Egungo Euskararen Hiztegia (EEH)
mendebaldarMendebal hezea zen orain nagusi azken asteetako hego jasangaitzaren lekuan. Aingeru Epaltza «Rock'n'roll», 2000 - 395. orr.
Euri-jasak izan ziren, uholdeak etorri, mendebalak jo, eta etxeari eraso zioten; baina ez zen erori, oinarriak harkaitzean zituelako. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 13. orr.
Mendebalak jotzen zuenean, kresalaren gazia usain nezakeen. Txillardegi «Putzu», 1999 - 331. orr.
Haizeak gurean Iparra eta Hegoa ditugunez, nahiz-eta horien ondoan mendebala eta beste dabilen, horietaz jardun gara hainbat aldiz. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 366. orr.
Ordu gutxi barru, hemen diagu mendebala! Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 39. orr.
Milizianoak eta gudariak mendebalerantz abiatu ziren kamioietan, autoetan, motorretan, bizikletan edo oinez. Joseba Sarrionandia «Kolosala izango da», 2003 - 78. orr.
Mendebaletik ekialdera joaten diren tren guztiak, trenen ordutegian, zenbaki bakoitiekin seinalatuak egonen dira, eta ekialdetik mendebalera joaten direnak, aldiz, zenbaki bikoitiekin. Fernando Rey «Zorrotz begiratutako trenak» - Bohumil Hrabal, 2002 - 21. orr.
Mea-hobi bat aurkitu dut eskualdearen mendebaleko ertzean. Juan Garzia «Sistema periodikoa» - Primo Levi, 1998 - 131. orr.
Eginahal guztiak egiten zituzten erruso petoak irauten ez ezik, erruso petoak antzezten ere bai, Europako Mendebalak errusoez egina duen irudira moldatzen. Matías Múgica «Hiltzaile baten aitormena» - Joseph Roth, 2004 - 7. orr.
Iparrameriketako mendebale zabalera. Herria 2003-01-09
Hola da asmatua izana, Irakaren eta Mendebalaren artean egin behar litakeen tratua: guk baiginuke ur garbia eta jatekoa, heiek aldiz, petrolioa. Herria 2003-04-03
Mendebalaren nagusitasun etiko eta kulturala aldarrikatzen dugu, eta Ekialdea umiliatzen saiatu, berriz ere. Berria - Euskal Herria 2004-12-29
Ideia horiek eragin handia izan dute XIX. mendeko Errusian: Soloviov, Tolstoi etab., eta mugimendu eslabofiloa, "mendebal materialistaren" etsaia, Espainian Unamonoren antzera. Joxe Azurmendi «Euskal Herria krisian», 1999 - 230. orr.
Mendebal akitu "konformista" honetan. Joxe Azurmendi «Euskal Herria krisian», 1999 - 280. orr.
Eguraldi nahasia izango zela, halaxe tokatzen zela mendebal eta ipar-mendebalaren artean ibiliko zen haizeari esker. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 376. orr.
Mendebala sekularizatu arau gogortuko da Eliza katolikoa. Piarres Aintziart «Azken apeza», 2005 - 147. orr.
Giza Eskubide naturalen filosofia, esate baterako, mendebaleko filosofia bat izan da, eta momentu batzuetakoa. Joxe Azurmendi «Euskal Herria krisian», 1999 - 134. orr.
Ibai Elurtua mendebal hormatik gertu zihoan. Agustin Otsoa «Eraztunen Jauna III» - J.R.R. Tolkien, 2004 - 73. orr.
Han mendebal isurian dauden harkaitz-mendiak joz. Pello Zabala «Zeruan zer berri», 2006 - 66. orr.
Herri xume eta beharduna da Timor-Ekaldea, berrikitan mendebal parteko indonesiarrek piztu nahasmendu batzuk bortizki joa. Herria 2001-09-06
Atzo Mendebal Pomeranian ere hegazti kutsatuak agertu direla jakinarazi zuten. Berria - Gaiak 2006-02-21
Japoniak Filipinei Herbehereetako Mendebal Indiei edo Britainiar Malaysiari eraso egin diotelako. Edorta Jimenez «Hemingway eta euskaldunak zerbitzu sekretuetan», 2003 - 120. orr.
Hala nola, Portugalek Mozambike, Ginea, Angola eta Timor; Espainiak Maroko Iparra eta Sahara Mendebala; Belgikak Kongo, Burundi eta Ruanda; Herbehereek Indonesia; Italiak Libia, Etiopia, Eritrea eta Somalia. Nazione Batuen hiru ehun soldado hedatu dituztela, Timor Iguzkialde hortakoak, Timor mendebalarekilako muga heietan: baziren alabaina bi hil izanak orduko jazargo batean. Piarres Xarriton «De re publica edo politikaz», 2003 - 76. orr.
Amerika mendebaleko Arizonan. Herria 2004-09-02
Esate baterako, neska -> neskea bilakaera mendebal oso-osoan gauzatu da (eta baita Urolaldeko hizkera batzuetan, Goierrin eta Nafarroako Burundan ere). Koldo Zuazo «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 194. orr.
Dena dela eta aldeak alde, mendebal barruan eremu edo azpieuskalki bi badirela esan dezakegu: sartaldea eta sortaldea deituko ditudanak. Koldo Zuazo «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 69. orr.
Horrela egin zen, mendebal barruan sartaldeko eremua sortaldeko eremutik aldentzeko beste urrats bat, eta, horrela egin zen, mendebaleko euskara gainerako euskalkietatik bereizteko beste urrats bat. Koldo Zuazo «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 97. orr.
Edo (izen gehien dituen) hego mendebal, zehar haize, aldaize eta gorbeianoa deitzen diogun bihurriago horri, edo beste baserritar batek zioenez hego mendebal, tormento jeneral delako berorri berari ere. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 278. orr.
Hego-mendebalak iraungo zuen edo mendebalari txanda emango zion jakiteko. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 39. orr.
Hego-mendebal edo aldaize traketsa dabilenean. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 278. orr.
· Lapurdiko hegomendebalean, Nafarroako iparmendebalean eta Gipuzkoako iparrekialdean Laino xoxtor batzuk ageri direla hego mendebal aldetik Koldo Zuazo «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 200. orr.
Mendebala eta ipar-mendebala ohi baitira nagusi neguaren bihotzean. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 17. orr.
Ipar mendebala ez denean, hodei busti umelez bazterrak zirtatzen. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 169. orr.
Ez da ipar beltz horietakoa iritsi zaiguna, udazkena sendo kastigatzen duen horietakoa; hau, itsasoko ipar-mendebal umela da. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 456. orr.
Iparmendebalaren enbata sartzen baita zapa-zapa, euri merke eta umela noiznahi botatzen duela. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 383. orr.
Zorigaiztoz, goi ipar-mendebalaren aldetik sartzen zitzaigun haizearen mende. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 156. orr.
Haize bolada iparmendebaletiko horiek tentetzen badira. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 65. orr.
San Petersburg Ipar-Mendebaldeko koroa, muga eta atea da. Edorta Jimenez «Europako mugetan barrena», 2000 - 240. orr.
Edo (izen gehien dituen) hego mendebal, zehar haize, aldaize eta gorbeianoa deitzen diogun bihurriago horri, edo beste baserritar batek zioenez hego mendebal, tormento jeneral delako berorri berari ere. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 278. orr.
Hego-mendebalak iraungo zuen edo mendebalari txanda emango zion jakiteko. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 39. orr.
Hego-mendebal edo aldaize traketsa dabilenean. Pello Zabala «Naturaren mintzoa», 2000 - 278. orr.
Lapurdiko hegomendebalean, Nafarroako iparmendebalean eta Gipuzkoako iparrekialdean Laino xoxtor batzuk ageri direla hego mendebal aldetik. Koldo Zuazo «Euskararen sendabelarrak», 2000 - 200. orr.
Afrika mendebal aldetik bi alderdien baketzerat jin jaunek hautsi mautsi bat muntatu dute, bainan hura baztertu du Gbagbo presidentak, sobera abantail emaiten ziotela jazarleri. Herria 2002-10-17
Kasernaren aurrez aurre, eta mendebal aldeko kaxko baten gainean, dorretxo borobil zahar-zahar bat zegok, aspaldixko honetan zaharrakatzen hasia. Txillardegi «Putzu», 1999 - 23. orr.
Ondoko astezkenean, irailaren 1an, egundainokotan berriz Ibañeta pean ziren beilari hetarik zenbait, eta, guziz, mendebal aldeko baxenabartarrak. Herria 2004-09-09
Post-scriptum-ean dio Kisek Mendebal-ekialdeko dibana azpititulua izan zezakeela bere lanak. Berria - Kultura 2006-04-25
Astearte osoan ariko du euria, mendebal haizeak hiri gainera igorritako hodei lodietatik. Oskar Arana «Lotsaizuna» - John Maxwell Coetzee, 2004 - 29. orr.
Eta mendebal haizea non sortzen den, han ibiltzen da amorratuen, errabiatuen eta ankerren. Edorta Jimenez «Sukar ustelaren urtea», 2004 - 13. orr.
Zigortu ditu, bai, eta kanpora bota; mendebal-haizearen antzeko arnasaldi gogorrez eraman ditu urrutira. Elizen arteko biblia Is 27,8
Baina ez, jakina, Amerika oparo eder hori, zinemakoa (zinema batekoa), denen inbidia den Amerika hori, Askatasunaren estatuaren Amerika, Mendebal Urruneko heroiena, Kaliforniako hondartza argitsuena. Koro Navarro «Zertaz ari garen maitasunaz ari garenean» - Raymond Carver, 2003 - 9. orr.
baiona mendealean (4); hego mendealeko (4)
hego mendebal (7); mendebal barruan (3); mendebal haizea (3); mendebal osoan (6)
hego mendebala (4); ipar mendebala (3)
ipar mendebalean (4); mendebalean eta erdialdean (3)
afrika mendebaleko (4); amerika mendebaleko (3); hego mendebaleko (7); ipar mendebaleko (3); mendebaleko eta erdialdeko (3); mendebaleko europan (3); mendebaleko euskalkiaren (3); mendebaleko euskara (14); mendebaleko euskara egiten (3); mendebaleko euskaran (5); mendebaleko euskararen (9); mendebaleko haize (3); mendebaleko hizkera (3); mendebaleko hiztunek (3); mendebaleko konferentziako (3)
eguzkia mendebaletik aterako (4); mendebaletik ekialdera (3)
