GAITASUN ESPEZIFIKOAK

Ikaslea, gai izan behar da:

1. Fisikokimakaren lan metodoak erabiliz, bai laborategiko prozesuak aurrera eramateko, bai sistema farmazeutikoen ezaugarriak ulertzeko.

2. Prozesu kimiko, fisiko eta biologikoetan gertatzen diren energia aldaketak eta farmazia arloarekin dituzten loturak azaltzeko.

3. Prozesu kimikoen abiadurari buruz oinarrizko kontzeptoak eta beregan eragiten duten faktoreak ezagutzeko.

4. Sistemen egoera deskribatzeko erabiltzen diren magnitude termodinamikoak balioztatzen, osagai bakarreko edo/eta anizkoitzeko sistemetan gertatzen diren aldaketa fisikoak eta oreka egoerak aurresaten; fase-diagramak lortzen eta erabiltzen.

5. Gainazal fenomenoen oinarrizko kontzeptoak sailkatzen eta balioztatzen, interes farmazeutiko eta biologikoko sistemen jokabidea azaldu ahal izateko.



GAITASUN TRANSBERTSALAK

Ikaslea, gai izan behar da:

1. Idatziz, hizkuntza akademiko eta zientifiko zuzenak erabilaz, komunikatzeko.

2. Irkasgaiaren gaiei buruzko informazioa lortzen eta zuzen aipatzen.

3. Taldean lan egiteko.



IKASGAIA IKASTEAREN EMAITZAK

- Interes farmazeutikoko prozesuetan nahasitako beroa zein den ezagutzen du eta bere balioa determinatzen du.

- Datu esperimentalak erabiliaz, abiadura konstanteak kalkulatzen ditu.

- Farmakoen erdi-bizitzak eta iraungitze datak ezagutu eta determinatzen ditu.

- Erreakzio-abiadura tenperaturarekin erlazionatzen du eta Arrhenius-en Legea erabiltzen du.

- Datu esperimentalak erabiliaz, osagai bakarreko eta anitzeko sistemen fase diagramak egiten eta interpretatzen ditu.

- Fase diagramak erabiliaz, faseen arteko orekak eta faseen egonkortasuna aurresaten du.

- Propietate koligatioak erabiliaz, printzipio aktiboen purutasuna eta interes farmazeutikoko konposatuen masa molarrak, kalkulatzen ditu.

- Adsortzio-azalerak determinatzen ditu.

EDUKI TEORIKOA

================

FISIKOKIMIKAREN KONTZEPTUA

- Fisikokimikaren helburua eta garapena.

- Fisikokimikaren lan metodoak.

- Farmazia eta Biologia arloetan duen garrantzia.

ZINETIKA KIMIKOA

- Erreakzio-abiadura.

- Abiadura-ekuazioa. Erreakzio ordenak. Erreakzio ordenen detrerminazioa.

- Abiaduraren tenperaturarekiko menpekotasuna.

- Erreakzio-bideak (Mekanismoak).

- Teoria zinetikoak.

- Katalisia.

- Aplikazioak Osasun Zientzetan.

TERMOKIMIKA: TERMODINAMIKAREN LEHEN PRINTZIPIOA

- Oinarrizko kontzeptuak, beroa, lana, barne energia...

- Erreakzio beroa. Presio eta bolumen konstanteko erreakzio beroak. Elkarren arteko erlazioa.

- Erreakzio-beroen neurketa esperimentala eta determinazioa.

- Aplikazioak Sistema farmazeutiko eta bilogikoetan.

TERMODINAMIKAREN BIGARREN PRINTZIPIOA

- Entropia.

- Oreka termodinamikoa. Prozesu espontaneoa eta oreka.

- Potentzial termodinamikoak. Gibbs-en energia askea. Oreka kimikoa.

- Nahasteen deskribapen termodinamikoa



SISTEMA EZ ERREAKZIONATZAILEAK

- Sistema, osagai, fase, askatasun graduak, magnitude estentsibo eta intentsiboak. Gibbs en Faseen Araua.

- Ezaugarri molarrak eta molar partzialak

- Egoera aldaketak eta faseen arteko orekak. Oreka kimikoaren baldintza.

- Fase-diagramak: Kontzeptua eta informazio ekarpenak. Osagai bakarreko sistema.

DISOLUZIOAK

- Disoluzio idealak: Raoult-en legea. Henry-ren Legea.

- Disoluzio ez idealak: aktibitate koefizientea.

- Disoluzioen ezaugarria koligatiboak: Lurrun presioaren urripena; Gorapen ebuiloskopikoa; Urripen krioskopikoa; Osmosia.

FASE OREKA SISTEMA BITAR ETA HIRUTARRETAN

- Sistema bitarrak: likido-lurrun oreka, likido-likido oreka eta solido-likido oreka.

- Sistema hirutar eta osagai anitzekoak. Banaketa legea. Likido-likido oreka.

- Aplikazioak farmazia-teknologian.

GAINAZAL FENOMENOAK

- Adsortzio kontzeptua. Adsortzio motak.

- Orekatutako hezetasunaren determinazioa.

- Adsortzio eta desortzio isotermak.

- Adsorbatzailearen gainazal espezifikoaren azaleraren eta adsorbatutakoaren azalera molekularraren determinazioa.

- Aplikazioak sistem abiologiko eta farmazeutikoetan.



LABORATEGIKO LAN PRAKTIKOAREN EDUKIA

- Erreakzio beroen determinazioa.

- Erreakzio kimiko baten azterketa zinetikoa.

- Bi osagaiko sistema baten likido-lurrun orekaren azterketa.

- Banaketa koefiziente baten determinazioa

- Ponpa kalorimetrikoaren simulazioa

- Simulazioa: RAST metodoaren bitartez konposatu baten masa molekularra determinatu

Irakasgaiaren irakaste-ikaste prozesua, ondoren zehazten diren irakaskuntza-modalitateen bidez garatzen da, irakaste-ikaste metodologia desberdinak jarraituz:



- Azalpenezko-eskolak, irekiak eta partaidetza bultzatzen dituztenak, kontzeptuei buruzko galderak aurkeztuko dira denon artean eztabaidatzeko.



- Laborategiko praktikak hasi baino lehen ikasleek praktikeen gidoiak irakurri beharko dituzte. Saio praktikoak irakaslearen azalpen laburrrarekin hasiko dira eta ondoren, ikasleek, laborategian trebetasuna lortzeko eta kontzeptu teorikoak praktikan jartzeko, esperimentua egingo dute lortutako emaitzak arrazonatuz. Bukatzean datu esperimentalen tratamendua web orrialde batzuk erabilita egingo dituzte.



- Gelako praktikak, ariketa eta galdera praktikoak egingo dira.



- Tutoretzak, Fakultateko web orrian agertzen diren orduetan, irakasleak, zalantzak argitzeko eta berrelikadura bultzatzeko, ikasleak hartzen ditu, bai taldeka, bai bakarka, hauen neurrira prestatutako saioetan.



- Plataforma-birtuala, eGela, irakasleekin eta ikasleen artean harremanak izateko gunea. Bertan, lanak, foroak eta beste hainbat baliabide erabiltzea dago.



- Irakasgaia bere osotasunean era presentzialean eskeintzen da. Osasun neurriengatik presentzialtasuna ezinezkoa bada, BBC sesioak erabiliko dira eGela bitartez. Horrela izan ezkero, ikasleei informazioa elaraziko zaie.

JARRAIKO EBALUAZIOA: Jarraikoa (%30) eta azterketa globala (%70)

=========================

- JARRAIA: (% 30)

• Laborategiko Praktikak (irakasgaia gainditzeko giltza, eta ez-ohiko deialdirako gordetzen dena): Nota osoaren % 10, portzentai hau horrela banakatzen da: Laborategian egindako lana eta emaitzen txostena (% 5) eta praktikei buruzko test motatako idatzizko azterketa (% 5). % 10 haztapena aplikatu ahal izateko, laborategian egindako lana eta testa gainditu behar dira.



• Bi ebaluazio froga edo/eta POI lanak lauhilekoan zehar (% 20): Bakoitza % 10.



- IDATZIZKO AZKEN AZTERKETA GLOBALA: ( % 70)

Azken kalifikazioaren % 70. Bi atalez osatutakoa. Zenbakizko problemen ebazpenaz osatutako atal bat eta kontzeptu teorikoak garatzeko, arrazonatzeko eta aplikatzeko beste bat.

Bi zatien arteko batezbestekoa egingo da, bakoitzaren nota 10 puntuetatik 3koa edo altuagoa denean.

Hau ez bada betetzen eta bi atalen arteko aldea bost puntoetakoa baino handiagoa bada, batezbestekoari % 80ko haztapena aplikatuko zaio.





- EBALUAZIO IRIZPIDE OROKORRAK

• Osasun neurrien ondorioz ebaluazio probak era presentzialean ezin badira egin, eGelan bitartez ebaluazioa online burutuko da. Honen ondorioz, ebaluazio jarriaren portzentaiak moldatuak izan daitezke. Guzti honetaz ikasleak informatuak izango dira bere momentuan.



• Ebaluazioa “Protokoloa, UPV/EHUko ebaluazio probetan eta lan akademikoetan jokabide makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzkoa” jarraituz burutuko da. Zehazki 4. artikuluan aipatzen diren jarraibideak erabiliko dira fraude, plagio edo kopia zalantzen aurrean.





- BALORAZIO IRIZPIDEAK

• Hizkuntza zientifikoaren zorroztasuna, galdera edo problemaren planteamendu eta egituraketa, jarraitutako prozedura eta garapena, eta lortutako emaitzak izango dira balioztatuko direnak.

• Ebaluazioa “Protokoloa, UPV/EHUko ebaluazio probetan eta lan akademikoetan jokabide

makur eta iruzurrezkoak eragozteari eta etika akademikoari buruzkoa” jarraituz burutuko da. Zehazki 4. artikuluan aipatzen diren jarraibideak erabiliko dira fraude, plagio edo kopia zalantzen aurrean.





- EBALUAZIO JARRAIARI UKO EGITEA

• UPV/EHUk ezarritako Arautegiaren arabera, ikasleek, ebaluazio jarriari uko egiteko aukera dute, horretarako lauhileko hasieratik 9. asterainoko epea izanik. Epe horren barruan, ikasleek, irakasgaiaren irakasleari, jarraiko ebaluazioari uko egiten dutela adieraziz, gutun bat zuzendu eta eman behar diote.

Hau dela eta, irakasgaiaren garapena kaltetua ez izateko, jarraiko ebaluazioari uko egiten dela, lauhileko hasierako bi asteetan esatea irakasleari, gomendatzen da.





EZ JARRAIKO EBALUAZIOA

========================

• Notaren %100, azken azterketa globalari dagokio. Bi atalez osatutakoa. Zenbakizko problemen ebazpenaz osatutako atal bat eta kontzeptu teorikoak garatzeko, arrazonatzeko eta aplikatzeko beste bat. Bi zatien arteko batezbestekoa egingo da, bakoitzaren nota 10 puntuetatik 3koa edo altuagoa denean. Hau ez bada betetzen eta bi atalen arteko aldea bost puntoetakoa baino handiagoa bada, batezbestekoari % 80ko haztapena aplikatuko zaio.

• Laborategiko praktikak gainditu duen ikasleak ez du praktiketako idatzizko azterketa egin behar.

• Laborategiko praktikak gainditu gabe izan ezkero, gainditu beharko ditu:

- Laborategiko saio praktikoak egin ez duen ikasleak edo laborategiko ebaluazio jarraia (lana/txostena) gainditu ez duen ikasleak, azterketa praktikoa egin beharko du.

- Laborategiko saio praktikoak gainditu baditu, praktikei buruzko idatzizko azterketa egingo du.



- EBALUAZIO IRIZPIDEAK:

Jarraiko ebaluazioan aipatutakoak izango dira.



- DEIALDIARI UKO EGITEA

1. Deialdiari uko egin ezkero, kalifikazioa, ez aurkeztua izango da.

2. GRADUKO TITULAZIOEN IKASLERIAREN EBALUAZIOAREN ARAUTEGIAREN 12.2 artikuluak zehazten duenez, azken azterketa globalera ez aurkezteak, deialdiari uko egiten dela adieraziko du.

Kalkulagailua.
Paper milimetratua.
Adierazpen grafikoak egiteko beharrezkoa den marrazketa materiala.
Laborategiko bata.
Laborategiko kuadernoa

Oinarrizko bibliografia

1. Peter Atkins, Julio de Paula "Elements of Physical Chemistry" ( 6ª Edición ) Oxford University Press (2013).

2. Peter Atkins, Julio de Paula "Química Física" Ed. Panamericana (2008).

3. P. Sanz Pedrero et al "Fisicoquímica para Farmacia y Biología" Ediciones Científicas y Técnicas S.A. Masson-Salvat Medicina (1992).

4. S.C. Wallwork, D.J. W. Grant "Química Física para estudiantes de Farmacia y Biología" Editorial Alambra S.A. (1987).

5. R.J. Silbey, R.A. Alberty "Kimika Fisikoa" UPV/EHU (2006)

6. J. M. Elortza "Termodinamika Makroskopikoa" UEU (1991)

7. Marc R. Russel "A life Scientist´s guide to Physical Chemistry" (1ª edición), Cambridge University Press, (2012).

Gehiago sakontzeko bibliografia

1. Ira N. Levine "Fisicoquímica" Volumen I. ( 5ª Edición ) McGraw-Hill / Interamericana de España S.A. (2004).
2. Ira N. Levine "Fisicoquímica" Volumen II. ( 5ª Edición ) McGraw-Hill / Interamericana de España S.A. (2004).
3. M. Díaz Peña, A. Roig Muntaner "Química Física (1)" (2ª Edición), Alhambra Universidad (1988).
4. M. Díaz Peña, A. Roig Muntaner "Química Física (2)" (2ª Edición), Alhambra Universidad (1988).
5. Gilbert W. Castellan "Fisicoquímica" (2ª Edición), Addison Wesley Longman (1998).
6. Gordon M. Barrow "Química Física (1)" (4ª Edición), Editorial Reverté S.A. (1988).
7. Gordon M. Barrow "Química Física (2)" (4ª Edición), Editorial Reverté S.A. (1988).

Aldizkariak

Journal Chemical Education. Eskuragarri: http://pubs.acs.org/journal/jceda8. 2020ko uztailaren 17ean kontsultatuta
Chemistry Education Research and Practice. Eskuragarri URL: https://www.rsc.org/journals-books-databases/about-journals/chemistry-education-research-practice/ . 2020ko uztailaren 17ean kontsultatuta