ikerketa-lerroak

Ikerketa lerroak

Gure hasierako azterketa-lerroa Aro garaikideko erakunde ordezkatzaileak eta parlamentuak, eta bertako kideak, ikuspuntu konparatutik izan zen, baina gure azterketa-eremua zabaldu dugu, honako ikerketa-ildo hauetara:

  1. GARAIKIDETASUNEKO EUSKAL ELITE POLITIKOAREN AKTOREAK ETA KUDEAKETA PUBLIKOA: TALDEKO BIOGRAFIA ETA ANALISI PROSOPOGRAFIKOA.
    90eko hamarkadaren hasieran ikerketa-ildo bat abiatu genuen, iraupen luzeko azpiegitura historiografiko baten proiektua pentsatzea, bururatzea diseinatzea eta eraikitzea helburu duena, XIX. eta XX. mendeetako euskal elite politikoak aztertzeko eta konparatzeko asmoarekin. Lan horrek biografiaren erabilgarritasunari eta erabilerari buruzko hausnarketa metodologikoan ditu sustraiak, eta zehazki, talde sozialetako biografiari buruzkoan, gizartea eta erakundeak ulertzeko.
    Ikerketa-ildo hori gauzatzeko, Historia Parlamentarioaren Dokumentazio Zentroa sortu da, taldeko biografiak egin dira hiztegi biografikoen formatuarekin eta aztertutako taldeei buruzko analisi prosopografikoak egin dira.
      
  2. KONTZERTU EKONOMIKOA ETA HAREN APLIKAZIOA FORU OGASUNETATIK.
    2015eko Unibertsitate Estrategian ezarritakoaren arabera, Unibertsitatearen helburuetako bi ikerketa eta jakintza eskualdatzea dira, eta horregatik, Kontzertu Ekonomikoaren eta Foru Ogasunen Dokumentazio Zentroa sortu dugu Bizkaiko eta Gipuzkoako Foru Aldundiekin elkarlanean; izan ere, Kontzertu Ekonomikoa, eta haren aplikazioa Foru Ogasunetatik, funtsezko instituzioa da Euskal Autonomia Erkidegoaren ordenamendurako, eta aipaturiko Dokumentazio Zentroa tresna bat izan daiteke instituzio hori ikertzeko eta haren zabalkundea egiteko.
     
  3. BILBO GARAIKIDEA.
    Bilbori buruzko azterlan gutxi zeudela kontuan hartuta, hiriaren historiari buruzko ikerketa-ildo bat abiatzea erabaki genuen. 1996az geroztik hainbat ikerketa-proiektu gauzatu ditugu, Bilbo garaikidea hobeto ezagutzeko helburuarekin. Aldez aurretik ikerketaren arloan genuen eskarmentua kontuan hartuta, Udalari eta bertako kudeaketa politiko-administratiboari buruzko azterlan bat egiten hasi ginen, eta horrela, Bilbao desde sus Alcaldes ikerketa-proiektua gauzatu genuen.
    Orain, kontuan hartuta 2015eko Unibertsitate Estrategiaren helburuetako bat jakintza eskualdatzea dela, Bilbori buruzko ikerketari jarraipena ematea erabaki dugu, eta hain zuzen ere, sortutako jakintza eta egingo ditugun ekarpen berriak eskualdatzeari ekingo diogu. Horretarako, plataforma digital berri bat erabiliko dugu, spin-net erakoa, eta epe luzean, eskualdatze-lana egituratuko duen spin-offa eta Bilboko Historiaren Museo Birtuala sortzea espero dugu, Bilboko Udalarekin elkarlanean betiere.
     
  4. FILOSOFIA POLITIKOTIK JORRATUTAKO IDEIEN, KONTZEPTUEN ETA ORDEZKARITZA-ERAKUNDEEN HISTORIA.

    Ikerketa-ildo honek ideien historia du ardatz, ideiekiko konpromisoa bere testuinguruan: pentsamendu politikoaren historia, zuzenbidearen filosofia, teologia politikoa, filosofiaren historia... Ikuspegi zabal horrek filosofia politikotik kulturara hurbiltzea errazten du, bai eta produktu soziopolitikoak ere, gizaki moderno eta garaikidearen bizitza soziala garatu eta garatzen den erakunde adierazgarriak diren aldetik. Era berean, Mendebaldean garatutako eta egungo munduan dauden funtsezko kontzeptuetara gehiago hurbiltzeko aukera ematen du.

    Proposatutako ikerketa-ildoaren garapenak, aldi berean, pentsamenduaren eta tradizio filosofikoaren historian izandako jarraitutasunak eta hausturak aztertu eta aztertu nahi ditu, baita horiek egungo pentsamenduan duten proiekzioa ere. Aldi berean, pentsamenduaren eta ideien historiaren ikuspegitik, mendebaldeko erakunde mentalak, kulturalak eta politikoak eraiki dituzten eta kritika eta gogoeta filosofikoarekin zerikusirik ez duten arrazoiengatik ahaztuak izan diren kontzeptu eta tradizioak aurkeztu nahi ditu, ideien historia ideologia historiografikoarekin nahastuz.

    Mendebaldeko pentsamenduaren lorpen baliaezin gisa humanismoa defendatzeko beharraz eta erakunde politikoak osatzen dituzten benetako erreferenteak azpimarratzearen garrantziaz konbentzituta, ikerketa-ildoak humanismoaren oinarri teorikoetan eta komunitate politikoaren oinarri antropologikoetan sakonduko du. Erakunde horien abiapuntua da gizaki askearen duintasuna dela berdintasun pertsonalaren oinarri ontologikoa (erreferentzia), funtsezko kategoria gisa, gizabanakoaren edo herritarraren kontzeptuak bezalako ikusmolde partzial eta sektorialen aurrean.

  5. ​​​​KULTURA ZIENTIFIKO-TEKNIKOA HISTORIA SOZIALAREN IKUSPUNTUTIK: KONTZEPTUALIZAZIOAK ETA ADIERAZPENAK.
    Ikerketa-lerro hau uztartuta dago 1982az geroztik Medikuntza eta Zientzia Historiaren Euskal Museoak iragan zientifikoa eta teknikoa ezagutzeko sustatu dituen jarduerekin. Zientzia eta teknologia gure kultura ondarearen parte dira. Kultura zientifiko-teknikoa teilakatuta egon da bizitza soziala osatzen zuten ekitaldietan eta jardueretan, alderdi guztietan (kultural, ekonomiko eta politikoetan). Horregatik, diziplina anitzeko ikuspuntua erabiliko da ikerketa-lerro honetan, kultura zientifiko-teknikoa baldintzatu duten kategoria nagusien arteko harremanak aztertu ahal izateko. Hots, hezkuntzaren, teknologiaren, industriaren, politikaren eta armadaren arteko harremanak aztertu ahal izateko. Hain zuzen, Museoa 2009an Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzarako Euskal Sarean sartu zenean definitu ziren estrategien parte da ikuspegi hori. Beste estrategia bat testuinguru globalak eta tokiko jardunbideak batera aztertzeko beharra izango da.
     
  6. ERALDAKETA DIGITAL, URBANO, ETA POLITIKOAK: ADIMEN ARTIFIZIALAK ERAGINDAKO HIRITARTASUN DIGITAL EMANTZIPATZAILEEN ERREGIMENAK

    Gizarteek gaur egun teknologia oldartzaileen jabetzari eta gobernantzari buruz hartzen dituzten erabakiek, Adimen Artifiziala (AA) eta blockchain bezalakoak, hurrengo mendeko ibilbidea ezarri dezakete. Halaber, ikerketa lerro honek, teknologia digitalen, hiri inguruneen eta teknopolitika sistemen arteko uztarketa ikertzea du xede. Kontuan izanik Adimen Artifizialak (AA) uztarketa honetan bereziki eragiten duen disrupzioa, hiritartasun digitalaren erregimen emantzipatzaileak identifikatzea da ikerketa lerro honen helburu nagusia. Egungo testuinguru globalean, datuek eta datafikazio prozesuek baldintzatzen dute egungo gizarte digitalaren bilakaera, zuzenean eta orohar hiritarren bizitzetan. Zentzu horretan, ikerketa lerro honek, diszipinarteko perspektiba batetik, teknologia, botere-harreman, eta gizarte zibilaren aspektu historiko eta prospektiboetan sakontzea du xede, alegia eskubide digitalak, datu subirautza, estatu datafikatua, eta datu kooperatibak, besteak beste.

    Web3aren teknologia dezentralizatuen gailentzearekin batera (blockchain, DAO, datu kooperatibak, Metaverse, eta ChatGPT), analisi politiko, urbano, eta teknologikoak bideratuko ditu ikerketa lerro honek Euskal Herrian eta nazioartean. Hain zuzen ere, disziplinarteko ikerketa lerro honek, nazioarteko esparruan ikerketa-ekintza konparatiboak bideratuz, egungo gizarte konplexu eta garaikidearen ulermena eragile sozialekin batera xehetzea du jomugan. Hemen ñabardura bat egin behar da: Teknologia, algoritmoak, AA, digitalizazioa, eta datifikazioari buruzko eztabaidak etorkizuneko aukeretan oinarritzen diren bitartean, ikerketa lerro honek, oinarrizko eta aplikatua den disziplinarteko-gizarte zientzietatik, gizarte berrikuntza zabaltzea du helburu, ikuspegi emantzipatzaile bat txertatuz bide batez. Beraz, Hiritartasun Digitalaren Erregimen Emergenteei (Emerald, 2022) eta Teknologia Dezentralizatu, Emergente, eta Disruptiboei (Springer, 2024) azpimarra berezia egiten zaie.

    Ikerketa lerro honek, Biography & Parliament ikerketa taldearen beste lerroekin uztartzeko bokazioa du: (i) kudeaketa publikoa, (ii) federalismo fiskala/deszentralizazioa, (iii) hiri adimendunak eta hiri eraldaketak, (iv) berrikuntza politikoa eta filosofia, eta (v) ethos zientifiko/teknopolitikoa. Digitalizazioaren eta datifikazioaren ondorioak kritikoki aztertuz, puntako gizarte berrikuntzarako ikerketa-ekintza eskaintzen du, egungo erronka global eta lokalak demokrazia datafikatu eta teknopolitikoetan zedarrituz.

    Ikerketa lerro honek eskaintzen dituen ikuspegiak balio handia dute stakeholder, industria, politika eragile, gizarte erakunde, ekintzaile eta AAk bultzatutako teknopolitika eremuan nabigatzen duten hiritarrentzat ere. Gainera, Euskal Herriaren eta nazioarteko kasu-azterketen arteko ikerketa-ekintza alderatua sustatzen du, metodo hibridoak, triangulazioa, eta ikerketa-ekintza erabiliz. Euskal Herriaren proiekzio internazionala aztertuz, e-diaspora ikasketak garatzen ditu.