"Instalazioak I" Arkitektura Teknikoaren Graduko lehenengo ikasturteko oinarrizko irakasgaietako bat da. Adarreko oinarrizko irakasgaien artean kokatzen da eta Oinarrizko Instalazioen Moduluaren (M02) parte da. Oinarrizko izaera duenez, ikasgai hau graduko beste zenbait irakasgairen oinarri dela jo daiteke.



Irakasgaia egoki burutzeko beharrezkoa da ikasleak oinarriko ezagutzak izatea fluidoen fisikan eta kalkulu matematikoan.



Irakasgai honek ikasleari eraikinetako instalazio hidraulikoen inguruko oinarria emango dio. Instalazio horien artean daude eraikinetako iturgintzarem, ur bero sanitarioaren eta saneamenduaren instalazioak, baita aireztapenaren instalazioak ere. Irakasgaian mota horietako instalazioen diseinu, kalkulu eta dimentsionamendu faseak lantzen dira; ikasleak graduan zehar zein etorkizun profesionalean erabiliko dituen gaitasun eta ezagutzak eskuratuz.

Irakasgaiari lotutako graduaren gaitasun orokorrak hauek dira:



G001 - Eraikuntza lanen zein horien instalazio eta elementu desberdinen eraikitze-lanen exekuzioa zuzentzea; horretarako eraikitakoen kontrol kualitatibo eta kuantitatiboa gauzatzeko material, sistema eta exekuzio desberdinen kontrolerako planak ezarri eta kudeatuz, horien guztien erregistroak prestatuz eta Eraikinaren liburura gehituz. Eraikitze lanen kontrol ekonomikoa garatzea, horretarako beharrezkoak diren ziurtagiriak eta kitapenak eginez.



G004 - Gaikuntza legalen esparruan, proiektu teknikoak garatu eta eraikuntza-lanen zuzentzea gauzatzea.



G005 - Eraikuntza-teknologia berriak kudeatzea eta eraikuntzaren kalitate kontroleko prozesuetan parte hartzea; eraikinen jasangarritasun eta energia-efizientzia azterketak, ebaluazioak eta ziurtagiriak garatzea eta gauzatzea.



G006 - Eraikinen erabilera, kontserbazioa eta mantentze-lanak garatzea, horretarako beharrezkoak diren dokumentu teknikoak idatzita. Materialen, eraikuntza-sistemen eta eraikinen bizi zikloen azterketak garatzea. Eraikuntza eta eraiste prozesuetan sortutako hondakinen kudeaketa.



Aldiz, irakasgaiari lotutako gaitasunak honako beste hauek dira (erlazionatutako graduaren gaitasunak adierazten dira batera):



1 - Jariakinen mekanikaren eta hidraulikaren oinarri teorikoen eta funtsezko printzipioen eta horien eraikuntzetarako aplikazioen ezagutza (G001, G004, G005).



2 - Eraikuntza prozesuari instalazioei buruzko araudi espezifikoa aplikatzeko trebezia (G001, G004, G006).



3 - Eraikinetako instalazioak konstruktiboki garatzeko gaitasuna, exekuzioa planifikatu eta gauzatzeko gaitasuna, zerbitzu eta obra-harrera frogak egiaztatzeko gaitasuna eta mantenua lanetarako gaitasuna.





Ikaste emaitzak:



-Eraikuntza baten parte diren instalazio desberdinak, eta horiek osatzen dituzten osagaiak, ezagutu eta identifikatzea.



-Instalazioen funtzionamendua zuzentzen duten fenomeno fisikoen ulermena.



-Instalazioen parte diren osagai desberdinen ezaugarri garrantzitsuenen ezagutza.



-Instalazio horien kontrola eta mantenua aztertzea; instalazio horien diseinua, kalkulua, exekuzioa eta kontrola zuzentzen dituzten arautegiak ezagutzearekin batera.



-Instalazioen funtzionamenduari lotutako kontrol eta egiaztapen lanetan erabilitako tresneria eta erreminten erabilera.



-Muntaia fasean edo dagoeneko egikarituta dauden instalazioen behaketa eta analisirako gaitasuna garatzea, garatze profesional egoki baterako zentzu kritikoa eta trebakuntza jarraitua handiagotzeko.

Irakasgaiak eraikuntzetako iturgintza instalazioei buruzko lehen zati bat dauka, ur hotzaren instalazioen azterketa ez ezik fluidoan fisika eta hidraulikari buruzko hainbat kontzepturen sarrera egiteko balio duena. Gai hau testuinguru honetan aplikagarri diren araudien sarrera egiteko, zein instalazioen diseinu, kalkulu eta dimentsionamenduarekin lehen harreman bat izateko ere baliatzen da. Behin kontzeptu horiek egoki ulertu eta praktikan jarri direnean jarraian datozen ur bero sanitarioaren eta eraikinetako saneamendu instalazioen gaiak aztertzen dira, aurretik jasotako kontzeptuak berriz ere aplikatuz. Azkenik, eraikinetako aireztapen instalazioak aztertzen dira.



Irakasgaiaren programa:



1. Iturgintza instalazio hidraulikoak eraikuntzan.

2. Ur bero instalazioak eraikuntzan.

3. Barne saneamendu instalazioak eraikuntzan.

4. Aireztapen instalazioak eraikuntzan.

5. Suteen aurkako instalazio babesleak.

Modalitate magistraleko klaseak irakasleak oinarrizko printzipioak aztertzeko eta printzipio horiek eraikinetako kasu praktikoetan aplikatzeko erabiliko dira. Nork bere kabuz egindako lana bultzako da ikasleari irakasgaia ulertu eta bertan sakondu ahal izateko apunte eta material desberdinak eskuragarri jarriz. Horrela kasu errealetatik eratorritako eta klasean landuko diren apunteak, materiala eta planoak jarriko dira ikasleen eskura. Eztabaida irekia eta ikasleen partea bultzatuz eztabaida irekia bultzako da, eta baita ahoz defendatu beharreko lanen garatzea. Horrela, ikasleak etorkizun profesionalean baliagarri izango zaizkion komunikaziorako gaitasunak barneratzea bultzen da. Laborategian aztertuko diren eraikinetako instalazioak klasean azterturikoak baina kasu konpleaxuagoak izango dira, betiere kasu praktiko errealetan oinarriturik, eta horietan ikasleak klasean jasotako ideia eta oinarrizko printzipioak aplikatu, garatu eta estrapolatu beharko ditu. Horrek klasean ikusitako kontzeptuen ulermen eta edukien bereganatze sakonagoak ahalbideratuko ditu. Laborategiko praktiken helburu gehigarri bat klasean aztertutako instalazioen bertsio sinplifikatuekin esperimentatu eta hauen osagarri eta materialak identifikatu ahal izatea da. Horretarako laborategian eskuragarri dauden proga-bankuak erabiliko dira.



Irakasgaiak 6 kreditu ditu, 4,5 kreditu teorikotan (teoria eta ariketak) eta 1,5 kreditu praktikotan banatuak. Irakasgaia astean ordu eta erdiko bi klasetan irakasten da, eta klase horiek batez ere teoria lantzeko erabiltzen dira, nahiz eta kasu errealetan oinarritutako eraikinen instalazioak ere aztertzen diren horretarako beharrezkoak diren kontzeptuak ikusi ahala.





Lauhilekoan zehar ikasle bakoitzak 15 ordu inguru egingo ditu laborategian, bi orduko 7-8 saiotan banatuak. Praktika horietan ikasleak klasean landutako adibide sinpleagoetatik abiatuta, eraikinetako instalazioen diseinu, kalkulu eta dimentsionamendurako gaitasunak garatuko ditu. Ikaslea bere soluzio propioetara iris dadin sustatuko da, eta horiek laborategian bertan egiaztatu ahalko ditu irakaslearekin. Praktikak ikasle bakoitzak modu indibidualean garatuko dituen arren, ikasleen arteko eta irakaslearekiko hartu-emana bultzatuko dira. Laborategiko praktiketan zerrenda pasako da asistentziaren kontrola eramateko.



Praktiken bidez, beraz, ikasleak honako hauek egingo ditu:



- Klasean ikusitako kontzeptu teorikoak errepasatu, horietan sakondu eta kasu praktikoetan aplikatu.

- Eraikinetako planoekin eta instalazioen diseinuan esperientzia praktikoa eskuratu, horretarako eraikin errealetako planoak erabiliz.

- Planoekin lan egin eta bertan neurriak hartzeko metodologian esperientzia eskuratu, eraikinetako instalazioak diseinatzeko garatu beharreko kalkuluekin ohitu, eta horien diseinuan, eta aplikatu beharreko legeriari jarraiki, erabakiak hartzen ikasi.



Irakasgaiari buruzko ezagutza sakon bat lortu nahi duen ikasleak kurtsoan zehar lan jarraitu bat egin beharko du, kontzeptuak ulertu eta menderatzeko pausuz-pausoko lana eginez.

• Ebaluazio Jarraituaren Sistema
• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • Garatu beharreko proba idatzia (%): 85
  • Test motatako proba (%): 5
  • Ahozko defentsa (%): 5
  • Banakako lanak (%): 5

Ikasleak bi ebaluazio aukera desberdindu ditu eskuragarri: Ebaluazio Jarraitua eta Ebaluazio Finala. Besterik adierazi ezean, Ebaluazio Jarraitua izango da ebaluazio sistema ohiko deialdian (Maiatza), eta Ebaluazio Finala, berriz, ezohiko deialdian (Ekaina). Hala ere ikasleak ohiko deialdian ebaluazio finala egiteko aukera izango du jarraian adierazten diren baldintzak zorrotz bete ezkero.



"Graduko Titulazio Ofizialetako Ikasleen Ebaluaziorako Arautegia"-ren 8. artikuluak honela dio: "Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoko irakasgaien kasuan edo 18 astekoa urteko irakasgaienean, ikastegiko eskola egutegian zehaztutakoarekin bat lauhilekoa edo ikasturtea hasten denetik kontatzen hasita. Irakasgaiaren irakaskuntza gidan epe luzeagoa ezarri ahal izango da". "INSTALAZIOAK I" irakasgaian EZ da epe hori luzatzeko aukerarik izango. Beraz, irakasgaia lauhilekoa denez, lauhilekoaren hasieratik kontatzen hasita 9 ASTEKO GEHIENEKO EPEA izango du ikasleak uko eskaera behar bezala aurkezteko, eta ez da salbuespenik onartuko.



EZ AURKEZTUA kalifikazioaren inguruan, "Graduko Titulazio Ofizialetako Ikasleen Ebaluaziorako Arautegia"-ren 12.artikuluko 2.atalak honako hau adierazten du deialdia-ukoaro buruz: Ebaluazio Jarraituaren kasuan, azken probaren pisua bada irakasgaiko kalifikazioaren %40 baino handiagoa, nahikoa izango da proba horretara ez aurkeztea azken kalifikazioa EZ AURKEZTUA izan dadin. Aldiz, azken probaren pisua bada irakasgaiko kalifikazoaren % 40 edo hori baino txikiagoa, deialdiari uko egin nahi dioten ikasleek kasuan kasuko irakasgaiaren irakaskuntza aldia bukatu baino, gutxienez, hilabete lehenago egin beharko dute eskaria. Eskari hori idatziz aurkeztu beharko zaio irakasgaiaren ardura duen irakasleari.



Irakasgaian eskainitako bi ebaluazio modalitateen zehaztasunak ematen dira jarraian. Ebaluazio froga guztiak berdinak izango dira irakasgaiko talde guztientzat.



Ebaluazio Jarraitua:

- Azterketa partzial bat egingo da (nota finalaren %45).

- Azterketa partzial bat egingo da, Maiatzeko ohiko deialdiaren datan (nota finalaren %40).

- eGela bitartez eginiko 10 minutuko testak, hiru astero gutxi gora behera (nota finalaren %5)

- Irakasleak proposatutako talde lan bat eta lan honen jendaurreko ahozko aurkezpena eta defentsa (nota finalaren %5).

- Irakasleak adierazitako lan indibiduala (nota finalaren %5).

OHARRA: Bi partzialak konpentsatzeko gutxieneko nota 3,0 izango da (gutxiagorekin SUSPENTSOA izango da kalifikazioa batezbestekoa edozein dela ere).



Ebaluazio finala (Maiatzeko deialdia):

- Ikasgai osoari buruzko proba idatzia (nota finalaren %100). Irakasgaian ikusitako eduki guztiei buruz galdera teoriko zein praktikoak izango dira.

Ebaluazio finala (Ekaineko deialdia):

- Ikasgai osoari buruzko proba idatzia (nota finalaren %100). Irakasgaian ikusitako eduki guztiei buruz galdera teoriko zein praktikoak izango dira.

Ebaluazio probetako materialen, baliabideen eta haien erabilerari dagokionez, ikasgai honetan liburuak, apunteak, telefonoak, ordenagailuak edo bestelako gailuak erabiltzea guztiz debekatua dago TEORIA ZATIARI dagokionean, eta ariketa zatian, ikasleei aurrerapen nahikoarekin esandako materialak erabil daitezke soilik.

Oinarrizko bibliografia

-Arizmendi Barnes, Luis Jesús: Cálculo y Normativa básica de las instalaciones en los edificios. Tomo 1. EUNSA ISBN 84-313-1818-X



- Franco Martin Sanchez: Manual de Instalaciones de Calefacción por agua caliente, 2008. Amv ediciones ISBN 9788496709157



-Gilberto Enriquez Harper: Manual de instalaciones electromecánicas en casas y edificios. Noriega Editores



- Franco Martín Sánchez: Instalaciones de fontanería, saneamiento y calefacción. Escuela Universitaria de Arquitectura técnica, Madrid,1997. I.S.B.N. : 84-920926-0-2.



- Javier Vázquez Moreno : Manual práctico de instalaciones en edificación, I Instalaciones hidráulicas : Fontanería, saneamiento, protección contra incendios. Ediciones Liteam, Madrid , 2001. I.S.B.N.84-95596-04-0.

Web helbideak

www.codigotecnico.org