FE03 Gaitasun Espezifikoa: Sorkuntza banatuko (SB) energia sorkuntza eta metatze teknologiak ezagutzea eta erabiltzea.



FE03 gaitasun espezifikoaren ikasketaren emaitzak:



1.- SBak banaketa sareetan duen presentziatik eratorritako arazo teknikoak eta arautzea ezagutu.



2.- Isolatu eta sarean konektatutako mikrosare elektrikoen topologiak eta parametroak, baita hauekin bat datozen teknologiak ere identifikatu.



3.- Energia sorkuntza eta metatze teknologien funtzionamendu-printzipio orokorrak, sorkuntza banatuaren testuinguruan, ezagutu, ulertu eta aplikatu.



4.- Mikrosare elektrikoen diseinuan lortutako jakintzak aplikatzeko trebetasuna izan.



5.- Neurketa esperimentalaren edo simulazioaren oinarrizko metodoak zuzenki erabili eta energia sorkuntza eta metatze teknologiekin erlazionatuz, lortutako datuak tratatu, aurkeztu eta interpretatu.



G011 Zeharkako gaitasuna: Etengabeko prestakuntza edota ondorengo ikasketak egiteko beharrezkoak diren ikaskuntzaabileziak (giza eskubideen eta pertsona guztien aukera-berdintasunaren errespetuan oinarrituak) autonomia-maila handiarekin garatzea.



Zeharkako gaitasunaren ikastearen emaitzak:



6. Informazio-iturri fidagarrietan bilaketak eginez ikasketa autonomoa egiten du

1. Gaia. Sorkuntza Banatua

Gaur egungo banaketaren esparruan izan ahal diren arazo ezberdinak aurkezten dira, Sorkuntza Banatua (SB) sarean murgilduta izatearen ondorioz, bai ikuspuntu teknikotik, bai erregulatzailetik.



1.1. SARRERA

1.2. POTENTZIA-SISTEMA TRADIZIONALA

1.2.1. SISTEMA ELEKTRIKOAREN EBOLUZIO HISTORIKOA

1.2.2. SISTEMA ELEKTRIKOAREN ESTRUKTURA

1.2.3. SISTEMA ELEKTRIKOAREN OPERAZIOA ETA PLANGINTZA

1.3. SB-REN ASPEKTUAK

1.3.1. SB-REN ABANTAILAK

1.3.2. SB-REN DESABANTAILAK

1.4. SB-REN ERREGULAZIOA

1.5. UNITATEKO BALIOAK. KALKULUAK.



2. Gaia. Mikrosare Elektrikoak

Mikrosare elektrikoaren kontzeptua sartzen da SB-ren esparruan. Mikrosareen topologia ezberdinak aztertzen dira, bakartua eta konektatutako modalitateetan. Mikrosarearen integrazioa ere aztertuko da.



2.1. SARRERA

2.2. MIKROSARE ELEKTRIKOAREN KONTZEPTUA

2.3. MIKROSARE ELEKTRIKOAREN TOPOLOGIAK

2.3.1 SAREAN KONEKTATUAK

2.3.2 ISOLATUA

2.4. MIKROSAREAREN INTEGRAZIOA

2.4.1. KONEXIO-INTERFAZEA

2.4.2. KONEXIO-TEKNOLOGIAK

2.4.2.1 Makina sinkronoa

2.4.2.2 Makina asinkronoa

2.4.2.3 Potentzia-elektronika

2.4.3. SB-AREN INPAKTUA

2.4.3.1. Potentzia-fluxuak

2.4.3.2. Tentsio-maila aldaketak

2.4.3.3. Potentzia-galerak

2.4.3.4. Sareko akatsen aurkako ekarpena

2.5. SARE ELEKTRIKO ADIMENTSUAK (SMART-GRID)



3. Gaia. Sorkuntza Teknologia Aurreratuak

Erregai Pilen, Stirling Motorren eta Gas Mikroturbinen funtzionamendu printzipioa aztertzen da. Gailu hauen prestazio elektrikoak balioztatzen dira SB-an integratzearren. Mikrosarearen integrazioa aztertzen da.



3.1. SARRERA

3.2. ERREGAI PILAK

3.2.1. PEMFC

3.2.2. DMFC

3.2.3. AFC

3.2.4. PAFC

3.2.5. SOFC

3.2.6. MCFC

3.2.7. BIRSORTZAILEAK

3.3. STIRLING MOTORRAK

3.4. GAS MIKROTURBINAK

3.5. BARNE-ERREKUNTZAKO MOTORRAK



4. Gaia. Metatze Teknologiak

Energia Metatze Teknologien ezaugarri eta propietate aipagarrienak berrikusten dira SB-an integratzearren. Zentzu honetan, superkondensadoreak, haril superkonduktoreak, hidrogenoa, presioko airea, inertzi bolanteak, bateriak, ur-ponpaketa eta energia termikoa kontenplatzen duten sistemen prestazio elektrikoak aztertuko dira.



4.1. SARRERA

4.2. ELEKTROKIMIKOAK

4.2.1. OHIZKO BATERIAK

4.2.2. BATERIA AURRERATUAK

4.2.3. SUPERKONDENTSADOREAK

4.2.4. HIDROGENOA

4.3. ELEKTRIKOAK

4.3.1. HARIL SUPEREROALEAK

4.4. MEKANIKOAK

4.4.1. INERTZIA-BOLANTEAK

4.4.2. AIRE-KONPRIMITUA

4.4.3. PONPAKETA HIDRAULIKOA

4.5. TERMIKOAK

4.5.1. TENPERATURA BAXUA

4.5.2. TENPERATURA ERTAINA

4.5.3. TENPERATURA ALTUA



5 Gaia. Teknologia Hibridoak

Bi energia sorkuntza edo metatze teknologia edo gehiago duten sistema hibridoak sartzen dira. Eszenario honetan, erregai pilak, energia berriztagarri teknologia ezberdinak, gas mikroturbinak, Stirling motorrak, kogenerazioa, trigenerazioa eta energia metatze teknologien hibridazioarekin erlazionaturiko aspektuak begiztatzen dira.



5.1. SARRERA

5.2. KOGENERAZIOA

5.3. TRIGENERAZIOA

5.4. INSTALAZIO HIBRIDOAK



LABORATEGI PRAKTIKAK



1. Praktika. Potentzia sistema elektriko baten modelatze eta simulazioa. Energia-galera, potentzia fluxua eta tentsio-profilen kalkuluak.



2. Praktika. Sorkuntza sistemen optimizaziorako sarrera. Mikrosare isolatu baten diseinua eta simulazioa.



3. Praktika. Sarean konektaturiko mikrosare baten simulazioa. Analisi energetikoa, eknomikoa eta isurketa kaltegarrien analisia.



4. Praktika. Erregai-pilak eta hidrogeno-sorkuntza. Funtzionamendua eta eraginkortasunaren kalkulua.



5. Praktika. Erregai-pila baten batean oinarritutako kogenerazio-sistema. Funtzionamendua eta eraginkortasun elektriko eta termikoaren kalkulua.



6. Praktika. Ultrakondentsadoreen karakterizazioa saiakuntza esperimentalen bidez.

Irakasgaia sesio magistral (M), gela praktika (GA), laborategi praktika (GL) eta irakaslearen bulegoan ematen diren banan-banako tutoretzetan antolatzen da.



Behar diren jakintza teorikoak ematen diren heinean, eGela plataformaren bitartez teoria eta ariketak eskaintzen dira ikasleek ebatz ditzaten. Halaber, lauhilekoan zehar egin beharreko laborategi praktiken multzoaren gidoiak ematen zaizkie ikasleei.



SESIO MAGISTRALAK (M)



Sesio magistraletan (M) ikasgai teorikoak ohizko eta ikus-entzumenezko metodoak konbinatuz ematen dira.



GELA PRAKTIKAK (GA)



Gela praktiketan (GA) soruntza banatuko teknologiekin erlazionaturiko kalkulu praktikoen problemak ebatziko dira. Hauetako batzuk irakasleak egingo dituen problemak izango dira. Beste batzuk, irakaslearen laguntzarekin ikasleak egingo dituen proposaturiko problemak izango dira.



LABORATEGI PRAKTIKAK (GL)



Laborategi praktiketan (GL) ikasleek egin beharreko jardueren gidoia eskuragai izango dute. Praktika batzuk, ordenagailuen laguntzaz, sorkuntza banatuko teknologiak jasotzen dituzten instalazioen simulazioetan oinarritzen dira. Beste batzuk, sorkuntza eta metatze teknologiak dituzten sistemen muntaietan oinarritzen dira, zeinetan neurketa esperimentalak egin beharko baitituzte ikasleek. Ikasleek, eGela plataformaren bidez, laborategi praktika bakoitzarako txosten bat entregatu beharko dute.

EBALUAZIO JARRAITUAREN SISTEMA



Ebaluazio jarraituko sistemaren bidez ebaluatu ahal izateko, klaseetara erregulartasunez joan behar da.



Kalifikazioko tresnak:



- Azterketa idatzia: Bukaerako notaren % 60 balio du. Azterketa idatziak bi zati izango ditu, irakasgaiaren lehen eta bigarren zatiari dagozkionak. Zati bakoitzaren pisua berdina izango da azterketa idatziaren notan. Lehenengo probara aurkezteak esan nahi du ezin zaiola uko egin ebaluazio jarraituaren sistemari.



Lauhilekoaren erdian lehen zatiaren proba egingo da. Ohiko deialdian, bigarren zatia bakarrik egin daiteke (lehen zatiaren proban gutxienez 10etik 4 atera bada) edo bi zatiak dituen azterketa osoa egin daiteke. Edozein modutara, zati bakoitzean gutxienez 10etik 4 atera behar da. Bestalde, azterketa idatzia gainditutzat hartzeko, azterketaren zati teorikoan, hala nola ariketei dogokion zatian, gutxienez 10etik 4 atera behar da.



- Laborategi-praktikak: Bere balioa %20ekoa izango da amaierako notan. Irakasgaia gainditzeko, derrigorrezkoa da laborategiko saio guztietara agertzea eta txoten guztiak entregatzea. Gutxieneko nota 10etik 5 izan beharko da.



- Banakako lanak: azken notaren % 20 balioko du. Banakako lana aurkezteak esan nahi du ezin zaiola uko egin ebaluazio jarraituaren sistemari.



Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie.





AZKEN EBALUAZIOAREN SISTEMA



Graduko Titulazio Ofizialetako Ikasleen Ebaluaziorako Arautegiaren 8. artikuluaren arabera, ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoa hasten denetik kontatzen hasita. Amaierako ebaluazio-sistemak ikaskuntzaren emaitzak ebaluatzen ditu, azterketa-aldi ofizialean egingo den proba baten bidez. Proba hori azterketa idatzi batek (notaren % 80a) eta laborategi praktiken ebaluaziorako jarduera batek (notaren % 20a) osatzen dute. Derrigorrezkoa da azterketaren bi zatietan (teoria eta ariketak) gutxienez 10etik 4 lortzea, eta jarduera praktikoan gutxienez 10etik 5 lortzea. Probak azterketa aldi ofizialean egingo dira.



Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie.



UKO EGITEA



Graduko Titulazio Ofizialetako Ikasleen Ebaluaziorako Arautegiaren 12. artikuluaren arabera, etengabeko ebaluazioaren kasuan, azken probaren pisua irakasgaiko kalifikazioaren %40 baino handiagoa denez, nahikoa izango da proba horretara ez aurkeztea azken kalifikazioa «aurkezteke» izan dadin.



Azken ebaluazioaren kasuan, azterketa egun ofizialean egin beharreko probara ez aurkezte hutsak ekarriko du automatikoki deialdiari uko egitea.



Deialdiari uko egiten dioten ikasleek «aurkezteke» kalifikazioa jasoko dute.





MATERIAL, TRESNA ETA BALIABIDEEN ERABILERARI BURUZKO INFORMAZIOA



Normalean, eta besterik adierazi ezean, UPV/EHUko ebaluazio probetan ikasleek debekatuta izango dute liburuak, oharrak edo apunteak erabiltzea, bai eta tresna edo gailu telefoniko, elektroniko, informatiko edo bestelakoak erabiltzea ere. Behar izanez gero, proba egiteko unean izendatu ahal izango dira debekatutako materialak uzteko tokiak, ikasleen eskueratik kanpoko.

eGelan eskuragai dauden apunte teorikoak, laborategi praktiken gidoiak eta ariketak.

Oinarrizko bibliografia

• Gómez, J.L. Martínez, J.A. Rosendo, E. Romero, J.M. Riquelme, Sistemas Eléctricos de Potencia, Prentice Hall, 2003.

• Colmenar, D. Borge, E. Collado, M.A. Castro, Generación distribuida, autoconsumo y redes inteligentes, Uned, 14ª Ed., 2015.

• L. Hernández Callejo, Microrredes Eléctricas: Integración de generación renovable distribuida, almacenamiento distribuido e inteligencia, Garceta Grupo Editorial, 2019.

• R. Vicini, O. Micheloud, Smart Grid (Fundamentos, tecnologías y aplicaciones), Cengage Learning, 2012.

• F. Jurado, A. Cano, La generacion electrica distribuida con microturbinas de gas, koobeht int, 2005.

Gehiago sakontzeko bibliografia

• N.A. Hidayatullah, A. Kalam, State of the Art Distributed Generation and Smart Grid Technologies, Lambert Academic Publishing, 2012.
• Abdelhay A. Sallam, Om P. Malik, Power System Stability: Modelling, analysis and control, The Institution of Engineering and Technology, 2015.
• Ramesh Bansal, Handbook of Distributed Generation: Electric Power Technologies, Economics and Environmental Impacts, Springer, 2017.
• B. Sørensen, G. Spazzafumo, Hydrogen and Fuel Cells, Emerging Technologies and Applications, 3rd Edition, Academic Press, 2018.
• Fu-Bao Wu, Bo Yang, Ji-Lei Ye, Grid-scale Energy Storage Systems and Applications, Academic Press, 2019.
• F. Hina, N. Prabaharan, K. Akhtar, S. Mekhilef, J. Justo, Hybrid-Renewable Energy Systems in Microgrids: Integration, Developments and Control, 1st edition, Woodhead Publishing, 2018.

Aldizkariak

• Applied Energy
• Energies
• Energy
• IEEE Transactions on Energy Conversion
• IEEE Transactions on Power Electronics
• International Journal of Hydrogen Energy
• Journal of energy Storage
• Sustainable Energy Reviews