Hizkuntzen arteko Corpusa (HAC)
Ama, Maxim Gorki / Jose Morales Belda (Ibaizabal, 1995
)
eu
-erantzun zuen barrezka hasteaz batera. Eta bat-batean, esku luzca amaren sorbaldan jarrita, galdetu zuen-:
es
-respondi? ?l ech?ndose a re?r, y de pronto, poni?ndole en el hombro su ancha mano, pregunt?:
fr
J'en ach?terai des neuves avec ma paye ! r?pondit-il ; il se mit ? rire et soudain, lui posant sur l'?paule sa longue main, demanda :
en
"On pay day, mother, I'll buy myself a new pair," he answered, smiling. Then suddenly placing his long hand on her shoulder, he added:
eu
Zera, zu ez zara izango, agian, nire benetako ama?
es
-?Tal vez es usted mi verdadera madre?
fr
Peut-?tre que c'est vous, ma vraie m?re ?
en
"You know, you are my real mother.
eu
Bai, kontua da ez duzula jendaurrean aitortu nahi oso itsusia naizelako, ezta?
es
S?lo que no quiere confesarlo delante de la gente:
fr
Seulement vous ne voulez pas l'avouer devant les gens, vous me trouvez pas bien beau, hein ?
en
Only you don't want to acknowledge it to people because I am so ugly."
eu
Amak, isilean, kolpetxo batzuk eman zizkion eskuan.
es
no me encuentra lo bastante guapo. Ella le dio un golpecito en la mano.
fr
Elle lui r?pondit par une tape sur la main.
en
She patted him on the hand without speaking.
eu
Hitz samur andana bat esateko gogoa zuen, baina urrikiak bihotza estutzen zion eta ez zitzaion ezpainetatik hitzik ateratzen.
es
Hubiera querido decirle muchas palabras afectuosas, pero su coraz?n estaba ahogado por la piedad, y su lengua se negaba a obedecerla.
fr
Elle aurait voulu lui dire beaucoup de paroles affectueuses, mais son c?ur ?tait serr? de piti?, et sa langue refusait de lui ob?ir.
en
She would have liked to say many endearing things, but her heart was wrung with pity, and the words would not leave her tongue.
eu
IX
es
IX
fr
IX
en
CHAPTER IX
eu
Auzoan sozialistei buruz hitz egiten zuten, zeinek tinta urdinez idatzitako orriak zabaltzen baitzituzten.
es
Por el barrio se hablaba de los socialistas que repart?an por todas partes unas hojas escritas con tinta azul.
fr
Dans le faubourg, on parlait des socialistes, qui r?pandaient partout des feuillets ?crits ? l'encre bleue.
en
They spoke in the village about the socialists who distributed broadcast leaflets in blue ink.
eu
Orri haietan fabrikako arauak gaitzesten zituzten, Petersburgoko eta Errusiako hegoaldeko langileen greben berri ematen zuten, langileek batasunera eta beren interesen alde borroka egitera deitzen zuten.
es
Estas hojas denunciaban en?rgicamente lo que ocurr?a en la f?brica, relataban las huelgas obreras de San Petersburgo y, cada mediod?a, llamaban a los trabajadores para unirse y luchar en defensa de sus intereses.
fr
Ces feuillets d?non?aient avec ?nergie ce qui se passait ? la fabrique, racontaient les gr?ves ouvri?res ? P?tersbourg et dans le sud, ils appelaient les ouvriers ? s'unir et ? lutter pour la d?fense de leurs int?r?ts.
en
In these leaflets the conditions prevailing in the factory were trenchantly and pointedly depicted, as well as the strikes in St. Petersburg and southern Russia; and the workingmen were called upon to unite and fight for their interests.
eu
Fabrikan soldata ona kobratzen zuten adineko langileak biraoka aritzen ziren:
es
Las gentes de m?s edad, que ten?an un buen sueldo en la f?brica, exclamaban:
fr
Les gens d'un certain ?ge, qui touchaient un bon salaire ? la fabrique, criaient :
en
The staid people who earned good pay waxed wroth as they read the literature, and said abusively:
eu
-Petralak!
es
-?Agitadores!
fr
Des trublions !
en
"Breeders of rebellion!
eu
Muturra berotu behar zaie horrelako gauzak egiteagatik!
es
Hay que partirles la cara.
fr
Il faut leur casser la figure !
en
For such business they ought to get their eyes blacked."
eu
Eta bulegora eramaten zituzten orriak.
es
Y entregaban las hojitas en la direcci?n.
fr
Et ils apportaient les feuillets ? la direction.
en
And they carried the pamphlets to the office.
eu
Gazteek grinaz irakurtzen zituzten agiriak:
es
Los j?venes le?an las proclamas con entusiasmo:
fr
Les jeunes lisaient les proclamations avec enthousiasme :
en
The young people read the proclamations eagerly, and said excitedly:
eu
-Egia da!
es
-?Es la verdad!
fr
C'est la v?rit? !
en
"It's all true!"
eu
Gehienek baina, lanak zakarturik eta guztiarekiko ezaxolati, nagiki esaten zuten:
es
La mayor?a, agotados de trabajar e indiferentes a todo, respond?an perezosamente:
fr
La plupart, ?reint?s de travail et indiff?rents ? tout, r?pondaient paresseusement :
en
The majority, broken down with their work, and indifferent to everything, said lazily:
eu
-Ez da ezer gertatuko, litekeena al da gero?
es
-Esto no sirve para nada. ?Acaso se puede...?
fr
?a ne donnerait rien de bon, est-ce qu'on pourrait...
en
"Nothing will come of it. It is impossible!"
eu
Baina orriek jendea kilikatzen zuten, eta astebetean agertzen ez baziren, elkarri esaten zioten:
es
Pero las hojas interesaban, y si en una semana no las hab?a, se dec?an unos a otros:
fr
? Mais les feuillets int?ressaient les gens, et si une semaine il n'y en avait pas, l'un disait ? l'autre :
en
But the leaflets made a stir among the people, and when a week passed without their getting any, they said to one another:
eu
-Dirudienez, argitaratzeari utzi diote.
es
-Parece que han abandonado la tarea.
fr
Ils ont laiss? tomber, on dirait...
en
"None again to-day!
eu
Baina astelehenean berriro azaltzen ziren orriak, eta langileak ahopean marmarka hasten ziren berriro.
es
Pero el lunes reaparec?an las hojitas, y los comentarios recomenzaban en sordina.
fr
 
en
It seems the printing must have stopped." Then on Monday the leaflets appeared again;
eu
Inork ezagutzen ez zituen pertsona berriak ikusten ziren tabernan eta fabrikan.
es
En la f?brica y en la posada, se ve?an gentes que nadie conoc?a.
fr
Mais le lundi les feuillets r?apparaissaient, et les commentaires recommen?aient, sourdement.
en
In the taverns and the factory strangers were noticed, men whom no one knew.
eu
Galdetu, arakatu, usnatu egiten zuten, eta agerian geratzen ziren berehala guztien begien aurrean, batzuk beren zuhurtasun susmagarriagatik, besteak gehiegizko mutirikeriagatik.
es
Hac?an preguntas, examinaban, fisgaban y atra?an la atenci?n de todos:
fr
A la fabrique et ? l'auberge, on remarquait des gens que personne ne connaissait.
en
They asked questions, scrutinized everything and everybody;
eu
Amak bazekien zalaparta hura semearen lanaren emaitza zela.
es
unos por una prudencia sospechosa, otros por una amabilidad excesiva.
fr
Ils posaient des questions, examinaient, flairaient, et attiraient tout d'un coup l'attention de tous, les uns par une prudence suspecte, les autres par leur sociabilit? excessive.
en
looked around, ferreted about, and at once attracted universal attention, some by their suspicious watchfulness, others by their excessive obtrusiveness.
eu
Jendea haren inguruan biltzen zela ikusten zuen.
es
La madre comprend?a que toda esta agitaci?n era obra de su hijo.
fr
La m?re comprenait que toute cette agitation ?tait l'?uvre de son fils.
en
The mother knew that all this commotion was due to the work of her son Pavel.
eu
Eta Pavelen patuak sortzen zion beldurra harenganako harrotasunarekin nahasten zitzaion.
es
Ve?a a la gente rodearlo, y sus temores por el porvenir se mezclaban al orgullo de tener un hijo semejante.
fr
Elle voyait les gens se presser autour de lui, et ses craintes pour son avenir se m?laient ? la fiert? d'avoir un tel fils.
en
She saw how all the people were drawn together about him. He was not alone, and therefore it was not so dangerous.
eu
Arratsalde batean Maria Korsunovak leihoa jo zuen kaletik, eta, amak ireki zuenean, xuxurla ozenez esan zion:
es
Cierta tarde, Mar?a Korsounov llam? a la ventana, y cuando la madre la abri?, le murmur? precipitadamente:
fr
Un certain soir, Maria Korsounov frappa ? la vitre, et, quand la m?re ouvrit la fen?tre, elle lui chuchota pr?cipitamment :
en
One evening Marya Korsunova rapped at the window from the street, and when the mother opened it, she said in a loud whisper:
eu
-Kontuz ibili, Pelageia, akabo ditun hire kuttunen bihurrikeriak.
es
-Ten cuidado, Pelagia: tus corderitos han terminado la diversi?n.
fr
Tiens-toi, P?lagie, ils on fini de rire, tes petits agneaux !
en
It's been decided to make a search to-night in your house, and Mazin's and Vyesovshchikov's-- "
eu
Gaur gauean zuen etxea, Mazinena eta Vesovstxikovena miatuko ditizten.
es
Esta noche vendr?n a registrar tu casa, la de Mazine, la de Vessovchikov...
fr
Cette nuit on viendra perquisitionner chez vous, chez Mazine, chez Vessovchikov...
en
all the rest of the words flowed together in one stream of ill-boding, hoarse sounds.
eu
Mariaren ezpain lodiek presaka jotzen zuten elkarren aurka, sudur mamitsuari bafadak zerizkion, begiak etengabe kliskatu eta zeiharka so egiten zuen aldetik aldera, ea inor agertzen zen kalean.
es
Los gruesos labios de Mar?a chasquearon, su nariz carnosa olfate? ruidosamente, gui?? los ojos, y bizqueando hacia uno y otro lado, espi? si hab?a alguien en la calle.
fr
Les l?vres ?paisses de Maria claquaient en h?te l'une contre l'autre, son nez charnu reniflait, ses yeux clignaient et louchaient de c?t? et d'autre, ?piant quelqu'un dans la rue.
en
Marya's thick lips flapped hastily one against the other. Snorts issued from her fleshy nose, her eyes blinked and turned from side to side as if on the lookout for somebody in the street.
eu
-Baina nik ez haut ezagutzen, nik ez dinat ezertxo ere esan eta gaur ikusi ere ez haut egin, entzun dun?
es
-Y yo, no s? nada, no te he dicho nada y ni siquiera te he visto hoy, ?entiendes?
fr
Et moi, je ne sais rien, je ne t'ai rien dit, je ne t'ai m?me pas vue aujourd'hui, tu entends ?
en
"And, mark you, I do not know anything, and I did not say anything to you, mother dear, and did not even see you to-day, you understand?"
eu
Desagertu egin zen.
es
Desapareci?.
fr
Elle disparut.
en
Then she disappeared.
eu
Amak leihoa itxi eta gorputza aulkian erortzen utzi zuen astiro.
es
La madre cerr? la ventana y se dej? caer en una silla.
fr
La m?re referma la fen?tre, se laissa tomber lentement sur une chaise.
en
The mother closed the window and slowly dropped on a chair, her strength gone from her, her brain a desolate void.
eu
Baina semea mehatxatzen zuen arriskuaren kontzientziak hanka gainean jarrarazi zuen berehalakoan, agudo jantzi, zergatik jakin gabe burua txalean ondo bildu, eta korrika abiatu zen Fedia Mazinen etxera.
es
Pero la conciencia del peligro que amenazaba a su hijo, la hizo levantarse r?pidamente:
fr
Mais la conscience du danger qui mena?ait son fils la remit vite sur pieds ;
en
But the consciousness of the danger threatening her son quickly brought her to her feet again.
eu
Gaixorik zegoen eta ez zuen lan egiten.
es
se visti? en seguida, se envolvi? la cabeza en un chal que apret? fuertemente, y corri? a casa de Th?o Mazine, que estaba enfermo y no iba a trabajar.
fr
elle s'habilla prestement, s'enveloppa la t?te d'un ch?le qu'elle serra bien fort, et courut chez Th?o Mazine qui ?tait malade et ne travaillait pas.
en
She dressed hastily, for some reason wrapped her shawl tightly around her head, and ran to Fedya Mazin, who, she knew, was sick and not working.
eu
Haren etxera iritsi zenean, leiho alboan eserita zegoen, liburu bat irakurtzen, eta ezkerreko eskuaz eskuinekoa kulunkatzen zuen, erpurua handituta baitzeukan.
es
Cuando entr?, ?l estaba sentado junto a la ventana y le?a: con la mano izquierda sosten?a la otra, separando el pulgar.
fr
Quand elle entra, il ?tait assis pr?s de la fen?tre et lisait ; de la main gauche il ber?ait son autre main et en tenait ?cart? le pouce.
en
She found him sitting at the window reading a book, and moving his right hand to and fro with his left, his thumb spread out.
eu
Berria jakin bezain laster jauzi batez zutitu zen, aurpegia zurbildurik.
es
Al saber la noticia 'se puso vivamente en pie y su rostro palideci?.
fr
En apprenant la nouvelle, il se leva vivement et son visage p?lit.
en
On learning the news he jumped up nervously, his lips trembled, and his face paled.
eu
-Arranopola...!
es
-Bueno, ahora s? que...
fr
Ben, cette fois, alors...
en
"There you are!
eu
-zezeldu zuen. -Zer egin behar dugu?
es
-murmur?. -?Qu? hay que hacer?
fr
bredouilla-t-il.
en
And I have an abscess on my finger!" he mumbled.
eu
-galdetu zuen Viasovak, esku dardaratiaz aurpegiko izerdia xukatuz.
es
-pregunt? Pelagia, sec?ndose el sudor de la frente con mano temblorosa.
fr
Qu'est-ce qu'il faut faire ? demanda P?lagie, en essuyant d'une main tremblante la sueur de son front.
en
"What are we to do?" asked Vlasova, wiping the perspiration from her face with a hand that trembled nervously.
eu
-Egon, ez izan beldur!
es
-?Esperar y no tener miedo!
fr
Attendez, n'ayez pas peur !
en
"Wait a while!
eu
-erantzun zuen Fediak, esku ona buruko ile kizkurretatik pasatuz.
es
-respondi? Th?o, y pas? su mano ?til sobre los rizados cabellos.
fr
r?pondit Th?o, et il passa sa main valide sur ses cheveux boucl?s.
en
Don't be afraid," answered Fedya, running his sound hand through his curly hair.
eu
-Baina, zu zeu ere beldur zara!
es
-?Pero yo creo que usted tambi?n tiene miedo!
fr
Mais je crois bien que vous aussi, vous avez peur !
en
"But you are afraid yourself!"
eu
-egin zuen oihu amak. -Ni?
es
-exclam? ella. -?Yo?
fr
s'?cria-t-elle. Moi?
en
"I?" He reddened and smiled in embarrassment.
eu
-Masailak gorri-gorri ipini zitzaizkion, eta, nahasirik irribarre eginez, esan zuen:
es
Sus mejillas enrojecieron bruscamente, y sonri? con embarazo:
fr
Ses joues rougirent brusquement, et souriant avec embarras :
en
"Yes-h-m-I had a fit of cowardice, the devil take it!
eu
-Ba-ai, arraioa!
es
-S?, qu? diablos...
fr
Oui-i, que diable...
en
We must let Pavel know.
eu
Paveli esan behar diogu, oraintxe bidaliko diot norbait.
es
Hay que avisar a Paul.
fr
Il faut pr?venir Paul.
en
I'll send my little sister to him.
eu
Zu, zoaz etxera, eta lasai egon!
es
Voy a mandarle recado inmediatamente.
fr
Je vais lui envoyer quelqu'un tout de suite !
en
You go home.
eu
Ez gaituzte joko!
es
V?yase a casa:
fr
Allez chez vous, ?a ne sera rien !
en
Never mind!
