Irakasgaiaren gaitasun espezifikoak:



1. Larruazal, odol, zirkulazio, digestio, lokomozio, ugalketa, iraizketa eta arnas aparatu eta sistemen morfologia, egitura eta funtzioa ezagutzea . Ala nola, guruin endokrino, sistema linfatiko, nerbio sistema zentrala eta nerbio sistema periferikoaren morfologia, egitura eta funtzioa ezagutzea.

2. Aparatu eta sistema desberdinen hazkunde, heltze eta zahartze prozesuak ezagutzea. Baita ere, homeostasia eta ingurunera moldatzearena.

3. Laborategiko oinarrizko teknikak ezagutzea eta materiala erabiltzen jakitea. Ehuna, organoak eta sistemak metodo makroskopiko, mikroskopiko eta irudi tekniken bidez identifikatzen jakitea.

4. Bizirik dagoen giza gorputzean zein iturri teknikoetatik ateratako irudietan ikasitako atal anatomikoen morfologia identifikatzen jakitea.

5. Ikasitako atal anatomikoei buruzko gaur egungo ikerketen joerak eta aukera berriak ezagutzea.

6. Lankidetza lan-giroan ahozko zein idatzizko komunikazioan termino anatomiko zuzenak erabiltzea.

7. Zientzia informazioa bilatzeko eta aukeratzeko gaitasuna barneratzea.



Irakasgaiaren gaitasun espezifikoak hurrengo ikasketa-helburuen bitartez adierazten dira:



1. Jakintza

1.1 Ikasleak giza gorputzaren organo, aparatu, eta sistemen funtzioak eta egiturak ezagutu eta ulertu behar ditu. Baita ere, organo, aparatu eta sistema desberdinen arteko erlazio anatomikoak,.

2. Jardun profesionala

2.1 Ikasleak bere bizitza profesionalean erabiliko duen mintzaira teknikoa bermatzeko terminologiaren gehiengoa eskuratu eta menderatu beharko du.

2.2 Ikasleak, bizirik eta osasuntsu dagoen giza gorputzean, elementu anatomiko bakoitzaren morfologia eta egitura funtzioarekin erlazionatzeko gaitasuna hartuko du.

2.3 Ikasleak bai aplikazio kliniko zein behar praktikoen arabera bereganatutako jakintza anatomikoak aukeratzen, sistematizatzen eta hierarkizatzen jakin beharko du.

3. Izatea

3.1 Ikaslea praktiketako materiala errespetatzen gai izan beharko da, eta batez ere, gorpuzkietatik datorrena.

3.2 Ikasleak erlazio interpertsonalak eta lan taldea garatu eta sustatu beharko du.

3.3 Ikasleak jakingura zientifikoa piztu beharko du eta etengabe ikasteko eta hobetzeko ahalmena garatu beharko du.

Teoria (27 unitate)



• Sarrera: giza gorputzeko barrunbeak eta topografia.

• Errai torazikoak: bihotzaren barne eta kanpo konfigurazioa. Bihotzaren odoleztapena eta inerbazioa. Biriken kanpo eta barne konfigurazioa.Pleura eta zuhaitz trakeobronkiala.Birika-hilioa eta biriken odoleztapena. Biriken arteriak, benak eta sistema linfatikoa. Pleura eta biriken inerbazioa. Mediastinoaren atalak, edukiak eta topografia.

• Odol hodi nagusiak. Nerbio Sistema Autonomoaren antolaketa orokorra. Barrunbe abdominopelbikoaren banaketa topografikoa.

• Pelbis eta abdomen barrunbeetako erraiak. Digestio sistemaren sarrera. Ahoa. Faringea. Esofagoa. Digestio hodiaren antolaketa orokorra. Peritoneo eta mesenterioak. Urdaila. Heste meharra. Heste lodia. Gibela, behazun maskuria, behazun bideak. Pankrea. Barea. Digestio sistemaren odoleztapena. Porta sistema hepatikoa. Gibelaren barne-egitura. Digestio sistemaren inerbazioa. Eginkaria egitearen kontrola. Gernu sistemaren sarrera. Giltzurruna. Azaleko anatomia. Barne-egitura makroskopikoa. Barne-egitura mikroskopikoa. Glomerulu ondoko aparatua. Giltzurrunaren odoleztapena. Sistema kolektorea eta ureterra. Gernu maskuria. Uretra. Guruin adrenala. Gernu sistemaren kontrol nerbiosoa. Mikzio-erreflexua. Emakumezkoaren genitalak. Obarioa. Uteroa. Bagina. Bulba. Mama guruina. Gizonezkoaren genitalak. Testikulua. Hodi deferentea, Semen maskuria. Prostata eta guruin bulbouretralak. Zakila. Erekzioa eta eiakulazioa.



• Nerbio Sistema Zentrala. Nerbio Sistemaren banaketa eta antolaketa. Orno muina. Orno muinaren kanpo morfologia. Orno muinaren gai grisa. Nerbio espinalen osagaiak eta antolaketa. Goranzko bide sentsorialen eta beheranzko bide motorren antolaketa. Enbor entzefalikoa. Nerbio bikote kranialak. Nerbio sistema begetatiboaren antolaketa. Zerebeloa. Zerebeloko kanpo-egitura. Zerebeloko barne-egitura. Zerebeloko pedunkuluak. Zerebeloko konexioak. Dientzefaloa. Atalak eta kokapena. Hipotalamoa eta hipofisia. Guruin pineala. Talamoa. Telentzefaloa. Sarrera. Kanpo-konfigurazioa. Gongoil basalak. Neokortexa. Sistema linbikoa. Garunaren odoleztapena. Orno muinaren odoleztapena. Meningeak. Likido zefaloerrakideoa.



• Zentzumenak. Larruazala eta sentikortasun orokorra. Muskulu eta tendoien bukaera sentsorialak. Usaimena eta dastamena. Entzumena eta oreka. Belarria. Organo otolitikoa. Corti-ren organoa. Nerbio bestibulokoklearra. Entzumenaren nukleo zentralak. Ikusmena. Malko aparatua. Betazalak. Muskulu estrintsekoak. Begia. Ikusmen bidea.











GELAKO PRAKTIKAK (18 unitate)



• Giza gorputzeko barrunbeak, topografia, azaleko anatomia eta banaketak. Irudiak eta eskemak.

• Errai torazikoak . Errai toraziko nagusien ezagutza eta deskribapena giza berreraiketa bidez.

• Pelbis eta abdomen barrunbeetako erraiak. Pelbis eta abdomeneko errai nagusien ezagutza eta deskribapena giza berreraiketa bidez.

• Nerbio Sistema Zentrala. Nerbio sistema zentraleko egitura nagusien ezagutza eta deskribapena, giza berreraiketa eta eskema eta irudien bidez.

• Zentzumenak . Zentzumenen ikasketa eskema eta irudien bitartez.





LABORATEGIKO PRAKTIKAK (10 unitate)



• Toraxaren ikasketa. Maketak eta irudiak

• Abdomena eta pelbis barrunbeko egituren ikasketa. Maketak eta irudi teknikak

• Nerbio Sistema Zentrala. Maketa, irudi teknikak eta eskemak.

• Zentzumenak. Maketak.



MINTEGIAK (5 unitate): saioak eta kasu klinikoak



• Barrunbe torazikoa.

• Barrunbe abdominala eta barrunbe pelbikoa.

• Nerbio Sistema Zentrala.

-Eskola magistralak. Irakasleak eskola magistraleko saioak emango ditu. Saio hauek modu sistematiko batean antolatuta daude. Saioetan garatzen den jakintza-ikasgaia beste metodologien laguntzaz sakontzen da.



-Laborategiko praktikak eta gelako praktikak. Ikasketa kooperatiboa bultzatzeko erabiliko den metodologia da. Lan-taldeak eratuko dira eta ariketak taldeka ebatziko dira. Antolakuntza autonomoa bultzatzen da baita ere beraz norbanako portafolioa entregatuko da, formakuntza autonomoaren portafolioa, zeinetan praktika eta mintegi saioetan lantzen den materia (ebaztetako ariketak, betetako praktika-gidoiak, buruhausteak, sortutako eztabaidak…) agertuko da.



-Mintegiak. Kasu klinikoak aurkeztuko dira eta eztabaida prozesuaren bitartez landuko dira. Eskola magistraletan zein praktiketan garatzen den materia ikuspegi klinikotik lantzen da. Lan-taldeak eratuko dira eta mintegien aurkezpenak burutuko dira.

Ebaluazioa mistoa da eta hurrengo moduan antolatuta dago:

1.- ebaluazio jarraitua:

- praktika-koadernoa: praktika-gidoiak osatu.

- mintegietan egindako taldekako lana (kasu klinikoen aurkezpena eta idatzizko txostena).

2.- Proba finala

-jakintza-gaien idatzizko proba zeinak test moduko galderak eta garatzeko galdera laburrak izango dituen.

- jakintza-gaien proba praktikoa. Proba honetan anatomi-egiturak arrazoituz identifikatu beharko dira eta eduki praktikoen inguruko galdera laburrak.

Proba finala gainditzeko, atal bakoitzean (bai atal teorikoan zein atal praktikoan) gutxienez notaren %50 lortu beharko da.



Ebaluazio mistoa egiten ez duen ikasleak, ohiko deialdian proba finala (irakasgaiaren nota osoaren %70) egin beharko du egutegiak adierazitako egunean. Hortaz gain,irakaslearekin aldez aurretik adostutako portafolioa entregatu beharko du (irakasgaiaren nota osoaren %30).

Higienea eta segurtasuna mantentzeko praktika laborategian laborategiko bata jantzi beharko da.

Oinarrizko bibliografia

1. Anatomía Básica de GRAY. Autores; Drake, Wayne Vogl y Michell, 2013. Elsevier.

2. Drake RL, Vogl W, Mitchell AWM (2010). Gray, Anatomía para estudiantes. 2º edición. Ed. Elsevier, Madrid.

3. Feneis H, Dauber W (2007). Nomenclatura Anatómica ilustrada. 5º edición. Masson. Barcelona.

4. Netter FH (2007). Atlas de Anatomia Humana. 4º edición. Elsevier Masson, Barcelona.

5. Platzer W et al., (I. volumen), Frisch-Kühnel (II. volumen), Kahle-Frotscher (III. volumen) (2008) Atlas de Anatomía con correlación clínica. 9º edición. Zaramenicana, Madrid.

6. Schunke M, Schulte E, Schumacher U (I, II y III. volumenes) (2015). 3ª edición Prometheus Texto y Atlas de Anatomía. Panamericana, Madrid.

Gehiago sakontzeko bibliografia

1. Amat Muñoz P, Bernal Valls G, Doñate Oliver F, Ferres Torres R, Lancho Alonso JL, Muñóz Barragán L, Palomero Domínguez G, Rodríguez García S, Sarrat Torreguitart R, Smith-Ágreda JM, Smith Ágreda V, Vázquez Rodríguez R (2006-2008). Anatomía Humana, funcional y aplicativa, de Escolar. Obra completa (2 volúmenes). 5. edición. Ed. Espaxs, Barcelona.
2. Bontrager KL (2004). Posiciones Radiológicas y Correlación Anatómica. Ed.: Panamericana, Buenos Aires, Argentina.
3. Clascá F, Bover R, Burón A, Castro Calvo A, Díaz Sastre MA (2002). Anatomía Seccional. Atlas de esquemas axiales. Ed.: Masson, Barcelona.
4. FCAT, IFAA, SAE (2001). Terminología Anatómica Internacional. 1. ed. Ed. Panamericana, Madrid.
5. Gilroy AN, MacPherson BR, Ross LM (2008). Prometheus. Atlas de
Anatomía. Ed. Médica Panamericana, Madrid
6. Han M-C, Kim C-W (1997). Cortes anatómicos correlacionados con RM y TC. 3. ed. Ed.: Doyma, Barcelona.
7. Jacobs JJ (1990). Manual de disección humana, de Shearer. 7. ed. Ed.: McGraw-Hill Interamericana, Mexiko DF, México.
8. Llusá M, Merí A, Ruano D (2004). Manual y Atlas Fotográfico de
Anatomía del Aparato Locomotor. Incluye CD-ROM. Ed. Panamericana, Madrid.
9. Möller TB, Reif E (2007). Atlas de bolsillo de cortes anatómicos. Obra completa (3 libros). 3. ed. Ed Médica Panamericana, Madrid.
10. Moore KL, Dalley AF (2007). Anatomía con orientación clínica. 5. ed. Ed. Panamericana, Madrid.
11. Putz R, Pabst R (2006). Atlas de Anatomía Humana, de Sobotta. Obra completa (2 vols.). 22. edición. Ed. Panamericana, Madrid.
12. Rohen WJ, Yokochi C, Lütjien-Drecoll E (2007) Atlas de Anatomía Humana. Estudio fotográfico del cuerpo humano. 5. edición. Ed. Elsevier, Madrid.
13. Rouvière H, Delmas A (2005). Anatomía Humana descriptiva, topográfica y funcional. Obra completa (3 vols.). 11. edición. Ed. Masson, Barcelona.
14. Smith-Agreda JM (2000). Reconstrucciones Humanas por planos de disección, de Escolar. 3.ed. Ed. Expaxs, Barcelona.

Aldizkariak

1. Pubmed (http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/)
2. Journal of Anatomy (http://www.wiley.com/bw/journal.asp?ref=0021-8782 )
3. Clinical Anatomy (http://www3.interscience.wiley.com/journal/37476/home)
4. The Anatomical Record (http://www3.interscience.wiley.com/journal/117927936/grouphome/home.html )
5. Annals of Anatomy (http://shop.elsevier.de/artikel/805075&_osg=834301&_hsg=833809)
6. Anatomy (http://www.anatomy.org.tr/)
7. Anatomy and Embryology (http://www.springerlink.com/content/100395/)
8. Acta Anatomica, [http://www.karger.ch/journals/aan/aan_jh.htm]
9. The Anatomical Record, [http://www.wiley.com/products/subject/life/anatomy/anat_anatrec.html]
10. Clinical Anatomy, [http://www.wiley.com/products/subject/life/anatomy/anat_clinanat.html],
[http://www.interscience.wiley.com/jpages/0897-3806/]
11. Journal of Anatomy, [http://uk.cambridge.org/journals/ANA/intro.htm]
12. The New Anatomist, [http://www.wiley.com/products/subject/life/anatomy/anat_newanat.html]
13. Surgical and Radiologic Anatomy, [http://link.springer.de/link/service/journals/00276/index.htm]