1.-Oroimen sistemak, eta euren funtzioak eta ezaugarriak ezagutzea eta oroimenaren psikologiako teoriak ulertzea.

2.-Kodifikazio prozesuetan eta informazio berreskurapenean eragiten duten aldagaiak ezagutzea, eta ahazmenarekin zerikusia duten zergatiak eta iraupen handiko oroimena mantentzen duten kausak.

3.-Esparru desberdinetan oroimena ebaluatzeko teknikak eta neurriak erabiltzen ikasi.

4.-Erabakiak hartzeko prozedurak ezagutu eta hutsak identifikatu.

5.-Erabaki eraginkorrak hartzeko estrategia egokiak erabiltzen ikasi.

6.-Informazio-teknologia berriak erabiliaz ariketak ebatzi eta kasuak-mota analisiak erabiliaz txostenak burutzen ikasi.

PROGRAMA TEORIKO-PRAKTIKOA

1.Gaia-Oroimenaren Psikologiako sarrera: Sistemak eta neurriak. Oinarri neuronalak eta oroimenaren neuropsikologia. (1, 3, 4 gaitasunak)

1.1.Oinarrizko kontzeptuak. Oroimenaren definizioak.

1.2.Oroimenaren Psikologiako hastapenak.

1.3.Oroimenaren garrantzia. Zer da eta zertarako balio duen?

1.4.Oroimen sistemak eta neurriak. Bata ala anitza.

1.5.Egungo ikuspegiak



2.Gaia-Iraupen laburreko etan lan-oroimena (1, 2, 3, 4 gaitasunak)

2.1. Kontzeptu nagusienak.

2.2. Zentzumen- oroimena

2.3. Iraupen laburreko oroimena (ILO)

2.3.1. Zertarako balio du lan oroimena?

2.3.2. Lan oroimenaren eredu berria (Baddeley).

2.3.3. Beterazle zentralaren funtzioen balorazio neuropsikologikoa.



3.Gaia-Oroimenaren prozesuak:kodifikapena, mantentzea eta berreskurapena (1, 2, 4 gaitasunak)

3.1. Zer ulertzen dugu kodeketa prozesuaz mintzatzen dugunean?

3.2. Kodeketa eta mantentze prozesuak.

3.2.1. Prozesaketa mailen hipotesia.

3.2.2. Informazioaren kodeketa eta mantentze prozesuak mugatzen eta errazten duten aldagaiak.

3.3.Berreskurapen prozesuak.

3.3.1. Kodeketa espezifikazio

3.3.2. Egoeraren eragina oroimenean

3.3.3. Ahazmena: Motak, zergatiak eta teoriak

3.4 Oroimenaren bekatuak.

3.5.Ikaskuntza inplizitua.



4.Gaia-Iraupen handiko oroimena eta oroimenean ezagutza nola irudikatzen den (1, 3, 4 gaitasunak)

4.1.Iraupen handiko oroimenaren definizioa eta egitura.

4.2.Oroimen semantikoa.

4.3.Gertaera- oroimena edo episodikoa.

4.4.Ezagutza konplexuaren errepresentazioa:

4.4.1.Eskemak.

4.4.2.Gogamen-irudikapena.



5.Gaia-Oroimenaren ikasketa esparruak eta inplikazio praktikoak ( 2, 3, 4 gaitasunak)

5.1.Oroimenaren ikuspegi ekologikoa.

5.2.Oroimena entrenatzeko teknikak edo programak.

5.3.Lekukoen-oroimena.

5.4.Oroimenak kale egiten duenean.



II.-ATALA: ERABAKI HARTZEAk

6.Gaia-Erabakiak hartzearen prozesua eta eredu teorikoak (5, 6 gaitasunak)

6.1.Zer da eta zer suposatzen du erabakiak hartzea?

6.2.Erabakiak hartzean parte hartzen duten osagaiak.

6.3.Erabaki argiak.

6.4.Erabakiak hartzean eragintzen duten kanpoko aldagaiak.

6.5.Eredu teorikoak.



7.Gaia-Eguneroko bizitzan erabakiak hartzean sortzen diren arazoak eta akatsak. (5, 6 gaitasunak)

7.1.Erabaki zuzenak eta akatsak: Heuristikoen erabilpena.

a)Adierazgarritasuna.

b)Eskuragarritasuna (disponibilidad)

c)Ainguraketa (Anclaje).

d)Gainkonfiantza.

7.2.Aplikagarritasunak esparru desberdinetan



PROGRAMA PRAKTIKOA

A) GELAKO PRAKTIKAK (13, 14,16 gaitasunak). Arazoetan oinarritutako ikaskuntza

1.-Arazo egituratzailea

2.-Biltegi bakarra ala biltegi anitza (2.a) eta Puskaka zatitzea (5.a)

3.-Ahazmena: Cleave Wearing eta H.M. kasu klinikoak

4.-Betearazle zentralaren ebaluaketa (8.a)

5.-Prozesaketa mailak (10.a)

6.-Bideo Saioa: Oroimenaren bekatuak

7.-Oroimen semantikoa: aurre ezagutzaren eragina. Eskemen eragina

8.-Oroimen autobiografikoa eta errealitatearen kontrola

9.-Oroimena hobetzeko: Proba Mnemoteknikoak

10.-Lekukoen oroimena: Elkarrizketa kognitiboa

11.-Bideo Saioa: Erabakiak hartzea: garunak gutaz erabakitzen du?

12.-Erabaki hartze argiak: ariketa praktikoak



B) KONPUTAGAILU- PRAKTIKAK (13, 14,16 gaitasunak))

1.- Interneteko lanabesak eta baliabideak.

2.-Oroimen faltsuak.

3.- Oroimenaren neurketa: oroimena neurtzeko testa.

C) TAILERRAK( 13, 14,16 gaitasunak))



Ikasleak taldeka gai berezi aplikatu bat jorratu behar dute eta aurkeztu ere. Guk gaitegiarekin zerikusia duten sei gai proposatuko ditugu eta geroago ikasleek horietako bat aukeratu behar dute edo zoriz tokatzen zaiena landu behar dute. Abiatutzat hartutako artikulu enpiriko batean oinarrituko dira eta osatuko dute. Testu zientifiko horiek arlo profesional desberdinekin lotuta daude. Hau da, Aukeratutako artikulu bat landu eta erlazionaturiko beste eduki batzuekin zabaldu beharko dute lana.

-2. astea: 4-5 eko taldeak egin eta gaiak aukeratu.

-3. astean: datu baseetan bilaketak egiten hasi.

-5. astean: Ikasleek erabakita behar dute zein den landuko duten artikulua eta zein norabidetan zabaldu nahi duten beren lana. Hasieran, ikasle bakoitzak bere lana egingo eta gero beste ikasleekin adostuko bakoitzak zertaz arduratuko den.

-9-14. asteetan: Sesio bakoitzean ikasleek beren lana aurkeztu beharko dute.

Gaiak tailerretan azaldu eta erabakiko dira. Aukeratzeke proposatzen ditugun gaiak honakoak dira:

1.Tailerra-LAN OROIMENA

2. Tailerra-DROGEK OROIMENEAN DUTEN ERAGINA

3.Tailerra-ZAHARTZAROA ETA IHO OROIMENA.

4.Tailerra-OROIMENA ETA TRAUMAK

5. Tailerra-LEKUKOEN OROIMENA.

6. Tailerra-ERABAKIAK HARTZEA



D) MINTEGIAK

Ikasleek bigarren lan labur bat aurkeztu behar dute arazo egituratzaileari erantzunez.

Irakaskuntza metodologia berritzaileak erabiliko ditugu. Hots, metodologia aktibo mistoa. Beste hitzetan, Arazoetan, kasuetan eta proiektoetan oinarritutako jarduerak aplikatuko dira.



A.-Eskola magistralak. Eduki teorikoak aztertuko dira.Dena den, tarteka arazoei aurre egiteko ariketak, kasuen analisia edo demostrazioa txikiak ere egingo dira (% 60 Proposatzen dugu, bi partzialetan). Ziurrenik Lauhilabeteko 8. astean hasierako gaiei (1-3) buruzko lehenengo partziala egingo da. Beste irakasleekin adosteke dago. Atal honek azken notaren % 30 balio du. Azterketa deialdi ofizialarekin batera bigarren partzialaren ebaluazioa egingo da (% 30). Azterketa teorikoan erabiliko den formula honakoa duzue. Formula: Erantzun egokiak – Akatsak/ alternatibak.

Atal teorikoa gainditzeko 6 puntutik gutxienez 3 atera behar da. Gainontzeko, % 40 atal praktikoetan antolatu diren jarduera eta lanak beteaz lortu daiteke.

B.-Eskola praktikoak (% 40). Arazoetan Oinarritutako Ikaskuntza (AOI) Metodologia jarraituko dugu Tailerretan, Konputagailu-praktiketan eta Gelako Praktiketan. Ikaslearen koadernoa izango da ikasleek ikasturte hasieratik erabiliko duten gida-liburua praktikak egiteko. Notaren haztapen-neurriak honela banatzen dira:

-Ikaslearen koadernoa (portafolioa): Eskola teorikoetan, konputagailu- gelatan, gelako praktiketan eta mintegietan (% 20). Ikasleek koadernoan jarduera desberdinetan proposatzen diren ariketak, galde-sortei erantzun, txostenak eta abar bete behar ditu.

-Taldeka txostenak egin eta defendatu. Tailer ez industrialetan lan aplikatuei buruzko lanak taldeka idatzita ekarri eta aurkeztu eta defendatu behar dituzue (% 10). Lana taldeka egin eta defendatu. Bestalde, beste lan bat hirunaka egin behar duzue. Arazoaren ebazpenarekin zerikusia duen txostena (% 10).

-Bestalde, bolondreski nahi duenak Lan Gehigarriak egin ditzake. Ikasleek bere kabuz erabaki dezakete jarduera gehigarri desberdinak betetzen dituen ala ez (% 10).

Atal praktikoa ere gainditu behar da, irakasgaia aprobatzeko. Hain zuzen ere 4 puntutik gutxienez 2 lortuaz. Hots, irakasgaia gainditzeko derrigorrez bi atalak gainditu behar dira.

Praktiketarako ikasle-taldeak 6 kide bitartekoak izango dira. Edozelan ere, ebaluazioa beti indibiduala izaten da. Lan batzuk ikasle-taldearenak eta bestetzuk norbanakoarenak.

Irakasgaiaren ebaluaketan zeharkako gaitasunen lorpen maila kontutan hartuko da. Horretarako, tresna bereziak erabiliko ditugu (rubrikak).

Honako jarduerak erabiliko dira: artikuluak eztabaidatu, oroimena neurtzeko tresnak ezagutu, esperimentuen simulazioak, ariketak, bideoak ikusi eta aztertu,....

-Gelako praktikak: kasuak. Esperimentuen demostrazioak. Ariketak. Arazoak. Eztabaidak.

-Tailer ez industrialak: gai aplikatuen aurkezpenak. Ariketak. Arazoak.

-Ordenagailuko praktikak: informazioa bilatu. Ebaluazio neuropsikologikoa. Esperimentuak simulatu.

-Mintegiak(oroimenarekin zerikusia duten alor aplikatuen ezatabaida).

Oharra: irakasgaia guztira gainditzeko bi atalen emaitzak batuko dira. Esaterako, 3+2=5.

OHARRA:sakanogo garatua dago E-gelan dagoen Ikaslearen gidan.

IRAKASGAIAREN EBALUAKETA: ATAL TEORIKOA 6 PUNTU eta ATAL PRAKTIKOA 4 PUNTU.

I) Alde batetik, ETENGABEKO EBALUAKETA SISTEMA erabiliko dugu. Bi atal ditu:

Atal teorikoa.- Proposatzen dugu, Lauhilabeteko 7-8. astean hasierako gaiei buruzko lehenengo partziala egitea. Beste irakasleekin adosteke dago. Bi azterketa partziala burutuko dira. Gaindituz gero, materiala eliminatzen du. Azterketa teorikoan erabiliko den formula honakoa duzue. Formula: Erantzun egokiak – Akatsak/ alternatibak

Atal teorikoa gainditzeko erdia atera behar da (3 puntu) beste jarduera praktikoekin bataz bestekoa egiteko.

ATAL PRAKTIKOA: 4 puntu.Arazoetan Oinarritutako Ikaskuntza (AOI) Metodologia jarraituko dugu Tailerretan, Konputagailu-praktiketan eta Gelako Praktiketan. Ikaslearen koadernoa izango da ikasleek ikasturte hasieratik erabiliko duten gida-liburua praktikak egiteko. Notaren haztapen-neurriak honela banatzen dira:

-Ikaslearen koadernoa (portafolioa): Eskola teorikoetan, konputagailu- gelatan, gelako praktiketan eta mintegietan (% 20). Ikasleek koadernoan jarduera desberdinetan proposatzen diren ariketak, galde-sortei erantzun, txostenak eta abar bete behar ditu.

-Taldeka txostenak egin eta defendatu. Tailer ez industrialetan gai- aplikatuei buruzko lanak taldeka idatzita ekarri eta aurkeztu eta defendatu behar dituzue (% 10). Lana taldeka egin eta defendatu. Bestalde, beste lan bat hirunaka egin behar duzue. Arazoaren ebazpenarekin zerikusia duen txostena (% 10).

-Jarduera Gehigarriak. Ikasleek bere kabuz erabaki dezakete jarduera gehigarri desberdinak betetzen dituen ala ez (% 10).



Irakasgaiaren ebaluaketan zeharkako gaitasunen lorpen maila kontutan hartuko da. Horretarako, tresna bereziak erabiliko ditugu (rubrikak).

Oharra berezia: Bi atalak gainditu behar dira, teorikoa (3 puntu) naiz praktikoa (2 puntu) notak batzeko eta irakasgaia gainditzeko.



II)Bestetik, ohiko ebaluaketa.Ikasle guztiek ebaluatuak izateko eskubidea daukate. Horretarako ikasturteko bi deialdi ofizial izan ohi dira, gure kasuan urtarrilean eta ekainean- uztailean.

Ha uda, Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoa hasten denetik kontatzen hasita.



Deialdiari uko egiteko oharra:

Ikasle batek ebaluazio jarraia egiten ez duenean eta azterketan zati teoriko zein zati praktikoaz ebaluatu behar badu, nahikoa izango da azterketara ez aztertzea deialdiari zuzenean uko egiteko. Aldiz, ikasleak ebaluazio jarraia egiten duenean, eta lehen partziala gaindituta duenean, baina arrazoi ezberdinengatik bigarren partzialera ez presentatzea erabakitzen duenean deialdiari uko egiteko ikasgaiko irakaslegoari idatziz adierazi beharko dio irakaskuntza aldia amaitu baino hilabete lehenago, gutxienez.

1.-Materiala eta euskerazko liburua (Baddeley, 2014).
2.-Praktika-koadernoa
3.-Irakurketak (artikuluak, liburuen kapituluak,...).
4.-e-gelan dauden ariketa eta jarduerak.

Oinarrizko bibliografia

-ATKINSON, C. & SHIFFRIN, R.M. (1983). Memoria humana: Una propuesta sobre el sistema y sus procesos de control.En M.V. Sebastián (Comp). Lecturas de psicología de la memoria. Madrid: Alianza.

-BADDELEY, A. (1998). Memoria Humana: Teoría y práctica. Hillsdale . LEA.

-Baddeley, A. (2017). Memoria de Trabajo, Pensamiento y acción: Como trabajar la memoria. Edt. vuestros libros.

-Baddeley,A; Eysenck,M.W. y Anderson,M.C. (2014). Oroimena. Madrid: Alianza Editorial.

-Baddeley,A; Eysenck,M.W. y Anderson,M.C. (2010). Memoria. Madrid: Alianza Editorial.

-Ballesteros, S. (2010). Psicologíade la memoria. Madrid: UNED-Editorial Universitas.

-Ballesteros, S. (2010). Prácticas de Psicología de la memoria. Manual de prácticas y cauderno de trabajo. Madrid: UNED-Editorial Universitas.

-HAMMOND, J.S., KEENEY, R.L. eta RAIFFA, H. (2002). Decisiones inteligentes:guía práctica para ctomar mejores decisiones.Barcelona: Gestión 2000.

NAVARRO, J.I. (1993). Aprendizaje y Memoria Humana. Madrid: McGraw Hill.

-PAPAGNO, C.(2008).La arquitectura de los recuerdos. Madrid: Paidós

-RUIZ VARGAS, J.M. (1991). Psicología de la Memoria. Madrid: Alianza.

-RUIZ VARGAS, J.M. (1985). Memoria icónica y percepción: Una defensa del concepto de almacenamiento icónico en el procesamiento de la información visual. Revista de Psicología General y aplicada, 40, 631-646.

-SANCHEZ, A., ARANA, C. eta CRESPO, A. (1999). Prácticas de psicología de la memoria. Madril: Alianza.

-SEBASTIAN, M.V. (1992). Memoria ¿si o no ?. Madrid: Alhambra Longman.

-Ruiz-Vargas, J.M. (2010). Manual de Psicología de la Memoria. Madrid: Editorial Síntesis.

Gehiago sakontzeko bibliografia

-ADARRAGA Y J. L. ZACCAGNINI (1994.), Psicología e inteligencia artificial. Madrid: Trotta.
-Christianson, S. A. (1992). The handbook of emotion and memory: Research and Theory. Hillsdale, NJ: LawrenceErlbaum Associates.
-Bravo, R. y Jesus, M. (2018). Estimulación cognitiva en la enfermedad Alzheimer. EDt. Siglo XXI.
-Diges, M. (1997). Los falsos recuerdos. Madrid. Paidos.
-Foster, J. K. y Jelicic, M. (1999). Memory: Systems, process, or function. Oxford, Oxford University Press.
-Johnson, M. K. y Raye, C. L. (1981). Reality monitoring. Psychological Review, 88, 67-85.
-Loftus, E. F. (1979). Eyewitness testimony. Harvard, MA: Harvard University Press.
-Palomo, M. (2017). Ejercicios prácticos para estimular la memoria 3. Edt. vuestros libros.
-Ross, D. F., Read, J. D. y Toglia, M. P. (1994). Adult eyewitness testimony. Current trends and developments. Nueva York: Cambridge University Press.
-Ruiz, M. (2004). Las caras de la memoria. Madrid: Pearson Educación. Ruiz-Vargas, J. M. (1994). La memoria humana:función y estructura. Madrid: Alianza.
-Ruiz-Vargas, J. M. (2002). Memoria y olvido. Madrid. Alianza Editorial.Schacter, D. L. (2001). Los pecados de la memoria. Barcelona : Ariel (Traducción, 2003).
-Schacter, D. L. y Tulving E. (1994). Memory systems 1994. Cambridge, MA, MIT Press.
-Tulving, E. y Craik, F.M.I. (2000). The handbook of memory. Oxford: Oxford University Press.DRUCKER y col. (2002). La toma de decisiones. Deusto: Harvard Business Review.
-EYSENCK, M.W. y KEANE(2005). Cognituve Psychology. Hove: Psychology Press.

Aldizkariak

GASTELANIAZ:

Apuntes de Psicología
Boletín de Psicología
Cognitiva
Estudios de Psicología
Infancia y Aprendizaje
Psicológica
Revista de Psicología General y Aplicada
Psicothema

INGELESEZ:

Annual Review
Applied Cognitive Psychology
Bulletin of the Psychonomic Society
European Journal of Cognitive Psychology
Journal of Experimental Psychology: Applied
Journal of Experimental Psychology: General
Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory and Cognition
Journal of Memory and Language
Memory
Memory & Cognition

EUSKARAZ:
-Uztaro.
-Elhuyar.