o GAITASUNAK

C1. Ezagutu eta aplikatu materiaren egituraren ereduak, materialen eta sustantzien propietateak eta jokaerak ulertzeko. Ezagutu eta ulertu prozesu fisikoen eta kimikoen printzipioak eta teoriak non zenbait baldintzapetan sustantziak aldatzen diren eta determinatu aplikazio bakoitzean sortutako eraginak. Lortu ikasteko ezaguera eta estrategia egokiak etorkizuneko ikasketetan aurrera egin ahal izateko.

C2. Aplikatu metodo zientifikoaren berezko estrategiak, materia-ezaugarriekin eta propietateekin erlazionaturik dauden problemak ebazteko. Ikertu egoera problematikoak bere marko teorikoak kontuan hartuz. Erabaki iniziatibaz eta kreatibitatez. Eta erabili egokiak diren ekuazioak eta ereduak ebazpena lortzeko.

C3. Komunikatu eta transmititu bai ezaguerak, prozedurak, abilidade eta emaitzak ere Ingeniaritzaren eta Kimikaren berezko terminologia erabiliz.

C4. Lan egin eraginkorki talde batean -gaitasunak, ezaguerak, antolakuntza eta abilidadeak uztartuz- laborategiko esperientziak garatzeko eta erdiesteko.

C5. Hartu jarrera arduratsua, lanerako ordenatua eta ikasteko prest.

o IRAKASGAIA IKASTEAREN EMAITZAK

Gaitasunak 1 eta 2

o Kimikaren berezko hizkuntza egokiro erabiltzen du

o Atomoen egitura ezagutzen du eta elementuen konfigurazio elektronikoa idazten badaki.

o Taula periodikoan duen kokapenagatik elementu baten propietate fisikoak eta kimikoak aurresaten badakizki.

o Atomoen arteko lotura-motak eta sustantziaren molekula arteko indarrak erlazionatzen ditu bere propietate fisikoekin eta kimikoekin.

o Materiaren agregazio-egoeraren zer eragina duten tenperaturak eta presioak ikertzen du.

o Disoluzio baten propietate koligatiboetan zer eragin duten solutu motak eta bere kontzentrazioak aurresaten badaki.

o Bere propietate kimikoetan eta termodinamikoetan oinarrituta sustantzia-mota desberdinak alderatzen ditu, erregai egokiena eta baldintza egokienak aukeratzeko.

o Ur disoluzioan dauden sustantzien ionizazio ezagupenak aplikatzen ditu sustantziaren ezaugarri azidoa/basikoa eta bere propietateak eta erreaktibitatea determinatzeko.

o Korrosioaren arazoari eta elektrolisiaren jalkitze prozesuari elektrokimikaren oinarrizko ezagupenak aplikatzen dizkie.

o Sustantzien propietateak determinatzeko metodo esperimentalak aplikatzeko estrategia desberdinak analizatzen ditu.

Gaitasuna 3

o Praktiken txostenak egiten ditu erabilitako sustantziak, materialak, jarraitutako prozedurak eta abar deskribatuz beti kimikaren berezko terminologia erabiliz.

o Laborategiko praktiketan lortutako emaitzak, era kritikoan, baloratu eta analizatu egiten ditu.

o Mintegietan egindako lanak ahoz azaltzen ditu ingeniaritzaren eta kimikaren berezko terminologiak erabiliz.

Gaitasuna 4

o Taldean modu eraginkorrean parte hartzen du mintegietan eta laborategian lortutako emaitzak ikaskideekin adostuz.

Gaitasuna 5

o Klase presentzialetara maiz joaten da.

o Banakako eta taldeko betebehar ez-presentzialak egiten ditu.

o Ematekoak, lanak, eta txostenak ezarritako formatuan eta garaiz ematen ditu.

o Bere ikaskideak laguntzen ditu.

o Pertsonak eta baliabideak errespetatzen ditu.

1. Gaia: Sarrera. Lehenengo gai honek, Kimika zientzia moduan aurkezten du eta bere arloa adierazten du. Oinarrizko zenbait termino eta ideia aurkezten dira, esate baterako, materia eta energiaren portaera deskribatzen dituzten funtsezko kontzeptuak eta hiztegia.



2. Gaia: Atomoen egitura atomikoa. Atomoaren konposizioa (oinarrizko partikulak) aztertzen da, atomoaren azalean dauden elektroien banaketa azpimarratuz (egitura elektronikoaren eredu mekaniko-kuantikoa), elementuen propietate ugari beraien konfigurazio elektronikoaren arabera antzeman daitezke eta.



3. Gaia: Elementuen sailkapen periodikoa. Elementuak sailkatzerakoan, beraien propietate kimikoen periodikotasuna hartzen da kontutan. Ionizazio-energia, afinitate elektronikoa eta elektronegatibitatearen kontzeptuek garrantzi handia dute. Honez gain, elementu adierazgarrien balentzia ionikoak eta kobalenteak Taula Periodikoan duten kokapenaren arabera justifikatzen dira.



4. Gaia: Lotura kimikoa. Lotura kimikoaren azterketak, molekuletan atomoak elkartuta mantentzen dituzten indarren ulermena erraztuko du, baita konposatu ionikoetan ematen diren indarrena ere. Lotura kimikoaren funtsezko hiru motak ikasten dira (ionikoa, kobalentea eta metalikoa) eta lotura bakoitzari dagozkion propietateak aztertzen dira.



5. Gaia: Molekulen arteko indarrak. Materiaren agregazio egoerak. Molekulen arteko eta baita ioi eta molekulen arteko indar ahulenak deskribatzen dira (indar intermolekularrak) eta hauetatik eratorritako propietateak. Materiaren hiru egoeren egitura aztertuko da (solido, likido eta gas-egoera) eta hauen zenbait propietate komun eta garrantzitsuak. Kristal mota garrantzitsuenak ikusiko dira.



6. Gaia: Fase-orekak. Fase-diagramak. Fase aldaketak edo gas, likido eta solidoen arteko trantsizioak aztertuko dira fase diagrametan oinarriturik.



7. Gaia: Nahasteak eta disoluzioak. Disoluzioen propietateak. Koloideen eta emultsioen propietateak. Gai honetan dispertsio sistema desberdinak aztertzen dira. Disoluzioak, magnitudeak eta legeak modu sakonean ikusiko dira. Aurrerago , disoluzioen propietate koligatiboak ikasten dira (elektrolitoen disoluzioak barne). Dispertsio koloidalak eta hauen erabilera tekniko garrantzitsuenak ikusten dira.



8. Gaia: Termokimika. Errekuntza. Gai honetan, modu sinplean magnitude eta funtzio termodinamikoak, eta beraien arteko erlazioak aztertzen dira. Errekuntza prozesuei garrantzia ematen zaie.



9. Gaia: Azidoak, baseak eta gatzak. Gai honetan ondorengo kontzeptuak landuko dira: azido eta base definizioak, pH-aren eskala, egitura molekularra eta azidoen indarraren arteko erlazioa. Azido eta baseen ionizazioaren prozesua uretan modu kuantitatiboan aztertuko da.



10. Gaia: Elektrokimikoa. Metalen korrosioa. Erredox erreakzioak aztertzen dira (Elektroi transferentzia ur-disoluzioetan) eta energia kimikoa eta energia elektrikoaren arteko bihurketa. Metalen korrosio prozesua aztertzen da, ur disoluzioan eta gatzen eraginez gertatzen dena, korrosio honen kausak eta saihesteko forma desberdinak ere landuko dira.



11. Gaia: Industriarako kimika inorganikoa. Mean prestatzetik metalen ekoizpen eta purifikazio prozesuetaraino eman beharreko pausoak landuko dira. Elementu ez-metalikoen eta beraien konposatuen prestatzea ikasiko da.



12. Gaia: Kimika organikoa. Polimeroak. Gai honetan helburua ikasleak kimika organikoa zer den ondo ulertzea da, zeintzuk diren bere ezaugarriak. Molekula organikoen egitura espezifikoetan oinarrituz, funtzio organiko nagusiak eta propietateak aztertuko dira. Honez gain, polimero organikoen propietate garrantzitsuenak ere landuko dira.



LABORATEGIKO PRAKTIKAK

LP1: Laborategiko segurtasun arauak

LP2: Disoluzioak eta propietate koligatiboak

LP3: Kalorimetria

LP4: Neutralizazio bolumetria

LP5: Eroankortasuna

Irakaskuntza mota hauek erabiliko dira: Klase Magistrala, Mintegiak eta Laborategiko Praktikak.



o C1, C2 eta C3 konpetentziak Klase Magistraletan landuko dira. Beste aldetik, irakaskuntzaren oinarrizkoa den Lan Ez-Presentziala bultzatuko da ere. Hori dela eta ikasleei aipatutako konpetentzien jarraipena egingo zaie bidalitako zereginen bidez.



o C3 eta C4 batez ere, eta baita C5 ere, delako konpetentziak landuko dira Laborategiko Praktiketan eta Mintegietan. Hala ere, C1 eta C2 konpetentziak ez dira baztertuak izango. Metodologia aktiboagoak erabiliko dira kasu honetan irakasleen eta ikasleen arteko elkarrekintzetan oinarrituz. Talde-lanak egin beharko dituzte ikasleek nahiz Laborategietan nahiz Mintegietan.



- Etengabeko ebaluazioari dagokionez, gutxienez %80ko etortzea bete beharko da Mintegiko eta Laborategiko Praktikako irakasgai motetan.



"Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie."

Etengabeko ebaluazioa:

- Lehenengo partzialaren azterketa: froga idatzia da, urtarrilaren azterketen periodo ofizialean egiten dena eta atal hauek dituena: arrazoitzeko galderak eta problemak: %30

Azterketa hau gainditzen bada lortutako nota gordetzen da nahiz ohiko nahiz ezohiko deialdietarako.

- Bigarren partzialaren azterketa: froga idatzia da, maiatzaren azterketen periodo ofizialean egiten dena, aurreko frogaren antzeko ezaugarriak ditu, irakasgaiaren bigarren partean oinarrituta dago: %40 (%35 klase magistralekin erlazionatua eta %5 laborategiarekin erlazionatua)

- Laborategiko praktikak eta irakasleek proposatutako zereginak: ebaluazio probak egitea, laborategiko praktikak egitea, txostenak idaztea, laborategiko banakako azterketa praktikoa, taldeko lanak garatzea eta ahozko aurkezpenak: %30

- Lehenengo partzialaren azterketa gainditu ez dutenek, parte honen azterketa berriro egin beharko dute maiatzaren ohiko deialdian.

- Kalifikazio finala aurreko kalifikazioen baturaren bidez lortuko da, baina beharrezkoa izango da azterketa idatzi bakoitza (partzialak) eta laborategiko praktikei dagokien partea gainditzea.



Ebaluazio finala:

- UPV/EHUko Ikasleen Ebaluaziorako Arautegiaren 8. Artikuluaren, 3. puntuari helduko dioten ikasleek azterketa finala egitea posible izango dute.



"Ikasleek eskubidea izango dute azken ebaluazio bidez ebaluatuak izateko, etengabeko ebaluazioan parte hartu zein ez hartu. Eskubide hori baliatzeko, ikasleak etengabeko ebaluazioari uko egiten diola jasotzen duen idatzi bat aurkeztu beharko dio irakasgaiaren ardura duen irakasleari eta, horretarako, bederatzi asteko epea izango du lauhilekoko irakasgaien kasuan edo 18 astekoa urteko irakasgaienean, ikastegiko eskola egutegian zehaztutakoarekin bat lauhilekoa edo ikasturtea hasten denetik kontatzen hasita."



Ebaluazio finala atal hauez osatua izango da: froga idatzi bat, maiatzaren azterketen periodo ofizialean egingo dena eta atal hauek izango ditu: arrazoitzeko galderak eta problemak %70 eta froga espezifikoa: laborategiko azterketa eta kimika inorganikoko lan baten prestaketa eta aurkezpena: %30



Edozein deialdi ofizialeko azterketa idatzirik ez egiteak "Ez Aurkeztua" kalifikazioa dakar.



"Osasun egoerak aurrez aurreko irakaskuntza edota ebaluazioa eragotziz gero, onlineko jarduerara joko da eta ikasleei aldaketa horren berri emango zaie."

- Laborategiko praktiken gidoiak
- Ikasgaien ariketen enuntziatuak eta ariketa ebatziak
- Laborategirako bata edo txabusina
- Segurtasun betaurrekoak

Oinarrizko bibliografia

- Chang R. Química. (11ª Ed.) McGraw Hill. México, 2015

- Petrucci R. H., Harwood W.S. Química General. (10ªEd.) Prentice Hall. Madrid, 2011

- Reboiras M.D. Problemas Resueltos de Química. La Ciencia Básica. S.A.Ed. Paraninfo. Madrid, 2007

Gehiago sakontzeko bibliografia

- Caselles M.J., Gómez M.R. Química Aplicada a la Ingeniería. UNED. Madrid, 2007
- Smith W.F. Fundamento de la Ciencia e Ingeniería de los Materiales. Mc. Graw-Hill. México, 2014
- Shackelford J.F. Introducción a la Ciencia de Materiales para Ingenieros. (6ª Ed.) Pearson, 2005