Geografia eta Lurralde Antolamenduan eta Ingurumen Zientzietako Graduetan eskaintzen den hautazko irakasgaia da, Geografia Informazio Sistemak irakasgaiarekin zuzenean erlazionatzen dena. Geografia eta Lurralde Antolamenduko Graduko ikasleak, 3º edota 4º mailetan matrikulatzeko aukera izango dute. Ingurumen Zientzietakoak aldiz, 4º mailan.

Geografia eta Lurralde Antolamenduko ikasleek aukerako irakasgai hori hirugarren edo laugarren kurtsoan egin ahal izango dute, hautaketaren arabera edo dauden plaza kopuruaren arabera. Ingurumen Zientzietako ikasleek, berriz, 4. mailan egingo dute.

Irakasgai honen helburu nagusiena Geografia Informazio Sistemak irakasgaian landutako oinarriak garatzean datza modu autonomo eta eraginkor batean. Berebiziko arreta eskainiko zaio ingurune fisiko eta lurralde antolamenduarekin erlazioa daukaten aspektu ezberdinei. Helburu nagusiena beraz, ezagutza eta teknika ezberdinak barneratzea izango da ikuspuntu espazial batetik. Beraz, irakasgai honen bidez, gaiari buruzko oinarrizko prestakuntzan eskuratutako ezagutzak eta trebetasunak praktikan jarriko dituzte, baina, oraingoan, praktika profesionaletik hurbilago dauden kasuen bidez. Egungo egoerak eta etorkizuneko aurreikuspenek adierazten dute Informazio Geografikoko Sistemen oinarrizko erabilera aurreratua plus garrantzitsua izango dela Geografiako eta Ingurumen Zientzietako profesionalen prestakuntzan, edo, are gehiago, enplegu espezializatua bilatzeko egungo esparru lehiakorraren barruan beharrezko baldintza.

GAITASUNAK

GEOGRAFIA ETA LURRALDE ANTOLAMENDUAREN GRADUKO ZEHARKAKO EZAGUTZAK ETA TEKNIKAK:

M04CM01: Informazio geografikoaren adierazpen grafikoa eta kartografikoa aztertzeko, lantzeko, biltzeko eta lortzeko teknikak ezagutzea eta aplikatzea.

MC04CM02: Oinarri estatistikoko azterketa kuantitatiboak eta kualitatiboak egitea; datu baseak kudeatzeko sistemak diseinatzea eta kudeatzea; eta, datu biltegietako informazio espaziala eta ez-espaziala ustiatzea.

MO4CM04: Informazio geografikoko sistemak eta kartografia digitala diseinatzeko garatzeko eta kudeatzeko gai izatea erabiltzaile maila aurreratu batean.



INGURUGIRO ZIENTZIETAKO GRADUKO EZAGUTZA ESPEZIFIKOAK:

M08CM03:Geografia Informazio Sistemak kudeatzen jakitea erabiltzaile maila garatu batean. Edozein GIS software libre edo komertzial bat modu autonomo batean erabiltzeko gai izatea.

M08CM04:Ikerketa espaziala helburu, elementu geografikoen azterketa gauzatzea, hauen analisia eta transformatzean oinarrituz.

M08CM05: Datuen tratamendurako modeloak eraikitzea datu geografikoetan eta GIS-en funtzionalitatean oinarrituz.

M09CM02:Lan talde heterogeneo batean barnean integratzea eta komunikazioa garatzea proiektu konkretuak bultzatuz.



HEZKUNTZA HELBURUAK

1. GISak ingurumen-arazoak eta lurralde-antolamendukoak konpontzeko tresna gisa aplikatzea ahalbidetzen duten printzipio teorikoak eta azterketa- eta modelizazio-funtzioak ezagutzea eta menderatzea (M04CM01 eta M08CM03)

2. Irizpide anitzeko ebaluazio-teknika nagusiei buruzko oinarrizko ezagutzak eskuratzea (M04CM01 eta M08CM03)

3. Arazo geografiko erreal bat euskarri informatikora eramaten jakitea haren abstrakzioaren bidez (MC04CM02 eta M08CM04)

4. Raster ereduaren araberako analisi espazialeko funtzio aurreratuak praktikan jartzea, GIS bat erabiliz (M04CM02, M04CM04, M08CM03)

5. Irizpide anitzeko ebaluazio-teknikak erabiltzea GIS ingurune batean erabakiak hartzeko ingurumen- eta lurralde-plangintzako prozesu batean laguntzeko tresna gisa (M04CM01, M04CM04, M08CM05)

6. Ingurumenari eta Lurralde Antolamenduari lotutako kartografia tematikoa egiteko gai izatea, GIS tresna bat erabiliz (M04CM01, M04CM04, M08CM03)

7. Lurraldean giza instalazioak eta -jarduerak ahalik eta ondoen kokatzeko lanak egitea. Gaitasunei, inpaktuei eta lurralde-gaitasunari buruzko azterlanak. Paisaiaren analisia (M04CM02, M04CM04, M08CM03 eta M08CM04)

8. Aplikazio-proiektu praktiko bat egiteko gai izatea, GIS baten fase guztietan: informazioaren sarrera, tratamendua, analisia eta irteera kartografikoak (M04CM01, M04CM02, M08CM04, M08CM03, M08CM04, M08CM05 eta M09CM02)

EDUKI TEORIKOA:

1. GIS softwareak, analisi, kudeaketa eta lurralde-plangintzarako erreminta bezala ezagutaraztea. GIS-en eta ingurumenaren arteko Interakzioak garatu lurralde antolamenduko arloan aplikatuz. Aplikazio alor ezberdinak ezagutu eta gaur egungo ikerketa joerak deskribatu.

2. Datu Espazialen Egitura (DEE): datu espazialen egitura, metadatuak eta zerbitzuak.

3. Raster ingurunea eta lurralde arazoak planifikatzeko G.I.S.-en potentzialtasuna. Datuen sarrera eta informazio geografikoaren inbentarioa. Analisi espazialeko operazio nagusiak eta modelizazio tresnak.LiDAR.

4. GIS eta Irizpide-anitzeko ebaluazio tekniken integrazioa.



EDUKI PRAKTIKOA:

1. G.I.S. programekiko trebetasuna lantzea. Ezaugarri orokorrak, artxiboak, interface ezberdinak, metadatu-kudeatzaileak, prozesu tipologiak, datuen transformazioa eta informazioaren bistaratzea.

2. Modelatu kartografikoko analisi espazial teknika aurreratuak. LiDAR eta MDE/MDT.

3. Irizpide-anitzeko ebaluazio tekniken analisia.

4. Konposizio kartografikoak. Sinbolizazio-prozesuak eta semiologia grafikoaren oinarriak.

5. Aplikazio praktiko esanguratsuenak. Lurraldeko giza jardueretako lokalizazio optimoa. Gaitasun-lanak, inpaktuak eta lurralde-ahalmena edukiera. Ingurune-arrisku ikerketak.

6. GIS baten bitartez aplikazio proiektu baten gauzatzea fase guztiak kontuan hartuz: informazioaren sarrera, tratamendua, analisia eta irteera kartografikoa.

- Eskola magistralak

- Kasu ezberdinen analisia

- Ariketa indibidualak eta taldeko praktikak/SIG proiektu baten garapena



Klasean landuko den metodologiak aspektu teorikoen azalpenean izango du oinarri, kasu praktiko ezberdinetan aplikatuko delarik landutako informazio guztia. Ariketa praktikoak modu autonomo batean garatuko dira klasean, beti irakaslearen gomendio eta gidalerroak jarraituz.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 10
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 50
  • Azterketa Praktikoa (%): 40

Etengabeko ebaluazio-sistema: ebaluazio-proba eta -jarduera multzo batek aukera emango du ikasle bakoitzak prestakuntza-aldian izan duen aurrerapena baloratzeko (% 50eko pisua izango du azken kalifikazioan), eta azterketa bat egingo da horretarako ezarritako data ofizialean (azken kalifikazioaren gainerako % 50). Irakasgaia gainditzeko, bost puntuko batez besteko nota lortu beharko da, eta lan praktikoen multzoaren eta azterketaren arteko batez bestekoa egin ahal izateko, gutxienez hamarretik lau puntu lortu beharko dira bi aldeetan. Irakasgaiaren bi zatietako bat (azterketa edo praktika-multzoa) ohiko deialdian onartuta badago, nota hori aparteko deialdirako gordeko da (baina ez hurrengo ikasturterako). Azterketara ez aurkezteak ebaluazio-deialdiari uko egitea ekarriko du, eta aurkeztu gabekotzat kalifikatuko da.



EBALUAZIO IRIZPIDEAK:

1.- Egin beharreko idatzizko proba-azterketa teorikoa (azken kalifikazioaren % 25). Test moduko galderak edo/eta definizioak. Honako alderdi hauek balioztatu dira: a) Erantzuna galdetutakoarekin bat datorren; b) Ezagupen maila, argitasuna eta zehaztasuna terminoen eta kontzeptuen erabileran.

2.- Egin beharreko idatzizko proba-azterketa praktikoa (azken kalifikazioaren % 25). Alderdi hauek baloratuko dira: a) Jarraitutako prozeduraren zuzenketa; b) Emaitzen zuzentasuna

3.- Proba praktikoak eta GIS proiektua (azken kalifikazioaren% 50). Honako alderdi hauek baloratuko dira: a) Planteatutako ariketa praktikoen ebazpen zuzena; b) Jarraitutako prozedura metodologikoa laburtzen duten ereduen prestaketa egokia; c) Planteatutako arazo geografiko erreala GISera eramateko moduaren zuzentasuna; d) Eragiketen zuzentasuna eta datuen tratamendua; e) GIS proiektua osatzen duten fase guztien betetze eta garapen egokia; f) Lortutako emaitzen azterketa eta interpretazio egokia.



Nolanahi ere, ikasleak AMAIERAKO EBALUAZIO-SISTEMAREN bidez ebaluatzeko eskubidea izango du, etengabeko ebaluazio-sisteman parte hartu duen ala ez kontuan hartu gabe. Kasu horretan, azterketa ebaluazio jarraituko sistemarako ezarritakoaren desberdina izango da, praktiken bidez lortutako ikaskuntza-emaitzak ere ebaluatzeko. Amaierako ebaluazio-sisteman sartzeko, ikasleek idatziz aurkeztu beharko diete irakasgaiaren ardura duten irakasleei ebaluazio jarraituari uko egiten diotela eta amaierako ebaluaziorako aukera dutela. Horretarako, gehienez 9 asteko epea izango dute, lauhilekoaren hasieratik zenbatzen hasita (Graduko titulazio ofizialetako ikasleen ebaluazioa arautzen duen araudia, 8. artikulua).



COVID-19 pandemiaren ondoriozko osasun-egoeraren ondorioz, irakaskuntza erdipresentziazko edo ez-presentziazko egoera batera aldatu beharko balitz, deialdi honetako proportzioa eta kalifikazio-tresnak presentzialtasun-egoeran bezala mantenduko lirateke. Azterketa teorikoa bakarrik aldatuko litzateke, bai ebaluazio jarraituaren sisteman, bai amaieran, eta on-line egingo litzateke. Proba horren xehetasunak ikaslearen gidan jasoko dira, eta gida hori eGelan kontsultatu ahal izango da.

Ohiz kanpoko deialdiaren amaierako ebaluazio-probak ohiko deialdian erabilitako ebaluazio-jarduera berberak izango ditu. Irakasgaiaren bi zatietako bat (azterketa edo praktikak) ohiko deialdian onartuta badago, ohiz kanpoko deialdirako gordeko da notaren zati hori. Ikasleak esekitako zatia bakarrik egin beharko du. Nolanahi ere, ohiko deialdia eten duen eta alderdi praktikoan edo teorikoan lortutako nota gordetzea nahi ez duen ikasleak uko egin ahal izango dio irakasleari. Horretarako, idazki bat bidali beharko dio ohiz kanpoko azterketa egin baino 7 egun lehenago gutxienez. Idazki horretan, ebaluazio jarraituan lortutako kalifikazioei uko egiten diela eta ikasgaiaren kalifikazioaren % 100 lortzea ahalbidetuko dion azken proba bat egin nahi duela jakinaraziko da.

eGela plataforma birtualean utzitako materialak (urtero eguneratuak):
G.I.S. software ezberdinen manual teoriko-praktikoak.
Kasu praktiko ezberdinen azalpen praktikoen ebazpena
Ariketa praktikoen ebazpen gidatuak

Oinarrizko bibliografia

BARREDO, J.L. (1996). Sistemas de Información Geográfica y evaluación multicriterio en la ordenación del territorio. Ed. Ra-Ma.

BOOTH, B. & MITCHELL, A. (2000). Getting started with ArcGIS. Redlands (California): Systems Research Institute, Inc.

LAÍN HUERTA, L. et al. (2002). Los Sistemas de Información Geográfica en la gestión de los riesgos geológicos y el medio ambiente. Instituto Geológico y Minero de España (IGME).

McCOY, J et al (2001-2002). Using ArcGIS Spatial Analyst.

MANCEBO QUINTANA, S. et al. (2008). LibroSIG: aprendiendo a manejar los SIG en la gestión ambiental.

https://geoinnova.org/blog-territorio/libro-sig-aprendiendo-a-manejar-sig-en-la-gestion-ambiental/

MORENO, A. et al. (2012). Sistemas de Información Geográfica. Aplicaciones en diagnósticos territoriales y decisiones geoambientales. Ed. Ra-Ma.

OLAYA, V. (2012). Sistemas de Información Geográfica. Licencia Creative Common. http://wiki.osgeo.org/wiki/Libro_SIG

SANTOS PRECIADO, J. M. (2004). Sistemas de Información Geográfica. Universidad Nacional de Educación a Distancia.

Gehiago sakontzeko bibliografia

BARBA ROMERO, S. Y POMEROL, J.C. (1997). Decisiones multicriterio. Fundamentos teóricos y utilización práctica. Servicio de Publicaciones de la Universidad de Alcalá.
BOSQUE SENDRA, J y MORENO JIMENEZ, A. (2004). Sistemas de Información Geográfica y localización de
instalaciones y equipamientos. Ed. RA-MA, Madrid.
GUTIERREZ PUEBLA, J. Y GOULD, M. (1994). S.I.G.: Sistemas de Información Geográfica. Ed. Síntesis, col. Espacios y Sociedades.
MALCZEWSKI, J. (1999). GIS and multicriteria decision analysisis. J. Wiley.
PEÑA LLOPIS, J. (2006). Sistemas de Información Geográfica aplicados a la gestión del territorio. Universidad de Alicante.
PORCAL GONZALO, M.C. (2015). "Strategy for the management, preservation and reutilization of geographic information based on the lifecycle of geospatial data: an assessment and a proposal based on experiences from Spain and Europe", Taylor & Francis, Journal of Maps & Geography Libraries (JMGL), (11), 289-329

Web helbideak

-Grupo de Tecnologías de la Información Geográfica de la Asociación Española de Geografía (AGE) http://tig.age-geografia.es//
-AESIG- Asociación Española de Sistemas de Información Geográfica. http://www.aesig.es
-Instituto Geográfico Nacional: http://www.ign.es/web/ign/portal
-International Cartographic Association http://icaci.org
-Centro Nacional de Información Geográfica. https://www.cnig.es/home
-Institut Cartogràfic i Geològic de Catalunya. https://www.icgc.cat/
-INfraestructure for SPatial InfoRmation in EuropE. https://inspire.ec.europa.eu/
-Infraestructura de Datos Espaciales de España: http://www.idee.es
-Infraestructura de Datos Espaciales de Euskadi (geoEuskadi). https://www.geo.euskadi.eus/s69-15375/es/
-Proyecto GISWEB. http://www.geogra.uah.es/gisweb/
-Servicio de SIG y Teledetección/Servei de Sistemes dÍnformació Geogràfica i Telederecció, Universitat de Girona. https://www.udg.edu/ca/sigte
-Soporte técnico de ArcGis Desktop (ESRI). https://www.esri.com/es-es/arcgis/products/arcgis-desktop/resources