Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Ume galduaren historia, Elena Ferrante / Fernando Rey (Igela, 2016
)
eu
es
fr
en
eu
5
es
5
fr
5
en
5.
eu
Tarteka, apartamentutik, nire etxearen eta Lilarenaren arteko eskailera-sailetik, lorategitxoetatik, etorbidetik aienatu, eta lan kontuengatik ateratzen nintzen bidaian.
es
De vez en cuando me evad?a del apartamento, del tramo de escaleras entre mi casa y la suya, de los jardincillos, de la avenida y viajaba por trabajo.
fr
De temps en temps, j'?chappais ? mon appartement et ? la vol?e de marches qui nous reliait, j'?chappais au jardin public et au boulevard, et je partais en d?placement pour mon travail.
en
Every so often I escaped from the apartment, from the flight of stairs between my rooms and hers, from the gardens, the stradone, and left for work.
eu
Momentu haietan, arnasa hartzen nuen arinduta:
es
Eran momentos en los que lanzaba un suspiro de alivio;
fr
Ces jours-l?, je poussais un soupir de soulagement :
en
These were moments when I sighed with relief:
eu
apaindu eta soineko dotoreak janzten nituen, eta haurdunalditik gelditu zitzaidan herren arina ere bereizgarri atsegin moduko zerbait iruditzen zitzaidan.
es
me pon?a guapa, vest?a trajes elegantes, incluso la leve cojera que me hab?a quedado del embarazo me parec?a una especie de agradable rasgo distintivo.
fr
je me faisais belle, mettais des v?tements ?l?gants, et m?me la l?g?re claudication qui m'?tait rest?e apr?s la grossesse me paraissait un agr?able trait distinctif.
en
I put on makeup, stylish clothes, even the slight limp that remained from the pregnancy was a sort of pleasingly distinctive trait.
eu
Literatoen eta artisten portaera suminduei buruzko ironiara gogoz jotzen banuen ere, garai hartan argitalpenarekin, zinemarekin eta telebistarekin zerikusia zuen guztia eta fantasiazko edozein adierazpen estetiko paisaia bat iruditzen zitzaidan, aurrez aurre edukitzea zoragarria zena.
es
A pesar de que ironizaba de buena gana sobre los comportamientos biliosos de literatos y artistas, por aquel entonces todo lo relacionado con el mundo editorial, el cine, la televisi?n y cualquier tipo de manifestaci?n est?tica me parec?a a?n un paisaje de fantas?a al que era maravilloso asomarse.
fr
Bien que j'ironise volontiers sur les comportements bilieux des intellectuels et des artistes, tout ce qui avait un rapport avec l'?dition, le cin?ma, la t?l?vision ou n'importe quel type de manifestation esth?tique me paraissait encore, ? l'?poque, un monde f?erique qu'il ?tait merveilleux d'approcher.
en
Although I frequently made sarcastic remarks about the ill-humored behavior of literary people and artists, at the time everything having to do with publishing, cinema, television-every type of aesthetic display-seemed to me a fantastic landscape in which it was marvelous to appear.
eu
Gustatzen zitzaidan biltzar handien, FIlm handien, eszenograFIa handien, erakusketa handien eta opera handien inguruko kaos zarrastel eta parrandazaleko giroan murgiltzea, eta atsegingarri iruditzen zitzaidan noiz edo noiz lehen lerroetako eserleku bat egokitzen zitzaidanean, erreserbatutako horietako bat, oso jende ezagunaren artean eseri eta handik botere handi eta txikien ikuskizunari behatzeko aukera izatea.
es
Incluso cuando se montaba el caos derroch?n y juerguista de los grandes congresos, de los grandes simposios, de las grandes escenograf?as, de las grandes muestras, de las grandes pel?culas, de las grandes ?peras me gustaba formar parte de ellos, y me halagaba cuando en alguna ocasi?n me tocaba un asiento en las primeras filas, de esos reservados, desde donde pod?a ver el espect?culo de los poderes grandes y peque?os, sentada entre gente muy conocida.
fr
M?me assister aux mises en sc?ne chaotiques, extravagantes et festives des grands congr?s, des grands colloques, des grands spectacles, des grandes expositions et des grands op?ras me plaisait, et j'?tais flatt?e lorsqu'on m'attribuait une place dans les premiers rangs, l? o? les fauteuils ?taient r?serv?s, ce qui me permettait d'observer le jeu des puissants, petits et grands, assise parmi toutes sortes de c?l?brit?s.
en
I liked being present in the extravagant, festive chaos of big conventions, big conferences, big theater productions, big exhibitions, big films, big operas, and I was flattered on the few occasions when I had a place in the front rows, the reserved seats, from which, sitting among famous people, I could observe the spectacle of powers large and small.
eu
Lilak, berriz, bere leize lazgarriaren erdian jarraitu zuen inolako distrakziorik gabe.
es
En cambio, Lila permaneci? siempre en el centro de su horror, sin una sola distracci?n.
fr
Lila, en revanche, resta toujours au centre de son horreur, sans jamais une distraction.
en
Lila, on the other hand, remained at the center of her horror, without any distraction.
eu
Behin batean, San Carlon ez dakit zein opera ikustera gonbidatu ninduten-toki zoragarria, ni sekula izan gabea nintzena-, eta tematu nintzenean nirekin hara eramaten, ez zuen nahi izan, eta Carmen konbentzitu zuen niri lagun egitera etortzeko.
es
Cierta vez en que me invitaron a no s? qu? ?pera en el San Carlo-un lugar maravilloso donde jam?s hab?a entrado-e insist? en llevarla conmigo, ella no quiso venir, convenci? a Carmen para que me acompa?ara.
fr
Un jour o? je re?us une invitation pour voir je ne sais plus quel op?ra au San Carlo-un endroit merveilleux o? je n'?tais jamais entr?e moi-m?me-, j'insistai pour qu'elle vienne avec moi, mais elle refusa et convainquit Carmen de m'accompagner.
en
Once I had an invitation to an opera at the San Carlo-a magnificent place where not even I had been-and I insisted on taking her; she didn't want to go, and persuaded Carmen to go instead.
eu
Distraitu, hala esatea zilegi bada, beste sufrikario batengatik bakarrik distraitzen zen.
es
Solo se dejaba distraer, si es que se puede decir as?, por otro motivo de sufrimiento.
fr
La seule chose qui pouvait la distraire, si j'ose dire, c'?tait un autre motif de souffrance.
en
The only distraction, if that is the right word for it, she would allow was another reason for suffering.
eu
Min berri batek antidoto moduko baten eragina izaten zuen haren baitan.
es
Un dolor nuevo obraba en ella como una especie de ant?doto.
fr
Une douleur nouvelle agissait sur elle comme une sorte d'antidote.
en
A new affliction acted on her as a sort of antidote.
eu
Borrokalari bihurtzen zen, zirt-zarteko emakume, itotzera doan bat ematen zuen, nahi gabe ere beso-zangoak mugitzen dituena urgainean irauteko.
es
Se volv?a combativa, decidida, era como alguien que sabe que se ahogar? pero, pese a todo, mueve las piernas y los brazos para mantenerse a flote.
fr
Elle devenait combative, d?termin?e, comme une personne qui sait qu'elle va se noyer mais qui, malgr? elle, remue bras et jambes pour rester ? la surface.
en
She became combative, determined, she was like someone who knows she has to drown but in spite of herself agitates her arms and legs to stay afloat.
eu
Arrats batean, bere semea berriz droga ziztatzen hasia zela jakin zuen.
es
Una noche se enter? de que su hijo hab?a vuelto a pincharse.
fr
Un soir, elle apprit que son fils avait recommenc? ? se piquer.
en
One night she discovered that her son had started shooting up again.
eu
Hitzik esan gabe, Enzori ere abisatu gabe, Stefanorenera joan zen haren bila, bera ezkondu ondoren auzo berrian hamarkada batzuk lehenago bizi izandako etxera.
es
Sin decir una palabra, sin avisar siquiera a Enzo, fue a buscarlo a casa de Stefano, al apartamento del barrio nuevo donde varias d?cadas antes hab?a vivido tras casarse.
fr
Sans dire un mot, sans m?me pr?venir Enzo, elle alla le chercher chez Stefano, dans l'appartement du nouveau quartier o?, quelques d?cennies plus t?t, elle avait v?cu, jeune mari?e.
en
Without saying a word, without even telling Enzo, she went to get him from Stefano, in the house in the new neighborhood where decades earlier she had lived as a bride.
eu
Baina ez zuen han aurkitu:
es
Pero no lo encontr?:
fr
Or, il n'y ?tait pas :
en
But he wasn't there:
eu
Gennaro aitarekin haserretua zen, eta baziren egun batzuk bere osaba Rinorenera aldatua zela.
es
Gennaro se hab?a peleado con su padre y desde hac?a unos d?as se hab?a ido a casa de su t?o Rino.
fr
Gennaro s'?tait aussi disput? avec son p?re et, depuis quelques jours, il avait d?m?nag? chez son oncle Rino.
en
Gennaro had quarreled with his father, too, and a few days earlier had moved to his uncle Rino's.
eu
Stefanok eta Marisak, elkarrekin bizi baitziren ordurako, mutur beltzez egin zioten harrera.
es
Fue recibida con abierta hostilidad por Stefano y Marisa, que ya viv?an juntos.
fr
Mais elle fut accueillie avec une nette hostilit? par Stefano et Marisa, qui vivaient maintenant ensemble.
en
She was greeted with open hostility by Stefano and Marisa, who now lived together.
eu
Garai bateko gizon dotorea hezur eta azal huts zen orain, Stefano oso zurbil zegoen, jantzitako arropek bi neurri handiagokoak ematen zuten.
es
El que en otros tiempos hab?a sido un hombre apuesto era ahora piel y huesos, estaba muy p?lido, la ropa que llevaba parec?a dos tallas m?s grande.
fr
Le bel homme d'autrefois n'avait plus que la peau sur les os, il ?tait tr?s p?le et semblait porter des v?tements deux tailles au-dessus de la sienne pour lui.
en
That once handsome man was now skin and bones, and very pale; his clothes seemed several sizes too big.
eu
Infartuak desegina utzia zuen, izutua zegoen, ez zuen ia deus jaten, ez zuen edaten, erretzeari utzia zion, ez zitzaion komeni aztoratzea, bihotz hebaindua zela eta.
es
El infarto lo hab?a destrozado, estaba aterrorizado, apenas com?a, ya no beb?a ni fumaba, no deb?a inquietarse a causa del coraz?n maltrecho.
fr
L'infarctus l'avait an?anti, il avait l'air terroris?, ne mangeait pratiquement rien, ne buvait pas, ne fumait plus, et il devait ?viter les ?motions fortes ? cause de son c?ur malade.
en
The heart attack had crushed him, he was frightened, he scarcely ate, he didn't drink, he no longer smoked, he wasn't supposed to get upset, because of his bad heart.
eu
Baina, harako hartan, izugarri asaldatu zen, eta bazuen zertaz asaldatu.
es
Pero en esa ocasi?n se inquiet? much?simo, motivos no le faltaban.
fr
Or ces jours-ci, il en ?prouvait, des ?motions fortes, et il y avait de quoi.
en
But on that occasion he became extremely upset and had reason to be.
eu
Harategia behin betiko itxia zuen, gaixotasuna zela eta.
es
Hab?a cerrado definitivamente la charcuter?a por culpa de su enfermedad.
fr
Il avait d?finitivement ferm? l'?picerie ? cause de ses probl?mes de sant?.
en
He had closed the grocery because of his illness.
eu
Adak dirua eskatzen zion beretzat eta alabarentzat.
es
Ada le exig?a dinero para ella y su hija.
fr
Ada r?clamait de l'argent pour sa fille et elle.
en
Ada demanded money for herself and their daughter.
eu
Beste horrenbeste bere ahizpa Pinucciak eta amak.
es
Tambi?n se lo exig?a su hermana Pinuccia y su madre Maria.
fr
Sa s?ur Pinuccia et sa m?re Maria en r?clamaient aussi.
en
His sister Pinuccia and his mother, Maria, also demanded money.
eu
Eta Marisak ere beretzat eta bere semeentzat eskatzen zion dirua.
es
Se lo exig?a Marisa para ella y sus hijos.
fr
Marisa en r?clamait pour ses enfants et elle.
en
Marisa demanded it for herself and her children.
eu
Lila berehala ohartu zen diru hori Stefanok berari atera nahi ziola, eta eskuratzeko aitzakia Gennaro zela.
es
Lila comprendi? enseguida que Stefano quer?a sacarle a ella ese dinero y que la excusa para ped?rselo era Gennaro.
fr
Lila comprit imm?diatement que tout cet argent, Stefano l'attendait d'elle, et que Gennaro ?tait son pr?texte pour l'obtenir.
en
Lila understood immediately that Stefano wanted that money from her and that the excuse for getting it was Gennaro.
eu
Izan ere, Lilak semea egun batzuk lehenago etxetik bota bazuen ere, Stefanok haren alde egin zuen, eta, esan zion, Marisaren babesarekin, diru mordoa behar zela Gennaro bere onera ekartzeko.
es
En efecto, pese a que hac?a unos d?as hab?a echado de casa a su hijo, lo defendi?, y, apoyado por Marisa, dijo que para que Gennaro se recuperara hac?a falta much?simo dinero.
fr
En effet, bien qu'il e?t chass? son fils quelques jours plus t?t, Stefano prit sa d?fense et, soutenu par Marisa, affirma que pour bien s'occuper de Gennaro, ils avaient besoin de beaucoup d'argent.
en
In fact, although he had thrown his son out of the house, he took his side; he said, and Marisa supported him, that it would take a lot of money to get treatment for Gennaro.
eu
Eta Lilak erantzun zionean ez ziola inori xentimo bat ere emanen eta bost pito axola zitzaizkiola ahaideak, istilu latza izan zuten.
es
Y como Lila le contest? que no volver?a a darle un solo c?ntimo a nadie m?s, que le importaban una mierda los parientes, los amigos y todo el barrio, el altercado fue violento.
fr
Et comme Lila r?pliqua qu'elle ne donnerait jamais plus un centime ? personne, et qu'elle n'avait rien ? foutre des parents, des amis et de tout le quartier, la querelle s'envenima.
en
And since Lila replied that she would never give a cent to anyone, she didn't give a damn about relatives, friends, or the whole neighborhood, the quarrel became furious.
eu
Stefanok, malkoak begietan, garrasika zerrendatu zion urteetan zehar galdua zuen guztia-harategiekin hasi eta etxearekin buka-eta, modu ilunean bada ere, Lilari egotzi zion galdu izanaren erantzukizuna.
es
Stefano le enumer? con l?grimas en los ojos, gritando, todo lo que hab?a perdido a lo largo de los a?os-las charcuter?as y la propia casa-, y de ese derroche responsabiliz? de un modo incomprensible a Lila.
fr
Hurlant, les larmes aux yeux, Stefano lui dressa la liste de tout ce qu'il avait perdu au fil des ann?es-des ?piceries ? son appartement-et, pour quelque raison obscure, il attribua ? Lila la responsabilit? de ce gaspillage.
en
With tears in his eyes, Stefano listed all he had lost over the years-from the grocery stores to the house itself-and for those losses he in some obscure way blamed Lila.
eu
Baina okerrena Marisari entzun behar izan zion, oihuka esan baitzion:
es
Pero lo peor vino de Marisa, que le grit?:
fr
Mais le pire vint de Marisa, qui cria :
en
But the worst came from Marisa, who yelled at her:
eu
Alfonsok zuregatik jo zuen amildegira, denok eraman gaituzu hondamendira, solaratarrak baino makurragoa zara, ongi egin zuen neskatoa kendu zizunak.
es
Alfonso se arruin? por tu culpa, nos arruin? a todos, eres peor que los Solara, hizo bien quien te rob? a la ni?a.
fr
Alfonso s'est fichu en l'air ? cause de toi ! Tu nous as tous fichus en l'air, t'es pire que les Solara !
en
Alfonso was ruined because of you, you've ruined us all, you're worse than the Solaras, whoever stole your child did a good thing.
eu
Hori aditzean baizik ez zen isildu lila; eserleku baten bila begiratu zuen ingurura.
es
Solo entonces Lila enmudeci?, mir? a su alrededor buscando una silla para sentarse.
fr
Ce n'est qu'? cet instant que Lila se tut, et elle regarda autour d'elle ? la recherche d'une chaise pour s'asseoir.
en
Only at that point did Lila become silent, she looked around for a chair to sit on.
eu
Ez zuen aurkitu, eta egongelako paretan bermatu zuen sorbalda; hamarkada batzuk lehenago bere egongela izandakoa zen hura, gela zuria garai hartan, altzari berri-berriz jantzia, bertan deus ere hondatua ez zegoena gero haziko ziren umeen aldrebeskeriengatik, helduen axolagabekeriarengatik.
es
No la encontr? y apoy? la espalda contra la pared de la sala de estar, que d?cadas antes hab?a sido su sala de estar, una habitaci?n entonces blanca, con muebles flamantes, cuando todav?a nada se hab?a estropeado a causa de los estragos de los ni?os que m?s tarde crecer?an en ella, a causa del abandono de los adultos.
fr
Ne la trouvant pas, elle s'appuya le dos contre le mur du s?jour qui, des d?cennies auparavant, avait ?t? son s?jour : une pi?ce toute blanche ? l'?poque, avec des meubles flambant neufs, rien n'ayant encore ?t? ab?m? par les d?vastations des enfants qui y avaient grandi et par l'incurie des adultes.
en
She couldn't find one and leaned against the living room wall, which, decades earlier, had been her living room, a white room at the time, the furniture brand-new, nothing yet damaged by the havoc of the children who had grown up there, by the carelessness of the adults.
eu
Goazen, esan zion orduan Stefanok, beharbada oharturik Marisak gauzak bere onetik atereak zituela, goazen Gennaroren bila.
es
Vamos, le dijo Stefano, que quiz? se hab?a dado cuenta de que Marisa se hab?a pasado, vamos a buscar a Gennaro.
fr
Allons-y, lan?a alors Stefano, qui s'?tait peut-?tre rendu compte que Marisa avait exag?r?, allons chercher Gennaro !
en
Let's go, Stefano said to her, perhaps realizing that Marisa had gone too far, let's go get Gennaro.
eu
Eta, Stefanok Lilari besotik heltzen ziola elkarrekin atera, eta Rinoren etxera joan ziren.
es
Y salieron juntos, la llev? del brazo, se dirigieron a casa de Rino.
fr
Il lui prit le bras, ils sortirent tous les deux et se dirig?rent vers chez Rino.
en
And they left together; he took her by the arm, and they went to Rino's house.
eu
Lila, aire zabalera atera orduko, bere onera etorri, eta askatu zen.
es
Una vez al aire libre Lila se recuper?, se solt?.
fr
Une fois dehors, Lila se ressaisit et d?gagea son bras.
en
Once they were outside, Lila recovered, and freed herself.
eu
Oinez egin zuten bidea, Lila bi pauso aurrerago, Stefano bi atzerago.
es
Recorrieron a pie el trayecto, ella dos pasos por delante, ?l, dos por detr?s.
fr
Ils firent le chemin ? pied, marchant ? quelques pas de distance, elle devant, lui ? sa suite.
en
They walked, she a few steps ahead.
eu
Lilaren anaia carraccitarren etxe zaharrean bizi zen amaginarrebarekin, Pinucciarekin eta bere semeekin.
es
El hermano de Lila viv?a en la vieja casa de los Carracci con su suegra, Pinuccia y los hijos.
fr
Le fr?re de Lila vivait dans le vieil appartement des Carracci avec sa belle-m?re, Pinuccia et les enfants de celle-ci.
en
Her brother lived in the Carraccis' old house, with his mother-in-law, Pinuccia, their children.
eu
Han zen Gennaro, eta mutila garrasika hasi zen gurasoak aurrean ikusi orduko.
es
Gennaro estaba ah? y en cuanto se encontr? frente a sus padres el muchacho se puso a gritar.
fr
Gennaro ?tait bien l?, et d?s qu'il aper?ut ses parents, il se mit ? crier.
en
Gennaro was there and as soon as he saw his parents he began shouting.
eu
Hor beste istilu bat hasi zen, lehenik aita-semeen artean, gero ama-semeen artean.
es
As? estall? otro altercado, primero entre padre e hijo, luego entre madre e hijo.
fr
Ainsi ?clata une autre querelle, d'abord entre p?re et fils, puis entre m?re et fils.
en
So another fight broke out, first between father and son, then between mother and son.
eu
Rino isilik egon zen, tarte batez; gero, begirada apal, lanturu bati ekin zion arrebak txikitatik egina zion kalteari buruz.
es
Al principio Rino se qued? callado; luego, con la mirada apagada, comenz? un lamento sobre el da?o que su hermana le hab?a hecho desde que eran ni?os.
fr
Rino resta silencieux un moment puis, le regard ?teint, se r?pandit en lamentations sur tout le mal que sa s?ur lui avait fait depuis l'enfance.
en
For a while Rino was silent, then, his eyes dull, he began whining about the harm his sister had done since they were children.
eu
Stefano tartera sartu zenean, gogor egin zion hari ere, irainka hasi zitzaion, eta esan zion auskalo nor zela pentsatuta arrandian hasi zenean eta lehenbizi Lilari eta gero solaratarrei bere dirua manejatzen utzi zienean etorri zirela problema guztiak.
es
Cuando Stefano intervino la tom? tambi?n con ?l, lo insult?, le dijo que todos los problemas hab?an empezado porque se lo ten?a muy cre?do y al final se hab?a dejado mangar primero por Lila y despu?s por los Solara.
fr
Quand Stefano intervint, Rino s'attaqua ? lui aussi, l'insulta et lui dit que tous leurs ennuis avaient commenc? quand il avait voulu faire croire qu'il ?tait Dieu sait qui, alors qu'il s'?tait fait rouler dans la farine par Lila d'abord, par les Solara ensuite.
en
When Stefano intervened Rino got angry at him, insulted him, insisted that all the trouble had started when he wanted to make people think he was someone and instead he had been cheated first by Lila and then by the Solaras.
eu
Juxtutik ez ziren mutur-joka hasi, eta Pinucciak bere senarrari eutsi behar izan zion, ahopetik esanez: Arrazoi duzu, baina lasaitu, ez da horretarako momentua. Eta Maria andre xaharrak Stefano lasaitu behar izan zuen, zizpuruka esanez:
es
Estuvieron a punto de llegar a las manos y Pinuccia tuvo que frenar a su marido, le murmur?: tienes raz?n, pero c?lmate, no es el momento, mientras la vieja se?ora Maria tuvo que frenar a Stefano, jadeando:
fr
Ils s'appr?taient ? en venir aux mains et Pinuccia dut retenir son mari, murmurant " tu as raison mais du calme, c'est pas le moment ", pendant que la vieille Mme Maria, le souffle court, arr?tait Stefano :
en
They were about to come to blows and Pinuccia had to restrain her husband, muttering, You're right, but calm down, this isn't the moment, while the old lady, Maria, had to restrain Stefano, wheezing:
eu
Aski dugu, seme, ez adituarena egin, Rino zu baino gaixoago dago.
es
basta, hijo m?o, haz como si no lo hubieras o?do, Rino est? m?s enfermo que t?.
fr
" ?a suffit, mon fils, fais semblant d'avoir rien entendu, Rino est encore plus malade que toi.
en
That's enough, son, pretend you didn't hear him, Rino is sicker than you.
eu
Horiek horrela, Lilak bere semeari besotik kementsu heldu, eta atera zuen handik.
es
As? las cosas, Lila agarr? en?rgicamente a su hijo de un brazo y lo sac? de all?.
fr
" ? cet instant, Lila saisit ?nergiquement son fils par le bras et l'entra?na dehors.
en
At that point Lila grabbed her son forcefully by the arm and took him away.
eu
Baina kalean Rino etorri zitzaien ondora, eta aditu zioten atzetik abiatu zitzaiela.
es
Sin embargo, Rino los alcanz? en la calle, lo oyeron afanarse a sus espaldas.
fr
Mais dans la rue, ils furent rattrap?s par Rino, qu'ils entendirent arriver p?niblement derri?re eux.
en
But Rino followed them to the street, they heard him limping after them.
eu
Dirua nahi zuen, kosta ahala kosta behar zuen, eta berehalaxe:
es
Quer?a dinero, lo quer?a a toda costa, enseguida.
fr
Il voulait de l'argent, il le voulait ? tout prix, et imm?diatement.
en
He wanted money, he wanted it at all costs, right away.
eu
Hola uzten banauzu, hil eginen nauzu.
es
Dijo: me matar?s si me dejas as?.
fr
Si tu m'laisses comme ?a, j'vais crever !
en
You'll kill me if you leave me like this.
eu
Lilak aurrera jarraitu zuen hura bultzaka zuela, irriz, negar-intzirika, besotik heltzen ziola.
es
Lila sigui? caminando mientras ?l la empujaba, re?a, gem?a, la reten?a del brazo.
fr
Lila continua son chemin alors qu'il la poussait, riait, g?missait ou tentait de la retenir par le bras.
en
Lila kept walking while he pushed her, laughed, moaned, held her back by the arm.
eu
Gennaro, orduan, negarrez hasi, eta oihu egin zion:
es
Entonces Gennaro se ech? a llorar, le grit?:
fr
Alors Gennaro se mit ? pleurer et cria :
en
Gennaro began to cry, he yelled at her:
eu
Baduzu dirua, ama, emaiozu.
es
tienes dinero, anda, d?selo.
fr
M'man, t'as du fric, t'as qu'? lui en donner !
en
You have money, Ma, give it to him.
eu
Baina Lilak bota egin zuen anaia ondotik, semeari hortz artetik esaten ziola:
es
Pero Lila ech? a su hermano y se llev? a su hijo murmurando entre dientes:
fr
Mais Lila chassa son fr?re et ramena son fils chez elle en sifflant :
en
But Lila drove her brother away and brought her son home, hissing:
