IRAKASGAIAREN DESKRIPZIOA ETA KONTESTUALIZAZIOA

Ingeniaritzaren Oinarri Kimikoak irakasgaia, beste oinarrizko irakasgai batzuekin batera, Ingeniaritzarentzat laguntza bat da. Inguratzen gaituen munduan gertatzen diren fenomeno asko ulertzen laguntzen du, bai natura zein industriaren ikuspuntutik. Kimikaren bitartez prozesu berriak aurkitzeaz gain, hauek zergaitik eta zein modutan funtzionatzen duten eta nola hobetu eta kontrolatu daitezken azaltzen du. Era berean, ingurugiro arazoei aurre egiteko tresna interesgarria da.

Irakagai honetan nomenklatura kimikoa errepasatuko da, organikoa eta ez-organikoa, ikasleari materiaren jatorria ulertzeko behar dituen oinarrizko kontzeptuak emango zaizkio egitura atomikotik hasita lotura intramolekular garrantzitsuenetara (ionikoa, kobalentea eta metalikoa), materiaren propietate makroskopikoak eta egoera fisikoa definituko duten interakzio intermolekularrekin batera. Erreakzio eta oreka kimikoak ulertzeko beharrezkoak diren oinarri zinetiko eta termodinamikoak azalduko dira. Irakasgai honetan titulazioko beste irakasgai batzuek, bereziki 2. kurtsoko Materialen Zientzia eta 4. kurtsoko Ingurugiroaren teknologiak ulertzeko eta bereganatzeko beharrezkoak diren oinarri basikoak garatuko dira. Irakagai horiek amankomunak dira Ingeniaritza Industrialeko gradu guztientzat.

Ez dago aurretiko betebehar berezirik irakasgai honentzat. Batxilergoan Kimika irakasgaia egitea gomendatzen da, nomenklatura organiko eta ez-organikoen oinarrizko ezagupenak izateko, magnitude eta unitate fisiko-kimikoenekin batera.

KONPETENTZIAK OROKORRAK:

G-1 Lanean jarrera egokia aurkeztu eta ikaste prozesuan sor daitezkeen zailtasunen

aurrean interesa aurkeztu eta jarrera gogotsua.

G-2 Talde lanean eginbeharrekoak burutzeko taldeko kideen gaitasunak eta ezagutzak

oinarri hartuta erabakiak hartu.

G-3 Ikasketa autonomoa.

G-4 Informazioa kudeatzeko gaitasuna.

G-5 Ahozko eta idatzizko komunikazioa.

G-6 Txostenak egin.

KONPETENTZIAK ESPEZIFIKOAK:

E-1 Kimika orokorreko oinarrizko ezagutza garatu eta ulertu

E-2 Kimika orokorreko ariketak ebazteko metodologia zientifikoan erabiltzen diren

estrategiak erabili.

E-3 Oinarrizko kimikarekin lotutako bizitzako gertaera eta prozezuak esplikatu ahal

izatea modu ulergarrian.

E-4 Arazoak analizatu, erabakiak hartu eta ebzteko eredu eta ekuazio egokiak

erabiltzea.

E-5 Ingeneritzak eta zehazki kimikako arloko ezagutzak edo emaitzak ahozko eta

idatzizko komunikazioa erabiltzean hiztegi eta terminologia egokia erabiltzeko

gaitasuna garatu.

E-6 Laborategian lan egin aurretik laborategiko materiala, segurtasun arauak ezagutu,

sustantzia kimikoen arriskuak ezagutu eta modu egokian neurriak hartuz lan egin.

Bestalde laborategian sortutako hondakinen kueaketa egokia egin.

EZAGUTZAREN EMAITZAK

R-1 Konposatu kimikoak izendatiu eta formulatu

R-2 Eredu atomikoak esplikatu eta interpretatu

R-3 Atomo baten konfigurazio elektronikoa jakinda erlazionatu elementu horrek taula

periodikoa duen posizioarekin, baita aurkeztuko dituen propietateekin eta sor ditzaketen

lotura motekin.

R-4 Ekuazioak doitu eta kalulu estekiometrikoak burutu.

R-5 Sustantzien propietateak aurkezten dute lotura kimikoarekin erlazionatu.

R-6 Materia aurkeztu daitekeen egoera fisiko desberdinak eta lotura intermolekularrak

erlazionatu.

R-7 Gas, likido eta solidoen oinarrizko propietateak deskribatu.

R-8 Zinetika kimikoaren oinarrizko kontzeptuak erabiliz erreakzio abiadurak aztertu.

R-9 Lege termodinamikoak enuntziatu eta erreakzio kimikoen azterketa energetikoa

egiteko aplikatzea.

R-10 Oreka kontzeptua laburki esplikatu eta orekaren bilakaeran eragile desberdinen

eragina esplikatzea.

1. Gaia. Konposatuak eta oinarrizko kontzeptuak

Konposatu inorganikoen formulazio kimikoa. Konposatu organikoa formulazio kimikoa. Oinarrizko kontzeptuak eta estekiometria. Konposatuen propietate fisikoak. Soluzioen kontzentrazioa

2. Gaia. Egitura atomikoa.

Materiaren izaera elektrikoa. Egitura atomikoa. Eredu atomikoak. Teoria kuantikoa. Mekanika kuantikoa. Atomo elektroianitzak. Taula periodikoa. Propietate periodikoen aldaketa

3. Gaia. Lotura kimikoa

Lotura kimikoa. Lotura ionikoa. Sare energia. Lotura kobalentea. Lotura metalikoa. Metalak eta konposatu metalikoak. Indar intermolekularrak

4. Gaia. Egoera fisikoak eta materiaren propietateak.

Solido egoera. Likido egoera. Likidoen propietateak. Gas egoera. Disoluzioen propietate koligatiboak

5. Gaia. Termodinamika klasikoa

Sistemak, egoera eta egoera funtzioak. Lana eta beroa. Termodinamikaren lehen legea 6. Gaia. Termokimika

Entalpia. Hess-en legea. Bero ahalmena. Entalpiaren tenperaturarekiko menpekotasuna.

7. Gaia. Espontaneitatea eta energia askea

Prozesu fisiko eta kimiko espontaneoak. Termodinamikaren bigarren legea. Entropiaren

tenperaturarekiko menpekotasuna. Termodinamikaren hirugarren legea. Entropia absolutua. Energia askea eta oreka-konstantea. Oreka-konstantearen tenperaturarekiko menpekotasuna.

8. Gaia. Oreka kimikoa

Zinetika kimikoa. Oreka kimikoa. Oreka motak. Oreka kimikoarengan eragiten duten faktoreak.

9. Gaia. Azido-Base oreka

10. Gaia. Redox oreka



PRAKTIKAK

1. Praktika.b Laborategiko arau orokorrak eta soluzioen prestaketa

2. Praktika. Estekiometria

3. Praktika. Dentsitatearen neurketa eta determinazioa

4. Praktika. Biskosimetria eta liskatasunaren neurketa

5. Praktika. Kalorimetria

6. Praktika. Oreka kimikoa

7. Praktika. Azido/base balorazioa

Teoria klaseak (1):

Gaiaren helburu nagusiak argi azalduko dira, edukiak azaldu eta ikasleari kontzeptuak

hobeto ulertzen lagunduko duten ariketak proposatzen dira.

Gela praktikak (2):

Bakarka edo taldeka eginiko ariketa eta kuestioen ebazpena.

Laborategi praktikak (3):

Irakasgaiarekin erlazionaturik dauden aktibitate esperimentalak, laborategian garatuak

irakaslearen gidaritzapean.

Ebaluaketa eta formazio aktibitateak:

Azterketen ebazpena irakaslearen gidaritzapean, azken idatzizko frogaz gain.

Ikasgela birtualaren bitartez autoebaluaketa galderak ematen zaizkio ikasleari,

erantzutean kalifikazioa lortzen delarik.

(1)Ondorengo konpetentziez jabetzea bermatuko du: G-3 G-5, E-1, E-2, E-3, E-4 eta E-

5.

Ikasleek ulermenerako beharrezko duten materiala izango dute.

(2) Ondorengo konpetentziez jabetzea bermatuko du: G-1, G-2, G-3, G-4, G-5, G-6, E-

1, E-2, E-3, E-4 eta E-5.

(3) Ondorengo konpetentziez jabetzea bermatuko du: G-2, G-3, G-4, G-5, G-6, E-5 eta

E-6.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 80
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 20

Irakasgai honetan ebaluazio jarraia bidezko ebaluazio erabiliko da. Ondorengoan datza:



1. Lauhilabeteko bakoitzaren erdialdean eta bukaeran banakako ebaluaketa burutuko da. Egin beharreko idatzizko azterketan lauhilabetekoan landutako gaiei buruzko galdera bai teorikoak baita teoriko-praktikoa ere izango dira. Azterketa honek notaren %5 balioko du.



Irakasgaiaren azken nota finkatzeko irizpidea:

Lauhilabeteko bukaerako azterketak nota osoaren %35 balioko du. Horrela, kontrol bakoitzak %5 balioz gero eta azterketa bakoitzak %35, notaren %80 izango da, gainontzekoa praktikak izango direlarik (%20)



Aipatutako lauhileko bakoitzarako kalifikazio minimoak lortu ez dituzten ikasleek gehienez 4/10 izango dute ohiko deialdiko kalifikazio-aktan, lorturiko bukaerako kalifikazioa edozein izanda ere.



Ohiko deialdian lauhileko bakarrera aurkezten eta gainditzen duten ikasleek, beste lauhileko azterketa gainditu arte, 3.5/10 izango dute ohiko deialdiko kalifikazio-aktan.



2. Laborategiko praktikak: Azken notaren 20% praktiketako nota da. Notaren zati hau laborategiko jarrera, entregaturiko txostenak eta burutu beharreko azterketa kontutan finkatuko da.



Ikasle guztiek azken probaz ebaluatzeko eskubidea dute, horretarako ikasleak irakasgaia ematen duen irakasleari idatzi bat egin beharko dio ebaluaketa jarraiari uko egiten duela adieraziz. Idatzia egiteko kurtso hasi eta 18 asteko epea izango du.





Azken probaren bidezko ebaluaketa ondorengoan datza:

1. Laborategiko praktika bat burutu edo bestela praktiken zatia beste ikasleak egin duten moduan ebaluatzeko aukera ere izango dute. (notaren %20)



2. Idatzizko azterketa, teoria eta ariketak. (notaren 80%)



Ikasleak deialdiari uko egin ahal izango dio irakasgaia ematen duen irakasleari idatzi bat eginez. Idatzi hau gutxienez dagokion irakasgairen klaseak bukatu baino hilabete lehenago egin beharko da.

Azterketa globala (bi lauhilekoak) egiten duenak (jarraiari uko egin diolako edo gainditu ez duelako) gutxienez 4 bat atera beharko du lauhileko bakoitzari dagokion atalean.



OHARRAK:

Irakasgaia gainditzeko beharrezkoa da praktiken eta idatzizko azterketak gainditzea.

Gaindituriko lauhilabeteko osoak ez-ohiko deialdirako gordeko dira.

Gainditutako laborategiko praktikak urte batetik bestera gorde daitezke. Horretarako deialdi bat agortuko da.

% 80 azterketa finala eta % 20 praktiketako nota



Ezhoiko deialdira ikaslea aurkezten ez bada, deialdiari uko egiten dio

PLATAFORMA VIRTUAL: e-GELA

Oinarrizko bibliografia

Formulazioa eta nomenklatura kimikan I.U.P.A.C. ARAUAK. F. Andres Ordax, A. Arrizbalaga Saenz. UEUko Argitarapen Zerbitzua

Kimika Orokorra. UEUren Kimika Saila

Química. Raymond Chang. McGraw-Hill

Química La Ciencia Central. Theodore L. Brown. Pearson-Prentice Hall

Química General. Ralph H. Petrucci. Pearson-Prentice Hall

Gehiago sakontzeko bibliografia

Química Orgánica. Mary Ann Fox. Pearson-Prentice Hall
Química Inorgánica. Atkins. McGraw-Hill
Fisicoquímica. Raymond Chang. McGraw-Hill
Fundamentos de Química Analítica. Douglas A. Skoog. Thomson

Web helbideak

Esperimentazioa Kimikan
http://ocw.ehu.es/irakaskuntza-teknikoak/recuperacion-de-experimentazioa-kimikan-i/Course_listing