Programa espezifikoa: CHIST-ERA IV Cofund 2025

Espainiak, Estatuko Ikerketa Agentziaren (AEI) bitartez, informazioaren eta komunikazioaren zientzia eta teknologiei buruzko nazioz gaindiko ikerketa-proiektuen deialdian parte hartzen du, ERA-NET CHIST-ERA Europako ikerketa-sarearen esparruan: "European Coordinated Research on Long-term Challenges in Information and Communication Sciences & Technologies ERA-NET".

PCI2025-167239-2 proiektua, MICIU/AEI/10.13039/501100011033k finantzatua eta Europar Batasunak kofinantzatua
Kodea: PCI2025-167239-2
UPV/EHU: Onuraduna
UPV/EHU IP: Rodrigo Agerri Gascón
Proiektuaren hasiera: 2025/12/15
Proiektuaren amaiera: 2028/12/14

Deskribapen laburra:
"Mugarik Gabeko Zientzia Kritikoa: Testuinguru Eleanitzetan Ezagutza Zientifikoa Itzultzeko LLMak" izeneko CRITICS proiektuak irisgarritasun eta alfabetizazio zientifikoaren etorkizuna eraldatzea proposatzen du, Eskala Handiko Hizkuntza Ereduetan (LLM) eta hezkuntza-teknologian oinarritutako Itzulpen Automatiko Aurreratuaren konbergentziaren bidez. Eduki zientifikoko itzulpen automatikorako (TA) LLM espezializatuak garatuz, proiektuak abangoardiako ezagutza zientifikoa tokiko hizkuntzetan eskuragarri jarri nahi du, zehaztasun teknikoa eta diziplina-zorroztasuna mantenduz. Proiektuak elkarri lotutako hiru berrikuntza teknologiko biltzen ditu: dokumentu zientifikoetarako optimizatutako TA sistema aurreratuak, IA bidez Irakaskuntza eta Ikaskuntza Sekuentziak (SEA) sortzea, estandar zientifikoak mantenduz tokiko testuinguruak barne hartzen dituztenak, eta ikasleen jatorrizko hizkuntzetan pentsamendu kritikoa eta arrazoiketa zientifikoa ebaluatzeko ebaluazio-tresna automatizatuak. CRITICSek erronka tekniko esanguratsuei heltzen die, besteak beste, menderatze-terminologia espezifikoaren TA, hizkuntzen arteko argudiaketa zientifikoaren azterketa eta gaitasunetan oinarritutako ebaluazioetan atzeraelikadura automatizatua, galdera kritikoak sortuz. Proiektuaren inpaktua garapen teknologikotik haratago hedatzen da, hedapen- eta ustiapen-estrategia handinahi baten bidez. Horren barruan sartzen da LLMak, tresnak eta baliabideak kode irekian argitaratzea; hezkuntza-erakundeekin lankidetzan aritzea, dibulgazio publikoko inplementazioak eta jarduerak probatzeko. Ahalegin horien bidez, CRITICSek ezagutza zientifikorako sarbidea demokratizatu nahi du, pentsamendu kritikoa hobetu eta alfabetizazio zientifikoan hizkuntza-ekitaterik eza murriztu. Ikasleek beren hizkuntzetan kontzeptu zientifikoekin elkarreragin dezaten ahalbidetzean, CRITICS urrats garrantzitsua da komunitate zientifiko global inklusiboago baterantz, non hizkuntza ez den oztopo bat diskurtso zientifikoan parte hartzeko.