Irakasgaiaren helburua, fluido konprimagarri edo konprimaezinekin lan egiten duten makinen oinarrizko ezagutza lortzea da. Makina horien helburua fluidotik energia lortu edo fluidoari energia ematea da. Makinen erabilera nagusiak eta makinak funtzionatzeko behar dituzten baldintza nagusiak ezagutu behar dira. Horretarako, ikasleak fluidoetatik lor daitekeen energia termiko edo hidrauliko kalkuluaren oinarrizko ezagutza lortu behar du. Baita ere, prozesu horretatik lortzen den errendimendu termiko eta hidraulikoa kalkulatzeko gai izan behar da. Makina horiek errendimendu mekaniko eta elektrikoarekin izango duten erlazioa eta eragina ere ulertu behar dute.

Ikasleak irakasgai honi dagozkion ezagutzak lortzeko, 2. Mailako Jariakinen Mekanika eta Termodinamikako irakasgaien ezagutzak era egokian lortu behar izan ditu.

Irakasgaian jorratutako gaitasunak:

M03 moduluaren gaitasunak – Ingeniaritzaren oinarriak

M03R10: Sistemen eta makina fluidodinamikoen oinarrien ezagutzak.

M03R7: Instalazio industrialetan ingeniaritzaren elementu desberdinen integrazioaren oinarrizko ezagupenak.

M03R1: Termodinamika aplikatua eta bero-trukatzeari buruzko ezagutzak. Oinarriak eta haien aplikazioa ingeniaritza arloko buruketen ebazpenerako.

M03R2: Jariakinen mekanikako oinarrizko ezagutzak



Irakasgaia ikastearen emaitzak

Kalkulu eta informeak egitea.

Emaitzak ulertzea eta interpretatzea.

Kontzeptu zientifiko-teknikoak azaltzeko gai izatea.

1 Gaia. JARIAKINEN MEKANIKAREN HEDAPENA. ARIETE KOLPEA.

2 Gaia. MAKINA HIDRAULIKOETARA SARRERA. ELEMENTU OSAGARRIAK. EULERREN 1. ETA 2. EKUAZIOAK. ANTZEKOTASUNA. ABIADURA ESPEZIFIKOAK TURBOMAKINETAN.

3 Gaia. TURBINA HIDRAULIKOAK. DEFINIZIOAK ETA SAILKAPENA. ELEMENTU OSAGARRIAK GALERAK ETA ETEKINAK. TURBINA MOTAK.

4 Gaia. PONPA HIDRAULIKOAK. DEFINIZIOAK ETA SAILKAPENA. DESPLAZAMENDU POSITIBOKO PONPAK. PONPA ZENTRIFUGOAK ETA HAIEN AKOPLAMENDUAK. PONPAKETA INSTALAZIOAK ETA FUNTZIONAMENDU PUNTUAK.

5 Gaia. HAIZAGAILUAK. DEFINIZIOAK ETA SAILKAPENA. KURBA KARAKTERISTIKOAK ETA FUNTZIONAMENDU PUNTUAK. ZARATA ETA AIREZTAPEN MODUAK.

6 Gaia. AEROSORGAILUAK. DEFINIZIOAK ETA SAILKAPENA. ELEMENTU OSAGARRIAK. KURBAK, POTENTZIAK ETA BETZ-en LIMITEA.

7 Gaia. MAKINA TERMIKOA ETA MOTOR TERMIKOA.

8 Gaia. MAKINA TERMIKOAK: TURBOMAKINEN OINARRIZKO EKUAZIOA. TURBOMAKINA AXIALA. TURBOMAKINA ERRADIALA. MAILAK. KONPRIMAGAILU BOLUMETRIKOAK.

9 Gaia. MOTOR TERMIKOAK: LURRIN TURBINAK. GAS TURBINAK. LURRUN ETA GAS ZIKLO KONBINATUAK. ERREAKZIOZKO MOTORRAK.

10 Gaia. BARNE ERRREKUNTZAKO ALDIZKAKO MOTORRAK. BEAM-EN EZAUGARRI OROKORRAK. BEAM-EN ALDERATZEKO ZIKLOAK. MOTOR TERMIKOEN APLIKAZIO EREMUAK.

Klase magistraletan irakasgai bakoitzeko eduki teorikoa azaltzen da, irakasgaiari buruzko galdera ezberdinak planteatuz. Eduki teorikoa sakontzeko, gela-praktiketan ariketak egingo dira. Gainera, ariketa ezberdinak proposatuko dira, ebazteko eta entregatzeko.

Laborategiko praktikak ikasturtean zehar egingo dira 6 jardunalditan.

Azkenik, ikasleak lan-talde bat egin behar dute eta aurkeztu egin behar dute klasearen aurrean.

• Azken Ebaluazioaren Sistema
• Kalifikazioko tresnak eta ehunekoak:
  • VER DESCRIPCIÓN (%): 100

Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du, ikastegiko eskola egutegian zehaztutakoarekin bat lauhilekoa edo ikasturtea hasten denetik kontatzen hasita.

Makina hidraulikoak zatiari dagokionez, ikasleak lortu duen ezagutza ebaluatzeko bi atal bereizten dira:

-Etengabeko ebaluazioa: testa (%2.5) + mintegiak (%5.5) + laborategi praktikak (%10.0) + entregagaiak (%12): %30.

-Azterketa finala:

oTeoria: %15

oAriketak: %55

Etengabeko ebaluazioari uko egiten dioten ikasleek 3 azpi-atalez osatzen den azterketa final bat egin beharko dute:

-Azterketa finala:

oTeoria: %15

oAriketak: %55

oAhozko azterketa: %30



Etengabeko ebaluazioa:

-Test-a: klaseko azken egunean burutzen den lan pertsonal bat da.

-Mintegiak (lan pertsonala edo taldekako lana): Mintegien azken egunean esleitutako gai bati buruzko aurkezpen bat egiten da.

-Laborategi praktikak (talde-lana): 2 edo 3 laborategi praktika burutuko dira, eta laborategian eginiko lana, datuen tratamendua eta ondorioak ebaluatuko dira.

-Entregagaiak (bakarkako lana): irakaslean ariketa bat banatuko du teoria gai bakoitzeko. Ariketa hori ebatzita entregatu behar zaio irakasleari epe zehatz batean, ebaluatua izateko.



Azterketa finala

-Atal teoriko batez (apunteen laguntzarik gabe) eta ariketez (apunteekin) osatuta dago. Etengabeko ebaluazioari uki egin dioten ikasleek beste atal bat egin beharko dute, ahozkoa, etengabeko ebaluazioari dagokiona. Ahozko atalaren nota 5.0 edo gehiago beharko du izan azterketa finala gainditu ahal izateko.





Makina termikoak zatiari dagokionez, ikasleak lortu duen ezagutza ebaluatzeko jarraian aipatzen den moduan egingo da:

Teoriako azterketa. Galdera teoriko batzuez eta garatzeko problemez osaturik.

Zati teorikoa galdera motzez osaturik dago non irakasgaiaren oinarrizko kontzeptuak erlazionatzeko eta ondorioak ateratzeko ikasleak duen gaitasuna baieztatuko den.

Problemen zatian errealitatean egoten diren problemak ebatziko dira non ikasleak bere ezagutza teorikoa aplikatuz kalkuluak egin behar izango dituen azken emaitza batera ailegatzeko.

Ikasturtean lan praktikoak egitea sustatuko da eta haien banan-banako balorazioak isla izan dezake irakasgaiaren azken notan

Makina termikoak zatiari dagokion azken nota hurrengo formularen bitartez lortuko da:

(teoriko nota)*0.60 + (problemetako nota)*0.20 + (lanaren nota)*0.20 = makina termikoak zatiaren nota.

Derrigorrezkoa izango da azterketa idatzia gainditzea. Azterketa idatzia gainditzen ez bada, azken nota azterketa idatziko berdina izango da.

Irakasgaiaren azken nota irakasgaiaren bi zatietan lortutako noten arteko bataz besteko aritmetikoa izango da, bi zatiak gaindituta izan behar dira.

Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie.

Makina hidraulikoak zatiari dagokionez, ikasleak lortu duen ezagutza ebaluatzeko hiru azpi-atalez osatzen den azterketa bat burutuko da:

-Azterketa finala:

oTeoria: %15

oAriketak: %55

oAhozko azterketa: %30



Etengabeko ebaluazioa burutu duten ikasleek lortutako nota gordetzeko aukera izango dute (etengabeko ebaluazioko nota indarrean dagoen kurtsoan zehar bakarrik gordetzen da), horrela ez dute zertan azken azpi-atala, ahozkoa, egin beharko.



Makina termikoen alorrean hiru ataletan ebaluatuko da:

-Azterketa finala:

oTeoria: %60

oAriketak: %20

oAhozko azterketa: %20



Derrigorrezkoa izango da azterketa idatzia gainditzea. Azterketa idatzia gainditzen ez bada, azken nota azterketa idatziko berdina izango da.



Irakasgaiaren azken nota irakasgaiaren bi zatietan lortutako noten arteko bataz besteko aritmetikoa izango da, bi zatiak gaindituta izan behar dira.

Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie.

Turbomáquinas Hidráulicas. Turbinas Hidráulicas, Bombas y Ventiladores, C. Mataix. 2ª Edición revisada y corregida. Ed. Amábar S.L. (2009) ISBN: 978-84-8468-252-3.

Mecánica de Fluidos Incompresibles y Turbomáquinas Hidráulicas, J. Agüera Soriano. 5ª Edición Actualizada. Ed. Ciencia 3, S.L. (2002) ISBN: 84-95391-01-05.

Oinarrizko bibliografia

Pump Handbook, Igor J. Karassik et al. 4th Edition. Ed. McGraw-Hill (2008) ISBN: 978-0-07-146044-6.



Elementos de Máquinas Hidráulicas, A. Larreategui. Edición de 2007. Sección de publicaciones de la E.T.S.I. de Bilbao.



Manual de Bombas Centrífugas. Igor J. Karassik y Roy Carter. CECSA 1987.



Heywood, J.B. ' Internal Combustion Engine Fundamentals'. McGraw Hill, 1988.



Álvarez, J.A., Callejón, I. 'Motores Alternativos de Combustión Interna'. Ediciones UPC, 2005.



Muñoz, M ; Payri, F. ' Motores de combustión interna alternativos'. Servicio de Publicaciones UPV, 1984.



Taylor, C.F. 'The internal combustion engine in theory and practice'. MIT press, 1985.



Muñoz, M., Muñoz, M, Valdés, M. 'Turbomáquinas Térmicas, Fundamentos del Diseño Termodinámico' . Sección de Publicaciones de la UPM, 2001.



Muñoz, M., ' Problemas resueltos de Motores Térmicos y Turbomáquinas Térmicas'. UNED 1999.



Muñoz, M. Payri, F., 'Turbomáquinas Térmicas'. Sección de Publicaciones de ETSII. Madrid, 1978.



Del Portillo, L.A. 'Motor Termikoak' Apuntes Publicaciones de la ETSI Bilbao, 2004

Gehiago sakontzeko bibliografia

Máquinas hidráulicas y de fluidos. Justo Pastor. Centro de Publicaciones de la E.T.S.I.I. e I.T. de Bilbao.

Bombas. Teoría, diseño y aplicaciones. Manuel Viejo Zubicaray. Limusa. 2000

Bombas. Selección, uso y mantenimiento. Kenneth McNaughton. McGraw-Hill.1987

Guía práctica de la ventilación.W.C. Osborne y C.G. Turner.Blume.

Ventilación industrial. Cálculo y aplicaciones.E. Carnicer Royo.Paraninfo.

Mecánica de fluidos y máquinas hidráulicas. José MªHernández Crahe. UNED. 1976.

H. Cohen, G.F. Rogers y H.I.H. Saravanamuttoo, Longman Group Limited, 1996. ‘Teoría de las turbinas de gas’.

Dixon, S.L Dossat, S.A., 1981. ‘Termodinámica de las turbomáquinas’.

D.G. Wilson, Mit Press, 1984. ‘The design of high-efficiency turbomachinery and gas turbines’.

S.M. Yahya, Mc Graw-Hill, 1991. ‘Turbines, compressors and fans’.

Richard Stone, Mc Millan Press LTD, 1999. ‘Introduction to internal combustion engines’.

B. Challen, R. Baranescu, Butterworth Heinemann, 1999 ‘Diesel engine reference book’.

M. Muñoz Torralbo, M. Valdes del Fresno, M. Muñoz Dominguez, EHU-ko Argitalpen Zerbitzua “Turbomakina termikoak”

Aldizkariak

•Journal of fluid mechanics
•Journal of hydraulic engineering
•World pumps
•Pump industry analyst
•Environmental Fluid mechanics
•International journal of fluid power

Web helbideak

http://www.efluids.com/