Jarraian irakasgaitik garatzen diren kurtsoko gaitasunak azaltzen dira, eta ondoren Motrizitate Kultura ikasgaiaren gaitasun espezifikoak. Ikasgai honen bitartez eskuratu beharreko gaitasunak 1. Taulan agertzen dira, laugarren mailako gaitasunekin harremanduta.



1. IKASGAITIK GARATZEN DIREN KURTSOKO GAITASUNAK



1.Jardueratik abiatuta gogoetak egitea, irakaskuntza-eginkizunaren gabeziak eta indarguneak identifikatzeko, eta hezkuntza-sistemaren erronkak eta mugak.

2.Etapako esperientzia eremuen proposamen didaktikoak egitea eta ebaluatzea, hainbat metodologia didaktiko erabilita.

3.Garrantzitsua den informazioa aztertzea eta laburbiltzea irakaskuntza- eta irakaskuntza- prozesuak hobetzeri begira egitasmo berritzaileak diseinatu ahal izateko.

4.Hausnartzeko eta argumentatzeko autonomia-gaitasuna garatzea ikasketen eta lanaren gaineko iritziak emateko, erabakitzeko eta hezkuntzari lotutako arazoak konpontzeko, bai bakarka bai elkarlanean.

5.Komunikazio-gaitasunak erabiltzea Autonomia Erkidegoaren bi hizkuntza ofizialetan erreferentziako Europako esparruan C1 maila eskuratu arte.



2. IKASGAIAREN GAITASUNAK



GO1: Mugimendu-jolasak erabiltzea, baliabide didaktiko, hezitzaile eta irakaskuntza-eduki gisa, beti ere, genero eta inklusio ikuspegiak kontutan edukita. Lehen hezkuntzako Curriculumean haurrei dagozkien gaitasunak garatu eta ebaluatu ahal izateko.

G02: Jolas motoreak eta kirolak gizarte garaikidean duten rola eta eremu sozialetan eta kulturaletan duten eragina ezagutzea eta aztertzea, honetarako beharrezkoa den genero eta inklusio ikuspegiak kontutan edukita.

G03: Kirol-hastapenaren oinarriak eta teknikak aplikatzen jakitea irizpide pedagogikoak erabilita eta talde-kirolen ikaskuntza-irakaskuntzarako etapak errespetatuaz. Haurren etorkizuneko kirol-jardueratan eta ohitura osasuntsuetan atxikimendua bermatzeko.

G04: Gorputza-jardueraren oinarriak eta teknikak inguru naturalean aplikatzea, haurren etorkizuneko natura-jarduera zein kirolari atxikimendua bermatzeko.

G05: Gorputz-jarduera aisialdiarekin eta jolasarekin lotzen duten alderdiak ezagutzea, denbora librearen erabilera-oinarriak ezartzeko: antzerkia, dantza, kirolak etab.





3. IRAKASGAIAREN GAITASUNAK ETA IKASKUNTZA-EMAITZAK



Irakasgai orok ikaskuntza emaitzak proposatzen ditu ONDOREN ikusten den moduan, irakasgaian lortu beharreko 5 gaitasun espezifikoak lerrokatuta agertzen zaizkigu lortu beharreko ikaskuntza emaitzekin.



G01 -->

IE0101: Egungo jolasak eta jokoak aztertu eta haiek aurrera eramateko metodologiak identifikatzen ditu, haien barne– eta kanpo-logika aztertua.

IE0102: Jolasek garatzen dituzten trebetasun motorrak zein fisikoak identifikatzen ditu.

IE0103: Jolasetan erabili daitezkeen aldaerak proposatzen ditu, eta hauek dakartzaten ondorioak aurreikusten ditu (harremanen aldaketak, gatazka motorrak, jolas intentsitatearen aldaketa…)



G02 -->

IE0201: Modu kritikoan baloratzen du bere jolas proposamena, testuinguru soziala, eta ikasleen garapen kognitiboa, motorra eta emozionala kontutan harturik.

IE0202: Jolasak Lehen Hezkuntzan aurrera eramateko metodologia egokienak deskribatzen ditu

IE0203: Kasu erreal baten analisiaren ondoren behatutako beharren/premien/hutsuneen/eskakizunen arabera (praktikaldia erabilita), esku-hartze proposamen bat diseinatzen du



G03 -->

IE0301: Kirol alternatibo zein beste kirolen oinarriak LH-ko 2. Zikloan aurrera eramateko baliabide metodologiko egokiak erabiltzen ditu (modelo pedagogikoak), jolasak bide erabiliaz.

IE0302: Kirol alternatibo berrien bilaketa egiten du, eta hau lantzeko kontutan hartu beharreko irakaskuntza faseak modu progresiboan erabiltzen ditu bere taldekideekin batera

IE0303: Klasean aurrera eramandako kirolen ikaskuntza prozesuan, ikasle taldearen ezaugarrien araberako egokitzapen/aldaerak egiten ditu, ikaskideen gozamena eta motibazioa sustatuz.



G04 -->

IE0401: Eskolaren inguru naturalak eskaintzen dituen aukerak aztertu eta baloratu egiten ditu, eta Lehen hezkuntzako haurrekin jarduera bat burutzeko diseinua egiten du

IE0402: Prestatutako jardueran jolasaren bitarteko ikaskuntza eta gozamena sustatzen du

IE0403: Jarduera aurrera eramateko kontutan hartu beharreko baliabideak, oztopoak etab. aurreikusten ditu, eta hauek konpontzeko irtenbidea bilatzen du.



G05 -->

IE0501: Lehen hezkuntzako haurren aisialdiko eta eskola orduetatik kanpoko esparruak ezagutzen ditu (patioa, eskola kirola…)

IE0502: Esparru horiek eskaintzen dituzten aukerak eta oztopoak aztertzen ditu

IE0503: Esparru horietan haurrak garatu ditzazken gaitasunetaz ohartzen da, eta bestela gaitasun horiek eskuratzeko beharrezkoak diren proposamenak plazaratzeko eta diseinatzeko gai da (ohitura eta harreman osasuntsuak sustatzeko)

1 GAIA Jolas motorra lehen hezkuntzan

1. Currículuma eta Jolasa Lehen Hezkuntzan

2. Jolas motoreen ezaugarriak

• Jolas motorra eta Dominios de Acción Motriz (DAM)

• Aplikazio pedagogiko eta didaktikoak

• Jolas motorra eta gatazka motorra

• Jolas kooperatiboa

3. Jolas motorraren praktika eta analisia

• Jolasen diseinua, jolas modifikatuak, aldaerak

• Jolasen garapena: materiala, espazioa, azalpena, taldekatzeak…

• Behaketa eta erregsitroa: jolasen fitxeroa



2 GAIA Jarduera kooperatiboak lehen hezkuntzan

1. Modelo de Aprendizaje Cooperativo

• Modelua garatzeko estrategiak eta elementuak

2. Akrosporta – lan kooperatiborako baliabidea

3. Akrosport praktika lehen hezkuntzan

• Talde lanaren garapena

• Rolen esleipena, beharretara eta ezaugarrietara egokitzapenak

• Koreografia eta grabaketa



3 GAIA Kirol Hastapena (Gorputz Hezkuntza eta Eskola Kirola)

1. Kirol Hastapenaren ezaugarriak

• Talde kirolak, baloreen transmisioa

• Irakaskuntza faseak

2. Modelo de Educación Deportiva

3. Modelo Comprensivo de iniciación deportiva (TGfU)

4. Talde kirolen diseinua eta praktika

• Kirol alternatiboak

• Adinaren araberako progresioen aplikazioa

• Modelo pedagogikoen aplikazioa

• Behar bereziak kontutan edukitzea



4 GAIA Jarduera fisikoak natura-ingurunean lehen hezkuntzan

1. Natura inguruneko jardueren oinarriak eta ezaugarriak (AFMN)

• Ezaugarriak eta Curriculuma

• AFMN-ren aukera pedagogikoa

2. Natura jardueren praktika

• Inguru naturalera egokitutako jolasak

• Mendi irteerak

Planteatutako metodologia batez ere parte hartzailea da eta ikaskuntza kolaboratiboa sustatuko du, batez ere saio praktikoetan, non jarduera denak taldetan egiten diren. Modu berean, ikaslearen alderdi autonomoari ere garrantzia ematen zaio, banakako eginkizunak bidaliaz. Lan egiteko nondik-norakoak, epeak eta datak zehaztuta dituzte e-gela plataforman, eta bai taldeka zein banaka haien denboraren kudeaketa egin beharra daukate.



Irakaskuntza estiloei dagokionez, une bakoitzean ematen ari garen edukiarekiko egokienak bilatuko dira. Ardatza bezala, egoerak eskaturiko edo ikasleak planteaturiko arazoei irtenbidea bilatzera zuzenduko da irakaskuntza (arazoen konponketa…). Kasu batzuetan irakaskuntza gidatua izango da, ikasleak bere ikaskuntza prozesua eraikiko duelarik, bere autonomia eta ardura sustatzeko asmoarekin.



Programatutako ikasgai guztiek trataera teorikoa zein praktikoa dute. Orokorrean, irakasgaiaren norabideak ikuspegi praktikoa izango du, non ikasleak bere prestakuntza trebatu beharko du ikasgaiaren eduki eta ekintzen inguruan. Ikasgai guztien garapen progresiboa lortu ahal izateko, edukiak garatzeaz gain ikasleriaren interbentzioak aintzat hartzen dira. Saioetan emandako edukiak banakako eta talde txikiko lanekin osatuko dira. Ebaluazioa etengabekoa da, banakako zein taldeko lanak eginez, eta hauen klase aurreko aurkezpenak eginez. Edozein kasutan, ikasleriak azkeneko froga bat egingo du. Erabiltzen diren baliabideak pertsonalak, materialak zein teknologikoak dira. Hauen konbinaketa izango da gaiaren osotasuna aurrera eramaten lagunduko duena.



Egun, UPV/EHUn IKD hezkuntza eredua (Ikaskuntza Kooperatiboa eta Dinamikoa) dugu, ikaslearengan arreta osoa jartzen duen irakaskuntza-ikaskuntza kooperatiboa eta dinamikoa, hain zuzen berrikuntza iraunkorreko elementu bat dena. IKD ereduaren ardatza ikasleen ikaskuntza-prozesua da, eta eredu dinamiko, aktibo eta plurala bezala ezaugarritzen da, non bere oinarrian hezkuntza-komunitatea osatzen duten eragile multzoaren arteko lankidetza-lana dagoen. Hau kontutan edukita, ezinbestekoa ikusten da Metodologia Aktiboen erabilera. Motrizitate Kultura irakasgaian zehazki erabili diren metodologiak ondorengoak dira: Problemetan/proiektuetan oinarritutako ikaskuntza (PBL), Ikaskuntza kooperatiboa eta mikroproiektuak, Gela iraulia (flipped classroom), Problemen ebazpen gidatua (GPS: guided problem solving) eta Bikoteen arteko heziketa.

Ebaluazio-metodoei dagokienez, Ikasleen Ebaluazio Erregelamenduaren 8. artikuluaren ildotik, bi ebaluazio-mota eskaintzen dira ikasgai honetarako: Etengabeko Ebaluaketa eta Azken Ebaluaketa.



1. Etengabeko ebaluaketa: eskoletara joaten diren ikasleentzat, aprobetxamendu egokia eta akordio modularren gidan ezarritakoarekin bat datorren portaera erakutsiz. Saio teoriko-praktikoetan egiten diren lan ebaluagarriak hartuko dira kontuan, baita deialdi ofizialean egiten den azterketa teoriko-praktikoa ere.

Ebaluazioa hainbat prozesuren bidez egingo da lauhilekoan zehar. Irakaslea ebaluazio-prozesuaren arduraduna izango da, baina ikasleek talde-lanari buruzko ko-ebaluazioa ere egingo dute, bai eta ikaskuntza-prozesuari buruzko autoebaluazioa ere.

Lehenengo egunean, ikasleek gidoi bat jasoko dute lan ebaluagarri bakoitzerako (e-gela plataforman ere igota). Ebaluazio jarraitua eta formatiboa bermatzeko eta, horrela, feed-back egokia emateko, zenbait kasutan taldeko feed-back bat egiten da (lan guztietan jasotako "arazoak" edo akats "orokorrak klasera eramanez, ikasle bakoitzak horri buruz hausnar dezan), eta horren ondoren, zalantza pertsonalak dituen ikasleak tutoretza bat eskatuko du.

Ikasturtean zehar egin beharreko lan ebaluagarrietan orientabideak eskaintzen dira ikaskuntza hobetzeko, eta ikasturtearen amaierako proiektuaren txostena eta aurkezpena egiteko, talde bakoitzak taldeko tutoretzak egiteko hitzordua hartzen du bere zalantzak, arazoak eta egin beharreko proiektuaren garapena aztertzeko.

2. Azken ebaluaketa: justifikatutako arrazoiengatik eskolara joan ezin diren ikasleak. Ikaskuntzaren emaitzak ebaluatzeko eskubidea izango du, deialdi ofizialean egingo den azterketa teoriko-praktiko baten bidez eta entregatu beharreko lan teoriko-praktiko baten bidez. Gainera, diziplina arteko proiektuari buruzko proba bat gainditu beharko da.

-----------------------------



Ondorengo adierazten dA irakasgaian zehar etengabeko ebaluazioa aurrera eramateko jarraitutako irizpideak:



• Portfolioa bikoteka (jokoen analisia): bertan, bikotean bildutako jarduerak bilduko dira, eta horien azterketa eta hausnarketa egingo da. Azken notaren % 10 izango da (ikus 1. eranskina).

• Banakako portfolioa: artikuluekin egindako lanaren banakako hausnarketak eta gelako jarduerak. Azken notaren% 10 izango da. (Ikus 2. eranskina).

• Talde-proiektua: kirolen batean hasteko proiektu bat egitea, taldeak practicumean zehar landu beharreko alderdiak lantzeko baliagarritzat identifikatuko duena (generoa, inklusioa, lehiakortasuna, gatazkak, beharrizan bereziak eta abar). Ikasgelan planteatutako eredu pedagogikoen berri izanda, aukeratu zein egokitzen zaion ondoen bere proiektuari. Proposatutako saioetako bat gelakideekin aurrera eramatea. Saioa aurkezten duen ikasle bakoitzari rolak esleitzea (begiralea, materiala, azalpenak eta abar). Azken notaren % 20 izango da.

• Jarduera kooperatiboa – Acrosport: Gimnastika-elementuak, musika, mozorroak … jasoko dituen koreografia bat prestatzeko prozesua. Koreografia horretan, ikasle bakoitzak rol bat hartuko du (musikaren arduraduna, irudien diseinuak, taldean tentsioak eta beldurrak baretzea, sartuko diren elementuak negoziatzea …) eta posterra egingo du, egindako lan guztia pixkanaka ikusteko. Azken notaren % 15 izango da.

• Ko-ebaluazioa eta autoebaluazioa: taldekide bakoitzak egindako inplikazioari eta jardunari buruzkoa (baterako ebaluazioa), bai eta banakako ikaskuntza-prozesuari buruzkoa ere (autoebaluazioa): amaierako notaren % 5 izango da.

• Horrez gain, ikasleek amaierako notaren %20 suposatuko duen hausnarketa teoriko-praktiko batez osatutako azterketa egingo dute.

• Moduluko diziplinarteko proiektuaren ebaluazioa (ikasle guztientzat): amaierako notaren % 20 hartuko du (gehienez bi puntu).

1.- Aurkezpen teoriko eta praktikoa
2.- Artikuluak
3.- Aisialdiko jarduera
4.- K6 modulua

Oinarrizko bibliografia

Bantulá, J., & Mora, J. Mª. (2002) Juegos multiculturales. 225 juegos tradicionales para un mundo global. Bartzelona: Paidotribo.

Blázquez, D. et al. (1995a): La Iniciación deportiva y el deporte escolar. Barcelona: Inde.

Blázquez, D. (1995b): "Métodos de enseñanza en la práctica deportiva", en Blázquez, D. et al. (1995a): La Iniciación deportiva y el deporte escolar. Barcelona: Inde, 251-286.

Devis, J. Y Sánchez, R. (1996) "La enseñanza alternativa de los juegos deportivos: antecedentes, modelos actuales de iniciación y reflexiones finales". En J. A. Moreno y P. L. Rodríguez (comps) Aprendizaje deportivo. Murcia: Universidad de Murcia, 159-181.

Etxebeste, J. (2002). “Aisiaren bi euskal kontzeptu: jokoa eta jolasa”, in EUSKO IKASKUNTZA. Eusko Ikaskuntzako XV. Bilkura: euskal zientzia eta kultura, eta sare telematikoak. Donostia: Eusko Ikaskuntza, 277.-282.

Fernández-Balboa, J.M. (2003). La Educación Física desde una perspectiva crítica: de la pedagogía venenosa y el currículum oculto hacia la Dignidad. En V. López, R. Monjas, & A. Fraile (coords.) Los últimos diez años de la Educación Física Escolar. Valladolid: Universidad de Valladolid.

Lasierra, G. & Lavega, P. (1993): 1015 juegos y formas jugadas de iniciación a los deportes de equipo. Barcelona: Paidotribo.

López De Sosoaga, A. (2004) El juego: análisis y revisión bibliográfica. Leioa: Euskal Herriko Unibertsitatea.

Parlebas, P. (2001) Juegos, deporte y sociedad. Léxico de Praxeología Motriz. Bartzelona: Paidotribo

Sánchez Bañuelos, F (1992). Bases para una didáctica de la educación física y el deporte. Madrid,: Gymnos.

Gehiago sakontzeko bibliografia

Aguado, A.M. (2003). Actividades físicas en el Medio Natural en la Educación Física Escolar. Cuadernos técnicos. Patronato Municipal de Deportes. Ayuntamiento de Palencia.
Etxebeste, J. (1994). Los Universales Ludomotrices de Pierre Parlebas, in Kirola Ikertuz, 7 zk., 27-34. Vitoria-Gasteiz: IVEF.
Fernández-Río, J. (2015). El Modelo de Responsabilidad Personal y Social y el Aprendizaje Cooperativo. Conectando Modelos Pedagógicos en la teoría y en la práctica de la Educación Física. En Actas del IV Congreso Internacional de Educación Física, Querétaro, México.
Freire, H. (2011). Educar en verde. Ideas para acercar a niños y niñas a la naturaleza. Barcelona: Graó.
Méndez Giménez, A. (2014): “Modelos de enseñanza y síntesis de las investigaciones recientes”, en Modelos de enseñanza en educación física. Madrid. Grupo 5, 43-75.
Lagardera, F. & Lavega, P (2002) Introducción a la praxiología motriz. Lleida: Paidotribo.
Lagardera, F. & Lavega, P (ed.) (2004) La ciencia de la acción motriz. Lleida: Universitat de Lleida.
Navarro, V. (2002) El afán de jugar. Teoría y práctica de los juegos motores. Bartzelona: INDE.
Ruiz-Omeñaca, J. V, & Omeñaca-Cilla, R. (2007). Juegos Cooperativos y Educación Física. Barcelona: Paidotribo.
Velázquez Callado, C. (2013). Análisis de la implementación del aprendizaje cooperativo durante la escolarización obligatoria en el área de Educación Física. Tesis doctoral inédita. Universidad de Valladolid.
Velázquez, C. & Fernández-Río, J. (2010). Aprendizaje cooperativo en educación física: fundamentos y aplicaciones prácticas. Zaragoza: INDE Publicaciones.

Aldizkariak

Calderón, A., Hastie, P. & Matinez de Ojeda, D. (2010). Aprendiendo a enseñar mediante el Modelo de Educacion Deportiva_Sport Education Model_Experiencia inicial en EP. Cultura, Ciencia y Deporte, 5(15), 169-180.
Fernández-Rio, J., Alcalá, D. H., & Perez-Pueyo, Á. (2018). Revisando los modelos pedagógicos en educación física. Ideas clave para incorporarlos al aula. Revista Española de Educación Física y Deportes, (423), 57-80.
Feu Molina, S. (2002). Factores a tener en cuenta para una iniciación deportiva educativa: el contexto. Revista Digital. Buenos Aires. 8(51).
García Monge, A. (2011). Construyendo una lógica educativa en los juegos en educación física escolar: “el juego bueno. Agora, 13(1), 35- 54
López-Pastor, V.M., Velázquez, C., & Fraile, A. (2014). Aprendizaje cooperativo en Educación Física. Movimiento, 20 (1), 239-259.
Ortuzar, I. (2006). Deporte escolar y proyecto educativo de centro (School sport and educational curriculum). Ikastaria. 15, 81-88.
Pastor, V.M.L., Brunicardi, D.P., Arribas, J.C.M., & Aguado, R.M. (2016). Los retos de la Educación Física en el Siglo XXI. Retos: nuevas tendencias en educación física, deporte y recreación, (29), 182-187.
Peiró, C., & Julián, J. A. (2015). Los modelos pedagógicos en Educación Física: un enfoque más allá de los contenidos curriculares. Tándem: Didáctica de la educación física, (50), 9-15.
Ruiz Omeñaca, J.V., Ponce de León, A., Sanz, E. & Valdemoros, Mª.A. (2015). La educación en valores desde el deporte: investigación sobre la aplicación de un programa integral en deportes de equipo. Retos, 28, 270-275.
Sáez de Ocáriz, U.S., & Lavega, P. (2013). Transformar conflictos en educación física en primaria a través del juego. Aplicación del índice de conflictividad. Cultura y Educación, 25(4), 549-560.
Zulaika, L.M. (2006). Kirol Hezitzailea: balizko onurak eta errealitateko arriskuak (Sport-education: theoretical benefits and risks associated with their practice). Ikastaria 15, 113-121