertan lortutako kalifikazioa gordeko da ezohiko deialdira arte. Era berean, idatzizko probaren zatia gainditzen bada, nota ezohiko deialdirako gordeko da.

Laborategiko praktiketara EZ AGERTZEA eta/edo proposatutako lanak behar den garaian EZ ENTREGATZEA, ikasgaia SUSPENDITZEA dakar, ikasleak azterketan lor dezakeen nota edozein izanda ere (amaierako nota = puntu 1).

Ikasturtean zehar ikasle batek ebaluazio jarraitua egiten badu, baina azken probara aurkezten ez bada, bere nota suspentso izango da, eta azken probaren itemean 0ko nota kontuan hartuta egindako itemen batura haztatuarekin bat etorriko da.



Ikasleren batek azken ebaluazioa egin nahi badu, teoriako irakasleari, lauhilekoaren lehenengo bederatzi asteen barruan, idazki inprimatu bat aurkeztu beharko dio, sinatuta, ebaluazio finala egiteko asmoa adieraziz.

Azken proba horrek gaitasun guztiak ebaluatuko ditu. Irakasgai osoa hartzen duen azterketa da, eta bere osotasunean gainditu behar da. Azterketa hori gainditu ondoren, laborategiko azterketa egin behar da, Labviewko programazioa eta tresneria elektronikoen erabilera barne.



Osasun-baldintzek irakaskuntza-jarduera bat eta/edo ebaluazio presentzial bat egitea eragozten badute, modalitate ez-presentzial bat aktibatuko da, eta ikasleei horren berri emango zaie unean-unean.

Ezohiko ebaluazioa deialdi arrunteko azken ebaluazioaren baliokidea izango da. Irakasgai osoa hartzen duen azterketa da, eta bere osotasunean gainditu behar da. Azterketa hori gainditu ondoren, laborategiko azterketa egin behar da, Labviewko programazioa eta tresneria elektronikoen erabilera barne.

Ezohiko deialdiko probetara aurkezten ez badira, deialdi horri uko egingo zaio eta ebaluazioa EZ AURKEZTUA.

Osasun-baldintzek irakaskuntza-jarduera bat eta/edo ebaluazio presentzial bat egitea eragozten badute, modalitate ez-presentzial bat aktibatuko da, eta ikasleei horren berri emango zaie unean-unean.

- Labview programazio-ingurunea, laborategiko ordenagailuetan instalatutako bertsioan.
- Laborategiko lanpostuaren tresneria: elikadura-iturriak, funtzio-sorgailua, multimetroa, osziloskopioa eta ordenagailuan instalatutako datuak eskuratzeko txartela, Labviewtik kontrolatuta.
- Fabrikatzaileen datu-orriak eta aplikazio-oharrak, klaseetan gomendatzen direnak.
- Ikasgaiaren ikastaroa eGELA plataforman, irakasgaiaren dokumentazioa eta jarduera praktikoen programa osoa barne.

Oinarrizko bibliografia

1. M. A. Pérez García y otros. "Instrumentación Electrónica" .Editorial Thomson-Paraninfo.

2. Ramón Pallas Areny. "Sensores y acondicionadores de señal". Editorial Marcombo

3. Balcells y otros. "Interferencias electromagnéticas en sistemas electrónicos". Editorial Marcombo.

Bibliografía

Gehiago sakontzeko bibliografia

1. Ramón Pallas Areny ."Adquisición y distribución de señales". Editorial Marcombo
2. J. Díaz, J. A. Jiménez y F. J. Meca, Introducción a la electrónica de medida, Univ. de Alcalá, 1998.
3. M. H. Rashid, Circuitos microelectrónicos. Análisis y Diseño, Ed. Thomson, 2002.

Aldizkariak

1. Instrumentation Newsletter. National Instruments
2. IEEE instrumentation & measurement magazine
3. Automática e Instrumentación . Cetisa / Boixareu Editores. Barcelona.

Web helbideak

- www.sensorsportal.com
- www.sensorsmag.com
- www.ti.com
- www.amidata.es
- es.farnell.com
- www.ni.com
- www.ieee-ims.org