Katedra sarrera

Munduko Hizkuntza Ondarearen UNESCO Katedra

Irudia

 

Euskal Herriko Unibertsitateko (UPV/EHU) Munduko Hizkuntza Ondarearen UNESCO Katedra hizkuntza gutxituen arloan espezializatutako Unesco Katedra da, eta UNITWIN sarean txertatuta dago. Katedrak kultura- eta hizkuntza-aberastasuna du jomugan, eta bereziki hizkuntza kalteberetan eta desagertzeko arriskuan daudenetan jartzen du arreta. Gizateriaren hizkuntza-ondarea babesten laguntzeko, kalitatezko hezkuntza eleanitza sustatzeko eta hizkuntza- eta kultura-aniztasunari balioa ematen dioten ekimenak sustatzeko, Katedrak honako ekintza hauek bideratzen ditu:

  • Bertako eta kanpoko hizkuntza-ondarea aztertu, deskribatu eta ezagutaraztea.
  • Galzorian dauden hizkuntza gutxitu eta kalteberen gaineko ezagutza zabaltzea eta prestakuntza eta ikerketa bultzatzea.
  • Bereziki hizkuntza gutxitua ardatz hartzen duen hezkuntza eleaniztunaren ezaugarriak eta baloreak ikertzea, eta aldi berean, prestakuntza inklusibo eta justua ziurtatzeko oinarriak ezagutaraztea.
  • Hizkuntza ondarearen inguruan lan egiten duten nazioarteko erakundeen arteko elkarlana sustatzea eta indartzea, eta sare horiekin batera ekimenak garatzea.
  • Euskal Herriko hizkuntza eta kultur ondarea bere aniztasunean ezagutu, eta kudeaketa egokienak indartze aldera, ikerketak eta prestakuntza-ekimenak bultzatzea.

Albisteak eta Ekitaldiak

Aragoiera biziberritzeko bultzada berria

Lehenengo argitaratze data: 2015/11/26

Oraingo honetan gure ustez, aragoiera bizitzen ari den indarberritzea agerian jarri nahi dugu, bai gobernutik eta bai hizkuntza horren babesean eta alfabetatzean aspalditik lanean ari diren gizarte eragileengandik datozen ekimenen lekuko baikara azkenaldian.

Lehenengo eta behin, Aragoiko Gobernu Kontseiluak Zaragozako Unibertsitatearekin bultzatu duen hitzarmena nabarmendu nahi dugu. Hitzarmen honek, aragoieraren ikerketa bultzatu nahi du derrigorrezko hezkuntzan hizkuntza nagusi bezala sartzeko helburuarekin, eta gure ustez hau berri oso garrantzitsua da. Aragoiko gobernuak adierazi duenez, hitzarmenarekin lortu nahi dena zera da: alde batetik, eskola eremuan hizkuntza gutxitu honen erabilera bultzatzea eta bestetik, hizkuntza indartu umeek beraien artean erabili dezaten. (Hitzarmenari buruz gehiago irakurri artikulu honetan)

Huesca-ko Udala bere aldetik, neurriak hartzen hasi da aragoieraren biziberritzea bultzatzeko eta hizkuntza honen beharrak agerian jartzeko, besteak beste, Aragoieraren Udal Eskola sortzen edota udalerriko kultura egitarau eta liburuxketan aragoiera erabiltzen. (Gehiago irakurri)

Katedran jakin badakigu, hizkuntza politiken norabidea aldatzeko momentuan, hizkuntzen eremuan lanean ari diren gizarte eragile desberdinen arteko desadostasunak agertu daitezkeela, eta aldaketa hauek ez direla errazak izaten. Kasu honetan, beharrezkoa da aipatzea Asociación Cultural Nogará-Religada, Estudio de Filología Aragonesa, Sociedad Lingüistica Aragonesa eta aragoieraren hamabi bat hiztun nabarmenek, beraien artean Ánchel Conte idazlariak, adierazi duten kezkak komunikatu baten bitartez, beraien ustez, gobernuak aragoierarekiko duen jokaera ez delako egokia.

Talde honek aipatzen duen kezketako bat irakasleriaren egiaztapenari buruz da. Adierazi dutenez, gobernuak aragoieraren irakasleriaren hizkuntza gaitasuna diploma baten bidez frogatu nahi du eta beraien ustez diploma honen curriculum-aren garapenak, nahiz eta errealitate soziolinguistikoari hurbiltze bat izan, ez du batere hizkuntzaren ikaskuntza ziurtatzen eta askoz gutxiago irakaskuntzarako behar den menperatzea, ezinezkoa baita hori zazpi hilabetetan lortzea. (Gehiago irakurri gai honi buruz)

Eragile hauek adierazi duten beste kezka bat hizkuntzaren bateratzeari buruzkoa da. Talde honek proposatzen duena zera da: 1987an bultzatutako arau ortografikoak (Uesca-ko grafia) atzean utzi eta eredu berri bat erabiltzea. Eredu berri hau alde batetik aldaera desberdinen normalkuntza eta arautze baten ondorioa izan behar du eta bestetik hiztun zaharrak ezagutzen duten eta bertako aldaerak aintzatesten duen guztien eredu bat izan. (Gehiago irakurri)

Guretzat garrantzitsua da azpimarratzea, hizkuntza politikan ematen diren aldaketek, erakunde eta gizarte eragileen arteko etengabeko eztabaida eta hartu-eman arina behar dutela: bultzatzen duten erakundeek hizkuntza eremuan lanean ari diren eragileen jakintza behar dutelako baina eragileek ere erakundeen babesa behar dute aldaketak eraginkorrak izateko.

Hau esanda, beharrezkoa da gure poztasuna berriz aipatzea berri guzti hauek irakurri eta gero, horrek aragoiera agenda politikoan dagoela adierazten baitu, baina ez hori bakarrik, aragoiera bultzatzeko etengabe lanean ari diren taldeak, dirudienez inoiz baino motibatuago daude beraien hizkuntzak gizartean izan behar duen pisua har dezan.

Babesleak

Babeslea

Irudia

Garabide banner

Soziolinguistika klusterra

inf_tweets

Facebook