Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Arima hilak, Nikolai Vasilievitx Gogol / Jose Morales Belda (Ibaizabal, 1998
)
eu
Autorea ziur dago ezen irakurle batzuk-hain baitira jakingurak-irrikaz daudela jakiteko kutxa nolakoa zen barrutik eta nola zegoen antolaturik.
es
El autor tiene la convicci?n de que algunos de los lectores sienten tanta curiosidad que les gustar?a incluso conocer el interior del cofrecillo.
fr
L'auteur est persuad? qu'il se trouvera des lecteurs assez curieux pour d?sirer conna?tre le plan et la disposition int?rieure de ce n?cessaire.
en
In passing, I may say that I feel certain that at least SOME of my readers will be curious to know the contents and the internal arrangements of that receptacle.
eu
Zergatik ez dut, bada, haien jakinmina aseko? Hona, beraz, kutxaren barruko antolamendua:
es
?Por qu? no satisfacerles? Era como sigue:
fr
Pourquoi ne pas les contenter ?
en
Why should I not gratify their curiosity?
eu
erdi-erdian, xaboi-ontzia;
es
 
fr
 
en
 
eu
xaboi-ontziaren atzean, sei edo zazpi oholtxo, batetik besterako hutsarte meharretan bizar-labanak sartzeko jarriak;
es
en el centro se hallaba la bac?a, a la que segu?an seis o siete departamentos muy estrechos que guardaban las navajas de afeitar.
fr
Au milieu, une bo?te ? savon ; par derri?re, cinq ou six pochettes ? rasoirs, deux cases quadrangulaires pour l'encrier et le sablier, s?par?es par un long compartiment destin? aux plumes, b?tons de cire et autres objets oblongs ;
en
To begin with, the centre of the box contained a soap-dish, with, disposed around it, six or seven compartments for razors.
eu
harago, tokitxo karratu batzuk hondar-ontzia eta tintontzia gordetzeko, eta, haien artean, txalupa-formako hutsune bat idazlumarako, lakrerako eta, oro har, gauza luzangetarako;
es
Tambi?n hab?a dos casillas para el tintero y la salvadera, entre las cuales se ve?a una alargada hendidura para las plumas, el lacre y otros objetos por el estilo.
fr
puis, toutes sortes de casiers, avec et sans couvercles, r?serv?s aux objets plus courts :
en
Next came square partitions for a sand-box and an inkstand, as well as (scooped out in their midst) a hollow of pens, sealing-wax, and anything else that required more room.
eu
atzerago, kutxatila ugari-estalkidunak zein estalkigabeak-, gauza laburretarako, bisita-txartelez, hil-mezuz, antzerki-sarrerez eta Txitxikovek oroigarri gisa gordetzen zituen bestelako paperez beterik.
es
Asimismo hab?a toda clase de compartimentos con tapa o sin ella que serv?an para guardar objetos de peque?o volumen, y que estaban repletos de tarjetas de visita, de esquelas mortuorias, programas de teatro y diversos papeles que Chichikov conservaba como recuerdo.
fr
cartes de visite, lettres de faire-part, billets de th??tre pli?s et conserv?s comme souvenirs.
en
Lastly there were all sorts of little divisions, both with and without lids, for articles of a smaller nature, such as visiting cards, memorial cards, theatre tickets, and things which Chichikov had laid by as souvenirs.
eu
Kutxaren goiko atal hori oso-osorik ateratzen zen, eta haren azpian leku bat zegoen, paper-sortez gainezka;
es
El caj?n superior, de numerosos compartimentos, se pod?a sacar, y debajo de ?l quedaba un espacio que conten?a diversos cuadernos de papel de barba.
fr
Toute cette partie se soulevait et laissait voir un espace rempli de feuilles de papier. Il y avait encore, sur une des parois de la cassette, un tiroir secret pour l'argent ;
en
This portion of the box could be taken out, and below it were both a space for manuscripts and a secret money-box-the latter made to draw out from the side of the receptacle.
eu
dirua gordetzeko kutxatila ezkutu bat ere bazegoen, kanpotik antzik ematerik ez bazegoen ere kutxaren albo batetik irekitzen zena. Jabeak hain bizkor ireki eta ixten zuen beti, ezen ez baitago esaterik zenbat diru zegoen barruan.
es
A continuaci?n hab?a un cajoncito secreto para guardar el dinero, que se abr?a por un lado mediante una abertura oculta. Chichikov lo abr?a y cerraba siempre tan aprisa, que era poco menos que imposible afirmar con seguridad cu?nto dinero hab?a all?.
fr
il s'ouvrait et se refermait si rapidement qu'on ne pouvait savoir au juste quelle somme il contenait.
en
 
eu
Txitxikov berehala hasi zen lanean, eta, idazluma zorrozturik, idazteari ekin zion.
es
El propietario del cofrecillo puso manos a la obra, y despu?s de coger una pluma, comenz? a escribir.
fr
Tchitchikov aussit?t tailla sa plume et se mit ? l'?uvre.
en
Chichikov set to work to clean a pen, and then to write.
eu
Une horretan, etxekoandrea sartu zen.
es
En este instante regres? la due?a de la casa.
fr
Sur ces entrefaites, l'h?tesse revint.
en
Presently his hostess entered the room.
eu
-Zein kutxa polita daukazun, jauna-esan zion, aldamenean eseririk-.
es
-Tiene un cofrecillo muy hermoso-le dijo tomando, asiento junto a ?l-.
fr
-Tu as l? une bien jolie cassette, mon comp?re.
en
"What a beautiful box you have got, my dear sir!" she exclaimed as she took a seat beside him.
eu
Seguraski, Moskun erosia.
es
?D?nde lo compr??
fr
C'est sans doute ? Moscou que tu l'as achet?e ?
en
"Probably you bought it in Moscow?"
eu
-Bai, Moskun-erantzun zuen Txitxikovek, idazteari utzi gabe.
es
?En Mosc??-S?, en Mosc?-contest? Chichikov sin dejar de escribir.
fr
-? Moscou, r?pondit Tchitchikov tout en continuant d'?crire.
en
"Yes-in Moscow," replied Chichikov without interrupting his writing.
eu
-Berehala igarri diot:
es
-Ya lo supon?a.
fr
-J'en ?tais s?re :
en
"I thought so.
eu
oso onak izaten dira Moskun eginiko gauza guztiak.
es
Todas las cosas que hacen en Mosc? son de excelente calidad.
fr
on n'y fait que du beau travail.
en
One CAN get good things there.
eu
Orain dela hiru urte, ahizpak neguko botak ekarri zituen haurrentzat, oso sendoak, oraindik erabiltzen dituzte.
es
Tres a?os atr?s, mi hermana trajo para los ni?os unas botas de invierno que compr? all?, y son tan fuertes que a?n las usan.
fr
Il y a deux ans, ma s?ur a rapport? de l?-bas des bottes fourr?es pour les enfants ; elles ne sont pas encore us?es...
en
Three years ago my sister brought me a few pairs of warm shoes for my sons, and they were such excellent articles!
eu
Hara, zenbat paper zigiludun daukazun!
es
?Oh, qu? cantidad de papel sellado!
fr
Ah mon Dieu !
en
To this day my boys wear them.
eu
-jarraitu zuen, kutxari begiratu bat emanik. Eta, izan ere, Txitxikovek paper zigiludun mordoa zeukan-.
es
-prosigui? contemplando el cofrecillo, en el que, efectivamente, hab?a papel sellado en abundancia-.
fr
en as-tu du papier timbr? ! continua-t-elle apr?s un coup d'?il jet? dans I'?critoire, qui en contenait, en effet, une belle provision.
en
And what nice stamped paper you have!" (she had peered into the dispatch-box, where, sure enough, there lay a further store of the paper in question).
eu
Emango zenidake orritxo bat?
es
?Por qu? no me da un pliego?
fr
Tu devrais bien m'en c?der une feuille ;
en
"Would you mind letting me have a sheet of it?
eu
Nik ez daukat horrelakorik; batzuetan, epaileari eskabide-orri bat bidali behar, eta ez daukat non idatzi.
es
En toda la casa no queda ni una hoja; algunas veces, me encuentro en la necesidad de presentar una instancia en el Juzgado, y no s? d?nde escribirla.
fr
j'en manque ; quand j'ai une supplique ? pr?senter, je ne sais sur quoi l'?crire.
en
I am without any at all, although I shall soon have to be presenting a plea to the land court, and possess not a morsel of paper to write it on."
eu
Txitxikovek azaldu zion orri haiek ez zutela horretarako balio, hau da, eroste-agiriak egiteko orriak zirela, eta ez eskabideak idaztekoak.
es
Chichikov repuso que ese papel no era el adecuado para hacer instancias, sino que era para escrituras.
fr
Tchitchikov lui expliqua que ce papier, destin? aux contrats, ne valait rien pour les suppliques ;
en
Upon this Chichikov explained that the paper was not the sort proper for the purpose-that it was meant for serf-indenturing, and not for the framing of pleas.
eu
Hala ere, emakumea lasaitze aldera, errubloko orri bat eman zion.
es
No obstante, a fin de que se contentara, le entreg? un pliego de a rublo.
fr
cependant, pour la calmer, il lui en donna une feuille d'un rouble.
en
Nevertheless, to quiet her, he gave her a sheet stamped to the value of a rouble.
eu
Gutuna idatzitakoan, etxekoandreari luzatu zion, sina zezan, eta mujik hilen zerrenda eskatu zion gero.
es
Una vez concluida la carta, se la dio para firmarla y le pidi? una relaci?n de todos los campesinos muertos.
fr
La procuration r?dig?e, il la soumit ? sa signature, et demanda une liste des d?funts.
en
Next, he handed her the letter to sign, and requested, in return, a list of her peasants.
eu
Etxekoandreak, ordea, ez zeukan ez zerrendarik eta ez inolako errejistrorik, baina buruz zekizkien ia guztien izenak;
es
Ocurri? que ella no guardaba registro alguno, pero sin embargo, recordaba de memoria a la mayor?a.
fr
Elle n'en poss?dait pas, ne tenait aucun registre, mais connaissait tous les noms par c?ur. Il les lui fit dicter.
en
Unfortunately, such a list had never been compiled, let alone any copies of it, and the only way in which she knew the peasants' names was by heart.
eu
halatan, gehiago luzatu gabe, diktarazi egin zizkion Txitxikovek.
es
Le indic?, pues, que le fuera dictando sus nombres.
fr
Certains d'entre eux le surprirent, plus encore certains sobriquets ;
en
Some of the names greatly astonished our hero, so, still more, did the surnames.
eu
Nekazari batzuen izenek-eta batez ere ezizenek-harrituxe uzten zuten Txitxikov, eta, halako bat entzuten zuen bakoitzean, aurrena gelditu, eta gero hasten zen idazten.
es
Algunos apellidos le parecieron extra?os, sobre todo los apodos con que se conoc?a a los mujiks, de tal forma que antes de escribirlos se los hac?a repetir.
fr
il h?sitait chaque fois avant de les noter.
en
Indeed, frequently, on hearing the latter, he had to pause before writing them down.
eu
Batik bat, txunditurik utzi zuen Piotr Saveliev Zolda-jario zikina zelako batek, eta ezin izan zion eutsi "Bai izen luzea" esateko gogoari.
es
En especial le caus? cierto asombro un tal Piotr Saveliev Desprecia-Tina; cuando lo oy? no pudo por menos de exclamar:
fr
Un certain Piotr Sav?liev Met-lespieds-dans-le-plat le frappa particuli?rement.
en
Especially did he halt before a certain "Peter Saveliev Neuvazhai Korito."
eu
Beste batek Behi-adreilua zeukan izenari erantsirik, eta beste bat, berriz, Ivan Gurpila soilik deitzen zen.
es
" ?Pues s? que es largo!" Otro llevaba el apodo de Bo?iga, y hasta hab?a uno cuyo nombre era simplemente Iv?n el Rueda.
fr
-C'est ? n'en plus finir ! ne put-il s'emp?cher de s'?crier.
en
"What a string of titles!" involuntarily he ejaculated.
eu
Idazten amaitu zuenean, sudurretik airea biriketaratu, eta oliotan frijituriko zerbaiten usain erakargarria aditu zuen.
es
Acababa de escribir cuando lleg? hasta su nariz el apetitoso olor de algo que estaban friendo en la cocina.
fr
Celui-ci avait pour surnom Brique-?-vache, celui-l? s'appelait tout simplement Ivan la Roue.
en
To the Christian name of another serf was appended "Korovi Kirpitch," and to that of a third "Koleso Ivan."
eu
-Onartuko zenidake mokadu bat jateko gonbit apala?
es
-H?game el favor de probar un bocado-le dijo la propietaria.
fr
En terminant son grimoire, il huma l'air plusieurs fois et reconnut l'odeur all?chante du beurre fondu.
en
which latter proceeding caused him to catch also the attractive odour of something fried in fat.
eu
-esan zion etxekoandreak. Txitxikovek, atzera begiratu, eta han ikusi zituen, ordurako mahai gainean prest, onddoak, opiltxoak, bizkotxoak, kauserak, gozopilak, bliniak eta denetariko gaiz beteriko pastelak:
es
Chichikov alz? entonces los ojos y vio que sobre la mesa hab?an colocado setas, bu?uelos, pastelillos, blin?s, empanadas y tortas con todo g?nero de rellenos:
fr
-Vous plairait-il d'accepter ? d?jeuner ? dit l'h?tesse.
en
"I beseech you to have a morsel," murmured his hostess.
eu
tipulaz, lo-belarraz, gaztanberaz, esne gaingabetuaz...
es
de adormidera, de cebolla, de reques?n y de todo lo que se pudiera desear.
fr
champignons, croustades, ?ufs sur le plat, beignets, cr?pes, talmouses, et toutes sortes de bouch?es :
en
Chichikov looked up, and saw that the table was spread with mushrooms, pies, and other viands.
eu
Zer ez zegoen han!
es
 
fr
? la ciboule, aux pavots, au fromage blanc, aux ?perlans.
en
 
eu
-Arrautzazko pastel geza! -eskaini zion etxekoandreak.
es
-Tome un poco de este pastel de huevo-a?adi? la due?a de la casa.
fr
-Une tourte aux ?ufs ! annon?a l'h?tesse.
en
"Try this freshly-made pie and an egg," continued Madame.
eu
Hurbildu egin zen Txitxikov arrautzazko pastel gezara, eta, erdia baino gehixeago jandakoan, goraipatu egin zuen.
es
Chichikov aproxim? su silla al pastel de huevo y, cuando se hab?a comido ya poco menos de la mitad, lo ensalz?.
fr
Tchitchikov s'approcha de la tourte, et, apr?s en avoir aval? une bonne moiti?, daigna la trouver ? son go?t.
en
Chichikov did so, and having eaten more than half of what she offered him, praised the pie highly.
eu
Eta, izan ere, gozoa zen pastela, eta are gozoagoa iruditu zitzaion etxekoandre zaharrarekin izaniko iskanbila eta tirabiraren ondotik. -Eta blinirik ez duzu nahi?
es
Realmente, el pastel estaba delicioso, y tras las fatigas sufridas en los forcejeos con la vieja, lo encontraba m?s sabroso todav?a. -?Y no se sirve blin?s?
fr
De fait, la tourte, excellente par elle-m?me, paraissait encore meilleure apr?s tant de tracas. -Et des cr?pes ?
en
Indeed, it was a toothsome dish, and, after his difficulties and exertions with his hostess, it tasted even better than it might otherwise have done.
eu
-esan zion etxekoandreak.
es
-le pregunt? la Korobochka.
fr
dit l'aimable vieille.
en
"And also a few pancakes?" suggested Madame.
eu
Txitxikovek, erantzun gisa, hiru blini bildu zituen batera, eta, gurin urtuan busti ondoren, ahora eraman zituen, eta gero ezpainzapiaz garbitu zituen eskuak eta ahoa.
es
Por toda respuesta Chichikov pinch? de una sola vez tres blin?s, y despu?s de untarlos con mantequilla derretida, se los llev? a la boca; a continuaci?n se limpi? las manos y los labios con la servilleta.
fr
Pour toute r?ponse, Tchitchikov plia trois cr?pes ensemble, les ingurgita bien humect?es de beurre fondu, s'essuya les l?vres et les mains.
en
For answer Chichikov folded three together, and, having dipped them in melted butter, consigned the lot to his mouth, and then wiped his mouth with a napkin.
eu
Ekintza hori hiru aldiz errepikatutakoan, britxka prestatzeko agin zezala eskatu zion etxekoandreari.
es
La misma operaci?n la repiti? por tres veces, y rog? a la propietaria que diera orden de enganchar su coche.
fr
Apr?s avoir r?p?t? trois fois cet exercice, il pria l'h?tesse de faire atteler la britchka.
en
Twice more was the process repeated, and then he requested his hostess to order the britchka to be got ready.
eu
Nastasia Petrovnak bertantxe bidali zuen Fetinia hori egitera, bide batez blini bero gehiago ekartzeko agindurik.
es
Nastasia Petrovna envi? en seguida a Fetinia, mand?ndole al mismo tiempo que trajera otra fuente de blin?s reci?n hechos.
fr
Nastassia P?trovna transmit aussit?t l'ordre ? F?tinia, en lui recommandant d'apporter encore des cr?pes bien chaudes.
en
In dispatching Fetinia with the necessary instructions, she ordered her to return with a second batch of hot pancakes.
eu
-Oso gozoak dira zure bliniak, andrea-esan zuen Txitxikovek, blini ekarri berriei ekinez.
es
-Estos blin?s est?n exquisitos-exclam? Chichikov mientras daba cuenta de los que acababan de traer.
fr
-Vos cr?pes, madame, sont d?licieuses, d?clara Tchitchikov en se jetant sur la nouvelle assiett?e.
en
"Your pancakes are indeed splendid," said Chichikov, applying himself to the second consignment of fried dainties when they had arrived.
eu
-Bai, nire sukaldariak oso ondo prestatzen ditu-esan zuen etxekoandreak-.
es
-S?, los hacen muy bien-dijo el ama de casa-.
fr
-Oui, nous ne les r?ussissons pas mal ;
en
"Yes, we make them well here," replied Madame.
eu
Zoritxarrez, uzta txarra izan dugu eta irina ez da oso ona... Baina zer dela eta horren presa handia, jauna? -esan zuen, Txitxikovek kapelua eskuan hartu zuela ikusirik-.
es
Lo grave es que la cosecha no ha sido buena, y la harina es de baja calidad... Pero ?por qu? tantas prisas, padrecito? -a?adi? al advertir que Chichikov tomaba la gorra-.
fr
par malheur, la farine n'est pas cette ann?e ce qu'elle devrait ?tre... Mais qui vous presse, mon bon monsieur ? reprit-elle, en voyant Tchitchikov casquette en mains.
en
"Yet how unfortunate it is that the harvest should have proved so poor as to have prevented me from earning anything on my-But why should you be in such a hurry to depart, good sir?" She broke off on seeing Chichikov reach for his cap.
eu
Oraindik ez dizute britxka prestatu.
es
Si a?n no han enganchado...
fr
-La britchka n'est pas encore attel?e.
en
"The britchka is not yet ready."
eu
-Prestatuko didate, andrea, prestatuko didate.
es
-Enganchar?n, madrecita, enganchar?n.
fr
-Ce sera bient?t fait, bonne dame.
en
"Then it is being got so, madam, it is being got so, and I shall need a moment or two to pack my things."
eu
Nire kotxezainak aitaren batean uztartzen ditu zaldiak.
es
Mi cochero lo hace en un segundo.
fr
Mon cocher ne lambine pas.
en
but do not forget me in connection with those Government contracts."
eu
-Mesedez, ez ahaztu Estatuarentzako erosketen kontu hori.
es
-Acu?rdese usted de lo de las contratas.
fr
-Alors, n'est-ce pas, vous ne m'oublierez pas pour vos fournitures ?
en
"No, I have said that NEVER shall I forget you," replied Chichikov as he hurried into the hall.
