Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Eskaintza ekaitzari, Dolores Redondo / Fernando Rey / Mikel Vilches (Erein, 2014
)
eu
-Okertu ziren, ba.
es
nos hab?an dicho que era una ni?a-explic? Amaia.
fr
on nous avait dit que c'?tait une fille, expliqua Amaia.
en
they told us it was a girl,' stammered Amaia.
eu
Gertatzen da batzuetan.
es
-Pues quien os lo dijo se equivoc?.
fr
-Ceux qui vous ont dit ?a se sont tromp?s.
en
'Well, they were wrong.
eu
Normalean, alderantziz izaten da, mutikoak ziruditen neskak, zilbor-hestearen posizioagatik.
es
A veces ocurre, aunque generalmente es al contrario, ni?as que parecen varones por la posici?n del cord?n umbilical.
fr
?a arrive parfois, m?me si g?n?ralement c'est l'inverse, des petites filles qu'on prend pour des gar?ons ? cause de la position du cordon.
en
It happens occasionally, but usually the other way round, girls who look like boys because of where the umbilical cord is.'
eu
-Ziur zaude? -galdetu zuen berriz Jamesek, oraindik ere Amaiari atzetik eusten ziola.
es
-?Est? segura? -insisti? James, que segu?a sosteniendo a Amaia desde detr?s.
fr
-Vous ?tes s?re ? insista James, qui ?tait demeur? au chevet d'Amaia.
en
'Are you sure?' insisted James, who was still supporting Amaia from behind.
eu
Amaiak bere semetxoaren gorputz ttikiaren karga epela sentitu zuen, erizainak bular gainean jarri berria baitzion eskuoihal batean bildurik.
es
Amaia sinti? la carga templada del cuerpecillo, que se revolv?a con fuerza envuelto en una toalla y que la enfermera acababa de ponerle encima.
fr
Amaia sentit le poids l?ger du b?b?, qui gigotait dans tous les sens, envelopp? dans une serviette, que l'infirmi?re venait de poser sur elle.
en
Amaia felt the warmth of the tiny body the nurse had just placed on top of her, wrapped in a towel and wriggling vigorously.
eu
-Gizaseme bat, zalantzarik gabe-esan zuen eskuoihala baztertu eta haurtxoaren gorputz osoa erakustearekin batera.
es
-Un var?n sin ninguna duda-dijo mientras apartaba la toalla y mostraba completo el cuerpo del beb?.
fr
-Sans aucun doute, confirma celle-ci. ?cartant la serviette, elle leur d?voila le corps de l'enfant.
en
'A boy, no doubt about it,' said the nurse, raising the towel to reveal the baby's naked body.
eu
Amaia zur eta lur zegoen.
es
Amaia estaba asombrada.
fr
Amaia ?tait stup?faite.
en
Amaia was in shock.
eu
Haurtxoa neurriz gaineko keinuak egiten ari zen, alde batera eta bestera mugituz, zerbaiten bila balego bezala.
es
El peque?o rostro de su hijo se contra?a en muecas exageradas y se agitaba como si buscase algo.
fr
Le visage de son fils se contractait exag?r?ment. Il s'agitait comme s'il cherchait quelque chose.
en
Her son's little face twisted in exaggerated grimaces; he was squirming as though searching for something.
eu
Arrosa koloreko ukabiltxoa ahora eraman, indarrez xurgatu, begiak pixka bat ireki, eta amari begira gelditu zen.
es
Elev? su peque?o pu?o rosado hasta su boca y lo succion? con fuerza mientras entreabr?a los ojos y la miraba.
fr
Il porta son petit poing rose ? sa bouche et se mit ? le sucer avec force, tandis qu'il entrouvrait les yeux et la regardait.
en
Raising a tiny fist to his mouth, he sucked at it hard, then half-opened his eyes and stared.
eu
Mutiko bat da, James-bota zuen azkenean.
es
-Oh, Dios, es un ni?o, James-acert? a decir.
fr
-Oh, mon Dieu, c'est un gar?on, James, r?ussit-elle ? dire.
en
'Oh my God, James, it's a boy,' she managed to say.
eu
Senarrak eskua luzatu zuen haurraren aurpegitxoa uki-tzeko.
es
Su marido estir? los dedos hasta tocar la suave mejilla del ni?o.
fr
Son mari effleura du bout des doigts la joue douce de l'enfant.
en
Her husband reached out and stroked the infant's soft cheek with his fingers.
eu
-Zoragarria da, Amaia... -esan zuen emazteari muxu ematera makurtuz.
es
-Es maravilloso, Amaia... -Y su voz se quebr? mientras lo dec?a y se inclinaba para besarla.
fr
-C'est merveilleux, Amaia... Sa voix se brisa au moment o? il se penchait pour l'embrasser.
en
'He's beautiful, Amaia ...' he said with a catch in his voice, as he leaned over to kiss her.
eu
Malkoak aurpegitik behera zihoazkion, eta muxu ematean haren ezpain gaziak sentitu zituen Amaiak.
es
Las l?grimas hab?an surcado su rostro y sus labios le supieron salados.
fr
Les larmes sillonnaient son visage.
en
The tears ran down his face and his lips tasted salty.
eu
-Zorionak, maitea.
es
-Felicidades, amor m?o.
fr
-F?licitations, mon amour.
en
'Well done, my darling.'
eu
-Zorionak zuri ere, aita, esan zuen begiak zabal-zabalik sabaiko argiari begira zegoen haurrari so.
es
-Felicidades a ti tambi?n, aita-dijo mirando al ni?o, que parec?a muy interesado en la luz del techo y ten?a los ojos muy abiertos.
fr
-F?licitations ? toi aussi, aita, dit-elle, contemplant le b?b? qui semblait tr?s int?ress? par la lumi?re du plafond, les yeux grands ouverts.
en
'Well done to you, too, Aita,' she said, gazing at the baby, who appeared fascinated by the overhead lights, eyes wide open.
eu
-Ez zenekiten mutiko bat zela, benetan?
es
-?En serio no sab?ais que era un chico?
fr
-S?rieusement, vous ne saviez pas que c'?tait un gar?on ?
en
'You really had no idea it was a boy?' the midwife asked, surprised.
eu
-harritu zen emagina-.
es
-se sorprendi? la matrona-.
fr
s'?tonna la sage-femme.
en
'I was sure you did, because you kept repeating his name during the birth.
eu
Baietz uste nuen, izan ere, erditze osoan haren izena errepika eta errepika ibili zara, Ibai, Ibai.
es
Pues yo cre?a que s?, no has dejado de decir su nombre durante el parto, Ibai, Ibai.
fr
Je pensais que si, tu n'as pas arr?t? de dire son nom pendant l'accouchement, Ibai, Ibai.
en
Ibai, Ibai.
eu
Horrela deitu behar diozue?
es
?Es as? como le vais a llamar?
fr
C'est comme ?a que vous allez l'appeler ?
en
Is that what you're going to call him?'
eu
-Ibai..., ibaia-xuxurlatu zuen Amaiak.
es
-Ibai..., el r?o-susurr? Amaia.
fr
-Ibai..., la rivi?re, murmura Amaia.
en
'Ibai ... the river,' whispered Amaia.
eu
Jamesi begiratu zion, irribarrez baitzegoen, eta gero, semeari.
es
Mir? a James, que sonre?a, y despu?s mir? a su hijo.
fr
Elle regarda James, qui souriait, puis son fils.
en
She gazed at James, who was beaming, then at her son.
eu
-Bai, bai-berretsi zuen-.
es
-S?, s?-afirm?-, Ibai, ?se es su nombre.
fr
-Oui, oui, affirma-t-elle.
en
'Yes, yes!' she declared.
eu
Ibai, hori da izena-eta gero algara bizian hasi zen.
es
-Y despu?s se ech? a re?r a carcajadas.
fr
Ibai. C'est son nom.
en
'Ibai, that's his name.' And then she burst out laughing.
eu
Jamesek poz-pozik begiratu zion, irribarrea ezpainetan, Amaiaren zoriontasuna ikusita.
es
James la mir? divertido, sonriendo ante su felicidad.
fr
James l'observa, r?joui, heureux de son bonheur.
en
James looked at her, grinning at her contentment.
eu
-Zer dela-eta hainbeste irri?
es
-?De qu? te r?es?
fr
-Qu'est-ce qui t'amuse tant ?
en
'Why are you laughing?'
eu
Amaiak hitz-totelka erantzun zion, irriari ezin eutsiz.
es
Atropellada por su propia risa, no consegu?a parar.
fr
Elle riait tellement qu'elle n'arrivait plus ? s'arr?ter.
en
She was giggling uncontrollably and couldn't stop.
eu
-Zu..., zure amak jarri behar duen aurpegia imajinatzen ari naiz, den-dena itzuli behar duela jakiten duenean.
es
-De..., de la cara que va a poner tu madre cuando se d? cuenta de que tiene que devolverlo todo.
fr
-La... t?te de ta m?re quand elle se rendra compte qu'elle va devoir tout rapporter.
en
'I'm ... I'm imagining your mother's face when she finds out she has to take everything back.'
eu
es
fr
en
eu
2
es
2
fr
2
en
2
eu
Hiru hilabete geroago
es
Tres meses despu?s
fr
Trois mois plus tard
en
Three months later
eu
Amaiak xuxurla batean bezala egongelatik zetorren kanta ezagutu zuen.
es
Amaia reconoci? las notas de la canci?n que llegaba, apenas susurrada, desde el sal?n.
fr
Amaia reconnut la m?lodie qui sortait, ? peine susurr?e, du salon.
en
Amaia thought she recognised the song that reached her, scarcely a whisper, from the living room.
eu
Bazkariko platerak bilduta eta eskuak sukaldeko zapi batekin xukatzen bukatutakoan, atera hurbildu zen bere izebak ahots gozo lasaigarriarekin haurtxoari abesten ari zitzaion sehaska-kanta hobeki aditzeko.
es
Termin? de recoger los platos de la comida y, mientras se secaba las manos con un pa?o de cocina, se acerc? a la puerta para escuchar mejor la nana que su t?a canturreaba al beb? con voz dulce y tranquilizadora.
fr
Elle finit de d?barrasser la table, s'essuya les mains avec un torchon de cuisine et s'avan?a vers la porte pour mieux entendre la berceuse que sa tante fredonnait au b?b? de sa voix douce et apaisante.
en
She had just finished clearing away the lunch things, and, drying her hands on a kitchen towel, she walked over to the door, the better to hear the lullaby her aunt was singing to Ibai in a soft, soothing voice.
eu
Kanta bera zen.
es
Era la misma.
fr
C'?tait la m?me.
en
Yes, it was the same one.
eu
Azkenekoz aditu zuenetik urteak igaro arren, txikitan amatxi Juanitak urrumatu bitartean kantatzen zion abestia zela ohartu zen.
es
Aunque hac?a a?os que no la o?a, identific? el canto con el que su amatxi Juanita sol?a arrullarla cuando era peque?a.
fr
Elle ne l'avait pas entendue depuis des ann?es, mais elle reconnut la chanson que l'amatxi Juanita lui chantait quand elle ?tait petite.
en
Although she hadn't heard it for years, she recognised the song her Amatxi Juanita used to sing to her when she was little.
eu
Oroitzapenak amatxi maitea ekarri zion gogora, haren falta sumatzen baitzuen:
es
El recuerdo le trajo la presencia amada y a?orada de Juanita, enfundada en su vestido negro, con el pelo recogido en un mo?o y sujeto con aquellos peinecillos de plata que apenas lograban contener sus rizos blancos;
fr
Cela lui ramena le souvenir de sa grand-m?re qu'elle aimait tant et qui lui manquait, tout de noir v?tue, avec son chignon piqu? de petits peignes en argent qui avaient du mal ? retenir ses cheveux blancs ;
en
The memory brought back her adored and much-lamented Juanita, wrapped in her widow's weeds, hair swept up in a bun, fastened with silver combs that could barely contain her unruly white curls;
eu
soineko beltzez jantzia, ilea motots batean bildua eta zilarrezko orrazi txiki haiekin lotua zuela, ile kizkur zuriei nekez eusten baitzieten.
es
su abuela, que en su primera infancia fue la ?nica mujer que la abraz?.
fr
elle avait ?t?, les premi?res ann?es de sa vie, la seule femme qui l'avait prise dans ses bras.
en
her grandmother, the only woman who had cradled her as an infant:
eu
Amatxi:
es
Txikitxo politori
fr
Txikitxo politori
en
Txitxo politori
eu
txiki-txikitan besarkatu zuen emakume bakarra.
es
zu nere laztana,
fr
zu nere laztana,
en
zu nere laztana,
eu
Txikitxo polit hori,
es
katiatu ninduzun,
fr
katiatu ninduzun,
en
katiatu ninduzun,
eu
zeu nere laztana, katigatu ninduzun, libria nintzana.
es
libria nintzana.
fr
libria nintzana.
en
libria nintzana.
eu
Libriak libre dira, zu ta ni katigu, librerik hobe dana, guztiok dakigu.
es
Libriak libre dira, zu ta ni katigu, librerik oba dana,
fr
Libriak libre dira, zu ta ni katigu,
en
Libriak libre dira, zu ta ni katig,
eu
Sutondoan besaulki batean jarrita, Engraxi Ibai txikia besoetan kulunkatzen ari zen, aurpegitxoari begirik kendu gabe, aspaldiko sehaska-kanta triste haren bertsoak abestu bitartean.
es
biok dakigu.* Sentada en un sill?n cercano a la chimenea encendida, Engrasi acunaba en sus brazos al peque?o Ibai sin dejar de mirar su carita, mientras recitaba los versos antiguos de aquella triste nana.
fr
librerik oba dana, biok dakigu. Assise dans un fauteuil pr?s de la chemin?e allum?e, Engrasi ber?ait dans ses bras le petit Ibai dont elle contemplait le visage, tandis qu'elle murmurait les vers anciens de cette triste berceuse.
en
librerik oba dana, biok dakigu. Sitting in the armchair near the blazing fire, Engrasi held the tiny Ibai in her arms, eyes fixed on his little face as she recited the old verses of that mournful lullaby.
eu
Eta izeba Engraxi irribarrez ari zen, amatxi ez bezala, Amaia ongi oroitzen baitzen amatxik negar egiten zuela kanta hori abesten zionean.
es
Y sonre?a, aunque Amaia recordaba bien que, por el contrario, su abuela lloraba mientras le cantaba.
fr
Elle souriait, alors qu'Amaia se souvenait parfaitement que sa grand-m?re, au contraire, pleurait quand elle la lui chantait.
en
She was smiling, although Amaia distinctly remembered her grandmother weeping as she sang it to her.
eu
Agian bilobaren ariman gordetako mina ezagutzen zuelako, eta bera ere beldurrez zegoelako haurrari zer gertatuko ote zitzaion.
es
Se pregunt? por qu?, quiz? ya conoc?a el dolor que hab?a en el alma de su nieta, y era ese mismo miedo el que sent?a ella por la peque?a.
fr
Peut-?tre percevait-elle d?j? la douleur qu'il y avait dans le c?ur de sa petite-fille, et c'?tait cette m?me peur qu'elle ?prouvait pour l'enfant.
en
She wondered why, reflecting that perhaps Juanita already understood the suffering in her granddaughter's soul, and shared her fears.
eu
Nire laztana laztango kalian negarrez dago, haren negarra gozoago da askoren barrea baino.
es
Nire laztana laztango kalian negarrez dago,
fr
Nire laztana laztango kalian negarrez dago,
en
Nire laztana laztango Kalian negarrez dago,
eu
Amatxik kanta bukatutakoan, malkoak xukatzen zituen bere izenaren eta senarraren izenaren hasierako letrak brodaturik zituen musuzapi ezin garbiago batekin.
es
aren negarra gozoago da askoren barrea bai?o.*
fr
aren negarra gozoago da askoren barrea bai?o.
en
Aren negarra gozoago da Askoren barrea bai?o.
eu
Amaiak ez zuen aitatxi bizirik ezagutu, baina gogoan zuen nola begiratzen zion jantokiaren erdian zegoen erretratu hitsetik.
es
Cuando la canci?n terminaba se secaba las l?grimas con su impoluto pa?uelo en el que aparec?an bordadas sus iniciales y las de su esposo, un abuelo que Amaia no conoci? y que le miraba con gesto adusto desde el retrato desva?do que presid?a el comedor.
fr
? la fin de la chanson, elle s?chait ses larmes avec son mouchoir blanc sur lequel ?taient brod?es ses initiales et celles de son mari, un grand-p?re qu'Amaia n'avait pas connu et qui la regardait, avec une mine s?v?re, depuis le portrait d?color? accroch? dans la salle ? manger.
en
When the song finished, Juanita would dry her tears with the spotless handkerchief embroidered with her initials and those of her husband, the grandfather Amaia had never known, gazing down at her from the faded portrait that presided over the dining room.
eu
-Zergatik egiten duzu negar, amatxi?
es
-?Por qu? lloras, amatxi?, ?te da pena la canci?n?
fr
-Pourquoi tu pleures, amatxi ? C'est la chanson qui te rend triste ?
en
'Why are you crying, Amatxi? Does the song make you sad?'
eu
Penatzen zaitu kantak? -Ez egin kasurik, maitea.
es
-No hagas caso, cari?o m?o, la amatxi es una tonta.
fr
-Ne fais pas attention, ma ch?rie, l'amatxi est une idiote.
en
'Take no notice, my love, your amatxi is a silly old woman.'
eu
Baina hasperen egin, eta estuago besarkatzen zuen haurra, besoetan denbora pixka bat gehiago edukitzeko, jakin gabe berak ere ez zuela batere gogorik amatxiren magaletik alde egiteko.
es
Pero suspiraba y la abrazaba m?s fuerte, reteni?ndola en sus brazos un poco m?s, aunque ella tampoco quer?a irse.
fr
Mais elle soupirait et l'?treignait plus fort, la retenant dans ses bras encore un peu, bien qu'Amaia n'e?t pas l'intention de partir.
en
And yet she sighed, clasping the girl still more tightly in her arms, holding her a little longer, although Amaia was happy to stay.
eu
Engraxik kanta bukatuta, Amaiak sakon arnastu zuen etxe hartako lasaitasun giroa.
es
Engrasi ces? su canto y Amaia aspir? profundamente la atm?sfera de quietud de aquella casa.
fr
Elle ?couta les derni?res notes de la berceuse, savourant le privil?ge de se rappeler les paroles juste une seconde avant que sa tante les prononce.
en
She stood listening to the end of the lullaby, relishing the pleasure of recalling the words just before her aunt sang them.
