Irakasgaiaren deskribapen laburra:

Gaixotasun kronikoek herrialde garatuetan duten prebalentzia aintzat hartuta, irakasgai honen helburua gaixotasun horien arrisku-faktoreak sakonago ezagutzea eta haiek ebaluatzen ikastea da. Halaber, halakoek herritar talde bakoitzaren osasunean zer-nolako eragina duten ere ezagutu nahi da.

Ikaskuntzaren emaitzak: herritarren bizitza-ohitura kaltegarriak antzemateko eta prebenitzeko beharrezko gaitasunak garatzea. Gizarte-ohiturak identifikatzeko beharrezko tresnak ezagutzea. Antzemandako akatsak zuzentzeko tresna erabilgarriak behar bezala erabiltzea.

Gaitasun orokorrak: 148, 153

- 148. GO: prebentziozko portaerak eta portaera terapeutikoak babestuta, bizitza-eredu osasungarriak eta auto-zaintza sustatzea.

- 153. GO: ebaluatzeko mekanismoak ezartzea, alderdi zientifikoak, teknikoak eta kalitatezkoak kontuan hartuta.

Gaitasun espezifikoak: 75, 77, 87

- 75. GE: norbanako osasuntsuek eta osasun-arazodunek bizitzan barrena zer nutrizio-behar dituzten ezagutzea eta balioestea, elikadura-ohitura osasungarriak sustatzeko eta indartzeko.

- 77. GE: prozesu fisiopatologikoak eta haien zeinuak ezagutzea, baita bizitzako etapa bakoitzean egoera osasuntsuak eta gaixotasunak zehazten dituzten arrisku-faktoreak ere.

- 87. GE: osasunarekin eta inguruko arazoekin lotutako faktoreak ezagutzea, egoera osasuntsuetan eta gaixotasunean norbanakoak komunitateko kide gisa artatzeko. Dagokion arloan komunitate bateko osasun-arazo esanguratsuenak antzemateko metodoak eta prozedurak erabiltzea.

Zeharkako gaitasuna: Ahozko komunikazio eraginkorra

1. BLOKEA. Jarduera fisikoa eta elikadura ebaluatzeko metodoak

1.1. gaia. Ohiturak ebaluatzeko metodoen hastapen orokorra

1.2. gaia. Jarduera fisikoa ebaluatzeko metodoak

1.3. gaia. Elikadura ebaluatzeko metodoak



2. BLOKEA. Bizitza-ohituren eragina herritar aztergaien osasunean

2.1. gaia. Morbilitateagatiko heriotzaren arrazoi nagusiak eta prebalentzia handieneko gaixotasunen arrisku-faktoreak (gaixotasun kardiobaskularrak, onkologikoak, mentalak...)

2.2. gaia: Populazio-talde ezberdinen jarduera fisikoa egiteko aholkuak

2.3. gaia: Populazio-talde ezberdinen elikadura aholkuak



3. BLOKEA. Herritarren bizitza-ereduak

3.1. gaia. Jarduera fisikoko ohiturak zenbait herritar taldetan

3.2. gaia. Elikadurako ohiturak zenbait herritar taldetan

1.- Mintegi eta gelako praktiketako talde-lan idatziak

2.- Lan idatzien ahozko aurkezpena

3.- Azterketa

Ohar garrantzitsua:

Ezinbestekoa izango da lanak irakasle bakoitzak ezarritako egunean eta moduan aurkeztea.

Irakasgaia gainditzeko, beharrezkoa izango da zati bakoitzaren % 50 gaindituta izatea.

Eskoletan parte hartzen ez duten ikasleek eskubidea izango dute amaieran azterketa bat egiteko.

• Azken Ebaluazioaren Sistema

Ebaluazio-sistema:

Modalitateak Gaitasunak Kalifikazioa (%)

1.- Talde-lan idatziak GE: 75, 77, 87 %20

2.- Lan idatzien ahozko aurkezpena ZG %10

3.- Azterketa GE: 75, 77, 87 %70

Ohar garrantzitsua:

Ezinbestekoa izango da lanak irakasle bakoitzak ezarritako egunean eta moduan aurkeztea.

Irakasgaia gainditzeko, beharrezkoa izango da zati bakoitzaren % 50 gaindituta izatea.

Eskoletan parte hartzen ez duten ikasleek eskubidea izango dute amaieran azterketa bat egiteko.

Ebaluazio-sistema:

Modalitateak Gaitasunak Kalifikazioa (%)

1.- Talde-lan idatziak GE: 75, 77, 87 %20

2.- Lan idatzien ahozko aurkezpena ZG %10

3.- Azterketa GE: 75, 77, 87 %70

Ohar garrantzitsua:

Ezinbestekoa izango da lanak irakasle bakoitzak ezarritako egunean eta moduan aurkeztea.

Irakasgaia gainditzeko, beharrezkoa izango da zati bakoitzaren % 50 gaindituta izatea.

Eskoletan parte hartzen ez duten ikasleek eskubidea izango dute amaieran azterketa bat egiteko.

Klaseetan aipatuko dira (artikuloak, metodoak, baliabideak...) eta E-GELA plataforma birtualean eskuragarri jarriko dira.

Oinarrizko bibliografia

Oinarrizko bibliografia:

Astiasarán, Iciar, Martínez, J. Alfredo: Alimentación y Salud Pública. Mc Graw-Hill Interamericana, Espainia, SAU.

Comellas J. Hábitos inteligentes para tu salud. Editorial Amat. Bartzelona ,2008

Mataix J, Serra Ll eta Aranceta J. Nutrición y Salud Pública: métodos, bases científicas y aplicaciones. Masson. Bartzelona, 2006

Muñoz M, Aranceta J eta Guijarro JL. Libro Blanco de la Alimentación de los mayores. Editorial Médica Panamericana. Madril, 2005.

Serra Ll eta Aranceta J. Obesidad Infantil y Juvenil: Estudio EnKid. Masson. Bartzelona, 2001

Serra Ll eta Aranceta J. ¿Nutricion Infantil y Juvenil: Estudio EnKid?. Masson. Bartzelona, 2004



Rikli, R.E. & Jones, J.C. 2001, Senior fitness test manual, Human Kinetics, Champaign, Il. etab.

1. Gai arloa:

Caspersen C., Powerll K. & Christenson G. (1985). Physical activity, exercise, and physical fitness: Definitions and distinctions for health-related research. Pub Health Rep, 100, 126-131.

Ainsworth et al. (2000). Compendium of physical activities: an update of activity codes and MET intensities. Med Sci Sports Exercise 32, 498-516.

Livingstone MBE (2003). How active are we? Levels of routine physical activity in children and adults. Proc Nutr Soc 62, 681-701.

Serra-Majem Ll., Aranceta J y Román B. (2006). Actividad física y salud. Estudio enKid. Masson; Barcelona.

Bouchard et al. (1983). A method to assess energy expenditure in children and adults. Am J Clin Nutr 37, 461-467

López, J. & Fernández, A. (2008). Fisiología clínica del ejercicio. Editorial Médica Panamericana, Buenos Aires.

Marshall & Welk (2008). Definitions and measurement. En Smith A. & Biddle S. editores, Youth physical activity and sedentary behavior ( pp. 3-29). Champaign Illinois: Human kinetics Publishers.

MEC/MSC Ministerio de Educación y Ciencia y Ministerio de Sanidad y Consumo (2006). Actividad física y salud en la Infancia y la Adolescencia. Ministerio de Educación y Ciencia y Ministerio de Sanidad y Consumo. Madrid.

2. Gai arloa:

MEC/MSC Ministerio de Educación y Ciencia y Ministerio de Sanidad y Consumo (2006). Actividad física y salud en la Infancia y la Adolescencia. Ministerio de Educación y Ciencia y Ministerio de Sanidad y Consumo. Madrid.

ACSM (1994,2004, 2009, 2010). Position Stands. Medicine and Science in Sports and Exercise.

Manonelles P. et al.(2008). La utilidad de la actividad física y de los hábitos adecuados de nutrición como medio de prevención de la obesidad en niños y adolescentes. Documento de consenso de la Federación Española de Medicina del Deporte (FEMEDE) Separata de Archivos de Medicina del Deporte.Septiembre-Octubre; XXV(5):333-353

Sarah M. Eickmeyer, Gail L. Gamble, Samman Shahpar, Kim D. Do (2012). The Role and Efficacy of Exercise in Persons With CancerPM R ;4:874-881.Sheri r. Colberg, ronald j. Sigal, bo fernhall, judith g. Regensteiner, bryan j. Blissmer, richard r. Rubin, lisa chasan-taber, ann l. Albright, barry braun (2010). Exercise and Type 2 Diabetes. The American College of Sports Medicine and the American Diabetes Association: joint position statement. Diabetes Care 33:e147–e167.



Warburton, D.E., Nicol, C.W. & Bredin, S.S. (2006), "Health benefits of physical activity: the evidence", CMAJ: Canadian Medical Association journal = journal de l'Association medicale canadienne, vol. 174, no. 6, pp. 801-809.

Gary O'Donovan , Anthony J. Blazevich , Colin Boreham , Ashley R. Cooper , Helen Crank , Ulf Ekelund , Kenneth R. Fox , Paul Gately , Billie Giles-Corti , Jason M. R. Gill , Mark Hamer , Ian McDermott , Marie Murphy , Nanette Mutrie , John J. Reilly , John M. Saxton & Emmanuel Stamatakis (2010): The ABC of Physical Activity for Health: A consensus statement from the British Association of Sport and Exercise Sciences, Journal of Sports Sciences, 28:6, 573-591. William Micheo, Luis Baerga, Gerardo Miranda (2012). Basic Principles Regarding Strength, Flexibility, and Stability Exercises PM R;4:805-811.

3. Gai arloa:

Astrand PO, Rodahl K.(1985). Fisiología del Trabajo Físico. Bases fisiológicas del ejercicio. Editorial Médica Panamericana. Buenos Aires.

González-Gross M, Ruiz JR, Moreno LA, Rufino-Rivas P, Garaulet M, Mesana MI, Gutiérrez A.(2003). The AVENA Group. Body composition and physical performance of Spanish adolescents: the AVENA pilot study. Acta Diabetol, 40: 299-301

Rikli, R.E. & Jones, J.C. (2001). Senior fitness test manual, Human Kinetics, Champaign, Illinois.

Tinetti ME, Williams TF, Mayewski R.(1986). Falls risk index for elderly patients base don Lumber of chronic disabilities. Am J Med. 80: 429-34

Gehiago sakontzeko bibliografia

Irakasgaiaren aurkezpenean eskainiko dira.

Aldizkariak

Irakasgaiaren aurkezpenean eskainiko dira.

Web helbideak

Internet-eko web-gune interesgarriak
www.patient.co.uk/health/Physical-Activity-For-Health.htm.