DESKRIBAPEN LABURRA

Garraio sareei buruzko oinarrizko ezagutza ematen du irakasgai honek. Horretarako, distantzia luzeetan datuen garraiorako gehien erabiltzen diren teknologiak aztertzen ditu. Era berean, teknologia bakoitzean informazioaren garraioa ahalbidetzen duten teknikak ere aztertuko dira. Teknika hauek informazio izaeraren independenteak izango dira (datuak, TSK, zerbitzu mugikorrak), eta beharrezko ziurgarritasuna eta zerbitzu-kalitatea bermatuko dituzte.

Nagusiki, sare hauen funtzionamendurako kommutazio- eta transmisio-teknikak deskribatuko dira. Horrez gain, sare teknologia bakoitzarentzat aproposenak diren seinalaztapen sistemak hausnartuko dira. Garraiatutako informazioaren bideraketarako mekanismo eta protokolo desberdinak ere aztertuko dira.

Azken finean, irakasgai honen helburua, ikasleak, garraio sare baten funtzionamendua, sare hori osatzen duten elementuak, eta horietako bakoitzaren funtzionalitate eta jarduera ulertzeko gaitasuna garatzea izango da.



TESTUINGURUA

Irakasgai hau Telekomunikazio Sare eta Zerbitzuekin loturiko adarrean dago.

Garraio Sareak irakasgaian, garraio sareen teknologia garrantzitsuenak zehatz-mehatz aztertzen dira, hain zuzen, transmisio, kommutazio, bideratze eta seinaleztapenarekin erlazionatutakoak. Testuinguru honetan, "Telekomunikazio Sare eta Zerbitzuak" (2. ikasturteko kurtso osoko irakasgaia) eta "Telekomunikazio Sistemak" (titulazioko 5. lauhileko irakasgaia) irakasgaietan azaldutako zenbait kontzeptu oinarritzat hartzen dira. Bestalde, irakasgai honek "Sarbide Sareak" irakasgaiarekin batera bloke bat osatzen du, biak lauhileko berdinean ematen baitira eta beren edukiak oso loturik baitaude. Horregatik elkarren osagarri direla esan daiteke.

Horrez gain, graduan zehar, ondorengo lauhilekoetan ikusiko diren beste gai batzuekin ere erlazioa dauka, hain zuzen, "Sare eta Zerbitzuen Hedapena eta Kudeaketa", "Sare eta Zerbitzu Mugikorrak" eta "Multimedia Zerbitzuak" irakasgaiekin.

Gaitasunen ikuspuntutik, sareen diseinu eta hedapenarekin erlazionatutako telematikako gaitasunetan laguntzen du. Jarraian, irakasgai honi loturiko modulu- eta zeharkako gaitasunak zehazten dira.



ESPEZIALITATEAREN GAITASUNAK. TELEMATIKA

- Telekomunikazio sareak, zerbitzuak, prozesuak eta aplikazioak eraikitzeko, esplotatzeko eta kudeatzeko gaitasuna. Esandakoak multimedia informazioko hartze, garraio, irudikapena, prozesaketa, bilketa, kudeaketa eta erakusketa sistemak bezala ulertuta, zerbitzu telematikoen ikuspuntutik.

- Sare, zerbitzu eta aplikazio telematikoen oinarrian dauden teknikak aplikatzeko gaitasuna, hala nola: kudeaketa, seinaleztapena eta kommutazioa; bideraketa; segurtasuna (protokolo kriptografikoak, tunel-protokoloak, su-ebakia, edukiak kobratzeko, egiaztatzeko eta babesteko mekanismoak), trafiko-ingeniaritza (grafoen teoria, ilaren teoria eta teletrafikoa), zerbitzuaren kalitatea, tarifa finkatzea eta fidagarritasuna ingurune finkoetan, mugikorretan, pertsonaletan, lokaletan zein urrunekoetan, banda-zabalera ezberdinak erabilita, telefonia eta datuak barne.



ZEHARKAKO GAITASUNA

- Ezagutzak, gaitasunak eta trebetasunak komunikatu eta transmititu. Telekomunikazioei eta elektronikari loturiko ezagutzak, prozedurak, emaitzak eta ideiak komunikatu idatziz, ingurune eleanitz batean.

0. SARRERA

0.1. Irakasgaiaren aurkezpena

0.2. Garraio Sarearekin loturiko kontzeptuen sarrera: Transmisioa, kommutazioa, bideraketa eta seinaleztapena.



1. BIDERATZEA

1.1. Zer da bideratzea eta zertarako balio du. Testuinguruan jartzea eta funtzionamendua. Bideratze motak.

1.2. Bideratzea datu sareetan:

1.2.1. Bideratze estatikoa (ARP-IP, bideratze taulak)

1.2.2. Bideratze dinamikoa: RIP, OSPF, BGP

[Bideratzeari buruzko kontzeptuak, batez ere, laborategiko praktiketan oinarrituta emango dira].



2. TRANSMISIOA

2.1. Sarrera

2.1.1. Transmisio sareen sarrera.

2.1.2. Testuinguruan jartzea, eboluzioa eta funtzionamendua.

2.2. Teknologiak transmisio sareetan

2.2.1. Garraio sare optikoen sarrera

2.2.2. TDM multiplexazio hierarki digitalak

2.2.2.1. PDH (sarrera soilik: transmisio sareetan zaharkitua dago)

2.2.2.2. SDH/SONET

2.2.3. Multiplexazio optikoko hierarkiak (garapen prozesuan dauden sareak).

2.2.3.1. OTN/WDM

2.2.3.2. MPLS-TP

2.3. Sare eta zerbitzuen konbergentzia: NGN



3. KOMMUTAZIOA

3.1. Kommutazioa

3.1.1. Sarrera.

3.1.2. Kommutazio motak: zirkuitu-kommutazioa, pakete-kommutazioa—konexioan oinarritua, konexioan ez oinarritua.

3.2. Zirkuitu-kommutadoreak

3.2.1. Espaziozko/denborazko/bi dimentsioko kommutazioa

3.2.2. Etapa anitzeko/bakarreko kommutadorea

3.3. Pakete-kommutadoreak

3.3.1. Osagaiak: sarrerako interfazea, irteerako interfazea, kommutazioaren barne-egitura, prozesadorea.

3.3.2. Ilaren kudeaketa, bidaltze-plangintza, baztertze-irizpideak.

3.3.3. Kommutazioaren barne-egitura bideragailuetan: 3 belaunaldi.

3.3.4. Konexioan oinarritutako sareen bilakaera: X.25, FR, ATM.

3.4. Kommutazio integratua

3.4.1. Kommutazio hibridoa.

3.4.2. Zirkuitu-kommutazioan oinarritua.

3.4.3. Pakete-kommutazioan oinarritua.



4. SEINALEZTAPENA

4.1. Seinaleztapena

4.1.1. Zer da seinaleztapena eta zertarako balio du (zirkuitu- eta pakete-kommutazioko sareetan).

4.1.2. Seinaleztapen motak (zirkuitu eta pakete kommutazioko sareetan).

4.2. SS7 seinaleztapena

4.2.1. SS7 seinalezpena.

4.2.1.1.Kanal berberadun seinaleztapen sarea.

4.2.1.2. SS7 seinaleztapen sarearen arkitektura

4.2.1.3. SS7 protokoloak.

4.2.2. ISUP

4.2.2.1. ISUP-ek jasandako zerbitzuak. ISUP vs RDSI.

4.2.2.2. ISUP mezu-formatua.

4.2.2.3. Dei kontrolerako prozedura eta mezuak.

4.2.3. MTP

4.2.3.1. MTP3

4.2.3.2. MTP2

4.2.3.3. MTP1

Irakasgaiak Klase Magistralak (M), Mintegiak (S), Gelako Praktikak (PA) eta Laborategiko Praktikak (PL) ditu.



Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 30

1) Ohiko deialdian ebaluazio jarraiaren nota hiru atalen nota batuz lortuko da:

A. Azterketa teoriko-praktikoak (idatzizkoak): notaren %70a inguru

Azterketa hau bi atalez osatua dago

a) 1. azterketa partziala

- Data probisionala: 2023ko martxoaren 10a.

- Bere balioa azken notaren %20a da

- Irakasgaiko lehen gaia (bideratzea) sartuko da azterketa honetan

b) 2. azterketa partziala

- Maiatzeko deialdi ofizialean egingo da.

- Bere balioa azken notaren %50a da

- Irakasgaiko azken hiru gaiak sartuko dira azterketa honetan (transmisioa, kommutazioa eta seinaleztapena).



B. Mintegien ebaluazio jarraia: notaren %10a



C. Laborategiko praktikak: notaren %20a (%15a txostenak + %5a jarrera)

Txostenen notaren %20a txostenen idatzizko kalitatearekin lotuko da.



Edozein kasutan, irakasgaia gainditzeko, zati teorikoa zein zati praktikoa gainditu beharko dira.



Irakasgaia gainditzeko ebaluazio jarraiko klase GUZTIETARA etorri izana (mintegi eta laborategiko klaseak) beharrezkoa da. DERRIGORREZKOA da beraz, klase horietara etortzea.



Azken ebaluazioaren sistemaren bitartez ebaluatua izan nahi duten ikasleek, UPV/EHUko Ikasleen Ebaluaziorako Arautegiaren 8. artikuluaren arabera, irakasgaiko iraskasle-arduradunei (jasone.astorga@ehu.eus) idatziz aurkeztu beharko diete etengabeko ebaluazioari uko egiten diotela.



Ohiko deialdiari uko egiteko, arautegi berbereko 12. artikuluak adierazten duena jarraitu beharko da.



Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie.

- Azterketa finala: 100%





Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie.

Irakasgaiaren web-orria:
http://egela.ehu.eus

Oinarrizko bibliografia

- Behrouz A. Forouzan, "Transmisión de datos y redes de comunicaciones", 4ª ed., 2007. Ed. McGraw-Hill.

- Williams Stallings, "Comunicaciones y Redes de Computadores", 7ª ed., 2004. Ed. Pearson Educación.

- Jorge Manríquez,, "Redes de comunicaciones". UPV-ko kommutazio-apunteak, 2002.

- Kurose, Ross, "Redes de computadoras, un enfoque descendente", 5ª ed., 2010. Ed. Pearson Educación.

- Manuel Alvarez-Campana, "Conmutación I"- Volumen 1. UPM-ko irakasgaiaren apunteak

- Russell, Travis. "Signaling System #7" 4ª Ed. McGraw-Hill 2002

- Huitema, Christian. "Routing in the Internet", Prentice Hall, Second edition, 2000, ISBN: 0131321927.

- Black, Uyless. "IP Routing Protocols", Prentice Hall, 2000. ISBN 0-13-014248-4.

- Wittmann, Ralph; Zitterbart Martina. "Multicast communication: protocols and applications", Morgan Kaufmann, 2001, ISBN: 1558606459.

- SEXTON REID. Transmission Networking. Sonet and the syncronous digital hierarchy. Ed. Artech House, 1992

- Peter tomsu, Christian schmutzer, "Next Generation Optical Networks", ed. Prentice hall, 2002

- Stamatios V. Kartalopoulos, "Next Generation Intelligent Optical Networks", Springer, 2008 (liburutegian eskuragarri dago bertsio elektronikoa http://dx.doi.org/10.1007/978-0-387-71756-2)

- John Bellamy, "Digital Telephony". Wiley Series in telecommunications, 2nd.Ed, 1990

- ITU-T-ren eskuliburua:"Redes ópticas de transporte", ITU-T 2012 (CDan eskuragarri liburutegian)

- ITU-T-ren gomendioak: http://www.itu.int/en/publications/ITU-T/Pages/default.aspx

Web helbideak

http://www.informit.com/library/library.aspx?b=Signaling_System_No_7
http://www.itu.int/en/publications/ITU-T/Pages/default.aspx