Ingurumen Zientzietako ikasleak lurralde-sistemaren ezaugarri eta funtzionamenduari buruzko oinarrizko ezagutzak eskuratu behar ditu, aurrerago ikasi beharko dituen ikasgai askotan lurraldea funtsezko aldagaia delako. Kartografia mota ezberdina maneiatu, oinarrizko kontzeptu geografikoak menperatu eta lurraldea elementu naturalez eta giza elementuez osatuta dagoen sistema bezala ulertu beharko du ikasleak.

Oinarrizko Gaitasunak:

MEC3: Ikasleek datu garrantzitsuak bildu eta interpretatzeko gaitasuna izatea (normalean beren ikasketa-arloaren barruan), gizarte-, zientzia- edo etika-arloko gai garrantzitsuei buruzko gogoeta barne hartzen duten iritziak emateko.

MEC4: Ikasleek informazioa, ideiak, arazoak eta konponbideak transmititu ahal izatea publiko espezializatu bati zein espezializatu gabeari



Gaitasun orokorra:

G001: Zientziei buruzko oinarrizko ezagutzak eskuratzea eta horien emaitzak erabiltzea, gizarte-, ekonomia-, lege- eta etika-esparruekin integratuz ingurumen-arazoak identifikatzeko.



Zeharkako Gaitasuna:

GG009: Iturburu ezberdinetako informazioa gai bati aplikatuta erabiltzen jakitea, egokiro aplikatuz, ondorio esanguratsuenak atera eta jendaurrean aurkezten jakinda.



Gaitasun Espezifikoak:

M02CM02: Lurraren bioma ezberdinak, prozesu ekologiko orokorrak, menpeko eragileak eta dinamikak ikasi. Baita eskualde eskalan ekosistema eta habitat nagusien ezaugarriak ere

M02CM06: Lurraldearen informazioa eskuratu, aztertu eta irudikatzeko oinarrizko teknikak erabili

M02CM07: Egun ematen ari diren erronka demografiko eta populazio eta ingurumenaren arteko erlazio konplexuak ulertu



Ikasketa Emaitzak:

- Mapa topografiko eta lurrazalaren beste irudikapenak eskuratzen, erabiltzen eta interpretatzen jakin. Hauetan oinarrituta, ariketa ezberdinak ebazteko gaitasuna erakutsi.

- Lurraldearen osagai natural eta kulturalak identifikatu eta ezagutu; beraien artean ematen diren elkarrekiko erlazioak antzeman, ulertu eta azaltzen jakin.

- Kasu praktiko sinpleak argituz, lurraldearen osagai ezberdinen ikasketak ingurunearen kudeaketan duen garrantzia hauteman.

I. blokea. Lurraldea eta bere errepresentazio grafikoak.

1. Kartografia. Lurrazalaren irudikapen grafikoa.

2. Mapa Topografikoa.

3. Aire-argazkiak eta Ortoirudiak.

4. Mapa Tematikoak.



II. blokea. Lurraldea osatzen duten elementuak eta beraien arteko harremanak.

5. Ingurune fisikoa:

5.1. Erliebea eta geomorfologia.

5.2. Klima.

5.3. Hidrologia.

5.4. Lurzorua.

5.5. Landaretza.

6. Giza ingurunea:

6.1. Populazioa eta giza-kokalekuak.

6.2. Landa paisaiak.

7. Lurraldearen gaineko gaur egungo prozesu eta arazoak: Lurralde antolamenduaren garrantzia.

Klase magistraletan aurrean adierazitako edukiak azalduko ditu irakasleak aurkezpen multimedia baten bitartez. Proiektatuko den materiala oso bisuala izango da: kontzeptu, prozesu eta errealitate geografiko ezberdinak ulertzeko mapak, irudiak, argazkiak...; beraz ikaslea azterketa prestatzeko edo praktikak burutzeko beharko duen informazioa jasotzeaz arduratu beharko da.



Klaseko praktiketan, I blokearen barruan, mapa topografikoak eta ortoirudiak landuko dira, irakasleak ariketa ezberdinak proposatuko ditu, ikasleak burutu eta garaiz entregatu beharko dituenak.



Ikasgaiaren II blokearen barruan, praktika txiki ezberdin burutu eta entregatu beharko ditu ikasleak. Landaretzaren gaian proiektu sendoago bat burutu eta aurkeztu beharko da. Horretarako, talde lanean arituko dira ikasleak; irakasleak ebatzi beharreko arazo bat planteatuko die ikasleei eta hauek informazioa bilatu, egituratu, landu eta interpretatu beharko dute, ondoren ikaskideen aurrean aurkezteko. Lan honen xehetasunak eGelan emango dira.



Gainera, eskola ordutan hainbat praktika labur proposatuko dira, ikasitakoa sendotzeko, aplikatzeko edota birpasatzeko, egun berean egin eta jasoko direnak. Praktika egin eta hurrengo egunean irakasleak feebacka itzuliko die ikasleei, praktiketan txarto egindakoa ikusteko eta irakaskuntza prozesuan aurrera egiteko.



Landa praktika abenduaren erdialdean egingo da; bertan klasean ikasitako aspektu teoriko ezberdinak zuzenean ikusteko aukera izango du ikasleak eta landa-lanaren funtsak ikasiko ditu.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 50
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 20
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 20
  • Landa Lanaren txostena (%): 10

Azterketa teoriko-praktikoa: %50

Klaseko praktika indibidualak eta taldeka burututakoak: %40

Irteeraren txostena %10



***Derrigorrezkoa da atal bakoitza banan-banan gainditzea (2,5 puntu lortu azterketan eta beste 2,5 alde praktikoan).



Jakinarazpen inportanteak:

-Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoko irakasgaien kasuan (Graduko Titulazio Ofizialetako Ikasleen Ebaluaziorako Arautegia, 8. Artikulua 3. puntua)



- Azken probaren pisua irakasgaiko kalifikazioaren % 40 baino handiagoa denez, nahikoa izango da proba horretara ez aurkeztea azken kalifikazioa “aurkezteke” izan dadin. (12.2. art.)



-Irakaskuntza presentziala etenduko balitz, ebaluazio-jarduerak Egela edo Blackboard Collaborateren bidez burutuko dira.



-Irakasgaiko ebaluazio probetan ikasleek debekatuta izango dute liburuak, oharrak edo apunteak erabiltzea, bai eta tresna edo gailu telefoniko, elektroniko, informatiko edo bestelakoak erabiltzea ere. Bakarrik baimentzen da boligrafoa, arkatza, borragoma, kalkulagailua eta erregela eramatea. Jokabide makur eta iruzurrezkoren bat gertatzekotan, UPV/EHUko ebaluazio probetan eta lan akademikoetan jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzko protokoloan zehazten dena aplikatuko da.

Derrigorrezkoa da atal bakoitza banan-banan gainditzea (azterketa alde batetik eta praktikak bestetik).



Urtarrileko deialdian gainditutako partearen nota gordeko diogu ikasleari ekaineko deialdirako. Hau da, urtarrilean alde praktikoa gainditu baina azterketa suspenditu badu, ekainean azterketa bakarrik errepikatu beharko du. Alde praktikoa suspenditua izanez gero, egin gabeko praktikak edo txarto daudenak konponduta entregatu beharko ditu.



Betiere, lehen dialdian ikasgaia suspenditu duen ikasleak lan praktikoetan lortutako emaitzak gorde nahi ez baditu, 2. deialdiko azterketa data baino 30 egun lehenago, idatziz jakinarazi beharko dio irakasleari: ebaluaketa jarraituan lortutako kalifikazioei uko egiten diola eta irakasgaiari dagokion notaren % 100 suposatuko duen azken proba bat egin nahi duela.



-Azken probaren pisua irakasgaiko kalifikazioaren % 40 baino handiagoa denez, nahikoa izango da proba horretara ez aurkeztea azken kalifikazioa “aurkezteke” izan dadin. (12.2. art.)



-Irakaskuntza presentziala etenduko balitz, ebaluazio-jarduerak Egela edo Blackboard Collaborateren bidez burutuko dira.

Irakasleak ikaslearen esku utziko duen materiala (fotokopiatuta ala eGelan) eta ikasleak interneteko plataforma ezberdinetatik (GeoEuskadi, IGN, IDEE...) deskargatu beharko dituen mapak eta dokumentuak praktika ezberdinak burutzeko.

Oinarrizko bibliografia

AGUILÓ, M. et al. (2000): Guía para la elaboración de estudios del Medio Físico. Contenido y metodología. Ministerio de Medio Ambiente, Madrid.



BARINAGARREMENTERIA, M.A., SOLA, C., GARIZURIETA, M. (2006): Geografia eta ingurumena: hiztegia. Erein, Donostia.



ESTÉBANEZ, J., PUYOL, R. (1978): Análisis e interpretación del Mapa Topográfico. Tebar Flores, Madrid.



MEAZA, G., LOZANO P.J. VARELA-ONA, R. (2020): Biodiversidad, paisaje y gestión ambiental. Itinerarios biogeográficos por el País Vasco y territorios aledaños. Tirant humanidades, Valencia



MEAZA, G., RUÍZ URRESTARAZU, E. (Koord.) (2004): Euskal Herriko Geografia / Geografía de Euskal Herria, Ostoa (8 ale).



RUÍZ URRESTARAZU, E.; GALDOS, R. (2008): Geografía del País Vasco. Nerea, Donostia.



VÁZQUEZ MAURE, F. (1989): Lectura de Mapas. Instituto Geográfico Nacional, Madrid.

Gehiago sakontzeko bibliografia

AIZPURU, I.; COLOMINA, D.; AIZPURU, I. (2010): Euskal Herriko zuhaitz eta zuhaixken gida. Eusko Jaurlaritza, Vitoria-Gasteiz.
ALLENDE, J. (2000): Medio ambiente, ordenación del territorio y sostenibilidad. Servicio Editorial Universidad del País Vasco, Bilbo.
GÓMEZ MANZANEQUE, F. et al. (1997): Los bosques ibéricos: una interpretación geobotánica. Planeta, Bartzelona.
GÓMEZ OREA, D. (1994): Ordenación del Territorio. Una aproximación desde el medio físico. ITGE - Ed. Agrícola Española. Madrid.
ROBINSON, A. (1987): Elementos de cartografía. Omega. Bartzelona.
SOTO DEL RÍO, M. (zuz.) (2003): Guía sobre criterios ambientales en la elaboración del planeamiento. Eusko Jaurlaritza,
Vitoria-Gasteiz.

Aldizkariak

Web helbideak

Instituto Geografiko Nazionala (IGN) http://www.ign.es/
IBERPIX. Ortoirudiak eta raster kartografia http://www2.ign.es/iberpix/visoriberpix/visorign.html
Infraestructura de Datos Espaciales de Espa¿ttp://idee.es/
SigPac http://sigpac.mapa.es/fega/visor/
GeoEuskadi http://www.geo.euskadi.net/
Sistemas de Informaci¿erritorial de Navarra http://sitna.navarra.es/
EAEko Ingurumen, Lurralde Plangintza eta Etxebizitza Saila http://www.ingurumena.ejgv.euskadi.eus/r49-578/eu/
Nafarroako Lurralde Antolakuntza eta Hirigitza http://www.navarra.es/home_es/Temas/Territorio/Urbanismo/
Euskalmet http://www.euskalmet.euskadi.net
Nafarroako Landaretza http://www.cfnavarra.es/agricultura/informacion_agraria/MapaCultivos/htm/index.htm
Euskal Estatistika Erakundea (EUSTAT) http://www.eustat.es/ci_ci/idioma_e/indice.html
Instituto Nacional de Estad¿ica (INE) http://www.ine.es/
EAEko Mapa Geologikoak http://www.eve.eus/Publicaciones/Geologia/Mapa-Geologico-del-Pais-Vasco-a-escala-1-25-000.aspx