Gaia
Hizkuntzalaritza Diakronikoaren eta Euskal Filologiaren Oinarriak I
Gaiari buruzko datu orokorrak
- Modalitatea
- Ikasgelakoa
- Hizkuntza
- Euskara
Irakasgaiaren azalpena eta testuingurua
Los objetivos de aprendizaje son la formación en las bases de la lingüística evolutiva, así como en los métodos generales para el estudio de la prehistoria de las lenguas (filología, reconstrucción interna; métodos alternativos). Asimismo, se estudiará la relación entre evolución interna y externa, y las relaciones de préstamo y de parentesco entre lenguas. Más específicamente, se mostrarán los materiales y elementos de análisis existentes para la elaboración de la prehistoria de la lengua vasca.Hizkuntzaren berezko aldakortasunaz jabetzea eta hori euskararen edozein alderdi eta garaitan nola gauzatzen den aurkitzen eta azaltzen duen hizkuntzalaritza diakronikoaren eta filologiaren barnean kokatzen da gure ikastaroa. Horrenbestez, ikasleak Hizkuntzalaritza Historikoaren oinarri, lanabes, irizpide, metodo eta helburuak ezagutu eta horiek euskararen diakroniari ezartzeko gai izan behar luke, euskararen sinkronia desberdinak aztertuaz eta erkatuaz, fonologia, morfologia, sintaxia nahiz lexikoari dagokienez. Orobat, euskararen egiturak historiaurretik egungo euskarara izan duen bilakabidea azaltzeko interesgune eta arazoak ezagutzea eta hauek argitzeko egin diren hipotesiak ebaluatzeko ere.
Irakasleak
Izena | Erakundea | Kategoria | Doktorea | Irakaskuntza-profila | Arloa | Helbide elektronikoa |
---|---|---|---|---|---|---|
LACARRA ANDRINUA, JOSEBA ANDONI | Euskal Herriko Unibertsitatea | Unibertsitateko Katedraduna | Doktorea | Elebiduna | Euskal Filologia | joseba.lakarra@ehu.eus |
Gaitasunak
Izena | Pisua |
---|---|
Euskararen aurrehistoria osatzeko behar diren ikerketa-metodo linguistiko eta filologikoak aplikatzen jakitea | 40.0 % |
Hizkuntzaren aldi historiko zein aurrehistorikoetako aldaketa linguistikoaren eraginak antzemateko gai izatea | 30.0 % |
Euskararen bilakaera prehistorikoaren aldi eta gertakari nagusiak zehazteko gai izatea | 30.0 % |
Irakaskuntza motak
Mota | Ikasgelako orduak | Ikasgelaz kanpoko orduak | Orduak guztira |
---|---|---|---|
Magistrala | 18 | 24 | 42 |
Mintegia | 12 | 21 | 33 |
Irakaskuntza motak
Izena | Orduak | Ikasgelako orduen ehunekoa |
---|---|---|
Azalpenezko eskolak | 25.0 | 100 % |
Gai bat idatziz garatzea | 30.0 | 0 % |
Irakurketa eta analisi praktikoak | 17.0 | 50 % |
Tutoretzak | 3.0 | 100 % |
Ebaluazio-sistemak
Izena | Gutxieneko ponderazioa | Gehieneko ponderazioa |
---|---|---|
Bertaratzea eta Parte-hartzea | 0.0 % | 20.0 % |
Azalpenak | 5.0 % | 10.0 % |
Eztabaida kritikoa ikasgelan | 0.0 % | 20.0 % |
Garatu beharreko galderak | 30.0 % | 50.0 % |
Ohiko deialdia: orientazioak eta uko egitea
“Ebaluazio sistema hau aurrez aurreko eskoletarako dago pentsatua eta egokitu egingo da larrialdi egoera berririk sortuko balitz. Kasu horretan, irakasleak EGELAn zintzilikatuko du irakasgaiaren programa eguneratua eta ebaluazio sistema berria”.Irakasgai-zerrenda
1. Hizkuntzalaritza Diakronikoaren oinarriak eta metodoak: filologia, konparaketa eta berreraiketa (kanpokoa nahiz barnekoa).2. Euskararen balizko ahaideez: a) proposamen lasikoak (iberiarra, kamito-semitikoa, kaukasikoa), b) proposamen berriagoak (na-dene, baskonikoa, hizkuntza uralo-ataikoak eta siberiarrak).
3. Euskararen aurrehistoriarako materialak: mailegu latino-erromanikoen azterketa eta hauen erabilera protoeuskararen eta euskararen aurrehistoriaren berreraiketan.
4. Berreraiketa Martineten eta Mitxelenaren arabera
5. Metodologia tradizionalaren alternatibak: a) glotokronologia, b) masa-konparaketa
6. Euskararen aurrehistoriaren berreraiketa.
7. Morfologia eta sintaxi historikoa 1995 arte
8. Paradigma berri baterantz. Erroaren teoria.
9. Tipologia holistikoa eta berreraiketa
10. Gramatikalizazioa eta berreraiketa.
11. Euskararen aurrehistoriaren periodizazio eta kronologia baterantz: AEZ, AEM, EBZ; EZ,
12. Euskaren Diakroniaren gaur-egungo ikergaiak
Bibliografia
Nahitaez erabili beharreko materiala
-Oinarrizko Bibliografia-Gai bakoitzeko bibliografia berezia (programan eta dagokion eskolan zehaztuko da)
Oinarrizko bibliografia
Baldi, Ph., 1990, (arg.), Linguistic change and reconstruction methodology. Mouton de Gruyter, Berlin-NY.Campbell, L., 1998, Historical linguistics. An introduction. Edinburgh U.P.
Gorrochategui, J., 1984, Estudio sobre la onomástica indígena de Aquitania. EHU/UPV, Bilbao.
1987, "Vasco-céltica", ASJU 21, 951-59.
1993, "La onomástica aquitana y su relación con la ibérica", in Untermann & Villar (eds.), 609-
34.
Hualde, J.I., Lakarra, J.A. & L. Trask (eds.), 1995, Towards a history of Basque language. John
Benjamins: Amsterdam-Philadelphia.
Lakarra, J.A., 1997a, "Euskararen historia eta filología: arazo zahr, bide berri", ASJU 31, 447-536.
1997b, "Gogoetak aitzineuskararen birreraiketaz: konparaketa eta barnebirreraike-taz", ASJU 31,
537-616.
1998, "Hizkuntzalaritza konparatua eta aitzineuskararen erroa", Uztaro 25, 47-110.
1999, "Ná-De-Ná", Uztaro 31, 15-84.
2006a, Raíz y reconstrucción del protovasco. Anejos de ASJU L, San Sebastián.
2006b, "Protovasco, munda y otros: reconstrucción interna y tipología holística diacrónica",
Oihenart 21, 229-322.
2013, "AEren berreraiketa sakonagorago", KM Katedraren III. Biltzarra
2018, "Historiaurrea" in Gorrotxategia, Igartua & Lakarra (arg.), Euskararen Historia. Eusko Jaurlaritza.
Lakarra, J.A., J. Manterola & I. Segurola, 2019, EUskal Hiztegi Historiko Etimologikoa. Euskaltzaindia, Bilbo.
Mitxelena, K., 1957, "Las antiguas consonantes vascas". Reed. SHLV, 166-89.
1961, Fonética histórica vasca. 2ª ed. corregida y aumentada, San Sebastián 1977.
1964a, Sobre el pasado de la lengua vasca. Reed. SHLV, 1-73..
1964b, Textos arcaicos vascos. Reed. Anejos de ASJU 11, 1990: San Sebastián.
1974, "El elemento latino-románico". Reed., PT, 195-219.
1981, Lengua común y dialectos vasco¿. Reed., PT, 35-55.
1985, Lengua e historia. Paraninfo, Madrid.
1987 [= PT], Palabras y textos. EHU/UPV, Vitoria.
1987, Sobre historia de la lengua vasca. J.A. Lakarra (ed.), Anejos de ASJU 10, San Sebastián.
Trask, L., 1997, The history of Basque. Routledge, Londres.
Zuazo, K., 1998, "Euskalkiak gaur", FLV 30, 191-233.
Aldizkariak
ASJU: Anuario del Seminario de Filologia Vasca Julio de UrquijoBAP: Boletín de Amigos del País
Euskera
Folia Linguistica
FLV: Fontes Linguae Vasconum
Language
Lapurdum
Oihenart
RIEV: Revista Internacional de Estudios vascoa
Estekak
Orotariko Euskal Hiztegia: http://www.euskaltzaindia.net/oehKlasikoen gordailua: http://klasikoak.armiarma.com