Zerga-sistemen jatorria. Zerga-sistema eta Estatua. Zor publikoaren jaiotza. Antzinako Erregimenaren zerga-sistemen krisia. Fiskalitate liberala eta foru-erregimenak. XIX. mendeko moneta politika eta zerga politika. Lehen kontzertu ekonomikoak. Fiskalitate zuzen progresiboa. Ogasuna eta autarkia. Demokraziaren zerga erreforma. Kontzertu Ekonomikoen berreskurapena. Estatuaren inbertitzaile papera. Defizit publikoa eta ekonomia.



EDUKIAK

Zergak, gerra eta Monarkia/Estatua

Zerga zuzeneranzko bide luze eta malkartsua

Zerga erreforma liberala

Estatuaren gastu publikoaren bidezko esku-hartzea.

Sektore publikoa demokrazian.

1)Epe luzeko ikuspegi batetik Zerga Sistemaren eta Administrazio Publikoaren jakintza arloaren ezagutzen jabetza eta ulermena erakustea.

2)Zerga sistemaren oinarrizko printzipiak ulertu, sektore publikoaren sarrera eta gastu motak ezagutu eta zergen egituraren egitura eta beren bilakaera historikoaren nondik norakoen ezagutza izatea.

3)Zerga sistemaren eta Administrazio Publikoen epe luzeko ondorio ekonomikoak aztertu sarreren zein gastuen aldetik.

4)Zerga sistemaren eta Administrazio Publikoaren jakintza arloan berebiziko datuak biltzeko eta aztertzeko gaitasuna izatea, hortik abiatuta gizarte, zientzia edo etika mailako hausnarketadun iritziak emateko.

5) Lurralde maila ezberdinetan, herri maialn zein nazioarteko erakundeetan, Sektore Publikoak jarduera ekonomikoan eta gizarte ongizatean izandako eragin historikoa ulertzea.

6)Gaitasun kritikoa eta autokritikoa erabiliz zenbait iturrietatik lortutako informazioa bilatzen, aztertzen eta sintetizatzen jakitea, ikasketa prozesu autonomo baten barne, arrazoitutako iritziak emateko eta erabaki erabilgarriak hartzeko.

7) Ekonomia Publikoari buruzko edozein gairi buruzko txostenak egitea edota ideiak argiro eta koerentziaz, entzulego espezializatu bati zein espezializatu gabeko bati, transmititzea.

1.- Zergak, gerra eta Estatua.

Zergen jatorri urruna.- Zeharkako zergetatik zerga zuzenetara: alkabalak.- Iraultza militarra eta ogasuna.- Zor publikoa.- Millones, Cientos eta monopolioak.- Presio fiskala eta ekonomia-jarduerak.- Foru fiskalitateak.



2.- Zerga zuzeneranzko bide luze eta malkartsua.

Borbondarren erreformak, Ensenadaren katastroa eta Kataluniar Oin Berria.- XVIII. Mende bukaerako ogasunaren krisia.- Bale errealak eta San Karlosen Bankua.- Euskal ogasunak.



3.- Zerga erreforma liberala.

Zergen aurreko berdintaun teorikoa, hamarrenaren ezabapena eta Mon.-en erreforma.-Sistemaren nahikotasun eza eta zorraren jaulkipena.- Espainiako Bankuaren jaulkipen monopolioa eta zorraren monetakuntza.- Fernandez Villaverderen erreforma.- Zerga erreforma liberala eta foru-ogasunak.- Lehenengo ekonomia itunak.



4.- Estatuaren gastu publikoaren bidezko esku-hartzea.

Estatuak sekotore publikoan zuen parte hartzearen hazkundea.- Estatuaren Ogasuna XX. mendearen lehen herenean: Flores de Lemusen "zerga erreforma ixila".- Gerra Zibilaren finantzaketa.- Zerga kontraerreforma.- Zorraren monetakuntza, inflazioa eta debaluaketak.- Udal ogasunak.



5.- Ogasunak Demokrazia garaian.

Fernandez Ordoñez-en erreforma eta Ongizate Estatua.- EEE.n sarrera eta europar zerga ereduarekiko egokitzapena: BEZ.- Industriaren eta bankaren birmoldaketa eta sekore publiko enpresarialaren doiketa.- Sektore Publikoaren deszentralizazioa: autonomiak eta udal ogasunak.- Bizkaiko eta Gipuzkoako Itunen berreskurapena eta sektore publikoaren konfigurazioa Euskal Herrian.

MAGISTRALAK

Power Pointez lagundutako ahozko azalpenak. Bideoak ikusi eta grafikoen zein taulen azterketa.

PRAKTIKAK

Grafikoen eta testu laburren iruzkinak. Ahozko eta idatzizko jarduera.

MINTEGIAK

Eztabaida eta ariketak aurretik ikasleek ikasitako irakurgaietan oinarrituta. Ahozko eta idatzizko jarduera.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 70
  • Praktikak egitea (ariketak, kasuak edo buruketak) (%): 30

Azkeneko notaren %70a azterketan lortuko da eta %30a gelan burututako praktiketan eta mintegietan.

Praktikak egitetik salbuetsita dauden pertsonen kasuan notaren %100a idatzizko azterketa baten bitartez lortuko da.



Ikasleren bat idatzizko azterketara aurkeztu ez bada deialdiari uko egiten diola ulertuko da, gelako praktika eta mintegiak eginda eduki arren.



Azterketako galderen balorazio-irizpideak ikasleei jakinaraziko zaizkie dagokion irakasgaiaren ardura duen irakaslearen tutoritza-orduetan.



Ikasle batek ebaluazio jarraiari uko egin nahi badio, bere eskaria jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du, lauhilekoa hasten denetik kontatzen hasita.



Ikasleei gogorarazten zaie ebaluazio probetan eta irakasgaiari lotutako bestelako lanetan etika akademikoa errespetatu behar dutela. Era berean, UPV/EHUren jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari buruzko protokoloa ezagutzen eta onartzen dutela ulertuko da.

Azkeneko nota idatzizko azterketa baten bitartez lortuko da. Azterketaren %70a ikasgaiaren eduki teorikoetan oinarrituko da eta %30a, praktikak eta mintegietako edukietan.



Azterketako galderen balorazio-irizpideak ikasleei jakinaraziko zaizkie dagokion irakasgaiaren ardura duen irakaslearen tutoritza-orduetan.



Ikasle batek ebaluazio jarraiari uko egin nahi badio, bere eskaria jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du, lauhilekoa hasten denetik kontatzen hasita.



Ikasleei gogorarazten zaie ebaluazio probetan eta irakasgaiari lotutako bestelako lanetan etika akademikoa errespetatu behar dutela. Era berean, UPV/EHUren jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari buruzko protokoloa ezagutzen eta onartzen dutela ulertuko da.



https://www.ehu.eus/documents/2100129/0/6.-+a)++Protocolo+plagio+-+EUSK.pdf

Oinarrizko bibliografia

Artola, M. (1982), La hacienda del Antiguo Régimen, Madrid. BeeI: 946.0:336

VV.AA. (1990), Haciendas forales y hacienda real, Leioa. BeeI: 946.0:336.

Comín, F. (1988), Hacienda y economía en la España contemporánea (1800-1936), Madrid. BeeI: 946.0:336.

Zubiri, I. El sector público del País Vasco, Papeles de Economía Española, Nº 59, 1994.

Gehiago sakontzeko bibliografia

Andrés Ucendo, J.I. (1999), La fiscalidad en Castilla en el siglo XVII: los servicio de Millones, Leioa.
Carande, R.Carlos V y sus Banqueros. Sociedad de Estudios y Publicaciones, Madrid. Bibl.univ. BeeI: 946.0:336.
Castillo Pintado, A., (1963), ¿Los juros de Castilla. Apogeo y fin de un instrumento de crédito¿, Hispania, nº 89.
Estapé, Fabian, (1964), La reforma tributaria de 1845, Madrid.
Solé Villalonga, G. (1964), La reforma fiscal de Fernández Villaverde, 1899-1900; Madrid.
Fontana, J., (1978) La quiebra de la monarquía absoluta, 1814-1820. Barcelona. Bibl.univ. BeeI: 946.0:3.
Fuentes Quintana, (1990), Las reformas tributarias en España, Barcelona.
Matilla Tascón, A (1947), La única contribución y el Catastro del Marqués de la Ensenada, Madrid.
Ruiz Martín, F. (1970), ¿La banca en España hasta 1.782¿, en El Banco de España. Una historia económica, Madrid.

Datos básicos para la historia financiera de España (1850-1976), Madrid, 1976

Aldizkariak

Hacienda Pública Española aldizkariaren monografikoak (1994, 1996, 1999 y 2002)

Web helbideak

http://www.aehe.net/