- Deontologia eta Hedabideak Kazetaritza Graduaren zeharkako ikasgaia da, eragin hori herritarrek jasotzen duten mezua osatzen duten irakasgaietan nabarmenagoa baden ere; hala nola: hizkuntza eta haren erabilera egokia, idazketa (prentsan, irratian, telebistan edo interneten), kazetaritza-generoak edo informazioekin batera doazen elementu grafikoak.

- Testuinguru horretan ezin da alde batera utzi soziologiaren, estatistikaren edo zuzenbidearen ekarpena, ardatz horiek partekatzen baitituzte, besteak beste, mezuari, haren hartzaileei eta kazetaritza-praxiaren eragin sozial eta juridikoari buruzko gogoeta, azterketa, interpretazioa eta edukia.

- Etika eta kazetaritza, azken batean, binomio bereizezina da, profesionalek eta hedabideek sinesgarriak eta erabilgarriak izan nahi badute helarazi behar duten egiazkotasunaren bermatzailea. Etika eta deontologia nagusi dira komunikabide tradizionalen eta online komunikabideen produkzio-prozesuaren ekitaldi bakoitzean, baina, aldi berean, beste diziplina batzuk aldez aurretik ezagutzea eskatzen du, bai eta esparru politikoan, sozialean, ekonomikoan eta kulturalean egiten diren aurrerapen eta eraldaketa guztiak etengabe indartzea ere.

Gaitasunak:

1.- Hedabideek eta informazioaren profesionalek dituzten autoerregulazio-mekanismoak ezagutzea.

2.- Jokabide etikoen jarraipena eta kritika egiteko lan-metodo eraginkorra ezartzea.

3.- Etikarekin bat datorren eta printzipio edo arau deontologikoak errespetatzen dituen kazetaritza sustatzea.

4.- Irizpidez, hizkuntza eta portaera inklusiboa eta ez-diskriminatzailea erabiltzea, pertsona edo taldearen generoa, kultura, jatorria... alde batera utzita.

5.- Talde-lana bultzatzea.

6.- Banakako eta taldeko lanen emaitzak argudio eta hitz-jarioz jakinarazten eta azaltzen laguntzea.



Ikasleak:

1.- Erakunde publikoek, hedabideek edo kazetariek kazetaritzaren etikari edo betebeharrari buruz dituzten baliabide profesionalak ezagutzen ditu.

2.- Kazetaritzaren printzipio deontologikoak identifikatzen ditu.

3.- Kritika konstruktiboarekiko irizpideak garatzen ditu, kazetaritza-praxi egokiaren mesedetan.

4.- Etika profesionalarekin bat datozen informazioak lantzeko gai da.

5.- Taldean lan egiteko eta bere ideiak eta ezagutzak jendaurrean partekatzeko trebetasunak erakusten ditu.

6.- Hizkera ez-sexista eta inklusiboa onartu eta aplikatzen du.

EGITARAU TEORIKOA:



1. GAIA: KAZETARITZA-JARDUERAREN ETIKA ETA DEONTOLOGIA

1. Oinarriak.

2. Printzipio eta arau osagarriak.

3. Dokumentu deontologikoen tipologia.



2. GAIA: KAZETARIEN ANTOLAKETA KOLEKTIBO GISA

1. Aurrekariak.

2. Gaur egungo antolaketa-sistemak.



3. GAIA: KOMUNIKAZIO ENPRESAREN ETIKA ETA AUTOERREGULAZIOA

1. Printzipio editorialak.

2. Barne-kodeak.

3. Estilo-liburuak.

4. Kontseilu editorialak.

5. Hedabideen erabiltzaileen babeslea.

6. Erredakzio-estatutuak.



4. GAIA: ZENBAIT GAI ETIKO GARRANTZITSU

1. Gutxiengoak.

2. Adingabeak.

3. Generoa.

4. Tragediak.

5. Informazioa lortzeko metodoak.



5. GAIA: HEDABIDEEN BEHATZAILEAK

1. Prentsa-kontseiluak.

2. Ikus-entzunezko kontseiluak.

3. Herritarrak eta komunikazioaren erabiltzaileen elkarteak.



6. GAIA: ONLINE HEDABIDEAK ETA ETIKA

1. Kazetaritza digitala eta etika.

2. Sare sozialak.



EGITARAU PRAKTIKOA:

1. Informazio-kasu desberdinen analisi kritikoa eta eztabaida, kodeak, estilo-liburuak eta beste dokumentu deontologiko batzuk erabiliz.

2. Informazio-etikaren ikuspegitik, gaurkotasuneko gertaera garrantzitsuak aztertzea. Emaitzak azaltzea.

- Deontologia eta Hedabideak lau hileko ikasgaia da, 46 ordu magistraletan eta ikasgelako 14 ordutako praktiketan garatua, 15 astetan eta txandakako 7 astetan, hurrenez hurren, banatua.

- Saio magistralak ikasle guztiei zuzenduta daude. Ikasleek, azalpen teorikoak jasotzeaz gain, online tresnen bidez, kalitatezko kazetaritzaren alde lan egiten duten eta 'zelatatzen' duten talde eta erakundeak ezagutzen dituzte, baita sustatzen dituzten jarduerak eta proposamenak ere. Aldi berean, gaurkotasuneko gaiei edo interes soziala piztu duten gaiei buruzko eztabaida puntualak daude, kazetaritzaren praxiarekin lotura dutenak.

- Ebaluazio jarraituaren sisteman, gelako praktikak talde-jardueren bidez egiten dira. Jarduera horiek arazo etikoak eta gaiak aztertzen dituzte, bai eta kasuen inguruko analisiaren ondorioak ematen ere. Horretarako, aurrez emandako fitxa edo galdetegia landuko da.

- Jarduera praktiko horri gehitu behar zaio kazetaritza-etikaren ikuspegitik gaurkotasuna duen informazio-gertaera baten jarraipena eta aurkezpena, taldean ere egitekoa.

- Hori guztia profesionalekin egindako topaketen bidez osatzen da, jarduera profesionalaren errealitatea etorkizuneko graduatuen kolektiboari hurbiltzeko asmoz.

- Azken ebaluazio-sisteman, azterketa praktiko bat egingo da, idatzizko komunikabideetan agertutako informazio-gertaera baten edo batzuen inguruan, aplikatzekoak diren dokumentu etikoak erabiliz.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Test motatako proba (%): 40
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 30
  • alde lanak (arazoen ebazpenak, proiektuen diseinuak) (%): 20
  • Lanen, irakurketen... aurkezpena (%): 10

- Sistema horrek eskatzen du saio praktikoen % 80ra etortzea (ez etortze bat, gehienez).



- Ikasle hauek uko egin ahal izango diote ebaluazio jarraituaren sistemari, eta azken ebaluaziora igaro ahal izango dira.

Horretarako idazki bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari, martxoaren 24ra arte.



EBALUAZIOA:



TEORIA (%40): 4 puntu

Test moduko azterketa, data ofizialetan egin beharrekoa.

Eskatzen den gutxieneko nota: 2 puntu.



PRAKTIKA (%60): 6 puntu

Eskatzen den gutxieneko nota: 3 puntu.



ALDERDI PRAKTIKO HAU, BERE ALDETIK, HONELA BANATZEN DA:



IKASGELAKO PRAKTIKAK TALDEAN (% 30): 3 puntu

Kasu espezifikoen analisia eta egitea.



TALDE-LANA (%20): 2 puntu



Kazetaritza etikaren ikuspuntutik, bi egunkari jeneralistek 2022ko irailetik aurrera izandako gaurkotasuneko informaziogertakari bati emandako tratamendua aztertzea.



- Lana eta eranskinak entregatzeko azken eguna: ikastaroko azken eskola-eguna.



- Derrigorrezko 2 formatu entregatzeko: inprimatuta emango da, baita digitalki ere, word formatuan edo antzeko testu formatu batean, eGela edo irakaslearen posta-helbidearen bidez.



TALDE-LANAREN AURKEZPENA GELAN (%10): Puntu 1



- Aldez aurretik aurkezpenaren PowerPoint edo PDF fitxategiaren kopia bat entregatuko da irakaslearen posta elektronikoaren bidez.



Lantaldeak ikastaroaren lehen hiru asteetan osatu beharko dira, irakasleak ikasgelan edo eGela bidez adierazitako jarraibideen arabera. Talde bakoitzeko kideen behin betiko zerrenda jakinarazteko azken eguna otsailaren 10a izango da.

Hori egin ezean, taldeak alfabetoaren arabera osatuko dira.



Irakasleak egin beharreko lanari beharrezko oniritzia eman diezaion, martxoaren 10era arteko epea izango da gaia eta aukeratutako egunkariak jakinarazteko.



Ezarritako epeak betetzen ez badira, azken ebaluazioaren arabera egin beharko da.



Ikasgelako praktika eta aurkezpenen saioetarako ezinbesteko baldintza komuna: % 80ko asistentzia.



IRAKASGAIA GAINDITZEKO BALDINTZAK:



1.- Teoria azterketa, gelako praktikak, talde-lana eta aurkezpena egitea.



2.- Alderdi bakoitza (teoria eta praktika) bere aldetik gainditzea.



3.- Saio praktikoen eta aurkezpenen % 80an bertaratzea.



% 80ko bertaratze-baldintza betetzen ez bada, ez dira lortutako kalifikazioak aintzat hartuko, eta ikasleak azken ebaluazioaren arabera egin beharko du.



Hala badagokio, lehenengo deialdian gainditutako zatia ezohiko deialdirako gordeko da.



AMAIERAKO EBALUAZIO-SISTEMA: ezohiko deialdiaren sistemaren arabera ebaluatuko da.

AZKEN EBALUAZIO-SISTEMA (OHIKO ETA EZOHIKO DEIALDIAK):



TEORIA (%40): 4 puntu

- Test moduko azterketa, data ofizialetan egin beharrekoa.

Eskatzen den gutxieneko nota: 2 puntu.



PRAKTIKA (%60): 6 puntu

Eskatzen den gutxieneko nota: 3 puntu.



ALDERDI PRAKTIKO HAU, BERE ALDETIK, HONELA BANATZEN DA:



AZTERKETA PRAKTIKOA (%30): 3 puntu

Informazio-kasu bat edo batzuk aztertzea eta diagnostikatzea. Ikasleek eGelara igotako "Kazetaritza etikaren dokumentuak" eraman beharko dituzte probara.



BANAKAKO IDATZIZKO LANA (%30): 3 puntu

Bi egunkari jeneralistek 2022ko irailetik aurrera gertatutako gaurkotasuneko informazio-gertakari bati emandako tratamenduaren kazetaritza-etikaren ikuspegitik egindako analisi kritikoa.



- Irakasleak egin beharreko lanari beharrezko oniritzia eman diezaion, apirilaren 21era arteko epea izango da gaia eta aukeratutako bidea jakinarazteko. Ez bada jakinarazten eta lana ontzat ematen ez bada, ez da onartuko, ezta zuzenduko ere.



- Lana entregatzeko epe muga: azterketa ofizialaren eguna, hasi aurretik.



- Derrigorrezko 2 formatu entregatzeko: inprimatuta emango da, baita digitalki ere, word formatuan edo antzeko testu formatu batean, eGela edo irakaslearen posta-helbidearen bidez.



IRAKASGAIA GAINDITZEKO BALDINTZAK:



1. Teoria azterketa, praktika azterketa eta banakako lana egitea.

2. Alderdi bakoitzak (teoria eta praktika) bere aldetik gainditzea

eGelan jarritako dokumentuak.

Oinarrizko bibliografia

Oinarrizko bibliografia:

Oharra: Bibliografia honek ez du gelan emandako teoria guztia -azterketan sartuko dena- ordezkatzen.



TEORIARAKO: Aznar, Hugo (2005): Comunicación responsable. Deontología y autorregulación de los medios. Bartzelona: Ariel.



ATAL PRAKTIKORAKO: Pérez Fuentes, Juan Carlos (2004): Ética periodística. Principios, códigos deontológicos y normas complementarias. Leioa: UPV/EHU.

Gehiago sakontzeko bibliografia

Gehiago sakontzeko bibliografia:
-Agejas, José Ángel eta Serrano, Fco. José (koord.) (2002): Ética de la comunicación y de la Información. Bartzelona: Ariel.
-Alsius, Salvador eta Salgado, Francesc (ed.) (2010): La ética informativa vista por los ciudadanos. Contraste de opiniones entre los periodistas y el público. Bartzelona: UOC.
-Aznar, Hugo (2005): Pautas éticas para la comunicación social. Valentzia: Universidad Cardenal Herrera-CEU.
-Bañón, A.M. eta Fornieles, J. (ed.) (2008): Manual sobre Comunicación e Inmigración. Donostia: Gakoa.
-Bonete, Enrique (koord.) (1999): Ética de la comunicación audiovisual. Madril: Tecnos.
-Bonete, Enrique (koord.) (1995): Éticas de la información y Deontologías del periodismo. Madril: Tecnos.
-Casasús, Josep Maria (2001): Perspectiva ética del periodismo electrónico. Estudios sobre el mensaje periodístico, 7. zbkia. Madril: U. Complutense.
-Echaniz, Arantza eta Pagola, Juan (2004): Ética del profesional de la comunicación. Bilbo: Desclée.
-Escobar Roca, Guillermo (2002): Estatuto de los periodistas. Madril: Tecnos.
-Lamuedra, María (2007): Las historias de famosos en la sociedad mediática: ¿Por qué tantas, por qué ahora? Huelva:Diputación Provincial.
-López Talavera, María del Mar (2016): Ética en los medios de comunicación. Prensa, radio, TV y cine. Bartzelona: UOC.
-Maciá, Carlos (2006): La figura del defensor del lector, del oyente y del telespectador. Madril: Universitas.
-Ortega, Félix (2006): Periodismo sin información. Madril: Tecnos.
-Prats, Enric (koord) (2004): Ética de la información. Bartzelona: Voc.
-Ramos Fernández, Luis Fernando (1997): La profesión periodística en España. Estatuto jurídico y deontología profesional. Pontevedra: Diputación de Pontevedra.
-Videla Rodríguez, José Juan (2004): La ética como fundamento de la actividad periodística. Madril: Fragua.

Aldizkariak

Aldizkariak:
-Ámbitos: https://institucional.us.es/ambitos/
-Capçalera: https://www.periodistes.cat/capcalera
-Comunicació: http://blogs.iec.cat/scc/category/publicacions/revista-comunicacio-publicacions/
-Communication and Society: http://www.unav.es/fcom/communication-society/en/
-Comunicar: http://www.revistacomunicar.com/
-Estudios sobre el Mensaje Periodístico: http://revistas.ucm.es/index.php/ESMP/index
-ICONO 14: http://www.icono14.net/ojs/index.php/icono14
-Jakin: http://www.jakin.eus/aldizkaria
-Latina de Comunicación Social: http://nuevaepoca.revistalatinacs.org/index.php/revista
-Periodistas: http://fape.es/revista-periodistas/
-Zer. Komunikazio Ikasketen Aldizkaria: http://www.ehu.eus/ojs/index.php/Zer/

Web helbideak

Elkargoak:
-Andaluzia: https://periodistasandalucia.es/
-Asturias: www.periodistasdeasturias.es
-Katalunia: www.periodistes.cat
-Gaztela eta Leon: www.colegioperiodistascyl.es
-Galizia: www.xornalistas.com
-Errioxa: www.casadelosperiodistas.com
-Murtzia: periodistasrm.es
-Nafarroa: www.colegionavarrodeperiodistas.es/

Ikus-entzunezko Kontseiluak:
-Andaluzia: https://www.consejoaudiovisualdeandalucia.es/
- Katalunia: https://www.cac.cat/

Informazio kontseiluak:
- Katalunia: https://fcic.periodistes.cat/es/
- Arbitraje, Kexa eta Deontologia Batzordea (FAPE): http://www.comisiondequejas.com/

Hedabideen erabiltzaileen babesleak:
-Defensor de la Audiencia (RTVE): http://www.rtve.es/rtve-responde/
-Defensor del lector (El País): https://elpais.com/especiales/defensor-del-lector/

Erredakzio-estatutuak:
-EiTB: http://www.eitb.eus/multimedia/corporativo/documentos/estatuto-de-redaccion-radio-television-vasca-y-sociedades-filiales.pdf
-Hainbat hedabiderenak: https://fesperiodistas.org/estatutos-de-redaccion/

Nazio eta Nazioarteko Federazioak:
-Espainiako Kazetarien Elkarteetako Federazioa (FAPE): http://fape.es/
-Kazetarien Nazioarteko Federazioa (FIP): http://www.ifj.org/es
-Kazetarien Sindikatuen Federazioa: https://fesperiodistas.org/

Estilo liburuak:
- Berriako Estilo Liburua: http://www.berria.eus/estiloliburua/
-Libro de Estilo de Canal Sur (Andalucía): http://www.canalsur.es/resources/archivos_offline/2017/10/4/1507119787074Libro_de_estilo_Canal_Sur.pdf
-EiTBren Estilo Liburua: http://imagenes14.eitb.org/multimedia/corporativo/documentos/Libro-Estilo-EiTB-20160929.pdf
-Manual de Estilo de RTVE: http://manualdeestilo.rtve.es/