Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Walden, Henry David Thoreau / Danele Sarriugarte (Katakrak, 2021
)
eu
Beti ahalegindu naiz ohitura zorrotzak finkatzen nire kontuetarako, ezinbestekoak dira gizon ororentzat.
es
Siempre me he esforzado por adquirir estrictos h?bitos comerciales; son indispensables para cualquier hombre.
fr
elles sont indispensables ? tout homme.
en
I have always endeavored to acquire strict business habits; they are indispensable to every man.
eu
Zeruko Inperioarekin ari bazara tratuan, orduan aski izango duzu kontularitza-etxe txiki bat ezartzea itsasertzean, Salem-eko porturen batean.
es
Si trat?is con el Imperio Celeste, una peque?a casa de cuentas en la costa, en un puerto de Salem, ser? suficiente.
fr
Est-ce avec le C?leste Empire que vous trafiquez, alors quelque petit comptoir sur la c?te, dans quelque port de Salem, suffira comme point d'attache.
en
If your trade is with the Celestial Empire, then some small counting house on the coast, in some Salem harbor, will be fixture enough.
eu
Herrialdeak ematen dituen salgaiak esportatuko dituzu, bertako produktuak, izotza eta pinu-egurra eta granito pixka bat, bertako itsasontzietan beti.
es
Exportar?is los art?culos que proporcione el pa?s, s?lo productos nativos, mucho hielo y madera de pino y un poco de granito, siempre del suelo natal.
fr
Vous exporterez tels articles qu'offre le pays, rien que des produits indig?nes, beaucoup de glace et de bois de pin et un peu de granit, toujours sous pavillon indig?ne.
en
You will export such articles as the country affords, purely native products, much ice and pine timber and a little granite, always in native bottoms.
eu
Eginkizun onak izango dira.
es
Ser? una buena empresa.
fr
Ce seront l? de bonnes sp?culations.
en
These will be good ventures.
eu
Zuk zeuk ikuskatu beharko dituzu xehetasun guztiak;
es
Tendr?is que revisar todos los detalles en persona;
fr
Avoir l'?il sur tous les d?tails vous-m?me en personne ;
en
To oversee all the details yourself in person;
eu
aldi berean izan beharko duzu pilotua eta kapitaina, jabea eta aseguru-emailea;
es
ser a la vez piloto y capit?n, propietario y suscriptor;
fr
?tre ? la fois pilote et capitaine, armateur et assureur ;
en
to be at once pilot and captain, and owner and underwriter;
eu
zeuk saldu eta zeuk erosi beharko dituzu gauzak, eta kontuak egin;
es
comprar y vender y llevar las cuentas;
fr
acheter et vendre, et tenir les comptes ;
en
to buy and sell and keep the accounts;
eu
zeuk irakurri beharko dituzu jasotako gutun guztiak, eta bidalitako guztiak idatzi edo leitu;
es
leer las cartas recibidas y escribir o leer las cartas enviadas;
fr
lire toutes les lettres re?ues, ?crire ou lire toutes les lettres ? envoyer ;
en
to read every letter received, and write or read every letter sent;
eu
inportazioen deskarga gainbegiratu beharko duzu gau eta egun;
es
supervisar la descarga de las importaciones noche y d?a;
fr
surveiller le d?chargement des importations nuit et jour ;
en
to superintend the discharge of imports night and day;
eu
kostako hainbat lekutan egon beharko duzu ia aldi berean-sarritan, Jersey-ko itsasertzean deskargatzen da merkantziarik preziatuena-; zeuk izan beharko duzu telegrafoa, zeuk miatu beharko duzu tai gabe zeruertza, eta kostarantz doazen ontzi guztien berri eman;
es
estar en muchas partes de la costa casi al mismo tiempo, pues a menudo el flete m?s valioso se descarga en la orilla de Nueva Jersey; ser vuestro propio tel?grafo, barriendo incansablemente el horizonte para hablar con las naves amarradas a lo largo de la costa;
fr
se trouver sur nombre de points de la c?te presque ? la m?me heure,-il arrivera souvent que le fret le plus riche se verra d?charg? sur une plage de New-Jersey ; -?tre votre propre t?l?graphe, balayant du regard l'horizon sans rel?che, h?lant tous les vaisseaux qui passent ? destination de quelque point de la c?te ;
en
to be upon many parts of the coast almost at the same time,-often the richest freight will be discharged upon a Jersey shore;-to be your own telegraph, unweariedly sweeping the horizon, speaking all passing vessels bound coastwise;
eu
ondasunen sail egonkor bat izan beharko duzu, hain urruna eta neurriz gaindikoa den merkatua hornitzeko;
es
preparar un despacho seguro de mercanc?as como suministro a un mercado lejano y exorbitante;
fr
tenir toujours pr?te une exp?dition d'articles, pour alimenter tel march? aussi lointain qu'insatiable ;
en
to keep up a steady despatch of commodities, for the supply of such a distant and exorbitant market;
eu
jakin beharko duzu zertan diren merkatuak, bake-aldiak edo gerra-aukerak edonon, eta aurre hartuko beharko diezu merkataritzaren zein zibilizazioaren joerei-esplorazio-espedizioen emaitzak baliatuz, pasabide berriak eta nabigazioko hobekuntza guztiak erabiliz-; aztertu beharko dituzu mapak, uharrien, argi berrien eta buien posizioak zein diren ziurtatu, eta logaritmoen taulak zuzendu behin eta berriz, zeren, maiz, kalkulatzaileren baten akatsagatik birrintzen baitira itsasontziak harkaitzen kontra, nahiz eta portu adeitsu batera iritsi behar zuten berez-horixe izan zen La Perouse-ren patu azalpenik gabea-; egunean egon beharko duzu zientzia unibertsalari dagokionez, asmatzaile eta nabigatzaile handien bizitzak aztertu, abenturazale eta merkatari handienak orobat, Hannon eta feniziarrengandik hasi eta gaur egungoetaraino.
es
manteneros informados del estado de los mercados, de las perspectivas de paz y guerra en todas partes, y anticiparos a las tendencias del comercio y la civilizaci?n, aprovechando el resultado de las expediciones exploratorias, usando nuevas rutas y todas las mejoras en la navegaci?n; estudiar las cartas de navegaci?n, averiguar la posici?n de los arrecifes y las nuevas luces y boyas, y siempre, siempre, corregir las tablas logar?tmicas, ya que por error de c?lculo la nave que deb?a alcanzar un amistoso malec?n se parte a menudo en una roca, como el indecible hado de La Perouse; correr parejas con la ciencia universal y estudiar las vidas de los grandes descubridores y navegantes, de los grandes aventureros y comerciantes, desde Han?n y los fenicios hasta nuestros d?as;
fr
vous tenir vous-m?me inform? de l'?tat des march?s, des bruits de guerre et de paix partout, et pr?voir les tendances du commerce et de la civilisation,-mettant ? profit les r?sultats de tous les voyages d'exploration, usant des nouveaux passages et de tous les progr?s de la navigation ; -les cartes marines ? ?tudier, la position des r?cifs, des phares nouveaux, des bou?es nouvelles ? d?terminer, et toujours et sans cesse les tables de logarithmes ? corriger, car il n'est pas rare que l'erreur d'un calculateur fait que vient se briser sur un rocher tel vaisseau qui e?t d? atteindre une jet?e hospitali?re,-il y a le sort inconnu de La P?rouse ; -la science universelle avec laquelle il faut marcher de pair, en ?tudiant la vie de tous les grands explorateurs et navigateurs, grands aventuriers et marchands, depuis Hannon et les Ph?niciens jusqu'? nos jours ;
en
to keep yourself informed of the state of the markets, prospects of war and peace every where, and anticipate the tendencies of trade and civilization,-taking advantage of the results of all exploring expeditions, using new passages and all improvements in navigation,-charts to be studied, the position of reefs and new lights and buoys to be ascertained, and ever, and ever, the logarithmic tables to be corrected, for by the error of some calculator the vessel often splits upon a rock that should have reached a friendly pier,-there is the untold fate of La Perouse,-universal science to be kept pace with, studying the lives of all great discoverers and navigators, great adventurers and merchants, from Hanno and the Ph?nicians down to our day;
eu
Laburbilduz, izakinak zenbatu beharko dituzu aldian behin, zer egoeratan zauden jakiteko.
es
en resumen, hacer peri?dicamente la cuenta del surtido, para saber c?mo os va.
fr
enfin, le compte des marchandises en magasin ? prendre de temps ? autre, pour savoir o? vous en ?tes.
en
in fine, account of stock to be taken from time to time, to know how you stand.
eu
Gizonaren ahalmenak probatzeko lantegi bat dugu hori, era askotako auziak jasan behar baititu-irabaziak zein galerak, interesak, murrizketak zein beherapenak-, eta era askotako neurketak egin halaber, jakintza erabatekoa eskuratu nahi badu.
es
Es un trabajo que pone a prueba las facultades de un hombre; problemas de beneficio y p?rdida, de inter?s, de tara y rebaja y todo tipo de calibre, que exigen un conocimiento universal.
fr
C'est un labeur ? exercer les facult?s d'un homme,-tous ces probl?mes de profit et perte, d'int?r?t, de tare et trait, y compris le jaugeage de toute sorte, qui demandent des connaissances universelles.
en
It is a labor to task the faculties of a man,-such problems of profit and loss, of interest, of tare and tret, and gauging of all kinds in it, as demand a universal knowledge.
eu
Pentsatu nuen Walden lakua toki egokia izango zela nire kontuetarako, ez bakarrik trenbidea eta izotzaren merkataritza daudelako handik hurbil, ezpada bestelako abantailak eskaintzen dituelako orobat, eta egokia liteke horiei buruzko xehetasun gehiago ez ematea:
es
Pens? que la laguna de Walden ser?a un buen lugar para los negocios, no s?lo por el ferrocarril y el comercio de hielo; ofrece ventajas que tal vez no convenga divulgar;
fr
J'ai pens? que l'?tang de Walden serait un bon centre d'affaires, non point uniquement ? cause du chemin de fer et du commerce de la glace ; il offre des avantages qu'il peut ne pas ?tre de bonne politique de divulguer ;
en
I have thought that Walden Pond would be a good place for business, not solely on account of the railroad and the ice trade; it offers advantages which it may not be good policy to divulge;
eu
portu ona da, bai eta oinarri ona ere.
es
es un buen puerto y una buena fundaci?n.
fr
c'est un bon port et une bonne base.
en
it is a good port and a good foundation.
eu
Han ez dago, Nevan bezala, aintzirarik dragatu beharrik, nahiz eta, ezer eraiki nahi bada, norberak finkatu behar dituen zutarriak.
es
No hay que drenar los pantanos del Neva, aunque en todas partes deber?is construir sobre las estacas que hay?is clavado.
fr
Pas de marais de la N?va ? combler ; quoiqu'il vous faille partout b?tir sur pilotis, enfonc?s de votre propre main.
en
though you must every where build on piles of your own driving. It is said that a flood-tide, with a westerly wind, and ice in the Neva, would sweep St.
eu
Esaten denez, mendebaldeko itsasaldiak eta Nevako izotzak San Petersburgo desagerraraz omen lezake lurraren azaletik.
es
Se dice que una marea, con el viento del oeste y el hielo del Neva, borrar?a San Petersburgo de la faz de la tierra.
fr
On pr?tend qu'une mar?e montante, avec vent d'ouest, et de la glace dans la N?va, balaieraient Saint-P?tersbourg de la face de la terre.
en
Petersburg from the face of the earth.
eu
Ohiko kapital-inbertsiorik gabe ekin nionez nire kontuei, beharbada ez duzue aise asmatuko nolatan lortu nituen halako egitasmoetarako ezinbestekoak izaten jarraitzen duten baliabideak.
es
Como hab?a que emprender este negocio sin el capital de costumbre, puede que no sea f?cil conjeturar d?nde iban a obtenerse los medios indispensables para tal empresa.
fr
Attendu qu'il s'agissait d'une affaire o? s'engager sans le capital usuel, il peut n'?tre pas facile d'imaginer o? ces moyens, qui seront toujours indispensables ? pareille entreprise, se devaient trouver.
en
As this business was to be entered into without the usual capital, it may not be easy to conjecture where those means, that will still be indispensable to every such undertaking, were to be obtained.
eu
Arropari dagokionez, eta alderdi praktikoetara etorriz behingoan, iruditzen zait ez diogula erreparatzen jantzien egiazko erabilgarritasunari; aitzitik, berritasunekiko zaletasunez jarduten gara, edo gizonen iritziak aintzat hartzen ditugu bestela.
es
En cuanto al vestido, para llegar de una vez a la parte pr?ctica de la cuesti?n, al procurarlo tal vez nos dejamos llevar a menudo por amor a la novedad y por la consideraci?n hacia las opiniones de los hombres, antes que por una verdadera utilidad.
fr
En ce qui concerne le v?tement, pour en venir tout de suite au c?t? pratique de la question, peut-?tre en nous le procurant, sommes-nous guid?s plus souvent par l'amour de la nouveaut?, et certain souci de l'opinion des hommes, que par une v?ritable utilit?.
en
As for Clothing, to come at once to the practical part of the question, perhaps we are led oftener by the love of novelty, and a regard for the opinions of men, in procuring it, than by a true utility.
eu
Lana egin behar duenak azter dezala zeintzuk diren arroparen helburuak-lehenik, bizi-berotasunari eustea; bigarrenik, eta gizarte-molde honetan, biluztasuna estaltzea-, eta hala ebatz dezala zenbat lan garrantzitsu edo premiazko egin ditzakeen jantzi berririk izan gabe armairuan.
es
Que aquel que tenga trabajo que hacer recuerde que el objetivo del vestido es, primero, retener el calor vital y luego, en nuestro estado social, cubrir la desnudez, y podr? juzgar qu? cantidad de trabajo necesario o importante se realiza sin aumentar su guardarropa.
fr
Que celui qui a du travail ? faire se rappelle que l'objet du v?tement est, en premier lieu, de retenir la chaleur vitale, et, en second lieu, ?tant donn? cet ?tat-ci de soci?t?, de couvrir la nudit?, sur quoi il ?valuera ce qu'il peut accomplir de travail n?cessaire ou important sans ajouter ? sa garde-robe.
en
Let him who has work to do recollect that the object of clothing is, first, to retain the vital heat, and secondly, in this state of society, to cover nakedness, and he may judge how much of any necessary or important work may be accomplished without adding to his wardrobe.
eu
Errege-erreginak jantzi berriekin ibiltzen dira aldiro; hortaz, nahiz eta jostunek propio egiten dituzten arropak haientzat, ez dute ezagutzen zer erosoa den norberari ondo egokitzen zaion jantzi bat ipintzea.
es
Los reyes y reinas que visten sus prendas una sola vez, aunque confeccionadas por un sastre o modista para su majestad, no conocen el consuelo de llevar una prenda que les siente bien.
fr
Les rois et les reines, qui ne portent un costume qu'une seule fois, quoique fait par quelque tailleur ou couturi?re de leurs majest?s, ignorent le bien-?tre de porter un costume qui vous va.
en
Kings and queens who wear a suit but once, though made by some tailor or dress-maker to their majesties, cannot know the comfort of wearing a suit that fits.
eu
Arropa garbiak zintzilikatzeko erabiltzen diren egurrezko egituren parekoak dira, azken batean.
es
No son mejores que la percha en que se cuelga la ropa limpia.
fr
Ce ne sont gu?re que chevalets de bois ? pendre les habits du dimanche.
en
They are no better than wooden horses to hang the clean clothes on.
eu
Egunetik egunera, jantziak gero eta gehiago egokitzen zaizkigu, gure tankera hartzen dute, halako moduan non zalantza egiten baitugu haiek kentzean; albait gehien berandutzen dugu une hori, eta geure gorputzarekin bezalaxe jardun nahi genuke arroparekin:
es
Cada d?a nuestras prendas se asimilan m?s a nosotros y reciben la huella del car?cter del portador, hasta que dudamos si dejarlas de lado sin la demora, los cuidados m?dicos y la solemnidad con que tratamos nuestro cuerpo.
fr
Chaque jour nos v?tements s'assimilent davantage ? nous-m?mes, recevant l'empreinte du caract?re de qui les porte, au point que nous h?sitons ? les mettre au rancart, sans tel d?lai, tels rem?des m?dicaux et autres solennit?s de ce genre, tout comme nos corps.
en
Every day our garments become more assimilated to ourselves, receiving the impress of the wearer's character, until we hesitate to lay them aside, without such delay and medical appliances and some such solemnity even as our bodies.
eu
medikuaren aplikazioarekin eta nolabaiteko solemnitatez.
es
No tengo en menor estima a un hombre porque lleve un remiendo en su ropa;
fr
Jamais homme ne baissa dans mon estime pour porter une pi?ce dans ses v?tements :
en
No man ever stood the lower in my estimation for having a patch in his clothes;
eu
ziur naiz, hala ere, kezka handiagoa sortu ohi duela modako arropa eskuratzeak-edo arropa garbia eta adabakirik gabea eskuratzeak behintzat-kontzientzia zuhur bat izateak baino.
es
sin embargo, estoy seguro de que, por lo general, hay mayor preocupaci?n por vestir ropa de temporada, o al menos limpia y sin remendar, que por tener la conciencia tranquila.
fr
encore suis-je s?r qu'en g?n?ral on s'inqui?te plus d'avoir des v?tements ? la mode, ou tout au moins bien faits et sans pi?ces, que d'avoir une conscience solide.
en
yet I am sure that there is greater anxiety, commonly, to have fashionable, or at least clean and unpatched clothes, than to have a sound conscience.
eu
Dena den, urratua sareztatu ez bada ere, beste bat da egoera honek erakusten duen biziorik okerrena: aurreikuspenik eza.
es
Pero aun si el roto no es zurcido, tal vez el peor vicio sea la imprevisi?n.
fr
Alors que l'accroc ne f?t-il pas raccommod?, le pire des vices ainsi d?voil? n'est-il peut-?tre que l'impr?voyance.
en
But even if the rent is not mended, perhaps the worst vice betrayed is improvidence.
eu
Batzuetan, proba txiki bat egiten dut nire ezagunekin: zeinek eramango luke adabaki bat, edo gehiegizko jostura bi, belaunaren gainean?
es
A veces pongo a prueba a mis conocidos de este modo: ?qui?n llevar?a un remiendo o un par extra de costuras sobre la rodilla?
fr
qui s'accommoderait de porter une pi?ce, sinon seulement deux coutures de trop, sur le genou ?
en
I sometimes try my acquaintances by such tests as this,-who could wear a patch, or two extra seams only, over the knee?
eu
Gehienek uste dute beren bizitzako aukera guztiak suntsituko liratekeela halakorik eginez gero.
es
La mayor?a se comporta como si creyera que sus perspectivas para la vida se arruinar?an si tuviera que hacerlo.
fr
La plupart font comme si elles croyaient que tel malheur serait la ruine de tout espoir pour elles dans la vie.
en
Most behave as if they believed that their prospects for life would be ruined if they should do it.
eu
Aiseago joango lirateke herrigunera zangoa hautsita izanik, galtza urratuekin baino.
es
Les resultar?a m?s f?cil cojear por la ciudad con una pierna rota que con un pantal?n roto.
fr
Il leur serait plus ais? de gagner la ville ? cloche-pied avec une jambe rompue qu'avec un pantalon fendu.
en
It would be easier for them to hobble to town with a broken leg than with a broken pantaloon.
eu
Sarritan, ezbeharren bat gertatzen bazaio jaun baten zangoei, konpontzeko modua egoten da;
es
A menudo, si un caballero sufre un accidente en sus piernas, estas pueden curarse;
fr
Arrive-t-il un accident aux jambes d'un monsieur, que souvent on peut les raccommoder ;
en
Often if an accident happens to a gentleman's legs, they can be mended;
eu
ostera, antzeko ezbeharren bat suertatzen bazaie bere prakei, ez dago irtenbiderik, zeren jaunak ez baitio erreparatzen egiaz errespetagarria denari, ezpada errespetatzen denari.
es
pero si les ocurre un accidente similar a las perneras de sus pantalones, no hay remedio, porque no considera lo que resulta en verdad respetable, sino lo que es respetado.
fr
mais semblable accident arrive-t-il aux jambes de son pantalon, que le mal est sans rem?de ; car ce dont il fait cas, c'est non pas ce qui est vraiment respectable, mais ce qui est respect?.
en
but if a similar accident happens to the legs of his pantaloons, there is no help for it; for he considers, not what is truly respectable, but what is respected.
eu
Gizon gutxi ezagutzen dugu; jaka eta bonbatxoa berriz, erruz.
es
Conocemos pocos hombres, pero muchos abrigos y calzones.
fr
Nous connaissons peu d'hommes, mais combien de vestes et de culottes !
en
We know but few men, a great many coats and breeches.
eu
Jantzi ezazu txorimalo bat zure arroparik berrienarekin, eta gera zaitez haren ondoan biluzik, kieto: zeinek ez luke, zu agurtu ordez, txorimaloa agurtuko?
es
Si vest?s a un espantap?jaros con vuestro ?ltimo traje y os qued?is al lado desnudos, ?qui?n no saludar? antes al espantap?jaros?
fr
Habillez de votre derni?re chemise un ?pouvantail, tenez-vous sans chemise ? c?t?, qui ne s'empressera de saluer l'?pouvantail ?
en
Dress a scarecrow in your last shift, you standing shiftless by, who would not soonest salute the scarecrow?
eu
Aurreko batean, artasoro batean barna nindoala, kapelu eta jaka bana ikusi nuen makil batean jarrita;
es
Al pasar el otro d?a por un campo de ma?z, junto a un sombrero y un abrigo en una estaca, reconoc? al due?o de la granja.
fr
Passant devant un champ de ma?s l'autre jour, pr?s d'un chapeau et d'une veste sur un pieu, je reconnus le propri?taire de la ferme.
en
Passing a cornfield the other day, close by a hat and coat on a stake, I recognized the owner of the farm.
eu
hara non, etxaldeko nagusia zen, azken aldiz ikusi nuenean baino apur bat higatuago besterik ez.
es
S?lo estaba un poco m?s curtido por el tiempo que la ?ltima vez que lo vi.
fr
Il se ressentait seulement un peu plus des intemp?ries que lorsque je l'avais vu pour la derni?re fois.
en
He was only a little more weather-beaten than when I saw him last.
eu
Entzuna dut ba omen zegoela txakur bat zaunka jarduten zitzaiona bere nagusiaren lurretara hurbiltzen zen pertsona orori, baldin eta hark arropak bazituen soinean; aldiz, lapur larru-huts batek aise isilarazi zuen.
es
He o?do hablar de un perro que ladraba a cada extra?o que se aproximaba vestido a la parcela de su amo, pero al que un ladr?n desnudo acallaba f?cilmente.
fr
J'ai entendu parler d'un chien qui aboyait apr?s tout ?tranger approchant du bien de son ma?tre, pourvu qu'il f?t v?tu, et qu'un voleur nu faisait taire ais?ment.
en
I have heard of a dog that barked at every stranger who approached his master's premises with clothes on, but was easily quieted by a naked thief.
eu
Galdera interesgarria da ea zer neurritan eutsiko lioketen gizonek beren estatusari, baldin eta jantziak kenduko balizkiete.
es
Es interesante preguntar hasta qu? punto conservar?an los hombres su posici?n si fueran despojados de sus ropas.
fr
Il est int?ressant de se demander jusqu'o? les hommes conserveraient leur rang respectif si on les d?pouillait de leurs v?tements.
en
It is an interesting question how far men would retain their relative rank if they were divested of their clothes.
eu
Kasu horretan, gai izango ote zinateke, gizon zibilizatuen sorta batetik, klase errespetagarriena zeintzuk osatzen duten esateko?
es
?Podr?ais, en tal caso, hablar con seguridad de una compa??a de hombres civilizados que pertenecieran a la clase m?s respetada?
fr
Pourriez-vous, en pareil cas, dire avec certitude d'une soci?t? quelconque d'hommes civilis?s celui qui appartenait ? la classe la plus respect?e ?
en
Could you, in such a case, tell surely of any company of civilized men, which belonged to the most respected class?
eu
Pffeifer andreak, munduan barna egindako abentura-bidaietan, ekialdetik mendebaldera itzuleran zetorrela, eta etxe aldera zertxobait gerturatzen ari zelarik, Errusiako ekialdean, agintariak ezagutzera jo zuenean bidaiako soinekoa erantzi eta bestelako jantziren bat ipintzeko premia sentitu zuela adierazi zuen, "herrialde zibilizatu batean" baitzegoen orain, "zeinean [...] jendea bere arropen arabera epaitzen baitute".
es
Cuando Madame Pfeiffer, en sus aventureros viajes por el mundo, de este a oeste, lleg? hasta la Rusia asi?tica, dice que sinti? la necesidad de quitarse el vestido de viaje para hablar con las autoridades, ya que "ahora estaba en un pa?s civilizado, donde a la gente se la juzga por sus ropas".
fr
Lorsque Madame Pfeiffer, dans ses aventureux voyages autour du monde, de l'est ? l'ouest, eut au retour atteint la Russie d'Asie, elle sentit, dit-elle, la n?cessit? de porter autre chose qu'un costume de voyage pour aller se pr?senter aux autorit?s, car elle " ?tait maintenant en pays civilis?, o?... l'on juge les gens sur l'habit ".
en
When Madam Pfeiffer, in her adventurous travels round the world, from east to west, had got so near home as Asiatic Russia, she says that she felt the necessity of wearing other than a travelling dress, when she went to meet the authorities, for she "was now in a civilized country, where---people are judged of by their clothes."
eu
Ingalaterra Berriko gure herri demokratikoetan ere, errespetu ia unibertsala eskuratzen du ondasunen jabe halabeharrezkoak, eta aberastasun horixe jantzien eta zalgurdien bidez erakusten duenak.
es
Incluso en nuestras democr?ticas ciudades de Nueva Inglaterra, la posesi?n accidental de la riqueza, y su manifestaci?n en la indumentaria y el equipaje, despiertan un respeto casi universal hacia su poseedor.
fr
Il n'est pas jusque dans les villes d?mocratiques de notre Nouvelle-Angleterre, o? la possession accidentelle de la richesse, avec sa manifestation dans la toilette et l'?quipage seuls, ne vaillent au possesseur presque un universel respect.
en
Even in our democratic New England towns the accidental possession of wealth, and its manifestation in dress and equipage alone, obtain for the possessor almost universal respect.
eu
Alabaina, tamainako ospea ematen diotenak, ugariak izanagatik ere, paganoak dira berdin-berdin, eta misiolari bat bidali behar litzaieke.
es
No obstante, los que confieren tal respeto, por numerosos que sean, son paganos en la misma medida y necesitan la visita de un misionero.
fr
Mais ceux qui dispensent tel respect, si nombreux soient-ils, ne sont ? cet ?gard que pa?ens, et r?clament l'envoi d'un missionnaire.
en
But they who yield such respect, numerous as they are, are so far heathen, and need to have a missionary sent to them.
eu
Gainera, jantzien bidez hedatu zen josketa, amaigabea esan ahal zaion lan-mota bat-emakumeen soinekoak, behinik behin, ez dira inoiz bukatzen-.
es
Adem?s, el vestido ha introducido la costura, un tipo de trabajo que podr?amos considerar interminable; un vestido de mujer, al menos, nunca est? acabado.
fr
En outre, les v?tements ont introduit la couture, genre de travail qu'on peut appeler sans fin ; une toilette de femme, en tout cas, jamais n'est termin?e.
en
Beside, clothes introduced sewing, a kind of work which you may call endless; a woman's dress, at least, is never done.
eu
Gizon batek egitekorik topatu baldin badu azkenean ere, ez du izango jantzi berri baten beharrik lanari heltzeko;
es
Un hombre que ha encontrado por fin algo que hacer no necesitar? un traje nuevo para hacerlo;
fr
L'homme qui ? la longue a trouv? quelque chose ? faire, n'aura pas besoin d'acheter un costume neuf pour le mettre ? cet effet ;
en
A man who has at length found something to do will not need to get a new suit to do it in;
eu
zaharrarekin moldatuko da, ganbaran bolada zehaztugabe batez hautsez beteta egon den horrekin.
es
le servir? el viejo, que ha permanecido polvoriento en el desv?n durante un periodo indeterminado.
fr
selon lui l'ancien suffira, qui depuis un temps ind?termin? reste ? la poussi?re dans le grenier.
en
for him the old will do, that has lain dusty in the garret for an indeterminate period.
eu
Heroiaren morroiari baino luzeago balio izango zaizkio oinetako zaharrak heroiari berari-baldin eta heroi batek morroirik izan badezake inoiz-; oin hutsak zaharragoak dira zapatak baino, eta orobat erabil ditzake.
es
Unos zapatos viejos servir?n a un h?roe m?s de lo que sirvieron a su criado, si alg?n h?roe ha tenido criados; los pies desnudos son m?s viejos que los zapatos y tambi?n puede usarlos.
fr
De vieux souliers serviront ? un h?ros plus longtemps qu'ils n'ont servi ? son valet,-si h?ros jamais eu valet,-les pieds nus sont plus vieux que les souliers, et il peut les faire aller.
en
Old shoes will serve a hero longer than they have served his valet,-if a hero ever has a valet,-bare feet are older than shoes, and he can make them do.
eu
Soireetara eta legebiltzarretara joaten direnek baino ez dute jaka berrien beharrik: barruko gizona aldatzen den bezain maiz aldatzen dira jaka horiek.
es
S?lo quienes van a soir?es y a c?maras legislativas deben llevar chaquetas nuevas, chaquetas para cambiar tan a menudo como cambia el hombre con ellas.
fr
Ceux-l? seuls qui vont en soir?e et fr?quentent les salles d'assembl?es l?gislatives, doivent avoir des habits neufs, des habits ? changer aussi souvent qu'en eux l'homme change.
en
Only they who go to soir?es and legislative halls must have new coats, coats to change as often as the man changes in them.
eu
Baina nire jaka eta prakak, nire kapelua eta zapatak, egokiak badira Jainkoa gurtzeko, balio izango didate, ezta?
es
Pero si mi camisa y pantalones, mi sombrero y zapatos, son adecuados para adorar a Dios, servir?n, ?o no?
fr
Mais si mes veste et culotte, mes chapeau et souliers, sont bons ? ce que dedans je puisse adorer Dieu, ils feront l'affaire ;
en
But if my jacket and trousers, my hat and shoes, are fit to worship God in, they will do;
eu
bere jaka zaharra zeharo maiztuta, bere elementu primitiboetara itzulita, halako moduan non ez baitzen karitate-ekintza bat izango hura mutiko pobreren bati luzatzea, eta hark, menturaz, beste pobreago bati ematea-edo esan behar genuke aberatsago bati, gutxiagorekin moldatzen baita-? Honela diotsuet:
es
?Qui?n no ha visto alguna vez sus ropas viejas, su chaqueta vieja, gastada, deshecha en sus elementos originales, hasta tal punto que ni siquiera ser?a un acto de caridad ced?rsela a un pobre muchacho, cedidas tal vez a otro a?n m?s pobre-o diremos m?s rico-que pudiera valerse con menos?
fr
ne trouvez-vous pas ? Qui jamais vit ses vieux habits,-sa vieille veste, bel et bien us?e, retourn?e ? ses premiers ?l?ments, au point que ce ne f?t un acte de charit? que de l'abandonner ? quelque pauvre gar?on, pour ?tre, il se peut, abandonn?e par lui ? quelque autre plus pauvre encore, ou, dirons-nous, plus riche, qui pouvait s'en tirer ? moins ?
en
will they not? Who ever saw his old clothes,-his old coat, actually worn out, resolved into its primitive elements, so that it was not a deed of charity to bestow it on some poor boy, by him perchance to be bestowed on some poorer still, or shall we say richer, who could do with less?
eu
kontuz ibili arropa-eramaile berri baten ordez arropa berrien premia dakarten egitasmoekin.
es
Os digo que teng?is cuidado con las empresas que exigen ropas nuevas antes que un nuevo portador de ropas.
fr
Oui, prenez garde ? toute entreprise qui r?clame des habits neufs, et non pas plut?t un porteur d'habits neuf.
en
I say, beware of all enterprises that require new clothes, and not rather a new wearer of clothes.
eu
Ez baldin badago gizon berririk, nola egokituko zaizkio arropa berriak?
es
Si no hay un hombre nuevo, ?c?mo podr?n sentarle bien las ropas nuevas?
fr
Si l'homme n'est pas neuf, comment faire aller les habits neufs ?
en
If there is not a new man, how can the new clothes be made to fit?
