Bilaketa aurreratua

Ogi apurrak

Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)


Ume galduaren historia, Elena Ferrante / Fernando Rey (Igela, 2016 )
aurrekoa | 196 / 36 orrialdea | hurrengoa
eu
Ni ama ninduen, dena galarazten nion, eta ez ninduen ikusi ere egin nahi.
es
Yo era su madre, la que se lo prohib?a todo, no me soportaba.
fr
J'?tais sa m?re, je lui interdisais tout, elle ne pouvait pas me supporter.
en
I was her mother, I forbade everything, she couldn't stand me.
eu
Harrigarria egin bide zitzaion jendeak hain erne aditzea niri, berak ez baitzuen halakorik egin sekula.
es
Debi? de sorprenderse que me escucharan con una atenci?n que ella, por principio, jam?s me habr?a prestado.
fr
Elle dut ?tre ?tonn?e que l'on m'?coute avec une attention que, par principe, elle ne m'aurait jamais accord?e.
en
She must have been amazed that I was listened to with an attention that she on principle would never have given me.
eu
Gustatu egin zitzaion, antza, nolako patxadan erantzun nien gau hartan Mariarosak ustekabean egin zizkidan kritikei.
es
Tal vez le gust? tambi?n la calma con la que refut? las cr?ticas que, por sorpresa, me llegaron esa noche de Mariarosa.
fr
Et peut-?tre appr?cia-t-elle aussi le calme avec lequel je r?futais les critiques qui, ?trangement, me vinrent ce soir-l? de Mariarosa.
en
And maybe she also liked the composure with which I responded to criticisms;
eu
Koinata izan zen nirekin hitz bakar batean ere bat ez zetorrela adierazi zuen bakarra;
es
Mi cu?ada fue la ?nica de las mujeres presentes que manifest? no compartir ni una sola palabra de cuanto estaba diciendo;
fr
Ma belle-s?ur fut la seule, parmi toutes les femmes pr?sentes, ? montrer qu'elle ne partageait pas un mot de ce que je disais :
en
that evening they came surprisingly from Mariarosa.
eu
nor eta bera, garai batean ikastera, idaztera eta argitaratzera bultzatu ninduen huraxe.
es
ella, a pesar de que tiempo atr?s me hab?a animado a estudiar, a escribir, a publicar.
fr
et pourtant c'?tait elle, longtemps auparavant, qui m'avait encourag?e ? ?tudier, ?crire et publier.
en
My sister-in-law was the only one among the women present who did not agree with even a word of what I was saying-she who, long ago, had encouraged me to study, to write, to publish.
eu
Niri baimenik eskatu gabe, nik bere amarekin Florentzian izandako liskarraren berri eman zuen, xehe-xehe ezagutzen zuela garbi utziz.
es
Sin pedirme permiso, describi? el enfrentamiento que hab?a tenido con mi madre en Florencia y demostr? conocerlo al detalle.
fr
Sans m'en demander la permission, elle raconta mon affrontement avec ma m?re ? Florence, r?v?lant qu'elle en connaissait les moindres d?tails.
en
Without asking my permission, she told the story of the fight I had had with my mother in Florence, demonstrating that she knew about it in detail.
eu
Eta, "erudiziozko aipamen ugariz baliatuta", ideia hau agertu zuen denen aurrean:
es
Teoriz? "recurriendo a muchas citas eruditas" que la mujer que no ama sus or?genes estaba perdida.
fr
Elle th?orisa " en recourant ? moult doctes citations " qu'une femme sans amour pour sa g?nitrice ?tait une femme perdue.
en
"Resorting to many learned citations," she theorized that a woman without love for her origins is lost.
eu
es
fr
en
eu
27
es
27
fr
27
en
27.
eu
Bidaian joaten nintzenean, koinatari uzten nizkion alabak, baina laster ohartu nintzen benetan arduratu Franco arduratzen zela haietaz.
es
Las veces en que deb?a marcharme dejaba a las ni?as con mi cu?ada, pero no tard? en comprobar que era Franco quien se ocupaba realmente de ellas.
fr
Quand j'?tais en d?placement, je confiais les filles ? ma belle-s?ur, mais je me rendis bient?t compte qu'en fait c'?tait Franco qui s'en occupait.
en
When I had to travel I left the children to my sister-in-law, but I soon realized that it was really Franco who took care of them.
eu
Jeneralean, Franco bere gelan egoten zen, ez zuen parte hartzen klaseetan, ez zien kasurik egiten etengabeko joan-etorriei.
es
En general, ?l se quedaba en su habitaci?n, no asist?a a las clases, no hac?a caso del continuo traj?n.
fr
En g?n?ral il restait dans sa chambre, ne participait pas aux le?ons et ne s'int?ressait pas aux all?es et venues permanentes.
en
Generally he stayed in his room, he didn't join in the lectures, he paid no attention to the constant coming and going.
eu
Baina estimua hartu zien nire alabei.
es
Pero se encari?? con mis hijas.
fr
Mais il s'attacha ? mes filles.
en
But he was fond of my daughters.
eu
Behar izanez gero, sukaldean aritu eta jatera ematen zien, jokoak-eta asmatzen zituen haientzat, eta, bere modura, hezi egiten zituen.
es
Cuando era necesario cocinaba para ellas, inventaba juegos, a su manera las instru?a.
fr
Quand il le fallait, il cuisinait pour elles, inventait des jeux et les instruisait ? sa mani?re.
en
When necessary he cooked for them, he invented games, in his way he instructed them.
eu
Hark erakutsita ikasi zuen Dedek Menenio Agriparen alegia hutsal gatzila-halaxe definitu zuen aipatu zidanean-eztabaidan jartzen, alegia hori erakutsia baitzioten nik azkenean eramatea erabaki nuen eskola berrian.
es
Dede aprendi? de ?l a poner en tela de juicio la par?bola inconsistente de Menenio Agripa, que le hab?an ense?ado en la nueva escuela donde me hab?a decidido a inscribirla.
fr
Dede apprit gr?ce ? lui ? mettre en discussion l'apologue " inepte "-ainsi le qualifia-t-elle lorsqu'elle m'en parla-d'Agrippa Menenius, qu'on lui avait appris dans la nouvelle ?cole o? je m'?tais d?cid?e ? l'inscrire.
en
Dede learned from him to challenge the silly fable-so she described it, telling me about it-of Menenius Agrippa, which she had been taught in the new school I had decided to enroll her in.
eu
Irri egin eta esaten zuen:
es
Re?a y dec?a:
fr
Elle riait et disait :
en
She laughed and said:
eu
Menenio Agripa patrizioak, ama, berriketekin txunditu zituen plebeioak, baina ez zuen lortu frogatzerik gizonaren gorputza beste baten sabela betez elikatzen dela. Ja-ja-ja.
es
mam?, el patricio Menenio Agripa aturdi? a los plebeyos con sus charlas, pero no consigui? demostrar que los miembros de un hombre se nutren cuando se llena la barriga de otro. Ja, ja, ja.
fr
" Maman, le patricien Agrippa Menenius a ?tourdi les pl?b?iens de bavardages, mais il n'a pas r?ussi ? d?montrer que les membres d'un homme se nourrissent lorsque le ventre d'un autre se remplit, ha ha ha !
en
The patrician Menenius Agrippa, Mamma, bewildered the common people with his talk, but he couldn't prove that one man's limbs are nourished when another man's stomach is filled. Ha ha ha.
eu
Francok erakutsi zion, halaber, mapamundi batean erakutsiz, ongizate zentzugabearen eta miseria jasanezinaren geografia.
es
De ?l tambi?n aprendi? en un gran mapamundi la geograf?a del bienestar desproporcionado y de la miseria insoportable.
fr
" C'est aussi Franco qui lui apprit, sur une grande mappemonde, la r?partition du bien-?tre excessif et de la mis?re insupportable.
en
From him she also learned, on a big map of the world, the geography of inordinate prosperity and intolerable poverty.
eu
Etengabe errepikatzen zuen:
es
No hac?a m?s que repetir:
fr
Elle r?p?tait toujours :
en
She couldn't stop repeating:
eu
Hori da injustiziarik handiena.
es
es la m?s grande de las injusticias.
fr
C'est la plus grande des injustices.
en
It's the greatest injustice.
eu
Mariarosa ez zegoen gau batez, hitz hauek esan zizkidan Pisako denboretako nire mutil-lagunak, tonu serio eta garratzean, elkarri segika eta garrasika ari ziren neskatoei buruz:
es
Una noche en que Mariarosa no estaba, mi novio de la ?poca de Pisa me dijo serio, con cierto pesar, aludiendo a las ni?as que se persegu?an por la casa con prolongados chillidos:
fr
Un soir o? Mariarosa n'?tait pas l?, mon petit ami de l'?poque de Pise me dit avec un ton de regret sinc?re, faisant allusion aux filles qui se poursuivaient dans l'appartement en poussant de grands cris :
en
One evening when Mariarosa wasn't there, my boyfriend from the days of Pisa said, in a serious tone of regret, alluding to the children, who followed him around the house with drawn-out cries:
eu
Gogoan izan gureak izan zitezkeela.
es
imag?nate, podr?an haber sido nuestras.
fr
Tu imagines, ?a pourrait ?tre les n?tres !
en
Imagine, they could have been ours.
eu
Zuzendu nion:
es
Lo correg?:
fr
Je le corrigeai :
en
I corrected him:
eu
Gaur egun urte batzuk gehiago izanen zituzten.
es
hoy tendr?an unos cuantos a?os m?s.
fr
Aujourd'hui elles auraient quelques ann?es de plus.
en
They'd be a few years older by now.
eu
Baiezkoa egin zuen buruaz.
es
Asinti? con la cabeza.
fr
Il hocha la t?te.
en
He nodded yes.
eu
Zapaten muturrari begira zegoela, begira egon nintzaion segundo batzuez.
es
Lo escudri?? unos segundos mientras se miraba la punta de los zapatos.
fr
Je l'observai quelques secondes tandis qu'il fixait le bout de ses chaussures.
en
I observed him for a few seconds while he stared at his shoes.
eu
Hamabost urte lehenagoko ikasle aberats eta buruz jantziarekin alderatu nuen:
es
Mentalmente lo compar? con el estudiante rico y culto de hac?a quince a?os:
fr
Je le comparai mentalement ? l'?tudiant riche et cultiv? d'il y a quinze ans :
en
I compared him in my mind to the rich, educated student of fifteen years earlier:
eu
bera zen, baina, hala ere, ez zen berbera.
es
era ?l y sin embargo no era ?l.
fr
c'?tait lui, et pourtant ce n'?tait pas lui.
en
it was him and yet it was not him.
eu
Orain, ez zuen irakurtzen, ez zuen idazten, urtebetetik hona ia ez zuen parte hartzen batzarretan, eztabaidetan, manifestazioetan.
es
Ya no le?a, no escrib?a, desde hac?a casi un a?o hab?a reducido al m?nimo sus intervenciones en asambleas, debates, manifestaciones.
fr
Il ne lisait plus, n'?crivait pas, et depuis un an il avait r?duit au minimum ses interventions dans les assembl?es, les d?bats et les manifestations.
en
He no longer read, he didn't write, within the past year he had reduced to the minimum his participation in assemblies, debates, demonstrations.
eu
Politikaz hitz egiten zuen oraindik ere-hori zuen egiazko interes bakarra-, baina garai bateko sinesmen eta grinarik gabe;
es
Hablaba de pol?tica-su ?nico inter?s verdadero-sin la convicci?n ni la pasi?n de otros tiempos, es m?s, hab?a acentuado su tendencia a burlarse de su costumbre de profetizar sombr?as desventuras.
fr
Il parlait politique-son seul v?ritable centre d'int?r?t-sans la conviction et la passion d'autrefois ; il avait m?me accentu? sa tendance ? tourner en d?rision ses propres proph?ties catastrophistes.
en
He talked about politics-his only true interest-without his former conviction and passion; rather, he accentuated the tendency to mock his own grim prophecies of disaster.
eu
are gehiago, areagotua zuen bere joera hura: zorigaitz ilunak iragartzeko ohitura txantxetan hartzekoa.
es
Con tono exagerado me enumeraba los desastres que, seg?n ?l, estaban al caer:
fr
D'un ton grandiloquent, il me faisait la liste des d?sastres selon lui imminents :
en
In hyperbolic tones he listed the catastrophes that in his view were approaching:
eu
bat, subjektu iraultzaile gorenaren gainbehera, langileriarena, alegia;
es
uno, el ocaso del sujeto revolucionario por excelencia, la clase obrera;
fr
un, le cr?puscule du sujet r?volutionnaire par excellence, la classe ouvri?re ;
en
one, the decline of the revolutionary subject par excellence, the working class;
eu
bi, sozialisten eta komunisten ondare politikoaren sakabanatze behin betikoa, izan ere indar horiek aski indargabetuak zeuden ordurako kapitalaren makuluaren papera betetzeko lehia egunerokoan;
es
dos, la dispersi?n definitiva del patrimonio pol?tico de socialistas y comunistas, un tanto desvirtuados ya por disputarse a diario el papel de b?culo del capital;
fr
deux, la dispersion d?finitive du patrimoine politique des socialistes et des communistes, d?j? d?natur?s par leurs querelles quotidiennes pour ?tre la b?quille du capital ;
en
two, the definitive dispersion of the political patrimony of socialists and Communists, who were already perverted by their daily quarrel over which was playing the role of capital's crutch;
eu
hiru, edozein aldaketa-hipotesiren amaiera; hori zen egoera, eta, erremediorik gabe, hartara egokitu beharra genuen.
es
tres, el fin de toda hip?tesis de cambio; hab?a lo que hab?a y tendr?amos que adaptarnos.
fr
et trois, la fin de toute ?ventualit? de changement-ce qui est l? est l?, il faudra nous adapter.
en
three, the end of every hypothesis of change, what was there was there and we would have to adapt to it.
eu
Nik, sinesgogor, galdetzen nion:
es
Yo preguntaba esc?ptica:
fr
Je demandais, sceptique :
en
I asked skeptically:
eu
Benetan uste duzu hola bukatuko dela?
es
?crees realmente que acabar? as??
fr
Tu crois vraiment que ?a finira ainsi ?
en
You really think it's going to end like that?
eu
Hark irri egiten zuen. Horixe, baina badakizu zer mingain-trebea naizen, eta, nahi baduzu, tesi eta antitesiez baliatuz, justu kontrakoa frogatuko dizut berehala:
es
Claro-se re?a-, pero ya sabes lo h?bil que soy para la charla; si quieres, a fuerza de tesis y ant?tesis, te demuestro exactamente lo contrario:
fr
Bien s?r, r?pondait-il en riant, mais tu sais aussi que je suis tr?s dou? pour les bavardages, alors si tu veux, ? force d'antith?ses et de synth?ses, je peux te d?montrer exactement le contraire :
en
Of course-he laughed-but you know that I'm a skilled debater, and if you want I'll prove to you, by means of thesis, antithesis, and synthesis, the exact opposite:
eu
komunismoa saihestezina da, langileriaren diktadura da demokraziaren forma gorena, Sobiet Batasuna eta Txina eta Ipar Korea eta Thailandia askoz hobeak dira Estatu Batuak baino; kasu batzuetan, odol-xirripak edo-ibaiak isuraraztea krimena da, baina beste batzuetan bidezkoa.
es
el comunismo es inevitable, la dictadura del proletariado es la forma m?s elevada de democracia, la Uni?n Sovi?tica, China, Corea del Norte y Tailandia son mucho mejores que Estados Unidos; en ciertos casos, derramar regueros o r?os de sangre es un crimen, mientras que en otros es de justicia.
fr
le communisme est in?vitable, la dictature du prol?tariat est la forme la plus ?lev?e de la d?mocratie, l'Union sovi?tique, la Chine, la Cor?e du Nord et la Tha?lande sont nettement mieux que les ?tats-Unis, et faire couler le sang, que ce soit quelques gouttes ou ? flots, est parfois criminel et parfois juste.
en
Communism is inevitable, the dictatorship of the proletariat is the highest form of democracy, the Soviet Union and China and North Korea and Thailand are much better than the United States, shedding blood in rivulets or rivers in certain cases is a crime and in certain others is just.
eu
Nahiago duzu horrela arrazoitzea?
es
?Prefieres que lo haga as??
fr
Tu pr?f?res cette version ?
en
Would you prefer that I do that?
eu
Bi aldiz bakarrik ikusi nuen gaztetxoa zenean bezala jokatzen.
es
Solo en dos circunstancias lo vi como hab?a sido de jovencito.
fr
En deux occasions seulement, je retrouvai le gar?on que j'avais connu autrefois.
en
Only twice did I see him as he had been as a youth.
eu
Goiz batez, Pietro agertu zen, Doriana gabe, bere alabak zer baldintzatan bizi ziren, zein eskolatan sartuak nituen eta ea pozik zeuden ikuskatzera edo itxura horrekin.
es
Una ma?ana apareci? Pietro, sin Doriana, con la actitud de quien pasaba revista para comprobar en qu? condiciones viv?an sus hijas, en qu? colegio las hab?a metido, si estaban contentas.
fr
Un matin Pietro d?barqua sans Doriana, et il avait l'air de faire une inspection pour v?rifier dans quelles conditions vivaient ses filles, dans quelle ?cole je les avais mises, et si elles ?taient heureuses.
en
One morning Pietro appeared, without Doriana, assuming the attitude of someone who was making an inspection to check on what conditions his daughters were living in, what school I had put them in, if they were happy.
eu
Larritasun handiko unea izan zen.
es
Fue un momento de gran tensi?n.
fr
Ce fut un moment de forte tension.
en
It was a moment of great tension.
eu
Agian neskatoek xehetasun gehiegi eman zizkioten beren bizimoduari buruz, fantasia esajeratuko umeek duten joerari bide emanda ziur aski.
es
Tal vez las ni?as le contaron demasiado sobre c?mo viv?an y con el gusto infantil de la exageraci?n fant?stica.
fr
Les gamines lui racont?rent peut-?tre trop en d?tail leur mode de vie, qui plus est avec ce go?t enfantin pour l'exag?ration fantastique.
en
The children perhaps told him too much, and with a childish taste for fantastic exaggeration, about the way they were living.
eu
Horregatik, berehala hasi zen istiluan gogor, lehenbizi bere arrebarekin eta gero nirekin, esanez biok axolagabe hutsak ginela.
es
Por eso se puso a discutir acaloradamente primero con su hermana y luego conmigo; nos dijo a ambas que ?ramos unas irresponsables.
fr
Du coup, il se querella vivement d'abord avec sa s?ur puis avec moi, nous traitant toutes deux d'irresponsables.
en
So he began to quarrel ponderously first with his sister and then with me, he said to us both that we were irresponsible.
eu
Nik, neure onetik aterata, oihuka esan nion:
es
Yo perd? los estribos, le grit?:
fr
Je perdis mon calme et m'?criai :
en
I lost my temper, and shouted at him:
eu
Arrazoi duzu, eraman itzazu, Doriana eta biok arduratu neskatoez.
es
tienes raz?n, ll?vatelas, ocupaos de ellas t? y Doriana.
fr
Tu as raison, tu n'as qu'? les prendre avec toi, tu t'en occuperas avec Doriana !
en
You're right, take them away, you take care of them, you and Doriana.
eu
Une horretara iritsiak ginela, Franco gelatik atera zen, tartera sartu, eta garai batean batzar zinez bortitzak zuzentzeko aukera eman zion trebetasun haren erakustaldi ederra egin zuen.
es
Al llegar a ese punto, Franco sali? de su habitaci?n, se entrometi?, exhibi? su antiguo arte de la palabra que en el pasado le hab?a permitido dirigir asambleas muy violentas.
fr
? ce moment-l?, Franco sortit de sa chambre et intervint, d?ployant son ancien art du discours qui, par le pass?, lui avait permis de ma?triser des assembl?es tr?s houleuses.
en
And at that point Franco came out of his room, intervened, rolled out his old skill with words, which in the past had enabled him to control raucous meetings.
eu
Pietro eta bera bikoteaz, familiaz, haurren zainketaz, eta Platonez ere aritu ziren eztabaidan, zeharo ahantzita bai ni bai Mariarosa.
es
Pietro y ?l terminaron discutiendo en t?rminos eruditos sobre la pareja, la familia, el cuidado de la prole, incluso sobre Plat?n, olvid?ndose de m? y de Mariarosa.
fr
Pietro et lui finirent par discuter savamment du couple, de la famille, de l'?ducation des enfants et m?me de Platon, oubliant Mariarosa et moi.
en
He and Pietro ended up having a learned discussion on the couple, the family, the care of children, and even Plato, forgetting about Mariarosa and me.
eu
Nire senarra aurpegia sutan zuela, begiak distiratsu, urduri joan zen, eta pozik hala ere, bere mailako solaskide bat topatua baitzuen, haien zuzen ere zentzuz eta modu zibilizatuan eztabaidatzen zekien bat.
es
Mi marido se fue con la cara encendida, los ojos brillantes, nervioso y, sin embargo, contento de haber encontrado un interlocutor con el que discutir de un modo inteligente y civilizado.
fr
Mon mari s'en alla ?nerv?, le visage empourpr? et les yeux humides, mais avec tout de m?me la satisfaction d'avoir trouv? un interlocuteur capable d'un dialogue intelligent et civilis?.
en
My husband left, his face flushed, his eyes clear, nervous and yet pleased to have found someone with whom he could have an intelligent and civilized conversation.
eu
Zalapartatsuagoa-eta aski latza niretzat-izan zen ustekabean Nino agertu zen eguna.
es
M?s borrascoso-y muy terrible para m?-fue el d?a en que Nino se present? sin avisar.
fr
Plus temp?tueuse-et beaucoup plus terrible pour moi-fut la premi?re fois o? Nino surgit sans pr?avis.
en
Stormier-and terrible for me-was the day when Nino appeared without warning.
eu
Nekatua zegoen autoz egindako bidaia luzea zela-eta, eta itxura batere zaindu gabe eta oso urduri ikusi nuen.
es
Estaba cansado del largo viaje en coche, con aspecto dejado, muy tenso.
fr
Il ?tait fatigu? de son long voyage en voiture, tr?s tendu, et avait un aspect n?glig?.
en
He was tired from the long drive, unkempt in appearance, very tense.
eu
Une batez pentsatu nuen neskatoen eta nire etorkizunaz zirt edo zart erabakitzera etorria zela.
es
En un primer momento pens? que hab?a venido para decidir de oficio sobre mi destino y el de las ni?as.
fr
Dans un premier temps, je crus qu'il ?tait venu d?cider d'autorit? de mon destin et de celui de mes filles.
en
At first I thought he had come to decide, on his own authority, the fate of me and the children.
aurrekoa | 196 / 36 orrialdea | hurrengoa

Nodoa: liferay1.lgp.ehu.eus